دكتر خسرو جديدي رئيس سازمان بسيج جامعه پزشكي در مصاحبه اختصاصي روزنامه جمهوري اسلامي بيماريهاي ژنتيكي يك تهديد ملي براي مردم ايران

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: دكتر خسرو جديدي رئيس سازمان بسيج جامعه پزشكي در مصاحبه اختصاصي روزنامه جمهوري اسلامي بيماريهاي ژنتيكي يك تهديد ملي براي مردم ايران
اشاره :
مصاحبه اي كه در زير مي خوانيد مصاحبه اختصاصي روزنامه جمهوري اسلامي با دكتر خسرو جديدي رئيس سازمان بسيج جامعه پزشكي است .
دكتر خسرو جديدي متخصص و جراح چشم فوق تخصص پيوند قرنيه فيكو ليزيك لوزك و عضو هيئت علمي دانشگاه است .
دكتر خسرو جديدي گفتني ها و خاطرات فراواني از دوران دفاع مقدس و مسئوليتهاي سازمان بسيج جامعه پزشكي بويژه در مناطق محروم و دورافتاده دارد.
اين مصاحبه قطره اي از درياي عملكرد سازمان بسيج جامعه پزشكي است . اميدواريم در آينده اي نزديك باز هم مصاحبه هاي ويژه اي از جامعه پزشكي ايران و فعاليتهاي آنان در مناطق محروم داشته باشيم . مناطق محرومي كه به برخي از آنها فقط با هلي كوپتر مي توان به آنها كمك رساني كرد.
هدف از تاسيس سازمان بسيج پزشكي چه بوده است
يكي از اهداف ما از تاسيس سازمان بسيج پزشكي تجمع كادر پزشكي دفاع مقدس بود. ما از دوران دفاع مقدس پزشكان فراواني داريم كه در جبهه ها خدمت مي كردند. هدف ما استفاده از تجارب بسيار خوب اين عزيزان در دوران جنگ است . نكته دوم ارائه تفكر ايثار و از خود گذشتگي و فداكاري است كه در كادر پزشكان ايراني هميشه وجود داشته و ما فقط مي خواهيم اين تفكر را بيشتر گسترش دهيم . بحث كمك به دولت در طرحهاي ملي بوده و هست . كارهاي علمي و پژوهشي در جهت توليد علم از جمله اهداف ما است . زنده نگه داشتن ياد و خاطره دوران دفاع مقدس و ياد شهداي دوران جنگ نيز از جمله دلايل پايه گذاري سازمان بسيج پزشكي است .
بسيج پزشكي با واحد پزشكي سپاه پاسداران و وزارت بهداشت به مشكل برخورد نمي كند چه تفاوتهايي با چنين نهادهايي داريد
ما با كادر پزشكي سپاه تداخلي نداريم . از مجموعه وزارت بهداشت و درمان هم جدا هستيم . از جهت ساختاري با هم ارتباط نداريم . ولي تعامل بسيار نزديكي با يكديگر داريم . با همه سازمانهاي همكار مثل سپاه وزارت بهداشت هلال احمر ارتش و.... همكاري و تعامل نزديك داريم .
به عنوان تشكيلات موازي مورد اعتراض و انتقاد قرار نمي گيريد
نوع كارهايي كه ما انجام مي دهيم در جهت تكميل و تقويت ساير نهادهاي پزشكي است . ما هيچ كار موازي با ساير تشكيلات پزشكي در كشور انجام نمي دهيم . ما به دولت سپاه هلال احمر وزارت بهداشت كمك مي كنيم . مثالها و نمونه هاي بي شماري را مي توانم بيان كنم . ما در مانورهاي سپاه حمايت پزشكي انجام مي دهيم . يا وزارت بهداشت داراي طرحهاي ملي است ما در قسمتهاي مردمي اين طرحها به كمك وزارت بهداشت مي رويم .
نمود عيني فعاليتهاي شما چيست چند نمونه بيان بفرمائيد تا مردم با فعاليتهاي شما بيشتر آشنا شوند.
