گزارش خبرنگار اعزامي فارس/ شجره از معتبرترين ميقات‌هاست

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: گزارش خبرنگار اعزامي فارس/ شجره از معتبرترين ميقات‌هاست
خبرگزاري فارس: 5 ميقات براي احرام شدن زائران وجود دارد و شجره از معتبرترين ميقات‌هاست زيرا رسول گرامي اسلام(ص) و بعضي از همسران آن حضرت و ائمه معصومين(ع) از آن‌جا محرم شدند.

به گزارش خبرنگار اعزامي خبرگزاري فارس به مكه مكرمه، مسجد شجره كه آن را «ذوالحليفة» مي‌نامند حدوداً در 10 كيلومتري مدينه منوره به طرف مكه واقع شده و ميقات كساني است كه از اين ناحيه به سوي بيت‌الله الحرام مي‌روند.
شجره از معتبرترين ميقات‌هاست‌ زيرا رسول گرامي اسلام (ص) و بعضي از همسران آن حضرت و ائمه معصومين(ع) از آن جا محرم شده‌اند.
از امام صادق(ع) سؤال شد، چرا رسول خدا (ص) در ميان ميقات‌ها عنايت و توجهش به اين ميقات بيش‌تر بوده است و بيش‌تر از آنجا محرم شدند و‌ از مواقيت چهارگانه ديگر محرم نشده‌اند؟
حضرت فرمودند: وقتي رسول خدا (ص) به معراج رفت و به سوي آسمان‌ها سير داده شد، آنگاه كه برابر مسجد شجره رسيد، فرياد برآمد «يا محمّد»، رسول خدا(ص) جواب داد: «لبّيك»، سپس به او گفته شد: «آيا تو يتيمي نبودي كه پناهت داديم و آنگاه كه تو را بر سر دو راهي يافتيم، هدايتت كرديم.» وقتي اين كلمات را شنيد فرمود: «إن الحمد و النعمة لك و الملك، لاشريك لك»، «همانا ستايش و نعمت‌ها و سلطنت مخصوص تو‌ست.»
امام صادق(ع) فرمودند: به همين دليل رسول خدا(ص) از مسجد شجره محرم مي‌شد. نه از ديگر مواقيت.
بر اساس اين گزارش، حضرت محمد مصطفي از اين ميقات 3 مرتبه براي زيارت بيت‌الله‌الحرام محرم شد.
رسول خدا نخستين بار‌ در سال هشتم هجرت پس از غزوه بني مصطلق، ماه رمضان و شوال را در مدينه به سر برد و دوم ‌ذي‌القعده آهنگ عمره مفرده كرد‌ و به همگي اعلام كرد و حتي كفار قريش نيز فهميدند كه او عزم عمره دارد. به همراه عده زيادي از ياران به سوي ذوالحليفه آمد. در اين سفر 4 تن از زنان به نام‌هاي ام‌سلمه (همسر رسول خدا) و ام عماره، ام منيع و ام عامر اشهلي نيز همراه وي بودند كه اينان اعم از مهاجران و انصار بودند.
نماز ظهر را در مسجد شجره خواندند سپس جلو در‌ محرم گشتند و ذكر تلبيه «لبّيك اللّهم لبّيك، لبّيك لا شريك لك لبّيك، إنّ الحمد و النعمة لك و الملك، لاشريك لك» را بر زبان جاري كردند و بدين ترتيب بسياري از ياران آن حضرت در مسجد شجره محرم و سپس عازم مكه معظمه شدند كه با منع كفّار، منتهي به صلح حديبيه شد.
