واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > اروپا - یک نگاه خوش بینانه به نتیجه انتخابات در ترکیه نشان می دهد که قرار است آنکارا درست مانند یک دهه گذشته در چهارچوب قالبی مشخص و باثبات حرکت کند . دوازدهمین روز از ماه ژوئن روز پیروزی حزب عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی ترکیه بود. این پیروزی به این معناست که این حزب برای سومین بار پیاپی در مسند قدرت حاضر خواهد بود. این رای که در حقیقت عیار محبوبیت حزب عدالت و توسعه را به رخ می کشد این حزب را در راس هرم محبوبیت در ترکیه قرار داد. نیمی از رای دهندگان به عدالت و توسعه رای دادند و نیم دیگر هم به دیگر احزاب حاضر در انتخابات. مساله مهم دیگر این است که عدالت و توسعه نتوانست دو سوم آرای مورد نیاز برای به دست آوردن اکثریت قاطع آرا را از آن خود کند. در شرایطی که این حزب دو سوم آرا را در اختیار داشت می توانست با تکیه بر پارلمانی خودی خانه تکانی در قانون اساسی را به راه بیندازد. از زمان آغاز انتخابات در ترکیه عدالت و توسعه امیدوار بود بتواند دو سوم آرا را از سبد های رای گیری جمع آوری کند. نتیجه این انتخابات نشان داد که عدالت و توسعه همچنان حزب نخست در صحنه سیاسی ترکیه است و می تواند بدون نیاز به همراه دولت مستقل تشکیل داده اما نمی تواند قانون اساسی را طبق میل خود تغییر دهد. یک نگاه خوش بینانه به نتیجه انتخابات در ترکیه نشان می دهد که قرار است آنکارا درست مانند یک دهه گذشته در چهارچوب قالبی مشخص و باثبات حرکت کند . عدالت و توسعه حزب حاکم است و این در حالیست که اپوزیسیون را احزاب متفاوتی تشکیل می دهند با خطوط ایدئولوژیکی متفاوت تر. مساله ای که به حزب حاکم قدرت می بخشد اما قدرتی نامتجانس.این حزب می تواند در قالب قانون اساسی به فعالیت های سیاسی خود ادامه دهد اما فراتر از قانون رفتن ممکن نیست. با درک همین واقعیت است که سیستم سیاسی در ترکیه به نوعی ثبات رسیده است. بسیار نیستند کشورهایی که می توانند اینگونه ثبات بادوام سیاسی را تجربه کنند. از آنجا که ترکیه در مرام و مسلک های بین المللی کشوری دموکرات به حساب می آید، بسیار در خصوص کودتاهای نظامی علیه عدالت و توسعه یا حرکت کردن حزب حاکم در مسیر دیکتاتوری مذهبی می شنویم. شاید هم به معنای تمام کلمه برخی از نظامیون به کودتا فکر کنند و یا برخی سیاسیون در راس به دیکتاتوری مذهبی اما حقیقت این است که سیستم به گونه ای کارآمد حرکت می کند که محقق شدن این خیالات چندان آسان نیست. سیاست خارجی چرخان ترک هاحزب عدالت و توسعه ترکیه را هم از منظر سیاست داخلی و هم سیاست خارجی در مسیر جدیدی قرار داده است. در حوزه سیاست داخلی این چرخش کاملا عیان است. حزب عدالت و توسعه تلاش دارد فرهنگ اسلامی ترکیه را به رسمیت بشناسد و همزمان به نوعی تطبیق میان آن و ساختار سیاسی برسد. این مساله دو نتیجه مشخص و معین دارد. در بعد داخلی این مساله حقیقت دارد که حزب عدالت و توسعه می تواند منطق سیاسی نوینی را برای این کشور تبیین کند اما نمی تواند نهادهای اجتماعی را پایه ریزی کند که بر منبای اصول اسلامی باشند. با این همه سکولارهایی که حضور زنان مسلمان با روسری را در محافل دولتی و رسمی قبیح می شمارند اعتقاد دارد که حزب عدالت و توسعه اصول سکولاریسم را زیر سوال برده است. همین مساله منجر به خلق نوعی فضای استرس گونه و انتظار برای بحران در ترکیه شده است . همگان بیم این را دارند که سکولارها با طرفداران حزب عدالت و توسعه دست به گریبان شوند. البته ما می دانیم که اسلامی کردن ترکیه آرزوی قلبی عدالت و توسعه است ما عاقلانه بر این حقیقت اشراف دارد که قدرت اعمال این تغییرات را در چنته ندارد . خیزش حزب عدالت و توسعه تنها مساله ای داخلی نبود. ایالات متحده از سال 2001 تاکنون