توزيع عادلانه ثروت ملى از اهداف مهم انقلاب اسلامى استآهنگ حركت به سوى توسعه و آبادانى

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: توزيع عادلانه ثروت ملى از اهداف مهم انقلاب اسلامى استآهنگ حركت به سوى توسعه و آبادانى
حسن آقايي

پديده بي بديل تاريخي انقلاب اسلامي پس از سي سال همچنان آويزه ذهنيت بسياري از ملت ها و هنوز شوك مستكبران و رانت جويان جهاني در پنج قاره است.

وزين بودن، شوك آوري و شكوه انقلاب چنان بود كه در همان اوايل پيروزي انقلاب، كتاب هاي بسياري با محتواي تحليلي و نقد عملكرد سياستمداران و انديشمندان كشورها به ويژه در امريكا منتشر مي شود.

اما بعد ديگر پر اهميت و حياتي انقلاب، راه اندازي نقاله سيستم توليد و چرخه اقتصاد علاوه بر برنامه ريزي و عملياتي كردن توسعه ، سازندگي و عمران شهري و روستايي، نيازهاي رفاهي، انرژي، حمل و نقل، تجارت، كشاورزي و ... است كه اين امور در كنار مديريت و اداره كليت كشور بوده است.

شايد برخي براساس سابقه سنواتي سال هاي قبل از 57 بر اين باور بودند كه انقلاب توانايي آن چنان ندارد كه در برنامه هاي سنگين و در زمينه هاي مختلف، كارايي خود را در بي نياز شدن - يا همان وابستگي گذشته- نشان دهد. سي سال گذشت. امروز روي توانمندي هاي فرزندان اين سرزمين، حساب كاملاً مطمئن باز شده است.

به عبارت ديگر يكي از مفاهيم عملي شعارها و اهداف نخستين انقلاب، يعني عدم وابستگي، به عينيت محقق شده است.

تحقق اهداف ديگر در زمينه هاي تحقيقاتي، گسترش فرهنگي، سعي جدي در كاهش محروميت ها، ابداعات ملي، و ... و ... همه اين ها، يادمان باشد كه در شرايط تحريم و مشكلات خارجي محقق شده است.

افزايش سطح رفاهي در زندگي

خانم «رحماني» دانشجو، اعتقاد دارد طي سال هاي پس از انقلاب به طور كلي جنبه هاي رفاهي در زندگي عمومي افزايش يافته است اما توقع مردم هم كم نشده است.

او مي گويد كه در شهرستان محروم زندگي مي كند اما معتقد است در همان شهرستان كيفيت زندگي ملموس تر و بيشتر است.

دوست ندارد در شهري بزرگ مثل تهران ساكن شود زيرا در همانجا آرامش فكري دارد و اين، كيفيت زندگي است.

اين دانشجو كه در مقطع دكترا تحصيل مي كند مي گويد كه جنبه هاي رفاهي در زندگي بيشتر شده است و مي افزايد:«وضعيت امكانات و نيازهاي اوليه در روستاهاي دور افتاده يا فاصله دار با شهرهاي به نسبت مطلوب شده و در آنجا هم زندگي با نوعي كيفيت آرامش توام است.»

انقلاب؛ زنگ بيدار باش

«اكرامي » خود را بازنشسته فرهنگي معرفي مي كند. او مي گويد:«معنويت و غرور انسان ايراني از درون تاريخ كشور سر برمي آورد.

يعني در بيداري است كه انسان قدرت تشخيص دارد. انقلاب زنگ بيدار باش مي زند. حالا اين ما مردم و مديران هستيم كه زندگي را در شرايط سربلندي و بي نيازي به ديگران بسازيم و ادامه بدهيم.»

خودباوري جامعه

حاصل عدم وابستگي كشور

اما به نظر يك كارمند، پيشروي هاي فرهنگي و اقتصادي بعد از انقلاب سبب افزايش خواست ها در بعضي افراد شده است.

