«اميركبير» امروز ايران كيست؟

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: «اميركبير» امروز ايران كيست؟
ايران امروز، سالهاست كه به دنبال اميركبيري جديد مي‌گردد و بسيارند كساني كه كه تلاش كرده‌اند قباي گشاد امير را بر تن خود بپوشانند و نيز بسيارند كساني كه اطرافيانشان مي‌خواهند لباس امير را متناسب با قد و قواره آنها جلوه دهند. دريغ و افسوس كه هر دو به خطا رفته‌اند
سرويس سياسي - يكصد و شصت سال پيش در چنين روزهايي، بغض و كينه استبداد و استعمار در دهان مهد عليا مادر ناصرالدين شاه، شاه جوان آن روز نجوا شد، به قلم شاه قاجار جاري گشت و در حمام فين كاشان، شريف‌ترين و مدبرترين مديران ايران را از تاريخ ما گرفت.

ميرزا محمدتقي خان اميركبير فرزند كربلايي قربان بيگ فراهاني در سال ۱۲۲۲ قمري در هزاوه از توابع اراك (سلطان آباد پيشين) متولد شد. پدرش در دستگاه ميرزا عيسي پدر ميرزا ابوالقاسم قائم‌‌مقام سمت آشپزي داشت. ميرزا محمدتقي خان به خاطر هوش و استعداد كم‌نظيرش از همان دوران نوجواني مورد توجه ميرزا بزرگ و سپس قائم‌مقام فراهاني قرار گرفت و به ترتيب به سمت منشي‌گري آن دو دست يافت و به سرعت مورد توجه قائم‌مقام و عباس ميرزا نايب‌السلطنه قرار گرفت. فريدون آدميت در كتاب اميركبير و ايران از قائم‌مقام نقل مي‌كند كه گفته است: «حقيقت من به كربلايي قربان حسد بردم، و بر پسرش مي‌ترسم ... اين پسر خيلي ترقيات دارد و قوانين بزرگ به روزگار مي گذارد.»

اولين تجربه سياسي ميرزامحمدتقي خان همراهي خسروميرزا فرزند نايب‌السلطنه و هيئت همراه او در سفرش به روسيه تزاري بود. اين سفر به‌دنبال قتل گريبايدوف وزير مختار روسيه در تهران و در شوال ۱۲۴۴ و به منظور عذرخواهي از واقعه قتل گريبايدوف صورت گرفت.

دومين ماموريت وي رئيس هيات سياسي ايران به ارزنه الروم براي حل اختلاف مرزي بين ايران و عثماني بود. در اين ماموريت كه نزديك به دو سال طول كشيد علاوه بر آشنايي با زدو بندهاي سياسي شرق و غرب با دليري خاصي توانست اختلاف مرزي را به نفع ايران پايان دهد و محمره (خرمشهر امروز) و اراضي وسيع طرف چپ شط‌العرب را كه مورد ادعاي عثماني بود به ايران ملحق كند. اين اقدام و پيشنهادهاي مفيد اميركبير، مورد عناد و حسادت حاجي ميرزا آغاسي قرار گرفت.

چون محمد شاه فوت كرد ، ناصرالدين ميرزا كه قصد حركت به تهران و نشستن بر تخت سلطنت را داشت نمي توانست حتي هزينه سفر خود و همراهان را به تهران تهيه كند در اين هنگام كه اميركبير در تبريز و ملقب به امير نظام بود با ضمانت شخصي پول فراهم كرد و ناصرالدين شاه را به تهران آورد اما درباريان حتي مهد عليا مادر ناصرالدين شاه كه در زد و بندهاي سياسي خارجي دست داشت مخالف امير بودند، ولي ناصرالدين شاه هر روز بر مرتبه و مقامش مي افزود تا جايي كه ملقب به اميركبير و صدراعظم گرديد. در مدت كوتاهي كه اميركبير صدراعظم بود(در حالي كه ناصرالدين شاه در آغاز سلطنت فقط ‪۱۶‬سال داشت) با نبوغ خاص و احساسات پر شور ميهن پرستي خود، اقداماتي بس ارزنده كرد.

اميركبير در دوره كوتاه صدارت خود اقدامات فراواني انجام داد كه مهم‌ترين آن به قرار زير است:
ايجاد امنيت و استقرار دولت، تنظيم قشون ايران به سبك اروپايي، ايجاد كارخانه‌هاي اسلحه سازي، اصلاح امور قضايي، جرح و تعديل محاضر شرع، تاسيس چاپارخانه، تاسيس دارالفنون، فرستادن ايرانيان به خارج براي تحصيل ، ايجاد روزنامه و انتشار كتب ، ترويج ساده‌نويسي و لغو القاب، بناي بيمارستان و رواج تلقيح عمومي آبله، مرمت ابنيه تاريخي، مبارزه با فساد و ارتشاء ، ترويج صنايع جديد، استخراج معادن، بسط فلاحت و آبياري، توسعه تجارت داخلي و خارجي، كوتاه كردن دست اجانب در امور كشور، تعيين مشي سياسي معيني در سياست خارجي و اصلاح امور مالي و تعديل بودجه و پايان دادن به حيف و ميل پول و منابع كشور توسط حكومتي‌ها

ايران امروز، سالهاست كه به دنبال اميركبيري جديد مي‌گردد و بسيارند كساني كه كه تلاش كرده‌اند قباي گشاد امير را بر تن خود بپوشانند و نيز بسيارند كساني كه اطرافيانشان مي‌خواهند لباس امير را متناسب با قد و قواره آنها جلوه دهند. دريغ و افسوس كه هر دو به خطا رفته‌اند.

اين طور نيست كه مدير خوب و موفق نداشته باشيم، بلكه تفاوت در اين است كه اميركبير با پاك‌دستي و صداقت و طي مدتي كوتاه، خدمات فراوان و عالمانه‌ و ماندگاري به كشور كرد.

ظلم ديگر اين است كه اميركبير تك‌بعدي ديده شود. امروز نام اميركبير بر جشنواره كارآفريني نهاده شده است كه مسئول آن وزارت كار است. نام امير بزرگ‌تر و جامع‌تر از جشنواره مورد اشاره است. و از آن ظالمانه‌تر انتخابهاي آلوده به ابهام اين جشنواره است، شايد از آن روي كه اين روزها كار اقتصادي بزرگ گره خورده به امتيازات دولتي است و كسي كه مي‌تواند امتيازهاي زيادي بگيرد لابد مي‌تواند خودش را منتخب جشنواره هم جا بزند.

كارآفريني و مديريت واقعي مفهوم شريفي است، همان طور كه امير مدير تاريخ ايران واقعا شريف بود.

يکشنبه|ا|18|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 529]