قدرت ايران در جنگ الكترونيك جنگال؛ مبناي نبرد در عصر جديد

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: قدرت ايران در جنگ الكترونيك جنگال؛ مبناي نبرد در عصر جديد
جام جم آنلاين: صاحب‌منصبان و تدوين‌كنندگان راهبردهاي نظامي و دفاعي امروز ديگر فقط به ميدان‌هاي خونين جنگ و انبوه كشته‌شدگان و نابودي اهداف نظامي و غيرنظامي نمي‌انديشند.

آنها برنامه‌هاي ديگري را در دستور كار خود دارند كه مبناي جنگ در قرن تازه است.روش جديد آن چيزي است كه از آن به عنوان جنگ الكترونيك (جنگال) ياد مي‌كنند.

فرونشاندن هواپيماي بدون‌سرنشين سيا در ايران نمونه‌اي از اين نوع روش نظامي به شمار مي‌رود كه مقامات امنيتي آمريكا، آن را مصداق بسيار جالبي از جنگ نامتقارن ارزيابي كردند.

چنين جنگي چه در بعد پشتيباني الكترونيكي و چه در ابعاد آفندي و پدافندي، اكنون بيش از هر زماني مورد توجه جدي فرماندهان نظامي قرار دارد و فرونشاندن هواپيماي بدون‌سرنشين آمريكايي نشان داد كه اين عرصه از نبرد در منطقه فعال شده و اتفاقا ايران نيز حريف قابلي است كه حرف‌هاي بسياري براي گفتن در اين زمينه دارد.

در حقيقت شكار پهپاد آمريكايي پيروزي قابل توجهي براي ايران در جنگ الكترونيك بود كه شكست واضح را براي آمريكا به دنبال داشت؛ شكستي كه نگراني‌هاي فراواني را براي نهادهاي امنيتي و نظامي آمريكا به دنبال دارد.

جنگ الكترونيك چست؟

بنا به گفته كارشناسان نظامي، هدف اصلي در جنگ الكترونيك حمله به شبكه‌اي از اطلاعات و ارتباطات دشمن است كه در اولين گام، سعي در فلج كردن سامانه فرماندهي و نظارت نيروهاي مسلح آن مي‌كند.

در اين نوع جنگ دستگاه‌هاي هوشمند، رايانه‌ها و سامانه‌هاي ايجادكننده اختلال، ماهواره‌هاي جاسوسي و مخابراتي، هواپيماهاي بدون‌سرنشين، انواع هواپيماهاي مخصوص جنگ‌هاي الكترونيكي، شبكه‌هاي فرستنده ديجيتال و انتقال اطلاعات نقش اصلي را ايفا كرده و افراد يگان جنگال مي‌كوشند تحرك هر فرستنده‌اي را كشف، صداي هر گوينده‌اي را ضبط و هرگونه سامانه الكترونيكي تهديدآميز را نابود كنند.

در اين نوع عمليات، به‌كارگيري سايت‌هاي شنود متحرك مجهز به سامانه‌هاي رهگيري مراقب، استراق‌سمع، ضبط و ثبت فرستنده‌هاي فعال دشمن، پخش پارازيت شنود و فريب الكترونيكي اهميت ويژه‌اي دارد.

امروزه توان عملياتي جنگ الكترونيك بخشي از توان رزمي نيروهاي مسلح هر كشور محسوب مي‌شود و نگاهي به عمليات جنگي در جنگ‌هاي اخير عراق و افغانستان، اهميت مديريت جنگ‌هاي الكترونيكي را بيش از پيش آشكار مي‌سازد.

در جنگ عراق و افغانستان، آمريكا از بمب‌هاي الكترومغناطيسي استفاده مي‌كرد كه بعد از رها و منفجر شدن تشعشعات الكترومغناطيسي قوي به وجود مي‌آورد و در نتيجه باعث مي‌شد كه تمام ارتباطات راديويي، بي‌سيم و وسايل ارتباطاتي نظامي و غيرنظامي تا شعاع چندين كيلومتر مختل شود.

در اين جنگ، استفاده از بمب‌هاي گرافيكي هم سبب مي‌شد هيچ نوع ارتباطاتي حتي با سيم هم صورت نپذيرد.