«رحمان منصوري» در اين مورد بيشتر توضيح مي دهد:«پس از انقلاب وضعيت كشورمان از لحاظ فرهنگي و اقتصادي خوب و پيشرو شده است اما اين وضعيت در قشرهايي از مردم ايجاد توقع كرده است و در حالي كه در زمينه هاي ياد شده در سطح بالاتر نسبت به گذشته هستيم، انتظارات بالا رفته است.»

اين كارمند با بيان اين كه انقلاب، روحيه خودباوري را در جامعه ايجاد كرده است، اين يقين را ناشي از عدم وابستگي كشور مي خواند:«تاثيرات خودباوري به عنوان يكي از دستاوردهاي انقلاب در توليدات داخلي را در يك مقايسه ساده قبل و بعد از انقلاب مي توان مشاهده كرد كه نسبت به رژيم وابسته گذشته، چقدر رشد داشته است.»

سال 68 حدود دو سال پس از خاتمه جنگ و دفاع مقدس، مديريت كلان كشور سرفصل نوي ساختارهاي زيربنايي را شروع مي كند.

اين عزم در حالي كليد مي خورد كه جبران زيان هاي سنگين ميليارد دلاري جنگ 8 ساله پيش روي است. شروع كار و سياستگذاري اجرايي در آن مقطع حساس در كشوري كه هنوز زخمه هاي جنگ بر پيكره شهرها و برخي تاسيسات زيرساختاري نمايان است، كاري سهل نبود اما طي نزديك به يك دهه و نيز بنا به آمار سال 76 سازمان برنامه و بودجه سابق، نياز هر زمينه از شاخص هاي كلان اجرايي تا حد امكان و ساماندهي را توانست به صورت مدون به حيطه عمل سازندگي درمي آورد كه در عين حال، انجام كارها بعضاً در مقايسه با پيش از انقلاب و عمدتاً نسبت به هر سال مورد اجرايي سال (68-76) سرآمدهاي بالايي دارد. البته اين روند ادامه يافته است از جمله اين كه گام هاي بلندتر در حوزه ها گسترده تر با محوريت عمران و توسعه اقتصادي، فرهنگي، فناوري و رفاهي، بهداشتي، مسكن و ... برداشته است كه طي چند سال اخير در تاريخ كشور شايد بي سابقه به لحاظ كميت و كيفيت، هستند. اين رويدادهاي بالنده برآمده از استقلال اما در حالي افشان و فراگير شده و مي شود كه ايران همچنان در كانون محاصره امريكا و هم مسلكان آن كشور است.

چند مورد از فعاليت هاي يك برهه از سال هاي نخستين بعد از انقلاب را مرور مي كنيم:

نگاهي گذرا به يك دهه ساختاري كشور

مروري مختصر به عملكرد بخش هايي از مديريت كلان كشور در فاصله زماني سال هاي پس از جنگ نشان مي دهد روند سرمايه گذاري مطلوب بوده است. در مدت زمان مذكور، نسبت تشكيل سرمايه به توليد ناخالص داخلي سير صعودي از 12.8 درصد به 16.8 درصد داشته است.

توليد ناخالص داخلي - به نرخ ثابت سال 61- در سال 68 اندكي بيش از 91514 ميليارد ريال بود. اين رقم در سال 75 به 14649 ميليارد ريال افزايش پيدا مي كند.

وضعيت صادرات و واردات نيز خواندني است .بافت و ساختار ويژه اقتصادي كشورمان در موقعيتي است كه بخش بازرگاني به عنوان يكي از بااهميت ترين عامليت هاي تعيين كننده مسير رشد و توسعه اقتصادي محسوب مي شود. با لحاظ اين شرايط، در سال 52 در اثر افزايش قيمت نفت، سياستگذاري ارزي و بازرگاني خارجي رويكردي به تغيير تسهيلات بيشتر براي واردات دارد. بنابراين با افزايش فوري درآمدهاي ناشي از فروش نفت و رشد سريع هزينه هاي جاري و عمراني دولت از يك سو و توسعه درخور توجه اعتبارات سيستم بانكي كه آنهم رشد فوري تقاضاي داخلي را از ديگر سو در پي داشت. نتيجه اين مولفه هاي بهم پيوسته، آن مي شود كه ايجاد فاصله بين عرضه و تقاضاي كل و همچنين فشارهاي تورمي، نامتعادل مي شوند. اين حالت توام با اعمال سياست درهاي باز و سعي در افزوني واردات مواد اوليه و كالاهاي سرمايه اي و واسطه اي افزايش مي يابند اما گسترش صنايع كشورمان هيچگاه به سرحد مطلوب نمي رسد.

