مداراي هند و پاكستان

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: مداراي هند و پاكستان
آسيا- ترجمه - اميد جعفرنژاد:
دولت هند در حالي كه به‌نظر مي‌رسد از «ادامه الگوي طفره رفتن و انكار پاسخ پاكستان به حملات تروريستي بمبئي» عصباني شده است، روشي دو گانه را در قبال اسلام آباد به كار مي‌برد تا پاكستان نسبت به شبكه‌هاي تروريستي‌اي كه در خاكش واقع شده‌اند اقدامي كوبنده انجام دهد.

اگر عنصر نخست در اين روش كاهش سطح روابط با پاكستان باشد و همچنين يادآوري به آن كشور كه گزينه نظامي كاملا از روي ميز حذف نشده، عنصر دوم، متقاعد كردن پاكستان به انجام اقدامات قانوني عليه گروه‌هاي جهادي افراطي مانند لشكر طيبه است.
مقامات مختلف دولت هند اخيرا اظهارات متفاوتي مطرح كردند و وجود يك استراتژي دو گانه يا «پليس خوب، پليس بد» را پيشنهاد دادند.

وزارت امور خارجه هند تاكنون موضعي نرم را در قبال پاكستان و درباره حملات تروريستي بمبئي اتخاذ كرده است، در حالي كه مقامات ديگر به‌گونه‌اي صحبت كرده‌اند كه انگار استراتژي افزايش فشار بر پاكستان به شيوه تنظيم شده را ترجيح مي‌دهند.

بنابراين با توجه به روش دوم، پ.چيدامبارام، وزير كشور جديدا منصوب شده هند به روزنامه لندن تايمز گفت كه اين كشور به پايان روابط مردمي و تجاري با اسلام آباد مي‌انديشد.
چيدامبارام گفت: ارتباطات بسيار زيادي ميان هند و پاكستان وجود دارد و اگر پاكستان همكاري نكند و در جهت به زانو در آوردن مجرمان (حملات تروريستي) كمكي انجام ندهد، اين ارتباطات ضعيف‌تر و ضعيف‌تر مي‌شوند و يك روز از هم گسسته خواهند شد.

روز پنجشنبه و در نمونه ديگري از اين روش درجه‌بندي شده، ديپاك كاپور، فرمانده ارتش هند در مصاحبه با روزنامه لندن تايمز گفت: دهلي نو تمامي گزينه‌ها را بازمي‌گذارد اما گزينه نظامي آخرين راه چاره خواهد بود.

وي اظهار داشت: لزومي به داشتن جنون جنگ نيست و تاكيد كرد كه آغاز كردن جنگ يك تصميم سياسي است.

كاپور با لحن تهديدآميزي به احتمال انجام عمليات مخفيانه در افغانستان اشاره كرد و گفت: افزايش حضور استراتژيك هند در افغانستان يكي از عواملي است كه براي اعمال فشار بر پاكستان در نظر گرفته مي‌شود. اما وي اين امر را مشخص كرد كه تصميم در اين باره نظامي خواهد بود.

كاپور گفت: تغيير سياست استراتژيك ما در قبال كابل در جهت افزايش نيروهاي نظامي يكي از عواملي است كه از نظر سياسي تعيين خواهد شد.

يك هفته پيشمان موهان سينگ، نخست‌وزير هند، پاكستان را به استفاده از تروريسم به‌عنوان وسيله پيشبرد سياست‌هاي دولتي متهم كرده بود.

با اين وجود نشانه ديگري از سخت‌تر شدن موضع هند پس از لغو ديدار با پاكستان براي مذاكره جهت اختلافات مرز دريايي در سر كريك مشهود است. اين مرز دهانه رود باريكي به مسافت 100 كيلومتر است كه دو كشور را در درياي عرب از يكديگر جدا مي‌كند.
از منطقه سر كريك بود كه 10 مردي كه حملات به بمبئي را هدايت مي‌كردند يك قايق ماهيگيري را براي رسيدن به اهدافشان ربودند.

منطقه كريك مدت زيادي موضوع مورد بحث ميان هند و پاكستان به شمار مي‌رفت و آنها درباره محل قرار گرفتن اين مرز دريايي با يكديگر اختلاف داشتند و از سال 1999 در اين مورد به مذاكره پرداختند.مقامات رسمي دو كشور در مورد دهانه رود بررسي‌هايي را انجام دادند.

