ماه محرم و آيين عزاداري سالار شهيدان در پاكستان ( 1 )

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: ماه محرم و آيين عزاداري سالار شهيدان در پاكستان ( 1 )
اسلام آباد - ماه محرم، ماه حزن، اندوه وماتم؛ شهادت نواده پيامبر خدا، پرچمدار مكتب عزت و حريت؛حضرت امام حسين (ع) در پاكستان با ويژگيهاي خاصي همراه است .

در پاكستان، مسلمانان با تأسي از قيام عاشورا در ايام محرم و عاشورا به عزاداري مي‌پردازند و "امام بار گاها" و "ذوالجناح‌ها" - كه نقش عمده‌اي در فرهنگ عزاداري عاشوراي پاكستان دارند- فعال مي‌شوند.
دولتمردان پاكستان با ايجاد فضايي امن در كشور، پيام‌هاي تسليتي به مناسبت شهادت امام حسين(ع) و ياران باوفايش صادر مي‌كنند.
آنان در دهه اول محرم ياد شهداي كربلا را گرامي مي‌دارند و به مراسم قرآن‌خواني، سينه‌زني و عزاداري مي‌پردازند. در روز تاسوعا و عاشورا، سراسر اين كشور تعطيل است و مردم پاكستان فرصت مناسبي براي شركت در مراسم عزاداري دارند.
راديو و تلويزيون پاكستان روزهاي محرم – به ويژه تاسوعا و عاشورا- برنامه‌هاي عادي خود را قطع و يكسره برنامه‌هاي مخصوص مراسم عزاداري و اخبار اين ايام را پخش مي‌كنند.
بر اساس آمار غير رسمي، حدود 20 در صد جمعيت پاكستان را شيعيان تشكيل مي دهند.
شيعيان اين كشور در ماه محرم الحرام هر سال، به مناسبت شهادت مظلومانه سرور آزادگان جهان حضرت امام حسين(ع) به سوگ مي نشينند و با برپايي مراسم عزاداري و ماتم، حماسه عاشوراي حسيني را گرامي مي دارند.
اكثرمردم شيعه مذهب با شروع ماه محرم جامه سياه مي پوشند. چراغهاي منزل را خاموش مي كنند، هنگام خواب از رختخواب استفاده نمي كنند.
زن و مرد، پير و جوان همه خود را صاحب عزا مي دانند و جهت شركت در مجالس سوگواري به مساجد و امام بارگاهها (حسينيه ها) مي روند.
شيوه عزاداري شيعيان درشهرها و مناطق مختلف پاكستان متفاوت است و مردم هرشهر يا منطقه؛ طبق رسوم و سنت ديرينه خود مراسم عزاداري امام حسين(ع) را بگونه اي خاص برگزار مي كنند.
مجالس سخنراني،روضه خواني، سينه زني، زنجير زني، تاسوعا، عاشورا،شبيه سازي و تعزيه ازجمله مراسمي است كه به مناسبت شهادت سومين امام شيعيان، در اين كشور برگزار مي شود.
.سينه زني
شيعيان پاكستان،هر سال از شب اول محرم تا نهم ماه ربيع الاول مراسم سينه زني دارند.
در گذشته،مردم لباس سياه مي پوشيدند و درخيابانها با پاي برهنه سينه زني مي كردند. اين شيوه سينه زني دربين شيعيان هند و پاكستان رايج بود.
اما درسالهاي اخير درمناطق مختلف پاكستان شيوه هاي مختلفي متداول شده است.
به عنوان مثال درلاهور، جوانان هنگام سينه زني يك پا را عقب گذاشته، پاي ديگر را جلو مي آورند، برخي به هوا مي‌پرند،عده اي پيراهن را از تن بيرون مي آورند و يا برخي ديگربا زيرپوش؛ سينه زني مي‌كنند.
در اكثرمناطق شيعه نشين كشور پاكستان، هنگام عزاداري،مردم به صورت گروهي و يا دسته هاي 5 تا 10 نفري نوحه مي خوانند و عده‌اي از عزاداران؛ دور آنها حلقه زده و با تكرار نوحه، ابيات و مرثيه در رثاي حضرت امام حسين(ع)؛ سينه مي زنند.
- سينه زني بدون پيراهن
دراين نوع سينه زني؛ كليه عزادارن بدون پيراهن سينه زني مي كنند.اين شيوه سينه زني در كليه شهرها ومناطق شيعه نشين پاكستان رايج است.
- سينه زني زنان
الف . سينه زني و مراسم زنانه كه فقط زنان در آن حضور دارند: در اين برنامه ها كه اغلب در حسينيه‌ها برگزار مي شود زنان نوحه مي خوانند و گروهي سينه مي زنند.
ب .هيات زنان به دنبال دسته هاي سينه زني مردها (در شهرهاي كراچي، لاهور، مولتان و نيز بعضي ديگر از شهرهاي بزرگ پاكستان) در خيابانها درحال سوگواري راهپيمايي مي نمايند و سينه زني مي كنند.
- سينه زني هنگام عبور از آتش
سينه زني در روي بستري از آتش درچند شهر پاكستان از جمله شهرهاي جهنگ، فيصل آباد، لاهور، مولتان و پاراچنار مرسوم است.