واكسيناسيون ها واكسيناسيون فلج اطفال واكسيناسيون سرخك و سرخجه از جمله نمودهاي عيني فعاليتهاي ما است . در واكسيناسيون فلج اطفال 90 درصد كار را بسيج جامعه پزشكي انجام داد . در دور افتاده ترين روستاهاي كشور كه اصلا امكان ورود به آنجا نبود بسيج جامعه پزشكي وارد شد و فلج اطفال را واكسينه كرد. يا مثلا در واكسيناسيون سرخك و سرخجه . وقتي شما مي خوانيد كه 30 ميليون نفر در عرض 3 روز براي سرخك و سرخجه واكسينه شده اند اين به همين سادگي انجام نشده است . اين فعاليت چشمگير به بركت سازمان بسيج پزشكي انجام گرفته است .
مثال ديگري بزنم . در مناطق محروم ما داريم كارهايي انجام مي دهيم كه بي نظير است . ما بيماريهاي شايع در مناطق محروم را شناسايي مي كنيم و سپس پزشكان و پيراپزشكان را در قالب تيم هاي ساماندهي شده مي فرستيم به مناطق محروم و خدمات درماني و بهداشتي را به صورت رايگان به مردم مي دهيم . به مردم همين مناطق آموزشهاي پزشكي پيشگيرانه را مي دهيم . در مساجد و مدارس براي مردم مناطق محروم كلاسهاي آموزشي بهداشتي و پزشكي مي گذاريم . در كنار فعاليتهاي پزشكي كارهاي فرهنگي هم انجام مي دهيم .
همراه تيم هاي پزشكي ما تيم هاي فرهنگي هم وجود دارند و به فعاليتهاي فرهنگي هم مي پردازند. ما در همين مناطق محروم و در بيمارستانهاي صحرايي جراحي هاي سخت و پيچيده انجام داده و مي دهيم . حتي برخي مواقع بيماراني را كه نياز به خدمات بيشتر پزشكي دارند هماهنگ مي كنيم و به مراكز استانها اعزام مي كنيم و بيماران به صورت رايگان مداوا مي شوند.
يكي ديگر از فعاليتهاي ما كه با كمك معاونت سلامت وزارت بهداشت انجام شده تحت عنوان « 7 رفتار مخاطره آميز » در اين زمينه كتابي هم آماده كرده ايم با عنوان : بسيجي الگوي زندگي سالم .
ما در سطح كشور داراي 47 هزار پايگاه بسيج پزشكي هستيم . تيم هاي ما به اين پايگاه ها اعزام مي شوند و در رابطه با رفتارهاي مخاطره آميز به آموزش و معالجه بيماران هدف مي پردازند.
7 رفتار مخاطره آميز ايدز فشار خون تغذيه بي تحركي سيگار اعتياد و .... است .
تعريف شما از كلمه بسيج پزشكي چيست
تعريف بسيج پزشكي و بسيج به طور كلي در سه كلمه است . 1 ـ انجام كارهاي بزرگ 2 ـ با هزينه حداقل 3 ـ در زمان حداقل . ما با يك زمان بسيار كوتاه و با حداقل هزينه ها كارهاي بسيار بزرگي را انجام مي دهيم .
در دوره جنگ هم ما به همين نحو كار مي كرديم . 10 درصد از كادرهاي اعزامي به جبهه هاي دفاع مقدس كادر پزشكي بودند . آمارها هنوز وجود دارند. هم پزشكان زن و هم پزشكان مرد جزو اين آمار هستند.
آقاي دكتر بيماريهاي شايع مناطق محروم چيست
جواب سوال شما را وزارت بهداشت داده است . وزارت بهداشت كار خيلي بزرگي انجام داده است و بيماريهاي شايع كل كشور را آمارگيري كرده و معين نموده است . براي هر استاني شناسنامه بيماريهاي شايع درست كرده است . مثلا اين آمار وزارت بهداشت استان يزد را از نظر ديابت استان اول كشور معرفي كرده است . اما سازمان بسيج پزشكي چنين كاري را نمي كند. ما بيماريها را فقط در مناطق محروم شناسايي مي كنيم . ما در گيلان روي « تب مزرعه » كار مي كنيم .
علت تب مزرعه در استان گيلان چيست
علتش شرايط خاص منطقه است . رطوبت در گيلان بالاست و باعث بيماريهاي خاص مي شود. يا در يزد بيماريهاي ديابت و مرض قند به شدت شايع است .