در چنان اوضاعي با توجه به ناكافي بودن توليدات داخلي، تقاضا براي كالاهاي مصرفي به شدت زياد مي شود. با چنان نمايي از موقعيت صادرات و واردات در قبل از انقلاب، تصوير كلي بازرگاني خارجي تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي نشانگر نبود انسجام در برنامه ها در استفاده مدبرانه و هدفمند از محل درآمدهاي نفتي كشور بوده است.

سياست كاهش وابستگي به نفت

بعد از تحقق حاكميت جمهوري اسلامي، در جهت تغيير روند بخش بازرگاني خارجي و معطوف به نيازهاي واقعي كشور، تلاش هايي صورت مي گيرد از جمله آن كه به منظور كاهش وابستگي به درآمدهاي نفتي، تشويق صادرات غيرنفتي مورد توجه و تاكيد قرار مي گيرد. واكاوي شاخص هاي مرتبط با صادرات و واردات، در مدت زمان ياد شده، حاكي از آن است صادرات نفت از كل صادرات كاهش يافته به طوري كه نسبت نفت به صادرات از 92 درصد به 86 درصد تقليل پيدا كرد. از طرف ديگر نسبت صادرات غيرنفتي به كل صادرات از 8 درصد به 14 درصد افزايش يافت.

از طرفي بررسي وضعيت كلي جامعه نشان مي دهد كه با حاكميت پيروزي انقلاب اسلامي، سياست هاي مهار رشد جمعيت كه از 1346 اعمال مي شد، متوقف مي شود. پس از سرشماري سال 1365 رشد سالانه جمعيت كل كشور در دهه 65-55 به ميزان 3.9 درصد اعلام مي شود.

در برنامه اول توسعه اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي (72-68) دوباره سياست هاي جمعيتي مورد توجه قرار مي گيرد و در برنامه دوم توسعه نيز ادامه مي يابد. همزمان با اجراي سياست هاي دو برنامه مذكور و تغييرات اقتصادي و اجتماعي، در جامعه، ميزان باروري و نرخ رشد جمعيت در دهه ياد شده به شدت روند كاهشي مي يابد.

بالا رفتن سطح تحصيلات، ميزان اشتغال زنان، افزايش نرخ باسوادي عمومي، بالا رفتن ميانگين سن ازدواج، كاهش مرگ و مير مادران، افزايش سطح آگاهي هاي عمومي، تنظيم خانواده، توجه بيشتر به سلامتي و آموزش گسترش امكانات بهداشتي و ... در تقليل نرخ باروري در سال هاي مزبور، تاثيرگذار بوده اند. در همين ارتباط، ذكر اين مورد بجاست كه طي برنامه هاي اول و دوم توسعه، ميزان مرگ و مير در فاصله سال هاي 76-68، از 9.1 در هزاربه 6.5 در هزار كاهش يافته است و نيز اميد زندگي از 62.9 سال به 69.5 سال افزايش داشته است.»

تجلي خودباوري در صنعت و اقتصاد

طليعه انقلاب كه ا ز مشكلات و فشارهاي حاشيه اي و بعضاً تاثيرگذار اوايل ظهورش گذر مي كند، جنگي ناخواسته تحميل مي شود. در پي آن دشمنان موضوع تحريم در بخش هاي مختلف عليه كشور را در دستور كار قرار مي دهند.

