آغازهويت جديد سياسي روسيه و چين؛ رازهاي وتوي يك قطعنامه

واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: آغازهويت جديد سياسي روسيه و چين؛ رازهاي وتوي يك قطعنامه
همان‌گونه كه انتظار مي‌رفت روس‌ها روز شنبه، قطعنامه عليه سوريه را وتو كردند. كشورهاي غربي به‌رغم اعمال اصلاحات بسيار در متن قطعنامه خود عليه سوريه، نتوانستند حتي براي تبديل راي مخالف به ممتنع، مسكو را قانع كنند. شگفتي غربي‌ها زماني افزايش يافت كه مشاهده كردند چين نيز از حق وتوي خود استفاده كرد. ظاهرا غرب همه توان خود را متمركز بر روسيه كرده و چين را در اين ميان، فراموش كرده بود. اگر چه چندان هم بي‌راه نرفته بود؛ مواضع چين و روسيه در سال‌هاي اخير و به‌خصوص درباره تحولات خاورميانه، بسيار به هم نزديك بوده‌است.
چين و روسيه در اين اقدام هماهنگ، قطعنامه غربي- عربي عليه سوريه را وتو كردند تا ضمن اعتباربخشي مجدد به جايگاه بين‌المللي خود، براي پايان دادن به شايعه هم‌گامي پنهان با هدف معامله بر سر دمشق نيز، اقدام كنند. روز شنبه پس از وتوي قطعنامه عليه حكومت دمشق، نمايندگان آمريكا، انگليس، آلمان و فرانسه با ناكامي نشست شوراي امينت را ترك كردند و در پي آنان، نمايندگان عرب نيز كه در چارچوب خواسته غربي، پيشگام اقدام عليه كشور عربي سوريه بودند از سازمان ملل خارج شدند. سوزان رايس، نماينده آمريكا پس از اعلام وتو با ابراز خشم عنوان كرد: واشنگتن از وتوي اين دو كشور منزجر شده‌است. نماينده دائم سوريه در سازمان ملل، به فوريت با خطاب قرار دادن رايس گفت كه "چگونه شما از 60 باراقدام به وتوي قطعنامه عليه رژيم اسرائيل توسط آمريكا، احساس انزجار نمي‌كنيد" و اين پاسخ بشار جعفري فقط سكوت و خروج فوري نماينده آمريكا از سالن شوراي امنيت را در پي داشت. آمريكا بيش از 10 ماه است كه تلاش مي‌كند، قطعنامه ‌اي عليه سوريه را در شوراي امنيت از تصويب بگذراند و راه استفاده از فصل هفتم سازمان ملل (مداخله نظامي) را باز كند. با گذشت يك روز از وتوي قطعنامه عربي- غربي، همه تحليلگران به اين نتيجه واحد رسيده‌اند كه با وجود همه فشارهاي خارجي و حوادث داخلي سوريه، درمسكو، همچنان در بر روي يك پاشنه مي‌چرخد و كماكان دمشق و بشار اسد خط قرمز روسيه است. در اين بين سوال مهمي كه مطرح شده اين است كه چرا روسيه با همراهي چين قطعنامه عليه اسد را، هر چند ملايم باشد و تنها خشونت‌ها را محكوم كند، به اين شدت رد مي‌كند؟ واقعيت اين است كه در سوريه اوضاع هنوز به هيچ وجه حتي به اول راه خشونت‌هاي نظامي ليبي كه چاره‌اي جز مداخله خارجي باقي نگذاشت، نرسيده‌است؛ نه كسي از حكومت جدا شده، نه سفيري استعفا داده و نه حتي مقام‌هاي سني‌مذهب آن با حكومت وداع كرده‌اند. هنوز ناآرامي‌ها فراگير نيست و به غير از مناطقي كه از ابتداي ناآرامي‌هاي سوريه درگير تظاهرات بوده‌اند، هنوز بسياري از شهرها آن‌گونه كه در ليبي درگير اعتراض‌ها شدند، در اين‌جا وارد جريان اعتراضي عليه اسد نشده‌اند. اگر چه اعتراض‌ها به اطراف دمشق رسيده‌است ولي شاهدان عيني و ساكنين سوريه در گفت‌وگو با ديپلماسي ايراني مي‌گويند كه در دمشق خبري نيست و مردم به رغم وجود ترس امنيتي، زندگي روزانه خود را ادامه مي‌دهند. چنين فضايي بر ديگر شهر‌هاي بزرگ سوريه نظير حلب نيز مستولي است. شايد اطراف شهرها به شدت ملتهب باشند ولي مراكز شهرها هنوز از اين التهاب‌ها مصون مانده‌اند. هنوز كليت وضعيت موجود در سوريه و شالوده اصلي نظام اسد از هم نپاشيده‌است. بنابر اين مسكو تصور مي‌كند تا رسيدن به آن مقطع، زمان دارد و مي‌تواند از اسد حمايت كند. روسيه از غرب، بر سر حادثه ليبي به شدت ناخرسند است. غربي‌ها در حالي تلاش كردند كه در اوج خشونت‌هاي معمر قذافي كه با جنگنده به جان مردم بي‌گناهش افتاده بود، وارد ميدان شوند كه براي رفع مانع روسيه و چين وعده‌هاي رنگارنگي به آنها دادند. راي ممتنع مسكو و پكن مانع از آن شد تا آبروريزي بزرگي براي اروپا و امريكا بر سر ليبي رقم بخورد. فراموش نكنيم، ليبي در اوج هيجانات بهار عربي