در يزد چرا
به خاطر اينكه شيريني خوري در يزد يك سنت است . تغذيه يزدي ها از نظر افراط در شيريني خوري باعث شيوع بيماري قند در منطقه شده است . وراثت هم مهم است . يكي از عوامل شيوع مرض قند در يزد وراثت است . دو عامل باعث بيماري مي شود : 1 ـ ارث 2 ـ محيط . اين دو عامل از عوامل اصلي بيماريها است . يزدي ها از دو جهت در خطر بيماري ديابت هستند. يكي از طريق ارث و ديگري از طريق محيط اجتماعي و سنت هاي اجتماعي .
تهراني ها كه بيشتر از يزدي ها شيريني خور و كم تحرك هستند چرا يزدي ها مقام اول را در بيماري ديابت كسب كرده اند
تهراني ها كمتر از يزدي ها شيريني مي خورند. تهراني ها آگاهي بيشتري نسبت به يزدي ها براي بيماري ديابت دارند.
يعني به يزدي ها آموزش و آگاهي هاي لازم داده نشده است
چرا آموزشهاي لازم داده شده و مي شود. اما يزدي ها بيشتر از تهراني ها از طريق وراثت در خطر بيماري ديابت هستند. به هر حال پدران و مادران يزدي ها در گذشته به طور سنتي شيريني زياد خورده اند و نسل به نسل از طريق ژن اين بيماري به نسل امروز منتقل شده است . به هر حال هم تهراني ها و هم يزدي ها بايد توجه داشته باشند كه كمتر شيريني بخورند. افراط در خوردن شيريني و كم تحركي باعث بيماري مي شود و بيماري قند از طريق ژن به نسل جديد منتقل مي شود. بنابراين افراط در خوردن شيريني نه تنها به فرد لطمه مي زند و او را بيمار ديابتي مي كند بلكه از طريق ژن به فرزند يا فرزندان منتقل مي شود. بنابراين اگر تهراني ها هم رعايت لازم را نكنند مثل يزدي ها قهرمان ! ديابتي ها در كشور مي شوند. تهراني ها هم بايد پيشگيري كنند و از مصرف شيريني خودداري كنند. سنت ها و سم و رسومات هم بايد اصلاح شوند. اينكه براي عيادت بيمار يا ديد و بازديد يك جعبه شيريني برده مي شود اين سنت غلطي است . بايد سنت ها و رسم و رسومات اجتماعي در اين زمينه اصلاح شود.
يا اينكه در ميهماني ها حتما با شيريني از ميهمان پذيرايي مي شود اين رسم و سنت ها هم بايد اصلاح شود. مردم ما بايد ياد بگيرند كه به جاي شيريني از ميوه ها استفاده كنند. بخصوص در ميهماني ها براي ميهمان و براي ديد و بازديدها و عيادت ها و صله رحم ها. بيماريهايي كه از طريق ارث منتقل مي شوند خيلي هولناك هستند و معالجه آنها خيلي سخت و شايد غيرممكن باشد. بنابراين پدران و مادران هم دلشان به حال خودشان بسوزد و هم به حال فرزندانشان مرحوم دكتر ميرخاني رئيس بيمارستان امام خميني جراح قلب بود ورزشكار بود سيگار نمي كشيد مراعات مي كرد تغذيه سالم داشت ولي براثر بيماري قلبي ژنتيكي به رحمت ايزدي پيوست . بنابراين توجه كنيم كه بيماريهايي كه از طريق وراثت به ما منتقل مي شوند كار را دشوار مي كنند. راه حل ساده اش ارتقاي فرهنگي و بهداشتي كشور است . بايد به مردم آگاهي هاي لازم داده شود.
