واضح آرشیو وب فارسی:فارس: خانه خدا
خبرگزاري فارس: امام خميني(ره) بر حفظ مساجد به عنوان اصل و اساس انقلاب تاكيد مي كردند و مي فرمودند: مسجد محلي است كه از آن بايد امور اداره شود. اين طور نباشد، خيال كنيم حالا ديگر پيروز شديم، ديگر مسجد مي خواهيم چه كنيم.
به گزارش گروه فضاي مجازي خبرگزاري فارس به نقل از خبرگزاري شبستان؛ آن چه از بررسي نقش مسجد در صدر اسلام به دست مي آيد، جامعيت مسجد در زمينه هاي عبادي، سياسي، فرهنگي، آموزشي، نظامي، قضايي و... است. مسجد به عنوان مركز تصميمگيرى سياسى از زمان پيامبر اكرم(ص) مطرح شد. در تاريخ مردم ايران نيز مسجد به عنوان پايگاه سياسى علما و مردم عليه ظالمان و حاكميت جور بوده است.
بسيارى از تصميمگيرىهايى كه موجب براندازى حكومتها و نظامهاى سلطه شد در مسجد صورت مىگرفت، چرا كه در باور و فرهنگ مردم ما، مسجد مكانى مقدس است و علما نيز افرادى والا و داراى درجات معنوى هستند. بنابراين سخنان و مواضعشان صحيح و بر حق قلمداد مىشود. مسجد نيز مهمترين پناهگاه مظلومان از دست جابران و محلى براى تحصن و اعلام خشم و كينه نسبت به حكام بوده است و اين باور مردمى، هماره حاكمان جور را از حمله مستقيم به مساجد بازمىداشت.
مسجد تنها محل عبادت نيست
اما در انديشه سياسي امام خميني(ره) مسجد تنها محل عبادت خداوند نيست بلكه ستاد مركزي حكومت اسلامي است و اگر نگاه به مساجد محدود به مسائل و موضوعات عبادي باشد، نتيجه مستقيم آن، سلطه بيگانگان بر سرزمين هاي اسلامي و غارت منابع قلمرو اسلام بوده و مي شود.
در واقع از منظر امام توجه به بُعد عبادي مساجد سبب شد تا به تدريج نقش سياسي مساجد در طول تاريخ به فراموشي سپرده شود. به گونه اي كه در افكار عمومي، دخالت روحانيت در امور سياسي بسيار مذموم بوده است. شكستن چنين بدعتي كه ساليان سال بر جهان اسلام حاكم بود، پديده نادر و منحصر به فردي است كه مهم ترين پيامد آن براي جهانيان «پيوند دين و سياست» است.
تأكيد بر حفظ مساجد به عنوان اصل و اساس انقلاب
امام خميني(ره) با تأكيد بر حفظ مساجد به عنوان اصل و اساس انقلاب مي فرمايند: "مسجد محلي است كه از آن بايد امور اداره شود. اين مساجد بود كه اين پيروزي را براي ملت ما درست كرد. اين مراكز حساسي است كه ملت بايد به آن توجه داشته باشند. اين طور نباشد كه خيال كنيم حالا ديگر ما پيروز شديم، ديگر مسجد مي خواهيم چه كنيم؟ پيروزي ما براي اداره مسجد است."
توانايى چشمگير روحانيت در بسيج مردم در مساجد، تكايا و حسينيهها يكي از ويژگىهاى زندگى سياسى در انقلاب اسلامى ايران به شمار مي آيد. اين توانايى در مرحله نخست، حاصل كاربست يك ايدئولوژى احياگرانه اسلامى بود، ايدئولوژيى كه پاك سازى جامعه از نشانههاى فرهنگى و تمدن غربى و تلاش در راستاى ايجاد يك جامعه جديد و پرورش يك انسان نوين را وعده داده است، مردم را به صحنه آورد و پشتيبانى، مبارزه و حتى فداكارىهاى اين مردم هميشه در صحنه را ممكن ساخت. تفكرى كه اين جريانات را پديد آورد، معتقد بود كه در رهبرى نسل جوان بيش از هر چيز بايد دو كار انجام شود: يكى بايد درد اين نسل را شناخت و آن گاه در فكر درمان و چاره بود. بدون شناختن درد اين نسل هرگونه اقدامى بىمورد است.
