«يزد»، عروس كوير ايران

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: «يزد»، عروس كوير ايران
جام جم آنلاين: يزد از جمله سرزمين هاي باستاني اقوام ايراني و داراي ميراث درخشاني از فرهنگ، تمدن كهن و ادوار مختلف تاريخي با قدمت سه هزار ساله است.

برخي از مورخين، بناي اوليه اين شهر را به زمان اسكندر مقدوني نسبت مي دهند و گفته اند آن را بر مبناي زنداني كه خود ساخته، نام گذاري كرده است.

به اعتقاد برخي مورخان ديگر، شهري به نام "يزدان گرد" در دوره ساسانيان به فرمان يزدگرد اول در همين محل كنوني بنا شده است.

مورخين يوناني، اين شهر كهن و باستاني را " ايساتيس" خوانده اند كه احتمالا بعد از ويراني شهر كهن "كته" پديد آمده است.

اين ناحيه همواره در دوره هخامنشيان از راههاي معتبر، موسسه هاي راهداري، مراكز پستي و چاپاري برخوردار بوده است.

آنچه اينك سرافراز از ميان ريگ هاي روان اعصار، مصون از رخدادهاي مخرب تاريخي بر جاي مانده، يادگارهاي گويا از سرنوشت تاريخي اين سرزمين و نشانگر فرهنگ و تمدن پربار است.

اردكان، تفت، ميبد، مهريز، طبس، صدوق، خاتم، بافق و ابركوه از شهرستان هاي استان يزد هستند كه تفت با 20 كيلومتر و طبس با 370 كيلومتر به ترتيب كمترين و بيشترين فاصله را با شهر يزد دارند.

اين استان، داراي زمستاني سرد و خشك و تابستاني گرم و طاقت فرسا مي باشد ضمن آنكه با آغاز فصل بهار، هوا لطافتي خاص به خود مي گيرد و ميزان بارندگي سالانه آن 110 ميليمتر است.

جاده ترانزيتي و بين المللي بندرعباس به تهران در اين مسير قرار گرفته و مسافران هم از طريق هوا، راه آهن و زمين به اين خطه سفر مي كنند.

يزد با استان هاي خراسان جنوبي، اصفهان، كرمان و فارس هم مرز است و فاصله آن با اين مناطق به ترتيب 500 ، 360 ، 500 و 400 كيلومتر مي باشد.

ضمن آنكه فاصله آن تا تهران نيز 700 كيلومتر است.

حدود 25 واحد اقامتي پذيرايي شامل هتل و مهمانسراي يك تا چهار ستاره و بيش از 10 واحد مهمانپذير درجه يك تا سه در استان يزد وجود دارد، ضمن آنكه هر سال تعدادي مدرسه نيز براي اسكان مسافران تجهيز مي شود.

مسافراني كه به اين خطه سفر مي كنند شيريني ها و صنايع دستي را بعنوان سوغات با خود مي برند.

قطاب، باقلوا و لوز يزدي از جمله شيريني هاي معروف اين ديار است و زيلو، نمد، سفال، حصير، چادر شب، گليم، روفرشي، سراميك، نقره سازي و جاجيم از جمله صنايع دستي اين استان است.

مسجد جامع كبير (ششم هجري)، مجموعه امير چخماق (ششم هجري)، مسجد ملا
اسماعيل (1222 هجري )، برج و باروي قديمي شهر (آل مظفر)، امامزاده جعفر، آب انبارها، خانه هاي خشتي، بقعه ها، آتشكده و دخمه زرتشتيان از جمله آثار ارزشمند تاريخي اين استان است.

مسجد جامع يزد

"مسجد جامع يزد" با مناره هاي بلند كاشي كاري شده و سر به فلك كشيده خود در ميان بافت قديم شهر يزد، هر انساني را به تماشاي خود وا مي دارد و نمونه اي از معماري اسلامي را جلوه گر مي سازد.

اين اثر ارزشمند در طول سال به ويژه ايام عيد نوروز، پذيراي تعدادي زيادي از گردشگران است و كساني كه از آن بازديد مي كنند با تامل، صبر و حوصله، زواياي مختلف آن را بررسي مي كنند.

ساختمان اصلي مسجد در قرن ششم هجري قمري در زمان حكومت "آل كاكويه" ساخته شد و مسجد جامع كنوني مربوط به دوران "آل مظفر"در قرن هشتم و نهم هجري قمري است.