مناطقي كه خيلي محروميت دارند و شما به آن مناطق نيرو اعزام مي كنيد چه مناطقي هستند
در كشور ما محروميت در همه جا توزيع شده و پراكندگي دارد. نمي شود يك منطقه خاص را منطقه خيلي محروم به حساب بياوريم . در همين تهران در اطراف تهران پر از مناطق محروم است . در كوره پزخانه هاي اطراف تهران محروميت بيداد مي كند. پر از بيماريهاي شايع است . به اسلام شهر مراجعه كنيد و محروميت را ببينيد. اسلام شهر از بعضي از استانهاي ما جمعيتش بيشتر است . اسلامشهر از استان سمنان جمعيتش بيشتر است . بعضي از مردم واقعا مشكل دارند. به اعتقاد من در پرونده موت برخي از بيماران ما پزشكان در جواب پرسشنامه كه قيد شده « علت فوت » بايد بنويسيم علت فوت فقر و بي پولي . بعضي از بيماران ما به خاطر نداشتن پول و امكانات مي ميرند. پول ندارند و مرگ را انتخاب مي كنند. ما از اين نمونه ها فراوان داريم . سيستان و بلوچستان كرمان كهكيلويه و بويراحمد چهار محال و بختياري و بوشهر از جمله استانهايي هستند كه محروميت در آنها فراوان تر از ساير نقاط ايران است .
شما كه كارتان فعاليت در مناطق محروم و خدمت به محرومان است علي القاعده با دو مشكل برخورد مي كنيد يكي ريزش نيروها و ديگري بودجه است . بااين دو مشكل چه مي كنيد
تمام كار ما فعاليت در مناطق محروم نيست . بخشي از كارهاي ما اين است . پزشكاني كه به مناطق محروم اعزام مي شوند داوطلبانه و رايگان خدمت مي كنند دستمزدي دريافت نمي كنند. با عشق و علاقه و براي ثواب الهي مي آيند تا به محرومان خدمت كنند. انگيزه قوي دارند. هنوز هم يكي از صنوف ايثارگر صنف پزشكان هستند. برخي از پزشكان ما شبهاي جمعه براي خيرات پدر و مادرشان چند مريض را رايگان ويزيت مي كنند. به بيماران بي بضاعت رسيدگي مي كنند رايگان معالجه مي كنند عمل جراحي رايگان انجام مي دهند. بحث دوم در ارتباط با بودجه است . ما در كنار ارگانها و سازمانهاي ديگر فعاليت مي كنيم و از همه امكانات استفاده مي كنيم . ما از ساير ارگانها هم براي كارمان كمك مي گيريم . داورهايمان را از وزارت بهداشت مي گيريم . آمبولانس و ماشين و هلي كوپتر را از هلال احمر مي گيريم و... به عنوان مثال ما با كمك هلال احمر در مناطق محروم بسته هاي بهداشتي خمير دندان و مسواك و... توزيع مي كنيم و... تلاش مي كنيم كه به بن بست بودجه و امكانات برخورد نكنيم .
اگر پزشكي بخواهد در مناطق محروم خدمت كند آيا الزاما بايد عضو بسيج باشد تا بتواند به مناطق محروم اعزام شود
خير. هر پزشكي مي تواند با ما همكاري كند و براي خدمت به مردم محروم به منطقه اعزام شود. ما همه گونه كمك را انجام مي دهيم تا اين دسته از پزشكان بتوانند به مناطق محروم اعزام شوند . ما هم اكنون در سازمان بسيج پزشكي 40 هزار نفر عضو داريم كه كارت رسمي دارند. اما تعداد پزشكاني كه با ما همكاري مي كنند بسيار بيشتر از اين آمار است .
راه همكاري با سازمان بسيج پزشكي چيست اگر پزشكي بخواهد در مناطق محروم خدمت بكند از چه طريقي بايد اقدام بكند
ما در تمام دانشگاهها و در بسياري از بيمارستانها كانون هايي داريم به نام « كانون بسيج جامعه پزشكي » . در اين كانون ها ثبت نام به عمل مي آيد . جزئيات بيشتر در اين كانون ها اعلام مي شود . 380 كانون در سراسر كشور داريم . از طريق اين كانونها مي توانند با ما همكاري كنند.