دونالد رامسفلد وزير جنگ سابق آمريكا به نشريه تايمز در اين باره گفت: در آغاز جنگ آمريكا با صدام انفجار يك بمب دو ميليارد واتي مغناطيسي صدام را كاملا فلج كرد و عملا تمامي تجهيزات الكترونيكي ارتش عراق و حتي راديو و تلويزيون اين كشور در آغاز جنگ از هر تحركي ناتوان شدند.

توان ايران

توان جنگال ايران قبل از فرونشاندن پهپاد آمريكايي بارها در رزمايش‌هاي مختلف نظامي به معرض نمايش گذاشته شده بود. در آخرين رزمايش، رزمايش پدافند هوايي ثامن‌الحجج (ع) اين توان ايران بارها آزمايش شد.

در اين رزمايش، جديدترين سامانه‌هاي كشف غيرفعال و تجهيزات جنگ الكترونيك بومي ساخته شده در طيف‌هاي مختلف فركانسي با موفقيت مورد آزمون قرار گرفت و نيروهاي خودي نوعي اخلال در سامانه‌هاي هدايت اهداف پرنده دشمن فرضي ايجاد كردند.

همچنين ديده‌بان‌ها سامانه‌هاي پيشرفته ارتباطي و الكترونيكي خود را ارزيابي كردند و كارشناسان نظامي هم امنيت تبادل اطلاعات را مورد سنجش و ارزيابي قرار دادند.

همچنين دستگيري عبدالمالك ريگي آغاز يكي از پيروزي‌هاي ايران در جنگي الكترونيك بود، به اين معنا كه صدا و سيستم‌هاي ارتباطي هواپيمايي كه ريگي در آن بود، رديابي و سپس با فشار نيروهاي ايران هواپيما ناچار به فرود شده و عبدالمالك ريگي دستگير شد.

حتي بسياري از كارشناسان نظامي، توان بالاي ايران را در اين حد مي‌دانند كه ايران مي‌تواند سپر موشكي آمريكا در تركيه را نيز تحت تاثير قرار دهد.

بويژه از آن رو كه سپر موشكي مذكور براساس سيستم رادار و سيستم‌هاي الكترونيكي شكل گرفته است و اگر ايران فناوري برتري در جنگ الكترونيك را در اختيار داشته باشد، اين امكان برايش فراهم است كه در سيستم الكترونيكي اين سپر موشكي اخلال ايجاد كند؛ به طوري كه آن را در رسيدن به اهداف ناكام بگذارد و مقامات آمريكايي مجبور شوند در مورد فعاليت آن بازنگري كنند.

رزمايش دريايي ولايت 90 نيز كه از شنبه هفته گذشته تا ديروز به مدت 12 روز برگزار شد، گام ديگري در راستاي تقويت توان عملياتي ايران از جمله در زمينه جنگ الكترونيكي بود و در آن تجهيزات نوين توليد شده به دست متخصصان اين نيرو و صنايع دفاعي كشور در زمينه جنگ الكترونيك در كنار ساير دستاوردهاي نظامي ايران مورد آزمايش و بررسي قرار گرفت.

فرونشاندن پهپاد آمريكايي

فرونشاندن پهپاد آمريكايي توسط ايران كه نزديك به دو هفته پيش روي داد نشان ديگري از قدرت ايران در جنگ الكترونيك است.

خبر سرنگوني اين هواپيماي آمريكايي را يك مقام آگاه نظامي كشورمان اعلام كرد و گفت اين پهپاد (هواپيماي بدون‌سرنشين) از نوع پهپادهاي پيشرفته جاسوسي آمريكايي و از نوع «RQ 170» است.

ارتش آمريكا و سرويس اطلاعات و جاسوسي اين كشور (سيا)‌ از اين نوع هواپيماها در افغانستان براي جمع‌آوري اطلاعات از ايران و پاكستان استفاده مي‌كردند.

نشريه «فارين پالسي» در اين باره نوشت كه ماموريت هواپيماي بدون‌سرنشين آمريكا بر فراز آسمان ايران، شامل شناسايي چهار حوزه مهم از فعاليت‌هاي نظامي و دفاعي ايران بوده است.

به گزارش واشنگتن ‌پست، تكنولوژي جاسوسي به‌كار رفته در هواپيماهاي RQ-170 هماني است كه در بمب‌ افكن‌هاي يو.اس.بي ۲ و نيز جت جنگنده F-35 به كار رفته است.