دچار دگرگوني شد و غرب اگر در آن لحظه تصميم به مداخله نمي‌گرفت به شدت از سوي افكار عمومي خود تحت فشار قرار مي‌گرفت. ولي پس از آن غرب به هيچ كدام از وعده‌هايي كه به مسكو و پكن داده بود، عمل نكرد. اين مساله باعث ناخرسندي شديد روس‌ها و چيني‌ها شده‌است. اظهارات لاوروف، دقايقي قبل از ديدارش با هيلاري كلينتون كه كه قطعنامه عليه سوريه را رسوايي خوانده و گفته بود: مسكو نمي‌خواهد رسوايي ليبي مجددا تكرار شود، در حقيقت اعتراضي روشن به مواضع آمريكا و ناديده گرفتن مصالح روسيه است. روس‌ها نمي‌خواهند همان كلاهي كه در ليبي بر سرشان رفت در سوريه نيز بر سرشان برود.
مسكو، سوريه را نقطه نفوذ خود در خاورميانه مي‌داند. به عبارت ديگر منافع روسيه در سوريه بسيار بيشتر از هر نقطه ديگري در منطقه عربي است. همسايگي‌اش با اسرائيل، متحد بلامنازع غرب، مجاورتش با عراق، لبنان، اردن و عربستان باعث شده‌است تا سوريه به مثابه دروازه ورود به جهان عرب از يك سو و منافع دنياي غرب از سوي ديگر قلمداد شود. جداي از همه اينها، روسيه، در سوريه حضور موثر دارد. در اختيار داشتن بندر طرطوس در درياي مديترانه در يك قدمي اروپاي متحد و پهلوگيري كشتي‌هاي روسي در آن و همچنين روابط سنتي بسيار نزديك دمشق – مسكو باعث شده‌است تا روسيه، به سوريه به چشم يك قلمرو نگاه كند. از سويي اگر نگاهي به سير تحولات منطقه از سال 2000 تا كنون بيندازيم به روشني مي‌بينيم كه سوريه آخرين نقطه نفوذ روسيه در خاورميانه عربي محسوب مي‌شود. طي سال‌هاي گذشته پاي روسيه به طور كامل در عراق، فلسطين، تونس و ليبي قطع شد. حالا سوريه براي روسيه آخرين جبهه حساس منطقه‌اي محسوب مي‌شود. كما اين كه اين موقعيت استراتژيك مورد توجه بسيار غرب نيز هست. اين مساله باعث مي‌شود تا مقاومت روسيه در برابر غرب بيش از پيش افزايش يابد.روسيه هيچ تصور روشني از فضاي بعد از اسد ندارد. ميزباني مسكو از شوراي انتقالي و ديدار با اعضاي آن نتوانست تصور روشني از آينده سوريه براي روس‌ها رقم بزند. به ويژه اين كه، فشار جريان‌هاي اسلام‌گراي افراطي به آن بسيار بالا است و اختلاف‌ها در درون اين شورا نيز بسيار است. براي همين مسكو نمي‌داند فرداي سقوط اسد، چه بلايي بر سر منافعش خواهد آمد.روس‌ها بر خلاف غربي‌ها، بي‌پرده و مطابق با خويشان بي‌تعارف از منافعشان دفاع مي‌كنند. آنها به كشتار در سوريه توجه ندارند، به بهانه‌هاي حقوق بشري نيز اهميتي نمي‌دهند و تشرهاي غرب نيز برآنها كارساز نيست. وتوي ديروز روسيه پيامي روشن براي غرب و آمريكايي‌ها داشت. مسكو با اين وتو گفت: ما به راحتي اجازه نمي‌دهيم غرب مجددا ما را فريب دهد. منافع ما را ناديده بگيرد و فقط به فكر حفظ منافع خودش باشد. وتوي روسيه در حقيقت به معناي حمايت از اسد نبود بلكه به معناي حمايت همه‌جانبه از منافع مسكو در خاورميانه و جهان عرب بود؛ حتي اگر اين حمايت به سرخوردگي جهان عرب منجر شود. منافعي كه ايران و چين نيز در آن شريك هستند.در هر حال اقدام چين و روسيه از نگاه ناظران آب سردي بر آتش آمريكا، هم‌پيمانان غربي و همراهي اتحاديه عرب توصيف شده كه قصد داشتند با ايجاد يك جنگ داخلي در سوريه، دولت اسد را مجبور به كناره گيري كنند. اكنون با اين وتو، شرايط تحولات، مناسبات جهاني و منطقه‌اي به مراتب براي آمريكا دشوارتر خواهد شد، هرچند تلاش خواهد كرد با هم‌پيمانان خود به هر طريق ممكن، قطعنامه عليه سوريه را تصويب و راه اقدامات بعدي را باز كند. از سوي ديگر، انتظار مي‌رود دو كشور وتوكننده به ويژه روسيه بر مواضع خود ايستادگي كنند، تا برخي از تحليلگران در سازمان ملل به باور خود مبني بر اين كه مسكو سرانجام با كسب امتياز بيشتر وارد معامله مي‌شود و از مواضع خود عقب نشيني مي‌كند، پايان دهند. بنابر اين، ادامه يا قطع اقدامات ديپلماتيك دو كشور وتو كننده به ويژه مقام هاي كرملين، برگي ازشناسنامه‌اي سياسي خواهد بود كه آيا مي‌شود به تصميم ها و اظهارنظرهاي پكن و مسكو در عرصه هاي بين‌المللي و درمواجهه با چالش و مسايل منطقه‌اي اعتماد كرد؟