اگر در مناطق محروم به بيماراني برخورد كنيد كه نياز به جراحي و بستري شدن در بيمارستانهاي تخصصي و فوق تخصصي داشته باشند در اين شرايط چه مي كنيد
بيماران را به مراكز استانها اعزام مي كنيم . در بيمارستانهايي كه در نظر گرفته ايم او را بستري مي كنيم و به طور رايگان جراحي مي كنيم . برخي موارد كه نياز به بيمارستانهاي پيشرفته تهران دارند بيمار را به تهران اعزام مي كنيم . با بيمارستان شهداي تهران و بيمارستان امام حسين تهران در اين زمينه همكاري مشترك داريم . تا آنجا كه در توان داريم از اين گونه بيماران حمايت مي كني .
اشاره كرديد كه سازمان بسيج پزشكي در طرحهاي ملي مشاركت دارد يكي دو نمونه از مشاركت شما در اينگونه طرحها مي توانيد ذكر بكنيد
در حوادث غير مترقبه سازمان ما فعالانه شركت مي كنند. ايران از نظر بروز حوادث غير مترقبه در صدر كشورهاي جهان قرار دارد. ايران ششمين كشور دنيا از نظر حوادث غير مترقبه است 43 مورد حادثه غير مترقبه در دنيا تعريف شده كه 32 مورد آن در ايران اتفاق مي افتد .
ما در زلزله بم حضور فعال و چشمگيري داشتيم . در زلزله قزوين در حوادث گيلان كرمان ما سريع وارد عمل شديم . در حوادث غيرمترقبه خارج از كشور نيز ما فعالانه وارد مي شويم . ما در زلزله پاكستان اولين گروهي بوديم كه وارد پاكستان شديم . ما در پاكستان 11000 خدمات بهداشتي و درماني ارائه داديم . خدمات سازمان بسيج پزشكي در پاكستان آنقدر عميق و مردمي و انساندوستانه بود كه جو منطقه عوض شده بود و مردم پاكستان تحت تاثير پزشكان ايراني يك پل را به نام « پل بقيه الله » نامگذاري كردند. از نمونه هاي ديگر فعاليتهاي ما گسترش بحثهاي اخلاق پزشكي در جامعه است . چندين همايش در اين زمينه برگزار كرده ايم . از اين نمونه ها زياد داريم كه در يك مصاحبه نمي توان به طور مفصل به آنها پرداخت .
ضمانت اجرايي اين همايش هاي اخلاق پزشكي چيست
ضمانت اجرايي اخلاق پزشكي با وزارت بهداشت است . ما كار فرهنگي مي كنيم . البته پيشنهاداتي به وزارت بهداشت داده ايم .
از فعاليت در مناطق محروم خاطراتي داريد يكي دو نمونه ذكر كنيد.
يكي از خاطراتم مربوط به خدمت در سيستان و بلوچستان است . در يكي از روستاهاي چابهار من جراحي چشم انجام مي دادم . يكي از بيماريهاي شايع در ايران آب مرواريد است . بيمار من هم مبتلا به بيماري آب مرواريد بود. او را جراحي كردم . وقتي فرداي روز جراحي چشمش را باز كرديم چشمش را باز نمي كرد. به زبان بلوچي حرفهايي مي زد كه من متوجه نمي شدم . از همراهش پرسيدم : چرا چشمهايش را باز نمي كند چه مي گويد جواب داد : من باور نمي كنم دوباره چشمهايم بينايي خودش را پيدا كند. نگران بود كه چشمهايش بينايي به دست نياورده باشد.
يا يكي از دوستان پزشك براي من تعريف مي كرد و مي گفت : من رفتم يكي از مناطق محروم . وقتي يكي از بيماران من را ديد گفت : من براي 6 ماه است از مطب شما در تهران وقت مي خواهم هنوز هم نتوانستم وقت بگيرم چطور شده شما آمده ايد اينجا و بدون وقت ويزيت و هزينه داريد ما را معالجه مي كنيد از اين نمونه ها فراوان هست .
چرا آب مرواريد از بيماريهاي شايع در ايران هست
يكي از عواملش ارثي است . دليل دومش محيط است . در مناطق گرمسيري و مناطقي كه اشعه آفتاب مستقيم به آنها مي خورد آب مرواريد مي گيرند. نه تنها در ايران بلكه در بسياري از كشورهاي جهان بيماري شايع است .
راه پيشگيري آن چيست
حتما بايد از عينك هاي آفتابي استفاده كنند. كساني كه ساكن مناطق خيلي گرم هستند در اوج ساعت گرما از خانه بيرون نيايند.