طراحي و پياده‌‌سازي اين تكنولوژي، يكي از گران‌‌ترين پروژه‌‌هاي تسليحاتي در تاريخ پنتاگون بوده است. اين هواپيماها از ابزارهاي كليدي جاسوسي آمريكا در خاورميانه و آسياي مركزي‌ محسوب مي‌شود و دولت آمريكا پيش از اين اعتراف كرده بود كه از اين نوع هواپيما براي تعقيب و تحت پيگرد قرار دادن اسامه بن‌لادن و ارائه حمايت‌ها و پشتيباني‌ اطلاعاتي به نيروهاي ويژه آمريكا استفاده كرده است.

اين هواپيما از سال 2007 در نيروي هوايي ارتش آمريكا مورد استفاده بوده و بر فراز كره شمالي جهت زير‌نظر گرفتن برنامه هسته‌اي و موشكي آن مورد آزمايش قرار گرفته است، اما خبر ساخت اين پهپاد در سال ۲۰۰۹ به رسانه‌هاي فعال در حوزه امور نظامي درز كرد و در سال ۲۰۱۰ نيروي هوايي آمريكا وجود اين نوع هواپيما را مورد تاييد قرار داد.

اطلاعاتي كه تاكنون از اين هواپيما در اختيار است، صرفا به قدرت پرواز اين هواپيما در ارتفاع 50 هزار پايي (حدود 17 كيلومتر) و داشتن توامان 2 سيستم پيگيري راداري است.

نكته: توان جنگال ايران قبل از فرونشاندن پهپاد آمريكايي بارها در رزمايش‌هاي مختلف نظامي به معرض نمايش گذاشته شده بود. در آخرين رزمايش پدافند هوايي با نام ثامن‌الحجج(ع) توان ايران بارها در قالب جديدترين سامانه‌هاي بومي مورد آزمون قرار گرفت

روزنامه كريسشن‌ساينس‌مانيتور مدعي شد كه شكار پهپاد شناسايي آمريكايي از طريق هك‌كردن سيستم جي.پي.اس صورت گرفته است.

اين روزنامه در گفت‌وگو با فردي كه ادعا مي‌شود يكي از مهندسان ايراني دست‌اندركار شكار پهپاد شناسايي RQ-170 است، گفت ايران توانست ارتباط ماهواره‌اي پهپاد را با مركز هدايت مسدود كرده و هواپيما را مجبور كند به وضعيت هدايت خودكار (اتوپايلوت) منتقل شود.

در اين وضعيت، كامپيوتر مركزي هواپيما براساس نقشه از پيش‌ذخيره‌شده و استفاده از سيستم موقعيت‌سنجي جهاني (جي.پي.اس) به آشيانه‌اش در افغانستان بازمي‌گردد، اما نيروهاي ايراني توانسته‌اند سيستم جي.پي.اس هواپيما را با مختصات‌دهي اشتباه گمراه كرده و هواپيما را طوري فريب دهند كه تصور كند آشيانه‌اش در ايران واقع است. به اين ترتيب پهپاد در پايگاه از پيش‌تعيين‌شده فرود آمد.

اگرچه اين يك پيش‌بيني است، اما ماجراي سرنگوني پهپاد آمريكايي نشان داد كه ايران از قدرت قابل ملاحظه‌اي در جنگ الكترونيك برخوردار است.

نكته‌اي كه كارشناسان غربي به آن اذعان كردند اين بود كه ايرانيان اين هواپيما را با پدافند هوايي سرنگوني نكردند، بلكه توانستند با برتري جنگ الكترونيك، اين هواپيما فوق‌مدرن را در اختيار خود بگيرند و سالم به زمين بنشانند.

آنها تصريح كردند كه يكي از كارهاي مهم اين هواپيما تعطيل‌كردن سيستم‌هاي راداري و ارتباطاتي است و با توجه به اين كه اين هواپيما 250 كيلومتر وارد ايران شده بود، اما نتوانسته بود سيستم‌هاي ايران را از كار بيندازد مي‌توان نتيجه گرفت كه امريكا نمي‌تواند براحتي سيستم‌هاي ارتباطي ايران را مختل كند.

