واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: طرح درس دوم دبیرستان (فصل ۵)
قسمت اول: حالت های مختلف مادهدانش آموزان از دوره ی راهنمایی با سه حالت اصلی ماده (جامد، مایع، گاز) و خواص کلی آن ها آشنا هستند. از دانش آموزان بخواهید فعالیت های ۵-۲، ۵-۳ و ۵-۴ را انجام دهند و سپس با طرح پرسش هایی خواص مواد جامد، مایع و گاز را مرور کنید: جامد: حجم ثابت، شکل ثابت مایع: حجم ثابت، شکل وابسته به ظرف گاز: حجم و شکل متغیر سپس بخش ۱ فصل ۵ کتاب را بیان کنید. فعالیت آزاد: دسته بندی مواد وسایل لازم • چندقطعه جامد معمولی (چوب، گچ، کاغذ،شیشه و...) • چند نمونه مایع معمولی (عسل، آب، ماست و ...) • چند نمونه ی بحث برانگیز (کره، شکلات کاکائویی، شکر و خمیر و ...) { توضیح: بهتر است خمیر را از نانوایی تهیه کنید و آن را در کیسه ی پلاستیکی در یخچال نگه داری کنید تا خشک نشود.} • ظرف های مختلف (لیوان، کاسه و ... )
شرح کار از دانش آموزان بخواهید مواد موجود را دسته بندی کنند. شما هم با طرح سؤال هایی آن ها را هدایت کنید و اطلاعات جدیدی را که نیاز است، در اختیار آن ها قرار دهید. • سؤال: کدام یک از مواد، جامد هستند؟ □ چوب،گچ، کاغذ، شکر، شیشه، یخ ... • سؤال: شکر را در ظرف های مختلف بریزید. آیا شکل ظرف را به خود میگیرد؟ □ بله • سؤال: پس چرا آن را جز جامدها طبقه بندی کردید؟ □ چون هر دانه ی شکر دارای شکل و حجم مشخص است. • سؤال: کدام یک از مواد، مایع هستند؟ □ عسل، آب، ماست • سؤال: خمیر در کدام دسته قرار میگیرد؟ آیا مانند جامد شکل ثابتی دارد؟ آیا مانند آب کاملاً شکل ظرف را به خود میگیرد؟ • سؤال: کره چه طور؟ • سؤال: به ذوب شدن یخ و کره توجه کنید، چه تفاوتی دارند؟ شکل بالا را - که مربوط به ذوب شدن شیشه است- به دانش آموزان نشان دهید و از آن ها بخواهید که ذوب شدن شیشه و کره را با هم مقایسه کنند. به موادی مانند شیشه و کره که نقطه ی ذوب ثابتی ندارند، جامدات خمیری گفته می شود. شیشه هم مانند خمیر روان است. باستان شناسان از این خاصیت شیشه برای قدمت سنجی اماکن تاریخی که در ساختمان آن ها شیشه وجود دارد، استفاده میکنند. بحث بالا نشان میدهد که همه ی مواد در سه فاز کلاسیک جامد و مایع و گاز نمی گنجند (مثلاً جامدات خمیری). به گروه های زیر که انواع دیگری از مواد هستند، توجه کنید: کریستال مایع: موادی که مولکول های آن ها در یک شبکه و در یک راستا، کاملاً ثابت هستند و در راستای دیگر مانند مایع روی هم می لغزند. پلاسما: در دماهای بالا که اتمها در حالت برانگیخته هستند (مانند محیط سطح خورشید، یا هنگام تخلیه الکتریکی)، الکترون های آزاد در دریایی از یون های مثبت شناور هستند. این دریای یون و الکترون ها را پلاسما گویند. مواد دانه ای: این مواد مانند شکر از دانه های ریز و مجزا تشکیل شده اند و بسته به تراکم و شدت حرکت ذرات، رفتارهای متفاوتی (جامدگونه، مایع گونه یا گازگونه) از خود نشان میدهند.ابرشاره: هلیم مایع در دمای بسیار پایین (کم تر از 4 درجه ی کلوین)، به جای آن که در یک ساختار جامد و بلوری شکل قرار گیرد، تبدیل به مایعی روان میشود. این فاز جدید، ابرشاره نام دارد.پلیمر: این جا را ببینید.
قسمت دوم - چگالیبرای تدریس این بخش، فعالیتها و آزمایش های موجود در کتاب مناسب است. برای تکمیل آن، سؤالات زیر را در کلاس مطرح و در مورد آن ها بحث کنید:سوال: چگالی هوا را چگونه اندازه میگیرید؟پیشنهاد ما: وزن یک کیسه ی نایلونی بزرگ ( مثل کیسه زباله بزرگ ) را یک بار خالی و بار دیگر باد شده، به دست آورید.سوال: روشی برای اندازه گیری چگالی متوسط چیپس یا پفک پیشنهاد کنید.سوال: چگالی بدن شما چه قدر است؟ ( وان حمام را فراموش نکنید)سوال: حدس میزنید چگالی خورشید چه قدر باشد؟ (فراموش نکنید خورشید از گازهای داغ و پلاسما تشکیل شده است.)سوال : اطلاعات مربوط به جرم و اندازه ی چند عضو خانواده ی منظومه ی شمسی در زیر داده شده است. نام جرم (کیلوگرم) قطر (کیلومتر) خورشید ۱/۴×۱۰۶ تیر ۰/۳۳×۱۰۲۴ ۴۸۷۸ زهره ۴/۸۷×۱۰۲۴ ۱۲۱۰۴ زمین ۵/۹۸×۱۰۲۴ ۱۲۷۵۳ مریخ ۰/۶۴×۱۰۲۴ ۶۷۸۵ مشتری ۱۸۹۸×۱۰۲۴ ۱۴۲۸۰۰ زحل ۵۸۶/۵×۱۰۲۴ ۱۱۹۸۷۱• در سطح کدام یک از این سیارات، غرق نمی شوید؟ • اگر اقیانوسی به بزرگی منظومه ی شمسی داشته باشیم، کدام یک از سیارات در آن شناور میشوند؟
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2851]