در واقع با پيروزي انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني( ره) مساجد همانند دوران صدر اسلام جايگاه واقعي خود را بازيافتند؛ به طوري كه نيروهاي فعال در مساجد، به طور مستقيم در متن انقلاب شركت جستند. از آن پس مساجد نقش پايگاه ارتباطي مردم را بر عهده داشتند و در شرايط حساس نهضت اسلامي توانستند به انسجام نيروهاي مردمي بپردازند.
در زمان رسول اكرم (ص) يكي از مهم ترين نقش هاي مسجد، تدارك مقدمات فكري و بسيج عمومي مسلمانان به منظور جهاد با كفار بوده است. عيناً همين نقش در جريان نهضت روحانيون شيعه به رهبري امام خميني رحمه الله در سال 1342 ه. ش و پس از آن در جريان پيروزي انقلاب اسلامي ايران مشاهده شد. تأثير اين مكان مقدس در جذب نيروهاي رزمنده بسيجي و آموزش آن ها و نيز پشتيباني و فعاليت هاي پشت جبهه بر هيچ كس پوشيده نيست.
تيزبيني رهبر انقلاب در مسايل سياسي كشور
رهبر كبير انقلاب با تيزبيني اي كه در مسائل سياسي داشتند، خطر جدايي مردم و نهضت را در اوايل انقلاب از مساجد حس مي كردند و مراقب بودند تا ارتباط مردم با مسجد قطع نشود. از جمله مواردي كه اهميّت فوق العاده حضور مردم در مساجد را از ديدگاه حضرت امام رحمه الله عيان مي سازد، پيامي است مبني بر اين كه تمامي اسلحه هايي كه در اوج تظاهرات و درگيري ها به دست مردم افتاده است، به مساجد تحويل داده شود.
اين پيام كه با استقبال همگان مواجه شد، تأكيد ديگري بر اين مطلب است كه علاوه بر اهميت تجمع در مسجد، حتي رفت و آمد به اين جايگاه الهي نيز داراي آثار و بركات زياد است و نقشه هاي دشمنان را خنثي مي كند. اين در حالي است كه مكان هاي ديگر نظامي و انتظامي مي توانست به عنوان پايگاه جمع آوري معرفي شود واين چيزي نيست جز اهميت حضور در مساجد و پيوند وارتباط جامعه با مسجد و روحانيت.
هشدارهاي امام به مردم مبني بر اين كه اهداف برگزاري نماز جماعات در مسجدها صرفاً عبادي نيست، بلكه بايد به جنبه سياسي نماز هم توجه كنند، نقش بسيار مهمي در حركت مردم به سوي فعاليت هاي سياسي داشته است؛ زيرا امام از آنان خواست تا در مساجد مسائل روز را مورد نقد و بررسي قرار دهند و عليه برنامه هاي دشمن بر ضد كشورشان فرياد بزنند.
در اين باره مي توان به مديريت آن حضرت در مبارزه عليه «لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي» در مساجد و منابر قبل از انقلاب اسلامي اشاره كرد، چه به رغم هشدارها و تهديد به سركوبِ هرگونه مخالفت با برنامه هاي دولت، به دنبال سخنراني راديويي اسدالله علم، آقاي فلسفي طي سخنراني در مسجد ارك تهران، برنامه دولت را به چالش كشاند و با اجتماع مردم تهران در مسجد عزيزالله – واقع در بازار تهران، در نهايت رژيم به علت ترس از پشتيباني توده مردم از اجراي لايحه مذكور عقب نشيني و لغو آن را در مطبوعات اعلام كرد.
همچنين جلسات حضرت امام با علماي بزرگ درباره تبيين و آشكار كردن نقشه هاي دشمنان اسلام و نيز صدور اعلاميه هاي افشاگرانه و پخش آن در مساجد، موجب آشكار شدن اهداف پنهان برنامه دولت شد به گونه اي كه هيئت حاكمه به علت وحشت از آگاهي مردم مجبور شد رسماً لغو اجراي طرح ياد شده را از طريق رسانه هاي جمعي به اطلاع مردم برساند.
چنين سياستي در مبارزه مردم به رهبري حضرت امام عليه برنامه هاي «اصلاحات ارضي» تكرار شد. اما اين بار تجمع مردم در مساجد به خاك و خون كشيده شد و روحانيوني كه در شهرستان ها بالاي منابر عليه اصلاحات ارضي سخنراني كردند، دستگير و روانه تهران شدند.
