رشد كودكان را با هم مقايسه نكنيد

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: رشد كودكان را با هم مقايسه نكنيد
جام جم آنلاين: با وجود آن كه بسياري معتقدند نوزادان در بدو تولد شبيه هم هستند اما حتي دو نوزاد نيز كاملاً با هم تفاوت دارند و هر كودكي از نظر خصوصيات جسمي‌، ظاهري، رواني و عاطفي با كودكان ديگر، حتي خواهر و برادر خود متفاوت است.

متخصصان اطفال كه روي مراحل رشد كودك كار كرده‌اند پس از سال‌ها بررسي دريافته‌اند كه هر كودكي مراحل رشد و تحول خود را به گونه‌اي متمايز از ساير كودكان سپري مي‌كند.

هر چند بسياري از والدين انتظار دارند كه نوزاد و كودكشان مراحل رشد خود را شبيه ديگر كودكاني كه مي‌شناسند طي كند، اما واقعيت اين است كه كودكان داراي تفاوت‌هاي فردي بي‌شماري هستند و نمي‌توان زمان معيني را براي دندان درآوردن، نشستن، ايستادن، چهاردست و پا رفتن و تكلم آنها تعيين كرد.

دكتر فيروزه ساجدي، متخصص اطفال و دانشيار دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي در گفت‌وگو با «جام‌جم» مي‌گويد: بهتر است والدين براي اطمينان يافتن از طبيعي بودن روند تكامل كودكشان، به جاي نگران شدن به انجام آزمون‌هاي استاندارد تكاملي توسط متخصص اطفال يا مراقبان بهداشت در 4، 9، 12 و 18 ماهگي اقدام كنند.

وي مي‌افزايد: در بسياري موارد تاخير در دندان درآوردن، راه رفتن و تكلم كاملا طبيعي است و به تفاوت كودكان در طي كردن مراحل رشد باز مي‌گردد. آنچه مهم است، توجه به سلامت جسمي و ذهني هر كودك است كه مي‌تواند سرعت روند رشد او را تعيين كند.

تاخير در دندان درآوردن نگران‌كننده مي‌شود

دندان درآوردن كودكان روندي است كه معمولا مي‌تواند از چهار ماهگي تا حداكثر 12 ماهگي اتفاق بيفتد.

دكتر ساجدي ضمن بيان اين مطلب مي‌افزايد: زود دندان درآوردن مزايا و معايب خود را دارد؛ از يك‌سو كودك مي‌تواند غذاي تكميلي را زودتر شروع كند و از سوي ديگر دندان‌هايش زودتر در معرض پوسيدگي قرار مي‌گيرد، اما اگر كودكي در 10 ماهگي يا يك‌سالگي، حتي يك دندان هم در نياورده، بايد توسط پزشك متخصص مورد بررسي قرار بگيرد.

اين متخصص اطفال تاكيد مي‌كند: برخي عوامل چون كمبود كلسيم، كم‌كاري تيروئيد يا برخي بيماري‌هايي كه زمينه استخواني دارند، مي‌تواند به تاخير در روند دندان درآوردن كودك منجر شود، اما هميشه تاخير در دندان درآوردن به اين عوامل باز نمي‌گردد، بلكه در برخي موارد مي‌تواند جنبه ژنتيكي نيز داشته باشد.

تاخير در تكلم به دليل كم‌شنوايي

متخصصان اطفال مي‌گويند: بچه‌ها معمولا در 10 ماهگي تا يك‌سالگي قادرند كه يك يا دو كلمه معني‌دار مانند مامان و بابا را بگويند، اما تاخير در بيان چند كلمه ساده حتي ممكن است در برخي كودكان تا 14 ماهگي نيز وجود داشته باشد.

