عجايب محيط زيست ــ 6گيلانشاه خالدار؛ ركورد دار طولاني ترين پرواز در ايران

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: عجايب محيط زيست ــ 6گيلانشاه خالدار؛ ركورد دار طولاني ترين پرواز در ايران
گيلانشاه خالدار؛ ركورد دار طولاني ترين پرواز در ايران
گيلانشاه خالدارپرنده اي در معرض انقراض ركورددار طي كردن طولاني ترين مسير پرواز در ايران است.

به گزارش خبرگزاري مهر، دنياي پرندگان به‌دليل ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد آنها همچون توانايي پرواز، زيبايي فوق‌العاده، مهاجرت‌هاي گاه بسيار طولاني، اختلاف شكل و اندازه زياد همواره مورد توجه انسان‌ها به‌ويژه دوستداران طبيعت بوده و هست.

گيلانشاه خالدار با نام علمي «Numenius tenuirostris» پرنده‌اي است كه در سال‌هاي اخير جمعيت آن به سرعت روبه‌كاهش بوده است و شايد تا هم‌اكنون بنا به مستندات موجود جمعيت آن در دنيا منقرض شده باشد.

اين پرنده از آفريقاي جنوبي پرواز مي كند و در سواحل مازندران مدتي استراحت كره و دوباره مسيرش را تا سيبري ادامه مي دهد.

البته مسيري كه گيلانشاه خالدار طي مي كند به نسبت مسير 27 هزار كيلومتري كه پرستوي دريايي قطبي از قطب شمال به جنوب طي مي كند و ركورددار پرواز در جهان است كوتاهتر است.

Slender billed curlew يا همان گيلانشاه خالدار در تالاب‌هاي دور از دسترس جنوب غربي سيبري (منطقه تارا در ناحيه نوس بيرسك) در كشور روسيه و همچنين در درياچه‌هاي شمال آسياي مركزي احتمال زادآوري دارد و زمستان‌ها در اروپاي شرقي، سواحل درياي مديترانه و شمال آفريقا و همچنين كشورهاي خاورميانه ازجمله ايران در زيستگاه‌هاي مناسب تالابي و در علفزارها يا استپ‌هاي حاشيه آنها ديده شده است. گزارش‌هايي مبني بر مشاهده اين پرنده در كشورهاي بلغارستان، اوكراين و روماني در سال‌هاي اخير منتشر شده است.

در سال1994 جمعيت تخمين زده شده بين70-50 مورد بود اما باز هم مشاهدات انجام شده جمعيت آن را كمتر از اين تعداد نشان مي‌داد و همين امر باعث شد نام اين‌گونه وارد ليست قرمز اتحاديه جهاني حفاظت (IUCN.red list) با طبقه حفاظتي در آستانه انقراض (Crithcally Endangered) قرارگيرد و تا‌ سال 2010 از اين ليست خارج نشود.

تعداد كتب منتشرشده فهرست پرندگان ايران بسيار محدود است ولي همواره نام گيلانشاه خالدار در آنها وجود دارد و اين مي‌تواند بيانگر حضور اين‌گونه در سال‌هاي نه‌چندان دور در ايران باشد. در سال1970 گزارش‌هايي مبني بر وجود اين‌گونه در ايران در اطراف بندرعباس منتشر شد.

در سال1990 در ايران 4 گزارش مبني بر مشاهده اين‌گونه منتشر شد و پس از آن دو پرنده‌شناس برجسته اروپايي در سال1992 به ايران آمدند اما اين پرنده را مشاهده نكردند. يكي از آخرين مشاهدات اين‌گونه در سطح جهان سال1999 در كشورهاي يونان و عمان بود كه مشاهده ‌كننده در كشور عمان موفق به عكسبرداري از گيلانشاه خالدار مي‌شود اما در نهايت آخرين گزارش ثبت مشاهده اين‌گونه سال2001 در كشور مجارستان مورد تأييد قرارگرفت.

اين پرنده از جنس Numenius است كه در ايران سه گونه ديگر از اين جنس يافت مي‌شود. طول آن در حدود 41سانتي‌متر و فاصله بين دو سر بال‌هاي آن تا87 سانتي‌متر مي‌رسد و در بين گيلانشاه‌هاي ديگر ساختار ظريف‌تري دارد كه اين ظرافت در منقار آن وضوح بيشتري دارد كه كوتاه‌تر بوده و به سمت انتهاي آن باريك‌تر مي‌شود. روتنه آن خاكستري و نخودي با لكه‌هاي قهوه‌اي فراوان است. زيرتنه آن سفيد با خال‌هاي قهوه‌اي تيره در قسمت شكم و سينه است و اين خال‌ها به‌تدريج به لكه‌هاي دايره‌اي مشخص و اشكي‌شكل تبديل مي‌شوند و به‌درستي به‌واسطه همين خال‌هاي مشخص، گيلانشاه خالدار نامگذاري شده است.

درياي خزر با دارابودن مناطق ممتازي مانند تالاب‌هاي بين‌المللي گميشان و ميانكاله همچنين كرانه‌هاي خليج‌فارس و درياي عمان با دارا بودن مناطق پست گلي، زيستگاه‌هاي جزر و مدي مانند جنگل‌هاي مانگرو (حرا) وهمچنين جلگه‌ها و دشت‌هايي كه پرندگان كنارآبزي در آنجا حضوردارند مي‌توانند از زيستگاه‌هاي مناسب گيلانشاه خالدار محسوب شوند.

© 2003 Mehr News Agency .

شنبه|ا|24|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 278]