همچنين در سال هاي اخير مساله انرژي هسته اي از سوي بيگانگان سر فصل ديگري براي فشار مضاعف بر ايران مطرح شده است. در چنان مقاطع زماني و تداوم مولفه هاي تحريم، صنايع كشورمان نيز تاكنون همواره در موقعيت هاي نامناسب و گاه سخت محدوديت بوده است.

اگر چه اين تركش هاي سلسله وار تحميلي به لحاظ پايداري اهداف خودكفايي و خودباوري باعث تسريع حركت در مسير استقلال همه جانبه مي شوند و تجلي انديشه هاي نوين و خلاق را نيز در ابعاد صنايع كلان برمي تابانند تا حدي كه دانش و پژوهش و فناوري هاي گوناگون در ذهنيت متخصصان و كارشناسان و مديريت كلان برنامه ريز ايراني نهادينه مي شود.

در اين راستا نيز صنعت توليد قطعات و خودروسازي پس از چندين دهه در مقطع زماني كنوني در عرصه جهاني نيز متجلي و داراي موقعيت تازه اي مي شود. اما از سوي ديگر و در حالي كه تحريم ها همچنان ادامه دارد، يك استاد دانشگاه تهران و كارشناس صنعت خودرو، در ارتباط با آنچه كه در بالا مورد اشاره قرار گرفت، مي گويد:«بعد از كم شدن فشارهاي اوليه انقلاب كه ويژگي هاي انقلاب - هر انقلاب- است، بحث تحريم ها دامنه اش گسترش پيدا مي كند.

اين موضوع در سال هاي اخير به اوج خود رسيده و مسايل هسته اي هم به آن افزوده مي شود.

«مهندس ساسان قرباني» مي افزايد:«صنايع كشور ما درست پس از انقلاب تا حال حاضر هميشه در شرايط نامناسب بوده است از جمله در بخش هاي ماشين آلات و دانش روز، محدوديت داشته است.

در كشورهاي هم پيمان با امريكا مي گفتند شما- ايران- در تحريم هستيد. لذا از عرضه نرم افزار و سخت افزار و هر دستگاه تكنولوژي خودداري كرده و مي كنند.»

وي مي گويد: «دليل - اروپايي ها- آن است كه تكنولوژي- وسايل مذكور - كاربردهاي هسته اي دارند؛ كاربردهاي دوگانه در صنعت و هسته اي دارند. با توجه به اين محدوديت ها، ذهن خلاق ايراني در بخش صنايع به كار مي افتد. به گفته شيخ سعدي:

اندر بلاي سخت پديد آيد

فضل و بزرگواري و سالاري»

وي با اشاره به اين كه فشارها باعث مي شوند كارشناسان و متخصصان ايراني ناگزير به راهيافت راهكارها و تجهيز خود به دانش روز شوند مي گويد:«با تجلي خودباوري در بعد از انقلاب در صنايع مختلف توانستيم سير رشد و توسعه مطلوبي را بپيماييم. هر چند اين رشد در بعضي مواقع وقت گير و هزينه زا بود اما منجر به نهادينه علم و دانش در صنعت كشور شد. بدينگونه الان در صنعت خودروسازي حرف هاي فراوان شايسته توجه داريم.

در مباحث نرم افزاري، توسعه در صنعت تجهيزات و توليد بخشي از مواد اوليه مورد نياز در داخل، استفاده از نيروهاي انساني ماهر داخلي و همينطور اعمال مديريت هاي ايراني قادريم پروژه هاي صنايع در كشور را به مرحله اجرا بگذاريم. همچنين در صنايع نيروگاهي، توسعه مهندسي سد سازي، راهسازي، ساختمان سازي، صنعت پل سازي، اسكلت بندري ، ريلي، مواد غذايي، بهداشتي و لوازم خانگي موفقيت داشتيم. در بخش صنعت خودروسازي به لحاظ قطعه سازي در اوج موفقيت و جزو كشورهاي جهان هستيم. اين اتفاقات در بعد از انقلاب هر چند در بعضي موارد هزينه ها دربر داشتند ليكن الان به قدرت طراحي- و اجرا- رسيده ايم...»

شنبه|ا|19|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 276]