با رادیکالیسم اسلامی در جدال بوده و بیم از این نوع افراط گرایی اسلامی از آمریکا تا اروپا هم کشیده شده است . از بسیاری جهات ترکیه هم موفق ترین الگوی سیاسی و هم قدرتمند ترین سیستم نظامی را در خود جای داده است. این توهم که حزب عدالت و توسعه به دنبال ترویج رادیکایسم اسلامی است و ترکیه را به سمت این جریان افراطی پیش می برد دلهره ای عجیب به دل غربی ها انداخته است . با این همه غرب ها باید بر این حقیقت واقف باشند که شکل دادن و هدایت کردن ترکیه ای که بزرگترین ارتش را در اروپا به خود اختصاص داده و رشد اقتصادی هشت و نه نیم درصدی را در یک سال گذشه تجربه کرده به سمت تندروی و افراط کار چندان آسانی نیست. با این همه اگر این موضع حقیقت داشته باشد که ترک ها به سمت افراط پیش می روند باید تاکید کرد که تحقق این سناریو فاجعه ای جغرافیایی است . فاجعه ای که در ابتدای امر برای ایالات متحده گران تمام خواهد شد. از آنجایی که حمله به ترکیه در زمره گزینه های امریکا نیست تنها و تنها گزینه تطبیق دادن خود با استانبول است . پس از جنگ جهانی دوم بود که موقعیت های جغرافیایی ترکیه را به سمت ایالات متحده سوق داد. فشارهای سیاسی در منطقه قفقاز و اتحاد جماهیر شوروی ترک ها را به این قطعیت رساند که بهتر است خود را به واشنگتن نزدیک تر کنند. امریکایی ها هم اندک میلی به واگذاری آزاد مدیترانه به اتحاد جماهیر شوروی سابق نداشتند. از منظر آمریکایی ها نزدیکی میان واشنگتن و آنکارا مساله ای بسیار طبیعی بود. اما پایان جنگ جهانی دوم به معنای بازتعریف بسیاری از معادله های بین المللی و منطقه ای بود و البته هیچ کدام از طرفین هم متوجه این بازتعریف نبودند. امریکا و ترکیه به دلیل حضور یک دشمن واحد به هم نزدیک شده بودند و آن دشمت هم اتحاد جماهیر شوروی سابق بود. با غیبت این دشمن واحد، این اتحاد و ائتلاف هم بی نتیجه بود. بنابراین این اتحاد باقی ماند چرا که نگاه داشتن آن از بر هم زدنش آسان تر بود. در نهایت سال 2001 میلادی از راه رسید و امریکا باز دشمنی جدید برای خود تعریف کرد: افراط گرایی در اسلام. در آن زمان ترک ها باز هم با یک سوال اساسی روبه رو شدند: ترک ها تا کجا می توانند در جنگی که آمریکا آن را آغاز کرده پیشروی کنند؟ پس از سال 2001 بود که این اتحاد بدون هزینه گزاف چندانی به پایان رسید. در نهایت در سال 2003 میلادی یعنی یک سال پس از پیروزی حزب عدالت و توسعه بود که بحث حمله امریکا به عراق پیش آمد. ترک ها مجوز استفاده امریکا از خاک جنوبی خود برای حمله را صادر نکردند و همین مساله منجر به ایجاد شکاف در این دوستی به دو دلیل شد . این نخستین بار از زمان جنگ جهانی دوم بود که ترک ها فاصله خود را با بحرانی که گریبان آمریکا را گرفته بود حفظ کردند. دومین دلیل هم این بود که این تصمیم را دولتی اتخاذ کرد که از سوی امریکایی ها به حمایت از اسلام گرایی افرایط متهم شده بود . با این همه ترک ها رسما این حلقه دوستی را بیرون نینداختند و تلاش کردند با کمک به آمریکا در افغانستان آن را حفظ کنند. اما برای امریکایی ها آنچه ترک ها با این کشور در عراق کردند معنای بسیاری داشت . در این داستان بود که واشنگتن نشین ها فهمیدند نمی توانند بر روی حمایت همیشگی ترکیه حساب باز کنند. ترک ها هم به این حقیقت پی بردند که گاه امریکایی ها هم کارهایی می کنند که تامین کننده امنیت صد در صد ترک ها نیست. این رابطه از میان نرفت اما هیچ گاه هم به سبک و سیاق پیشین بازنگشت. جنگ عراق ترکیه را از آمریکا دور کرد و مخالفت اروپایی ها با عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا هم رابطه میان آنکارا با قاره سبز را بر هم زد. ریل کیر پالیتیک 14 ژوئن / ترجمه : سارا معصومی 5151
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 385]