همچنين در سال هفتم هجرت در ‌دوشنبه ششم ذي قعده رسول خدا(ص) براي احرام عمره مفرده به مسجد شجره رفت، اين احرام به جاي احرام عمره‌اي بود كه در سال گذشته از آن حضرت فوت شده بود و همان افرادي كه درسال ششم با رسول خدا (ص)‌ در حديبيه شركت داشتند دوباره وي را همراهي كردند،
مگر چند نفري كه در خيبر به شهادت رسيده يا فوت كرده بودند.
‌‌آن روز چون به ذوالحليفه رسيدند؛ نماز ظهر را اقامه فرمودند و بعد از آن محرم شدند و به سوي مكّه معظّمه حركت كردند. در اين سفر رسول خدا (ص) 60 شتر براي قرباني به همراه داشتند كه با سربلندي و موفّقيت، بعد از مدت كوتاهي وارد مكه معظّمه شدند و اعمال خود را به پايان رساندند و طبق قرارداد 3 روز ماندند و سپس به مدينه منوره بازگشتند. اين عمره به «عمرة القضاء» معروف شد.
بر اساس اين گزارش، سعيد‌بن محمد‌بن جبير از پدرش نقل مي‌كند كه ‌شنبه 25 ‌ذي‌القعده رسول خدا‌(ص) از مدينه منوره به سوي مكه معظمه به طرف ذوالحليفه خارج شد. در آن سال يعني سال يازدهم هجرت مردم را به رفتن حجّ توصيه مي‌كرد. نماز ظهر را دو ركعتي در ذوالحليفه به جا آورد و سپس محرم شد. بعضي گفته‌اند: آن روز را به شب رساند و شب در مسجد شجره بيتوته كرد تا اين كه همه ياران به همراه قرباني‌هاي خود جمع شوند، سپس فردايش نزديك ظهر محرم شد. در آن سال رسول خدا‌(ص) از ناحيه خود و علي‌بن ابي طالب "ع" قرباني كرد و حجش را به پايان رساند.
با تأمل در احاديث و رواياتي كه از امام چهارم زين العابدين و امام ششم «جعفر‌بن محمد»(ع) و مالك‌بن أنس فقيه اهل مدينه و غيره نقل شده روشن مي‌شود كه ساختمان مسجد شجره در جاي درخت سمره بوده است. و همچنين در كتاب «المناسك و اماكن طرق الحج و معالم الجزيرة» كه در قرن سوم هجري تأليف شده، از مسجد شجره به «المسجد الكبير» ياد مي كند و مي‌گويد: در ذوالحليفه 2 مسجد متعلق به رسول خدا(ص) است، نخست مسجد كبير كه در سمت راست مكان مرتفعي به نام «بيداء» واقع شده و مردم از آن جا محرم مي‌شوند و به مكه مي‌روند و مسجد ديگر مُعَرّسْ است كه در قسمت پائين «بيداء» و جهت قبله مسجد شجره واقع شده. رسول خدا(ص) بعد از بازگشت از مكه معظمه در اين مسجد بيتوته مي‌كرد، و نماز مي‌خواند، و صبحگاهان خارج مي‌شد.
‌شكي نيست كه مسجد شجره تا امروز بارها تجديد بنا شده و امروز هم بنايي عظيم دارد و زائران زيادي را در آغوش مي‌گيرد كه با فرياد ذكر تلبيه فضاي ملكوتي خاصي بر آن حاكم است.