حل‌و‌فصل اين اختلاف بسيار نزديك است. يك مقام هندي كه نخواست نامش فاش شود در اين باره اظهار داشت: ما در اين باره به پيشرفت‌هايي دست يافته‌ايم و اميدواريم در چند نشست آينده به راه حلي دست يابيم.

اين مقام افزود: اما حملات به بمبئي و نپذيرفتن پاكستان براي انجام اقدامات براساس پرونده جامع بمبئي كه اخيرا توسط هند تحويل آن كشور شده مسائل را پيچيده كرده است.
فشارها بر دهلي نو به‌منظور اتخاذ موضعي قاطعانه در برابر پاكستان، به‌خصوص از سوي رسانه‌ها، ديپلمات‌هاي بازنشسته و مقامات نظامي و امنيتي نشأت گرفته است. اين امر از موضوع احزاب سياسي مخالف و فرا ملي جداست.

بلافاصله پس از حملات به بمبئي، چندين كانال تلويزيوني، تبليغاتي را در جهت تنبيه كردن پاكستان آغاز كردند.

10 نفر از سفيران سابق هند در هفته گذشته از دولت درخواست كردند تا سطح روابط ديپلماتيك با پاكستان را كاهش دهد.

اين سفرا كه 4 نفر از وزراي امور خارجه پيشين هم شامل آنها مي‌شدند، در بيانيه‌اي مشترك از دولت هند تقاضا كردند مذاكرات دو جانبه و فرايند صلح با پاكستان را به حالت تعليق درآورد، به روابط فرهنگي، ورزشي و ديگر مبادلات ادامه ندهد و معاهده‌ها و توافقنامه‌هاي دو جانبه كنوني را مورد بازنگري قرار دهد و اقدامات اقتصادي مخصوصي را عليه پاكستان به كار ببرد.

آنها همچنين از دهلي نو خواستند تا دريافت تداركات خود از كشورها يا شركت‌هايي كه تجهيزات نظامي به پاكستان ارسال مي‌كنند را محدود كند.

با اين وجود، درخواست و نظرات سفيران هند درباره اينكه حملات با آگاهي و حمايت بخش‌هاي ارتش پاكستان و‌ اي اس‌اي (سازمان اطلاعات و امنيت) انجام شده با موضع وزير امور خارجه هند عليه تعليق روابط تجاري، حمل‌ونقل و امور فرهنگي با پاكستان در تضاد است.

يك مقام ارشد وزارت امور خارجه هند در اين باره اظهار داشت: تقاضا براي قطع روابط ديپلماتيك و مردمي در واقع در دست تشكيلات ارتش پاكستان است كه به تنش‌ها دامن مي‌زند و موقعيت محاصره را در كشورهمسايه به‌وجود مي‌آورد.

وزارت امور خارجه هند در مقابل اظهاراتي كه از پاكستان نشأت گرفته و عنوان مي‌كند پرونده بمبئي فقط شامل اطلاعات است و نه شواهد، به سردي و جديت واكنش نشان داده است.

در يك اقدام مهم پراناب موكرجي وزير امور خارجه هند در مصاحبه با يك كانال تلويزيوني گفت: اگر كساني كه در برنامه‌ريزي و اجراي حملات به بمبئي دست داشتند در دادگاه‌هاي پاكستان محاكمه شوند، هند از اين بابت خوشحال خواهد شد، به شرط آنكه مجرمان عادلانه محاكمه شوند.

ديدگاهي شبيه به اين، 2 روز قبل در دهلي نو و در ديدار موكرجي با ديويد ميليبند وزير امور خارجه انگليس مطرح شد.

اين امر تغيير موضع هند از تقاضاي اوليه‌‌اش را مطرح مي‌كند كه پاكستان بايد براساس قانون هند 40 تروريست و فراري را به دهلي نو تحويل دهد.

هند از زمان حمله به ساختمان پارلمان در دسامبر سال 2001 ميلادي كه توسط گروهي كه در پاكستان پايگاه دارند صورت گرفت، بارها اين تقاضا را مطرح كرده بود.

آچين وانائيك يكي از استادان روابط بين‌الملل و سياست‌هاي جهاني در دانشگاه دهلي مي‌گويد:هند رسما از تقاضاي خود عقب نشيني نكرده است اما به‌صورت تلويحي تصديق كرده خيلي منطقي نيست از پاكستان انتظار داشته باشيم تا مردم كشورش را براي محاكمه به هند تسليم كند.