مجموعه امير چخماق

"مجموعه امير چخماق" هم از ديگر آثار كهن شهر يزد است كه در ايام عيد نوروز، پذيراي مسافران نوروزي است كه "امير جلال الدين چخماق" از امراي شاهرخ تيموري حاكم يزد با همكاري همسر خود "فاطمه خاتون" آن راساخته است.

اين مجموعه شامل تكيه، ميدان، حمام، كاروانسرا، خانقاه، قناد خانه، چاه آب سرد و از همه مهمتر مسجد امير چخماق مي باشد.

بقعه دوازده امام

"بقعه دوازده امام" يكي از بناهاي ارزشمند تاريخي و فرهنگي اين شهر است كه در محله فهادان و در دل مجموعه بافت قديم يزد قرار دارد.

گنبد زيبا و بلند و سبك معماري اين بنا هر بيننده اي را محو تماشاي خود مي كند و چشم هر انساني ميراث دوستي را نوازش مي دهد.

باغ دولت آباد نيز يكي از جاذبه هاي گردشگري و ديدني يزد است كه همه ساله پذيراي تعدادي زيادي از گردشگران و مسافران نوروزي است، توسط "محمد تقي خان زند" در سال 1160 هجري قمري ساخته شده و در هسته مركزي شهر يزد قرار دارد.

بادگيري با 33 متر ارتفاع در اين باغ وجود دارد كه از آن بعنوان بلندترين باديگر جهان ياد مي شود، چشم هر بيننده اي را مي نوازد و نسيم خنك و دلكش آن، همگان را به سوي خود جذب مي كند.

باغ گلش طبس

"باغ گلش طبس" يكي از نادرترين باغهاي تاريخي كشور محسوب مي شود كه به همت "ميرحسن خان" سومين حاكم طبس از سلسله خوانين نادري ساخته شد.

اين باغ با هشت هكتار وسعت بيش از 70 نوع درختان مثمر، گياهان زينتي و گل هاي معطر را در خود جاي داده است و خرما، مركبات، پالم، آكاسيا، اكاليپتوس، سرو، كاج، پده، توت، چنار، به، ارغوان، زيتون، سنجد تلخ، اقاقيا، عرعر، زرد آلو، بادام، نارون، زبان گنجشك، كهور فرانسوي، پسته و عناب از گونه هاي گياهي آن است.

آتشكده زرتشتيان

"آتشكده زرتشتيان" يزد، مشهور به آتشكده "ورهرام" يكي از مكان هاي ديدني و گردشگري استان يزد است و به روايتي، آتش موجود در اين آتشكده حدود 1515 سال پيش از آتشكده ناهيد پارس پس از نقل مكان به چندين جاي ديگر در استان يزد به اين مكان آورده شد و تاكنون روشن نگه داشته شده است.

"دخمه" و "چك چك" از ديگر امكان مقدس زرتشتي و از جمله آثار ديدني و تاريخي استان يزد محسوب مي شود.
"مجموعه بازارهاي قديمي" يزد با گذشت سال ها از ساخت آن، هنوز داراي رونق خاصي است و هر مهمان، مسافر و گردشگري كه به يزد سفر مي كند پس از استراحت كوتاهي، سراغ بازار مي رود و ترمه، پارچه و شيريني يزدي خريداري مي كند.

بازار قيصريه يزد، حاجي قنبر، تبريزيان، دروازه مهريز، زرگري ، مسكري، علاقه بندي، محمد علي خان، چيت سازي ، مسجد ملااسماعيل، جعفر خان و نخود بريزي از بازارهاي معروف يزد است.

بازار زرگري از جمله بازارهايي است كه اغلب زرگرهاي استان در آن تجمع كرده اند و از جمله اماكني است كه مورد بازديد گردشگران قرار مي گيرد.

بسياري از وسايل مورد نيازي كه بايد در نقاط مختلف شهر آن را خريداري نمود تقريبا در اين بازار جمع است بويژه طلاجات و نقره جات آن كه مورد توجه بازديدكنندگان قرار مي گيرد.

شهر يزد را بعنوان بزرگترين شهر خشت و گل جهان مي شناسند و خانه هاي قديمي و ساخته شده از خشت و گل بخشي از اين بافت تاريخي است.