همچنين رژيم براي جلوگيري از بسيج مردم در ماه مبارك رمضان از خروج طلاب از شهر قم ممانعت به عمل آورد. امام نيز در مقابله با حركت رژيم، با توجه به شرايط زماني با اتخاذ مبارزه منفي، دولت و برنامه هايش را به چالش كشاند. توضيح اين كه امام با طرح تعطيلي مساجد در ماه مبارك رمضان در سراسر كشور در صدد برآمد تا با توقف فعاليت مسجدها در اين ماه، افكار عمومي را عليه رژيم بسيج كند، چه، شماري از روحانيون دستگير و روانه زندان شدند و عده اي هم تحت تعقيب قرار گرفتند و برخي نيز به عنوان اعتراض به اقدام رژيم در كشتار مردم در اعتصاب به سر مي بردند.
در چنين شرايطي سياست مبارزه منفي، هيأت حاكمه را به شدت هراسان كرد. از همين رو، با فشار بر روحانيون، تلاش براي شكستن اعتصاب آغاز شد. در نتيجه به علت عدم همراهي برخي از روحانيون، طرح تعطيلي مساجد براي هدايت مردم به مبارزه عليه طرح انقلاب شاه و مردم منجر به نتيجه مطلوب نشد.
يادآوري نقش مساجد در استقلال و عزت مسلمانان به سران كشورهاي اسلامي
از جمله نكات قابل توجه يادآوري آن حضرت به نقش مساجد در استقلال و عزت مسلمانان به سران كشورهاي اسلامي است. ايشان در ديدار با مسوؤلان برخي از كشورهاي اسلامي تأكيد داشتند؛ مسجد در اسلام و در صدر اسلام هميشه مركز جنبش و حركت اسلامي بود. تبليغات اسلامي از مساجد نشأت مي گرفت، پس سياستمداران و علماي جهان اسلام بايد به پيروي از پيامبر اسلام و اصحاب آن حضرت، مسجد را محل تبليغ اسلام و حركت اسلامي قرار دهند تا بدين وسيله دست ايادي شرك و كفر كوتاه شود.
به اعتقاد امام تا زماني كه خمودي و بي تحركي بر مساجد جهان اسلام حاكم باشد و روحانيون وظايف خود را تنها به خواندن دو ركعت نماز در مسجدها محدود كنند و سنت و سيره رسول الله را مبني بر عينيت دين و سياست ناديده بگيرند؛ زيانبارترين پيامد آن، انزواي اسلام است. در واقع دين اسلام به نام اسلام منزوي مي-شود. در چنين فضايي مسلمانان از مصالح خود و كشورشان و تحولات بين المللي آگاهي درستي به دست نخواهند آورد.
و در نهايت مي توان گفت آن چه در طول مبارزات و فعاليت هاي انقلابي روشن شد، آن است كه مساجد تنها جايگاهي هستند كه در جوي آكنده از وحدت، اخوت و معنويت، نيروهاي مبارز، مؤمن و شجاع را در خود جاي داده و از اين طريق، در جهت بيداري و آگاهي بخشي به گروه هاي مختلف مردمي، رسالت خويش را عينيت بخشيده اند. به همين دليل است كه دشمنان از مساجد به عنوان مراكز نيرومند پشتيباني انقلاب و ستاد عملياتي رهبر انقلاب اسلامي در هراس و وحشت بوده و بارها مساجد را آماج حملات خود قرار داده اند و هم اينك نيز دشمنان داخلي و خارجي در صدد دور كردن مردم به خصوص جوانان از مساجد هستند.
منابع:
1. فروغ مسجد 4؛ نقش مساجد در استحكام انقلاب اسلامى و مقابله با هجوم فرهنگى، دكتر سيد مصطفى ابطحى
2. فروغ مسجد 7 ؛ كاركرد سياسي مسجد در انديشه امام خميني؛ زينب السادات حسيني
3. تحليلي بر انقلاب اسلامي، م محمدي، انتشارات امير كبير
4. مسجد و انقلاب اسلامي، رضا شريف پور، مركز اسناد انقلاب اسلامي
انتهاي پيام/
شنبه|ا|15|ا|بهمن|ا|1390
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 153]