وانائيك افزود: اين امر مورد قبول واقع مي‌شود اما پاكستان بايد براي نابود كردن گروه‌هاي جهادي تلاش بيشتري انجام دهد.

بسياري از كارشناسان سياسي كه در پاكستان مستقر هستند بر اين باورند كه اسلام آباد و به‌خصوص دولت ضعيف مردمي آن شايسته نيست در مقابل فشارهاي هند تسليم شود.
براي مثال طلعت مسعود، ژنرال سابق پاكستان بارها در كانال‌هاي تلويزيون هند اظهار داشت: به‌نظر مي‌آيد بين گفته‌هاي مقامات و عملكردهاي آنها اختلاف وجود داشته باشد اما او انتظار دارد اقدامات مشخصي صورت بگيرد.

چندي پيش رحمان مالك مشاور نخست‌وزير پاكستان در امور داخلي از بازداشت 71 نفر از اعضاي گروه‌هاي غيرقانوني مانند جماعت الدعوه و لشكر طيبه و رهبران ارشد آنها مانند حافظ محمد سعيد (مؤسس هر دو گروه)، مفتي عبدالرحمان و زكي الرحمان لخوي خبر داد.

مالك در يك نشست خبري و تلويزيوني گفت:5 اردوگاه آموزشي گروه جماعت الدعوه بسته شده و وب سايت‌هاي آنها مسدود شدند. وي اظهار داشت: يك گروه بازرسي ويژه كه توسط يك مقام ارشد سازمان بازرسي فدرال پاكستان(FIA)هدايت مي‌شود، بدون هيچ تعصبي تمامي جوانب حملات بمبئي و اطلاعات ارائه شده توسط هند را بررسي مي‌كنند.
وانائيك تصريح كرد: بهترين شرايط براي هند، ديپلماسي صبورانه در سطوح دو جانبه و چند جانبه است تا اطمينان يابد پاكستان در تعهد و عملكرد محكم خود براي نابودي گروه‌هاي جهادي تلاش مي‌كند.

وانائيك گفت: تمام مذاكرات درباره عمليات مخفي هند در افغانستان عاملي بازدارنده محسوب مي‌شود. اين امر تنها باعث بدگماني و دشمني در پاكستان و تقويت افراط گرايان خواهد شد و علاوه بر اين باعث به‌وجود آمدن رقباي جديد غيرقابل كنترل در منطقه افغانستان كه از قبل به مكاني بحران زده درآمده، مي‌شود.

با توجه به تصميم باراك اوباما رئيس‌جمهور منتخب آمريكا براي شدت بخشيدن به جنگ افغانستان، وانائيك بر اين باور است كه اعتماد زياد هند به ايالات متحده امري غيرعاقلانه محسوب مي‌شود.

وي افزود: اين امر باعث تقاضاي كمك از ارتش پاكستان خواهد شد و فشارهايي كه آمريكا مي‌تواند بر پاكستان بياورد را محدود خواهد كرد.

يكي ديگر از اولويت‌هاي جديد دهلي نو ترغيب واشنگتن به حذف برنامه‌‌اش در مورد تعيين يك فرستاده ويژه در جنوب آسياست كه در مسائل كشمير و ديگر مسائل مهم منطقه ميانجيگري خواهد كرد.

شواهد اخير نشان مي‌دهد دولت هند در اين زمينه به موفقيت‌هايي دست يافته است.
همچنين گروه‌هاي جامعه بشري در دو كشور پاكستان و هند تلاش‌هاي خود را براي حفظ تماس‌هاي مردمي آغاز و از دولت‌هايشان درخواست كرده‌اند تا گزينه نظامي را كنار بگذارند و با كمك يكديگر با افراط گرايي مذهبي و تروريسم مبارزه كنند.

هيئتي متشكل از 20نفر از نمايندگان و فعالان جامعه بشري پاكستان 21 تا 23 ژانويه از دهلي نو ديدار كردند. اين ديدار توسط چندين گروه صلح طلب و فعالان هندي مورد ميزباني مي‌گرفت و رهبران ارشد سياسي، سياستمداران مهم، جامعه دانشگاهي و رسانه‌ها با يكديگر تعامل مي‌كردند.

آنتي وار- 12 فوريه 2009

شنبه|ا|17|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 68]