شبكه خبري بي‌بي‌سي، اين ماجرا را يك شكست اطلاعاتي براي آمريكا محسوب كرد و داگلاس برچ، تحليلگر خبرگزاري اسوشيتدپرس در گزارشي اذعان كرد شكست آمريكا در ازدست‌دادن پهپاد RQ-170 در آسمان ايران با بزرگ‌ترين شكست اطلاعاتي اين كشور از شوروي سابق در ماجراي هواپيماي جاسوسي «يو 2» قابل مقايسه است.

امير موسوي، كارشناس مسائل استراتژيك نيز در اين باره عقيده دارد ايران با اين عمليات ثابت كرد در جنگ الكترونيكي بسيار پيشرفته است.

چراكه اين عمليات نياز به رادارهاي بسيار پيشرفته‌ و گشايش تمامي رمزهاي سخت و ويژه دارد كه در كارهاي مخابراتي حساس استفاده مي‌شود. به اضافه مباحث هدايت و كنترل اين هواپيما نياز به رايانه‌هاي بسيار پيشرفته و بالايي دارد.

وي افزود: ايران اين توانمندي را به دست آورده است، يعني هم دسترسي به رادارها و رايانه‌هاي پيشرفته و در سطح بالا و هم بازكردن رمزها و كدهاي حساس و امنيتي هوايي.

پهپادهاي ايراني

ايران نه‌تنها توانايي در اختيار گرفتن پهپاد را دارد بلكه از زمان جنگ ايران و عراق، با به پرواز درآوردن پهپاد «تلاش»، زمينه‌اي را براي توسعه پهپادهاي خود آغاز كرد.

بعد از اين جنگ، ايران روي بسياري از انواع پهپادهاي نظامي و چندكاره كار كرد و اكنون ايران از توانايي ساخت پرنده بدون‌سرنشين يا UAV برخوردار است.

در اين ميان مي‌توان به انواع پهپادهاي نوع ابابيل، خانواده مهاجر 1، 2، 3 و 4، خانواده فراز، خانواده صاعقه ۱ و ‌۲، پهپادهاي ثاقب، كي دو، شاهين و سپهر و... اشاره كرد.

به گفته منابع آگاه، پهپادهاي ايراني با اهداف نظامي و غيرنظامي ازجمله شناسايي، جنگ الكترونيك، مراقبت فعال هوايي، ديده‌باني، هدف‌يابي، هدايت آتش توپخانه، كنترل مرزها، كنترل هوايي مكان‌ها، عكسبرداري جهت تهيه نقشه‌هاي جغرافيايي و... ساخته شده‌اند.

ازجمله اين پهپاد‌ها هواپيماي ابابيل با بالي به طول سه متر و سرعتي برابر 160 گره است كه روي سكوي پرتاب (Launcher) نصب مي‌شود و مي‌تواند تا هشت ساعت پرواز داشته باشد.

قابليت مسلح‌شدن نيز در اين نوع پهپاد تعبيه شده است. از ويژگي‌هاي ابابيل وجود دوربين پيشرفته كيفيت بالا با عملكرد دوراني آن است كه امكان عكسبرداري و فيلمبرداري در تمام جهات را مي‌دهد و اگر زماني ارتباط زميني با ابابيل قطع شود سيستم نرم‌افزاري آن به گونه‌اي طراحي شده است كه پس از انجام عمليات به ايستگاه كنترل زميني بازمي‌گردد.

همچنين ابابيل از سيستم‌هاي نقشه‌برداري از عوارض زمين و سيستم انتخاب اهداف مشخص اتوماتيك برخوردار بوده و داراي سنسور تبديل سيگنال‌هاي ارتباطي به صورت رمز جهت حفاظت اطلاعات الكترونيكي در صورت رديابي است.

يك منبع مطلع نظامي در اين باره مي‌گويد: در رزمايش پيامبر اعظم(ص) هواپيماي بدون‌سرنشين ابابيل با انجام مانوري بارها بر فراز ناو هواپيما‌بر وينسنت آمريكا چرخيد و انواع نقاط ضعف و قوت آن را شناسايي كرد و تنها بعد از ۲۵ دقيقه رادار پيشرفته ناو مذكور متوجه پرواز ابابيل گشت كه آن هم به علت كاهش ارتفاع عمدي ابابيل بود.