ادامه حملات به سفارت‌خانه‌هاي سوريه
در سكوت جوامع ديپلماتيك، سفارت‌خانه‌هاي سوريه در جهان همچنان هدف حملات است. . طي دو روز گذشته، مخالفان به سفارت‌خانه‌هاي سوريه در كشورهاي آمريكا، آلمان، اسپانيا، استراليا، انگليس، كويت و مصر حمله كرده و يا در مقابل مقر اين سفارتخانه‌ها تظاهرات برگزار كرده بودند. در تازه‌ترين حملات سفارتخانه سوريه در ليبي هدف حمله قرار گرفت و مهاجمان، ساختمان سفارت را به تصرف خود درآوردندبه گزارش ايسنا، يكي از اعضاي شوراي مخالفان سوريه موسوم به"شوراي ملي سوريه" اعلام كرد كه مخالفان سوريه بدون هيچ مقاومتي سفارت‌خانه سوريه در طرابلس را تصرف كرده‌اند و به زودي اداره اين سفارت به طور رسمي به مخالفان سپرده مي‌شود! از سوي ديگر منابع خبري الجزاير اعلام كردند كه ده‌ها تن با حمله به سفارت‌خانه اين كشور در الجزاير پرچم سوريه را پايين كشيدند و پرچم مخالفان را بر فراز آن برافراشتند. در اردن نيز ده‌ها تن از مخالفان دولت سوريه با حضور در مقابل سفارتخانه اين كشور در امان، اخراج سفير سوريه را در اردن خواستار شدند. شركت كنندگان در اين تظاهرات اعلام كردند تا اخراج سفير سوريه از اردن، در مقابل سفارتخانه اين كشور تحصن مي‌كنند.

ارسال نظر

دوشنبه|ا|17|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابتکار]

[مشاهده در: www.ebtekarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 285]