سينما - وفاداري به تاريخ

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: سينما - وفاداري به تاريخ
سينما - وفاداري به تاريخ

سيدحسام‌الدين فروزان: «بابي ساندز» يكي از افراد ارتش سري جمهوريخواه ايرلند، به خاطر مبارزه با اشغالگران انگليسي به 14 سال حبس محكوم شده بود. او در سال 1981 در اعتراض به وضعيت ظالمانه زندانيان سياسي و رفتارهاي وحشيانه با آنها دست به اعتصاب غذا مي‌زند و پس از گذشت 66 روز، در زندان سياسي جان مي‌دهد. استيو مك‌كويين چهره برجسته سينماي انگلستان همين واقعه تاريخي را دستمايه اولين فيلم بلند خود قرارداده است. بابي ساندز در تاريخ معاصر به عنوان يكي از قهرمانان پايداري در مقابل قوه قهريه و اعتراض خاموش و نافرماني مدني شناخته مي‌شود؛ آنچنان كه در تهران نيز خياباني را به نام او كرده‌اند.

ساندز يكي از سرسخت‌ترين مبارزان سياسي در بريتانيا بود كه براي رهايي ايرلندشمالي و بلفاست از قيد حكومت دولت مركزي بريتانيا مي‌كوشيد و وقتي هم كه در بند افتاد و به زندان اين دولت رفت، براي احقاق حق و نشان دادن صلاحيت كساني كه براي برقراري يك دولت آزاد در ايرلندشمالي مي‌كوشند، دست به اعتصاب غذا زد و برخلاف آنچه دولت انگليس مي‌پنداشت، از اين كار دست برنداشت و حاضر شد جانش را هم بر سر اين مسئله بگذارد و تمام فشارها و اقدامات دولت بريتانيا براي قطع اين روند نيز او را از اين كار باز نداشت. جرمي كه براي ساندز تراشيدند و از آن طريق توانستند وي را زنداني كنند، حمل سلاح‌هاي غيرمجاز و استفاده از آنها براي پيشبرد اهداف سياسي جمهوريخواهان ايرلند و تقويت ارتش جمهوريخواه اين كشور بود. بابي ساندز پس از مرگ مشهورتر شد و به عنوان نماد مبارزه براي استقلال در ميان جوانان مبارز دهه 1980 ايرلند محبوبيت كم‌نظيري پيدا كرد. گرسنگي به عنوان فيلم افتتاحيه در بخش نوعي نگاه جشنواره كن سال 2008 نمايش داده شد و با استقبال منتقدان و همچنين هيات داوران مواجه شد. استيو مك‌كويين دوربين طلايي بهترين كارگردان فيلم اولي را برد و در اولين گام موفقيت شيريني به‌دست آورد.

فيلم در جشنواره‌هاي ديگر اروپايي نيز موفقيت‌هاي پي در پي كسب كرد؛ از جمله در جشنواره‌هاي سيدني، ونيز و مونترال. «مايكل فاسبندر» بازيگر نقش بابي ساندز نيز جايزه بهترين بازيگر جشنواره فيلم مستقل بريتانيا را از آن خود كرد. گرسنگي بر روايت شش هفته آخر زندگي بابي ساندز متمركز شده است و فيلمنامه آن‌را خود مك كويين به همراه «اندا والش» نوشته‌اند. در ابتداي حضور فيلم در جشنواره كن چند نفر از سياستمداران بريتانيايي به نمايش آن در كن اعتراض كردند. روزنامه گاردين در آن زمان نوشت «جفري دانلدسون»، از نمايندگان مجلس ايرلند كه خود از حملات ارتش سري ايرلند جان سالم به در برده است، و «ريچارد اوريو» كه در زمان مرگ بابي ساندز سخنگوي مطبوعاتي زندانيان ارتش جمهوريخواه بوده است به شدت از فيلم انتقاد كرده‌اند. آنها معتقد بودند مسئله اعتصاب غذا نبايد به مثابه نمادي هنري تصوير شود.

استيو مك كويين فيلم را سرمايه‌گذاري شبكه چهار انگليس ساخته است. او درباره ابعاد سياسي فيلمش گفته است: «زماني‌كه تصميمم به ساخت اين پروژه گرفتيم، نه جنگ عراق آغاز شده بود و نه حرفي از گوانتانامو و ابوغريب بود، اما شباهت‌هاي تاريخي اجتناب‌ناپذير است.» او معتقد است كه تاريخ تكرار مي‌شود 30 سال پس از بي‌رحمي‌هايي كه بر بابي ساندز گذشت، نظاميان آمريكايي در زندان‌هاي ابوغريب و گوانتانامو همان رفتارهاي وحشيانه را با زندانيان تكرار كردند. مك‌كويين قصد داشت در سال 2003 يعني پيش از برملا شدن رسوايي زندان ابوغريب فيلم را بسازد. او حتي فيلمبرداري را شروع كرده بود اما مشكلاتي كه بر سركارش پيش آمد به او اجازه نداد و ساخت فيلم تا سال 2007 طول كشيد.

به باور برخي منتقدان، نگاه جانبدارانه مك‌كويين نسبت به بابي ساندز و دوري او از ميانه‌روي ممكن است تاثير منفي بر تماشاگران بگذارد و فروش فيلم را پايين بياورد. اما مك‌كويين اينگونه انتقادها را نمي‌پذيرد. او درباره قهرمان‌پروري در فيلمش معتقد است: «مي‌گويند من قصد داشته‌ام در اين فيلم از ساندز يك قهرمان ملي بسازم اما اصلا نيازي به اين كار نبود، زيرا ساندز به خودي خود يك قهرمان بزرگ سياسي بود و در مقابل زورمداران ايستاد و احتياجي نيست كه من به سود وي تبليغ كنم.»به‌نظر مي‌رسد استيو مك‌كويين در اولين تجربه كارگرداني‌اش موفق عمل كرده است. در عنوان يكي دوتا از جوايز متعدد فيلم از جشنواره‌ها، عبارت «دستاورد كارگرداني» يا «دستاورد هنري» ديده مي‌شود. فيلم در رده‌بندي كاربران سايت IMDB رتبه خوبي كسب كرده است و بيشتر نقدهاي منتقدان و نظرات كاربران فيلم را تحسين كرده‌اند. صحنه‌اي نفس‌گير در فيلم هست كه احتمالا تا سال‌ها در خاطر دوستداران سينما مي‌ماند. سكانسي با زمان 17 دقيقه كه بدون قطع گرفته مي‌شود، جايي كه كشيشي با نقش‌آفريني «ليام كانينگام» در زندان سعي مي‌كند با ساندز درباره اعتصاب غذايش جروبحث كند. در اين صحنه دوربين در تمام طول سكانس ثابت مي‌ماند.

براي تمرين اين صحنه، كانينگهام مدتي به آپارتمان فاسبندر مي‌رود و آنها دست‌كم روزي‌ 12 و گاهي هم 15 بار اين صحنه پيوسته را تمرين مي‌كنند تا در اجرا خوب از كار دربيايد. به‌نظر مي‌رسد اين پلان/ سكانس يكي از طولاني‌ترين برداشت‌هاي بدون قطع در تاريخ فيلم‌هاي جريان اصلي باشد.
يکشنبه 24 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 94]