دكتر ساجدي تاكيد مي‌كند: اگر تاخير در بيان چند كلمه ساده و با معني تا 18 ماهگي ادامه يابد، بايد مورد بررسي قرار بگيرد و از آنجا كه بسياري از پدر و مادرها تاخير در تكلم كودك را به وجود سابقه خانوادگي نسبت مي‌دهند و از بررسي فرزندشان از لحاظ كم‌شنوايي‌هاي خفيف غافل مي‌شوند، ضرورت مراجعه به پزشك لازم است.

به گفته وي كودكاني كه دچار كم‌شنوايي‌هاي خفيف هستند، در بيان حروف شبيه به هم مثل ب و پ دچار مشكل هستند و در سنين بالاتر كلمات را به شكلي ادا مي‌كنند كه براي بسياري افراد قابل تشخيص نيست.

اين پزشك متخصص اضافه مي‌كند: از سوي ديگر تاخير طولاني در تكلم بايد از نظر ابتلا به عقب‌ماندگي‌هاي ذهني خفيف و همين طور بيماري اوتيسم يا در خودماندگي (اوتيسم، نوعي اختلال مغزي است كه با رفتارهاي ارتباطي و كلامي غير طبيعي مشخص مي‌شود) مورد بررسي قرار بگيرد.

آزمون‌هاي استاندارد

به گفته دكتر ساجدي استفاده از آزمون‌هاي تكاملي استاندارد در تمام كشور و براي همه كودكان در سنين مختلف بايد استفاده شود.

وي تاكيد مي‌كند: والدين بايد بدانند كه بچه‌ها از نظر روند رشد و تكامل خود مسيرهاي متفاوتي را طي مي‌كنند. آنچه مهم است تاييد صحت و سلامت جسمي‌ و ذهني كودك از طريق اين آزمون‌ها در يك پروسه زماني مشخص است كه براي برخي كودكان زودتر و براي برخي ديگر ديرتر طي مي‌شود. هر كودكي براي اين كه مراحل رشد خود را طي كند، احتياج به زمان و آمادگي بدني دارد. هر كودكي با توجه به ويژگي‌ها و تفاوت‌هايي كه با ساير كودكان دارد، مراحل رشد خود را طي مي‌كند.

دير راه افتادن هميشه نگران‌كننده نيست

زماني كه گفته مي شود كودكان در يك‌سالگي راه مي‌روند، به منزله آن نيست كه همه كودكان اين توانايي را دارند؛ زيرا ممكن است كودكي در ۹ ماهگي آمادگي جسماني لازم براي راه رفتن را پيدا كرده باشد و بتواند راه برود، ولي كودكي ديگر تا ۱۴ ماهگي هم هنوز به اين آمادگي جسماني نرسيده باشد، به همين دليل متخصصان اطفال مي گويند كه بيشتر كودكان قادرند از 9 تا 15ماهگي راه بروند.

دكتر ساجدي مي‌گويد: بر خلاف تصور والدين زود راه افتادن كودكان، زير 9 ماهگي نشانه خوبي نيست و مي‌تواند به معناي وجود بيماري سفتي عضلات باشد. از سوي ديگر دير راه افتادن كودك هم بيش از 14 يا 15 ماهگي مي‌تواند نشانه‌اي از شلي عضلات باشد كه در هر دو مورد كودك بايد مورد بررسي قرار بگيرد.

راه رفتن روندي تكاملي است كه بايد به مرور و با افزايش سن شكل بگيرد و كامل شود، در نتيجه تعجيل والدين براي راه رفتن كودكان بي‌دليل است.

والدين فراموش نكنند كه تمامي كودكان مراحل رشد يكساني دارند ولي سرعت رشد آنها به دليل تفاوت‌هاي فردي مي‌تواند با هم متفاوت باشد، حتي ممكن است كودكي بدون اين كه يك مرحله از رشد جسماني خود را سپري كند، به مرحله بعد برود و در عين حال رشد طبيعي و سالمي هم داشته باشد.

پونه شيرازي -‌ گروه سلامت

جمعه|ا|21|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 132]