به هر صورت دو هليكوپتر جنگي و دو جنگنده از ناو برخاستند، اما هرگز موفق به انهدام ابابيل نشدند. ابابيل به سلامت به محل مورد نظر هدايت و نشانده شد و اطلاعات و تصاوير بسيار مهمي نيز به دست آورد.

مقامات پنتاگون از اين كه متوجه حضور ابابيل نشده‌اند بسيار شگفت‌زده و البته وحشت‌زده شدند. از آن به بعد دنيا نام ابابيل را به خاطر سپرد.

همچنين مهاجر يا مرصاد ازجمله پهپاد‌هاي ديگر ايران هستند كه با مداومت پرواز بالاي خود، مي‌توانند اهدافي در مسافت دور را محقق كنند. اين پرنده يك پرنده شناسايي گشت‌زني تجسسي و تصويربرداري است كه مي‌تواند سلاح‌هاي هدايت ليزري با خود حمل كند و به وسيله آنها، اهدافش را مورد اصابت قرار دهد.

جنگ الكترونيك ميان ايران و آمريكا

كارشناسان نظامي عقيده دارند كه جنگ الكترونيك و سايبري ميان ايران و آمريكا از مدت‌ها پيش شروع شده و اين، آغاز اين حركت نيست.

اين جنگي كه در عرصه فناوري‌ها پيش از اين آغاز شده بود و وقوع وقايعي چون دستگيري عبدالمالك ريگي، ترور دانشمندان هسته‌اي ايران، حمله سايبري به تاسيسات هسته‌اي ايران بخصوص توسط كرم استاكس‌نت (Stuxnet worm) و انواع عمليات‌هاي جاسوسي افشا‌شده در ايران همگي نشان از نبردي اطلاعاتي و امنيتي دارد كه ميان تهران و غرب در جريان است.

فريد زكريا، خبرنگار و كارشناس شبكه خبري سي‌ان‌ان در اين زمينه با اشاره به توانايي‌هاي ايران در زمينه فناوري‌هاي پيشرفته بر اين نظر است كه ماجراي تسلط ايران بر سيستم هدايت پيشرفته‌ترين پهپاد آمريكايي و در اختيارگرفتن كنترل آن را مي‌توان به نوعي جنگ پنهان در عرصه فناوري تعبير كرد.

همچنين رسانه روسي راشا تودي با اشاره به ماجراي موفقيت ايران در فرودآوردن يك پهپاد آمريكايي نوشت: مقامات ايراني اعلام كردند كه توانسته‌اند هدايت هواپيماي آمريكايي را در دست گرفته و آن را در خاك ايران فرود بياورند. اين اظهارنظر، فرضيه وجود جنگ الكترونيك ميان ايران و آمريكا را قوت مي‌بخشد؛ فرضيه‌اي كه از سال گذشته و با رخنه يك كرم رايانه‌اي به نام استاكس نت به رايانه‌هاي ايران شكل گرفت.

راشا تودي با اشاره به مواردي از اين گونه تقابلات ايران و آمريكا افزود: در ابتداي سال جاري ميلادي پايگاه هوايي «كريچ» در نوادا كه يكي از مراكز اصلي نگهداري پهپادهاي آمريكايي است از نفوذ يك كرم رايانه‌اي به سيستم‌هاي خود خبر داد كه البته پس از چند روز مقامات آمريكايي اعلام كردند كه توانسته‌اند اين ويروس را شناسايي و منهدم كنند.

اما اكنون از دست‌دادن پهپاد آمريكايي اين احتمال را پديد مي‌آورد كه اين امر به جريان استاكس نت ربط داشته باشد.

«القدس العربي» در يادداشتي به نقل از رسانه‌هاي صهيونيستي نوشت: چند ماه پيش با ظهور ويروس استاكس نت و ادعاي آلوده‌شدن سيستم‌هاي الكترونيكي پايگاه‌هاي اتمي ايران، عملا جنگ سايبري و الكترونيكي عليه ايران آغاز شد.

اين روزنامه عربي تصريح كرد: اگر برخي از مسوولان نظامي اسرائيل از جنگ قريب‌الوقوع با ايران سخن مي‌گويند، اين ادعا‌ها با پيش افتادن ايران در جنگ الكترونيك تناقض دارد.

كتايون مافي - جام جم

سه|ا|شنبه|ا|13|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 687]