حالا كه بحث عينك هاي آفتابي شد يك سئوالي را در اين زمينه مطرح كنم . قيمت عينك هاي آفتابي بسيار متفاوت است . برخي قيمت عادلانه دارند و برخي قيمت هاي پرت و نجومي دارند. آيا اين تفاوت قيمت منطقي است يا نوعي كلاهبرداري از مردم است
از نظر پزشكي دو نكته براي عينك آفتابي مهم است . يكي رنگ كه معمولا توصيه مي شود به رنگ خاكستري يا قهوه اي باشد. نكته دوم كيفيت ساخت آنهاست . شما وقتي عينك را استفاده مي كنيد بايد راحت باشيد. بايد وقتي عينك مي زنيد سردرد نگيريد تصاوير كج و معوج نشود زمين پائين بالا نشود. از نظر قيمت و شرايط مورد نظر شما از نظر عينك هاي فانتزي و... پژوهشگران بيمارستان فارابي در ارتباط با سئوال شما پژوهشي را انجام داده اند و به اين نتيجه رسيده اند كه تمام عينكهاي آفتابي موجود در بازار ايران تفاوت چنداني با هم ندارند . آنها به اين نتيجه رسيده اند كه عينك مثلا 10 هزار تومني با عينك چندصدهزار تومني كه در برخي مناطق شمالي تهران به مردم ظالمانه فروخته مي شود تفاوتي ندارد. حتي ارزانترين عينك وقتي داراي چنين مشخصاتي باشد يك عينك طبي و خوب است . مردم فريب فروشندگان عينكهاي گران قيمت را نخورند.
اين نكته را نيز تذكر بدهم همه كساني كه در روزهاي آفتابي مي خواهند بروند بيرون و همه كساني كه در روزهاي برفي مي خواهند برون بيرون بخصوص كوهنوردي يا اسكي بايد حتما از عينك دودي يا ضدآفتاب استفاده كنند.
برخي از پزشكان ايران شبهاي جمعه براي خيرات پدر و مادرشان چند بيمار را رايگان ويزيت مي كنند
بسيج جامعه پزشكي 11000 خدمات بهداشتي و درماني در پاكستان ارائه داد . خدمات سازمان بسيج پزشكي آنقدر عميق و مردمي بود كه جو منطقه عوض شد و مردم پاكستان تحت تاثير پزشكان ايراني يك پل را به نام « بقيه الله » نامگذاري كردند
در واكسيناسيون فلج اطفال 90 درصد كارها را سازمان بسيج جامعه پزشكي انجام داد
بسيج جامعه پزشكي در عرض 3 روز 30 ميليون نفر را براي سرخك و سرخجه واكسينه كرد
ما در سطح كشور داراي 47 هزار پايگاه بسيج پزشكي هستيم
استان يزد از نظر ديابت مقام اول كشور را دارد به خاطر اينكه شيريني خوري در يزد يك سنت است . تغذيه يزدي ها از نظر افراط در شيريني خوري باعث شيوع بيماري قند در منطقه شده است .

اينكه براي عيادت بيمار يا ديد و بازديد يك جعبه شيريني برده مي شود اين يك سنت غلط است . اينگونه سنت ها باعث شيوع بيماري قند از نسلي به نسل بعد و شيوع « ژن ديابتي » مي شود.

مرحوم دكتر ميرخاني رئيس بيمارستان امام خميني جراح قلب بود ورزشكار بود سيگار نمي كشيد مراعات مي كرد تغذيه سالم داشت ولي بر اثر بيماري قلبي ژنتيكي به رحمت ايزدي پيوست
شيريني بايد از پذيرايي هاي مردم ايران حذف شود و ميوه جانشين آن شود

در اطراف تهران پر از مناطق محروم است . در كوره پزخانه هاي اطراف تهران محروميت بيداد مي كند. پر از بيماريهاي شايع است .
به اعتقاد من در پرونده موت برخي از بيماران پزشكان در جواب پرسشنامه كه قيد شده « علت فوت » بايد بنويسند :
علت فوت فقر و بي پولي

جمعه|ا|25|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 786]