*ميقات جُحْفَه

دومين ميقات كه رسول خدا(ص) براي اهل مصر و شامات و كساني كه از آن مسير به سوي مكّه معظّمه مي‌آمدند، تعيين كرد.
جحفه روستاي بزرگي است كه تپه‌هاي مرتفع و بلندي دارد و در مسير راه مدينه به مكه واقع شده است.
در نزديكي جحفه غدير خم واقع شده كه چشمه‌اي در آن جاري است و به همين دليل درختان زيادي در آن جا وجود دارد. رسول خدا(ص) در برگشت از حجة‌الوداع علي‌بن ابيطالب(ع) را به مقام وصي خود معرفي كرد و فرمود: «من كنت مولاه فعلي مولاه، اللّهمّ وال من والاه و عاد من عاداه...»
‌نام ديگر جحفه «مَهْيَعَه» است، همان‌طوري كه در روايات زيادي از شيعه و اهل سنت وارد شده و بعضي معتقدند، اين نام را رسول خدا(ص) گذاشت هنگامي كه فرمود: «اللّهمّ انقل وباء المدينة إلي مَهْيَعَة»; يعني بار خدايا مرض وبايي را كه در مدينه است به «مَهْيَعَه» كه همان جحفه باشد‌، منتقل كن.
‌در ابتدا جحفه مسجدي به نام رسول خدا(ص) بنا شد و در آخر آن نزديكي علامت‌هاي ميقات ـ مسجدالائمه ـ است.
‌ميقات حجفه در زمان رسول خدا (ص) مورد عنايت صحابه بوده، همان گونه كه در سال ششم هجرت در جريان غزوه حديبيّه، عده‌اي از ياران آن حضرت در «ذوالحليفه» احرام خود را به تأخير انداختند و در جحفه مُحرم شدند.
امروز در ميقاتگاه جحفه مسجد مجلّلي را ساخته‌اند كه هزاران حاجي مي‌تواند در آن محرم شوند، اگر چه اين مسجد ريشه تاريخي ندارد.

*ميقات وادي عقيق

در ميان بلاد عرب وادي عقيق‌هاي گوناگوني است. وادي عقيق، منسوب به عقيق بن عقيل است. عقيق المدينه‌ كه رسول خدا (ص) آن را وادي مبارك خواندند.
‌ابن عباس مي‌گويد: رسول خدا(ص) فرمود: «أتاني الليلة آت من ربّي و هو بالعقيق ـ أن صلّ في هذا الوادي المبارك و قل عمرة في حجّة».
‌جبرئيل در يكي از شب‌ها ـ در وادي عقيق ـ از سوي پروردگارم بر من نازل شد و گفت: در اين وادي مبارك نماز بگزار و عمره را ضميمه حج كن.
‌رسول خدا(ص) براي عراق و كساني كه از آن جهت عبور مي‌كنند وادي عقيق را معرفي كرد.
‌و سپس فرمود: ابتداي عقيق «مسلخ» و ميانه آن «غمره» و انتهاي آن «ذات عِرق» است و احرام در ابتداي آن افضل است.
وادي عقيق بين نجد و تهامه واقع شده و در انتهاي آن كوه «عِرْق» واقع است كه مشرف بر منطقه ذات عرق است و سيلاب آن به سرزمين‌هاي پست تهامه مي‌ريزد.
‌يونس بن عبدالرحمان از امام كاظم(ع)نقل مي‌كند كه حضرت فرمود: در وادي عقيق از «وجرّة» محرم شويد.

*ميقات قرن المنازل

قرن المنازل ميقات اهل يمن و طائف است و در روايات آمده ميقات اهل نجد است كه اين به واسطه تعدّد راه‌ها‌ست. گفته شده قرن المنازل دهي است كه فاصله آن تا مكه 51 ميل است.
‌«قَرْن» كوهي است مشرف بر سرزمين عرفات كه از مكه دو مرحله 65 فاصله دارد. به آن‌ قرن الثعالب و قَرَنْ هم گفته مي‌شود. 66 با يك محاسبه مختصر و روشن معلوم مي‌شود هر دو مسافت تقريباً به يك اندازه است‌ و امروز هم قرن المنازل مشخص و معلوم است.

*ميقات يَلَمْلَمْ

آخرين ميقاتي است كه در روايات براي أهل يمن و كساني كه از آن طريق عبور مي‌كنند معين شده و به آن «الملم»، «يرمرم» و «ململم» نيز گفته شده است.
اين ميقات در جنوب شهر مكّه واقع شده و حدود 100 كيلومتر فاصله دارد كه در آن سرزمين مسجد معاذ‌بن جبل قرار دارد.
انتهاي پيام/
سه شنبه 12 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 75]