خانه هاي قديمي يزد با توجه به نوع شغل و تمكن صاحب خانه از دو قسمت اندروني و بيروني ساخته شده است، قسمت اندروني كه قسمت اصلي بنا است بعنوان ماوا و مسكن محارم و بيروني به اسكان و پذيرايي ميهمانان اختصاص داشت.

خانه هاي قديمي داراي حياط مركزي و قسمت اعياني نشين به صورت چهار فصل است كه درپيرامون حياط مركزي شكل مي گيرد،از قسمت شمالي به عنوان زمستانه و از قسمت جنوبي به عنوان تابستانه استفاده مي شود كه قسمت تابستانه شامل تالار و بادگير است.

خانه لاريها، رسوليان، محمودي، سيگاري، مرتاض، ميرزاده، علايي، كلاهدوزها، از جمله معروف ترين خانه هاي قديمي استان يزد است.

بادگيرها نيز از جمله آثار تاريخي و ميراث ارزشمند گذشتگان است كه حكم كولرهاي فعلي را داشته است، آنها در پشت بام خانه هاي قديمي قرار دارد و مردم براي خنك كردن منزل از آن استفاده مي كردند.

در فصل تابستان، هواي خنك در حفره هاي موجود در دل بادگير جريان مي يابد و فضاي موجود منزل را خنك مي كند.

در اين استان تعداد زيادي امامزاده نيز واقع شده كه مورد احترام اهالي مي باشد، امامزاده عبدالله بافق و امامزاده سيد جعفر و امامزاده جعفر يزد از جمله مشهورترين امامزاده هاي استان يزد است.

مساجد جامع، ابوالمعالي، شاه طهماسب، ريگ، فرط، حظيره، ملااسماعيل، بياق خان، چهار منار، اهرستان و مصلي نيز از جمله مساجد تاريخي استان يزد هستند.

شهرستان هاي استان يزد نيز از آثار تاريخي و فرهنگي، بي نصيب نيستند.

مسجد جامع، بازار نو، اماكن مقدس زرتشتيان و موزه مردم شناسي از جمله آثار ديني شهرستان اردكان است كه در 60 كيلومتري شمال يزد واقع شده است.

نارين قلعه، قلعه ها، پير چراغ و يخچال قديمي نيز از آثار ديدني شهرستان ميبد و مدرسه و باغ گلشن، بقعه امامزاده حسين نيز از مناطق ديدني طبس است كه به ترتيب، هر يك در 50 و 370 كيلومتري شهر يزد قرار دارند.

در شهرستان مهريز هم مسجد جامع، پير ناركي، كاروانسرا، چشمه غربالبيز و در تفت هم چشمه تامر، مسجد امام و قلعه گرمسير از نقاط فرهنگي و گردشگري آن هستند كه در فاصله هاي 30 و 20 كيلومتري شهر يزد قرار دارند.

امامزاده عبدالله، مسجد امام حسن و مسجد فاطميه از آثار تاريخي بافق و مسجد جامع و سرو ابركوه هم از آثار ديدني ابركوه است كه هر يك در 120 كيلومتري شهر يزد قرار دارند.

درخت "سرو ابركوه" با قدمت بيش از چهار هزار سال در سال 1312 در رديف آثار ملي كشور به ثبت رسيد.

اين سرو با تنه اي به قطر 4/5 متر و با ارتفاع 33 متر در مركز شهر ابركوه قرار گرفته و نظر هر تازه واردي را به خود جلب مي كند.

قنات ها نيز از جمله آثار به ياد ماندني و به جاي مانده از گذشتگان هستند كه نشان از سخت كوشي و تلاش مردمان كوير براي برداشت آب از دل زمين است.

افزون بر سه هزار رشته قنات در اين استان وجود دارد كه 300 مورد آن متروكه است، در هر ثانيه 12 هزار ليتر آب از آنها استحصال مي شود كه يك سوم آب هاي زير زميني استان را تشكيل مي دهد.

طول قناتهاي استان دو هزارو 743 كيلومتر و متعلق به 13 هزار مالك است و 34 هزار و 329 هكتار از زمينهاي استان را آبياري مي كند.

مردم استان يزد، امسال نيز همچون سال هاي قبل، آماده پذيرايي از مهمانان نوروزي از سراسر كشور و گردشگران خارجي از نقاط مختلف جهان هستند.

ايرنا

پنجشنبه|ا|15|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 367]