مردم ابتدا آتش فراواني مهيا و پس از اينكه هيزمها خوب بر افروخته شدند و شعله آتش فروكش كرد، هيات سينه زنان با پاي برهنه از روي آن عبور مي كنند.
- سينه زني با طبل
هيات هاي عزاداري در برنامه هاي خود از طبل و سنج استفاده مي كنند شيعيان در شهرهاي كراچي، مولتان و پاراچنار بيشتر به اين شيوه به سوگواري مي پردازند.
- سينه زني توام با سكوت
در اين نوع سينه زني كليه شركت كنندگان درحاليكه آثار حزن و اندوه بر چهره دارند ضمن رعايت سكوت، سينه مي زنند. همچنين در پيشاپيش صف عزاداران عَلَمهاي بزرگي را حمل مي كنند. اينگونه مراسم در بين شيعيان شهرهاي مولتان، كراچي و دير اسماعيل خان متداول است.
- سينه زني با يك دست
اين نوع سينه زني فقط بين شيعيانِ اردو زبان رايج است. گروه نوحه خوان، نوحه مي خوانند و عزاداران ضمن پاسخ به آنها، با يك دست سينه مي زنند.
- ملنگي
نوعي سوگواري پر شور و خروش كه به "ملنگي" معروف است.
قشري از مردم را كه "ملنگ" خوانده مي شوند در حسينيه ها جمع شده و يك نفر ضمن طيل و فلوت زدن، مصائب اهل بيت (ع ) را مي خواند و مردم گريه و شيون مي كنند.
يكي از سادات مورد وثوق، سيني پر از دغالي را جلوي عزاداران مي گرداند. آنان نيز از ذغالِ داخلِ سينيِ بر مي‌دارند و مي خورند.
اين مراسم در اكثر مناطق شيعه نشين ايالت سرحد ازجمله پاراچنار، پيوار، ابراهيم زئي، اوركزايي برگزارمي شود.
2.زنجير زني
مراسم زنجير زني به لحاظ زماني، همزمان با تاريخ ورود اسلام به هند و پاكستان است و درگذشته با همان شيوه كه در ايران رواج داشت برگزار مي شده است.
امّا بعدها مردم پاك و هند با اضافه كردن تيغ و چاقو به انتهاي زنجير، در شيوه زنجير زني تغييراتي دادند. رسم است اگر زن و مردي فرزند نداشته باشند، نذر مي كنند كه اگر خداوند به آنها فرزند پسر بدهد هر سال وي را در هيات زنجير زنان به مناسبت شهادت امام حسين (ع )براي زنجير زني شركت دهند.
امروزه عوامل مختلف،صف زنجير زنان را طولاني ترمي سازد.
اغلب جوانان شيعه مذهب جهت اجابت حاجت خود از قبيل ازدواج، داشتن اولاد، قبول شدن درامتحانات و... "زنجير زني" نذر مي كنند كه با برآورده شدن نذر،آنها نيز به اين شيوه، زنجير مي زنند.
زنجير زني كه منجر به جراحات جسمي سوگواران مي شود، مخالفيني نيز دارد كه اين شيوه عزاداري را به دليل آسيب رساندن فرد به خودش حرام مي دانند.
اما با اين حال طرفداران آن معتقد هستند،چون "اويس قرني"،دندان خود را فداي رسول خدا (ص) نمود،آنها نيز مجازند، خون خود را هديه امام حسين(ع) بنمايند.
گاهي به دليل جراحات عميق كه بر زنجير زنان وارد مي گردد؛ بعضي در حين زنجير زني مي ميرند، به افرادي كه دراين راه جان بسپارند، شهيد اطلاق مي شود.
مراسم زنجير زني دركليه شهرهاي پاكستان برپا مي شود، حتي برخي جوانان اهل سنت و مسيحي نيز درمراسم گراميداشت شهادت سالار شهيدان(ع) زنجير زني مي كنند.
الف: محتواي سوگواري سالار شهيدان (ع )
از اول تا دهم ماه محرم الحرام در حسينيه ها، مجالس و مراسم عزاداري برپا مي شود. علما و ذاكرين در طول اين مدت، هر شب گوشه اي از برنامه هاي سفر شهادت طلبانه امام حسين(ع) و يارانش را به ترتيب زير براي مردم بيان مي كنند:
شب اول: حركت امام حسين(ع) براي شركت در مراسم حج و ناتمام گذاشتن آن.
شب دوم: حركت امام حسين(ع) و يارانش از مكه به سوي كربلا.
شب سوم: جدا شدن صغري(س) دختر امام حسين(ع) از خانواده.
شب چهارم: شهادت پسران مسلم بن عقيل.
شب پنجم: برخورد "حرّ "با امام حسين(ع) و شهادت "حر" و "قاسم بن الحسن"(ع).
شب ششم: زندگي و شهادت حضرت علي اكبر(ع).
شب هفتم: زندگي و شهادت ابوالفضل العباس(ع).
شب هشتم: زندگي و شهادت علي اصغر(ع)
شب نهم: (تاسوعا) پيوستن حرّ رياحي به ياران امام حسين(ع).
شب دهم: (عاشورا) شهادت امام حسين(ع).
كليه مراسم و مجالس عزاداري ذكر شده؛ مردانه است و در روزها زنان مناسبتهاي مذكور را در حسينيه‌ها برگزار مي كنند.
ادامه دارد ...
آساق ××235
يکشنبه 8 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 771]