واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: روش تربیت فرزندان در سنین مختلف
چطور می.توانید کاری کنید که فرزند یک ساله.تان به دستگاه DVD نزدیک نشود؟ وقتی فرزند دبستانی.تان از مدرسه به خانه می.آید کفش.هایش را پرت می.کند، چه باید بکنید؟ چطور می.توانید فرزندتان را ملزم به احترام گذاشتن به قدرت و نفوذتان کنید؟
سن فرزندتان هر چه باشد، داشتن ثبات.قدم در تربیت اهمیت زیادی دارد. اگر والدین به قوانین و عواقبی که خودشان تعیین کرده.اند پایبند نباشند، بچه.ها هم اینکار را نخواهند کرد.
در زیر به چند ایده برای تربیت و تادیب بچه.ها در سنین مختلف اشاره می.کنیم.
نوزادی تا 2 سالگی
نوزادان و بچه.های نوپا به طور غریزی کنجکاو هستند. به همین علت باید اشیاء وسوسه.انگیزی مثل تجهیزات تلویزیون و ویدئو، باندها، جواهرات و مخصوصاً وسایل بهداشتی و داروها را از دسترس آنها دور نگه دارید.
وقتی فرزندتان به سمت یک شیء خطرناک حرکت می.کند، آرام به او بگویید، "نه" یا بچه را از آن جا بردارید و حواس او را به یک چیز دیگر مشغول کنید.
روش فاصله انداختن می.تواند روش تربیتی بسیار خوبی برای کودکان نوپا باشد. مثلاً برای بچه.ای که غذا را پخش یا پرت می.کند، باید توضیح داد که چرا آن کار قابل. قبول نیست و برای یک تا دو دقیقه او را به یک جای دورتر—مثلاً صندلی آشپزخانه یا پله.ها—ببرید تا آرام شود (فاصله انداخن طولانی برای بچه.های نوپا موثر نیست).
خیلی مهم است که یادتان باشد به هیچ عنوان نباید بچه.ای را در هر سنی که باشد بزنید. مخصوصاً اینکه نوزادان و بچه.های نوپا قادر نیستند رابطه بین رفتار و تنبیه بدنی را درک کنند. فقط درد آن را احساس خواهند کرد.
و فراموش نکنید که بچه.ها با دیدن بزرگترها، مخصوصاً والدینشان، یاد می.گیرند. دقت کنید که رفتارهایتان الگوی مناسبی برای فرزندانتان باشد. وقتی خودتان همیشه وسایلتان را مرتب کنید، فرزندتان هم یاد می.گیرد که بعد از بازی کردن اسباب.بازی.های خود را جمع کند.
3 تا 5 سالگی
هرچه فرزندتان بزرگتر می.شود، رابطه بین اعمال و عواقب آن را درک می.کند و دقت کنید که قوانین خانه را به خوبی برای او بیان کنید.
قبل از اینکه فرزندتان را برای رفتاری تنبیه کنید، چیزی که از او انتظار دارید را برایش توضیح دهید. مثلاً، اولین باری که فرزند سه ساله.تان برای تزئین کردن دیوار اتاق نشیمن از مدادنقاشی.هایش استفاده کرد، باید برای او توضیح دهید که اجازه این کار را ندارد و اگر دوباره اینکار را تکرار کند چه اتفاقی می.افتد (مثلاً باید دیوار اتاق را خودش تمیز کند یا دیگر نمی.تواند تا آخر آن روز از مدادرنگی.هایش استفاده کند). اگر چند روز بعد این اتفاق تکرار شد، به او یادآور شوید که مدادرنگی فقط برای استفاده روی کاغذ است و عاقبتی که گفته بودید را عملی کنید.
هرچه والدین زودتر این الگوی "من قوانین را تعیین می.کنم و از تو انتظار دارم گوش دهی و عواقب آن را بپذیری" را مقرر کنند، برای همه بهتر خواهد بود. بااینکه بعضی اوقات برای والدین راحت.تر است که گاهی بعضی از رفتارهای بد را نادیده بگیرند و آن تنبیه همیشگی را برای آن اجرا نکنند، اما رویکرد جالبی نیست. داشتن ثبات.قدم رمز تادیب موثر است و تصمیم.گیری درمور قوانین برای والدین خیلی مهم است (والدین به همراه هم نه تکی).
وقتی تصمیم گرفتید که چه رفتارهایی باید مورد تنبیه قرار گیرد، فراموش نکنید که برای رفتارهای خوب هم پاداش تعیین کنید. تاثیرات مثبت تحسین و تمجیدهایتان را دست.کم نگیرید—تادیب کردن فقط تنبیه نیست، بلکه شناختن رفتارهای خوب هم هست. بعنوان مثال، اینکه بگویید، "من به تو افتخار می.کنم که اسباب.بازی.هایت را به بقیه بچه.ها هم دادی" معمولاً بسیار موثرتر از تنبیه کردن کودک بخاطر رفتار عکس آن است. و دقت کنید، زمانیکه می.خواهید فرزندتان را تحسین کنید، حتماً کاری که برای آن تحسین می.شود را مشخص کنید.
اگر فرزندتان رفتار غیرقابل.قبول خود را ادامه داد، صرفنظر از واکنش شما، جدولی درست کنید که هرکدام از روزهای هفته در آن یک خانه داشته باشند. تصمیم بگیرید که قبل از تنبیه چند مرتبه فرزندتان می.تواند یک رفتار بد را تکرار کند یا چند مرتبه باید یک رفتار خوب را نشان دهد تا به او پاداش بدهید. جدول را روی یخچال نصب کنید و هر روز رفتارهای خوب و بد را در آن یادداشت کنید. این باعث می.شود حساب امور دست شما و فرزندتان باشد. اگر این روش موثر واقع شد، فرزندتان برای یاد گرفتن کنترل رفتارهای بد خود تشویق کنید.
برای بچه.های این سن هم روش فاصله انداختن می.تواند موثر باشد. محل مناسبی را برای این منظور تعیین کنید که هیچ چیزی برای پرت کردن حواس در آن نباشد و باعث شود که فرزندتان در آن محل به رفتار خود فکر کند. یادتان باشد، فرستادن بچه به اتاقی که در آن کامپیوتر، تلویزیون یا امثال آن هست، اصلاً موثر نخواهد بود. طول مدت زمان را فراموش نکنید و مدت زمانی را انتخاب کنید که برای فرزندتان موثر باشد. متخصصین می.گویند که به ازای هر سال از سن، یک دقیقه زمان لازم است. برخی دیگر از متخصصین توصیه می.کنند که این فاصله را تا مدتی ادامه دهید که کودک آرام شود.
خیلی مهم است که کار درست را به فرزندمان یاد بدهیم نه اینکه فقط بگوییم چه کاری غلط است. مثلاً به جای اینکه بگویید، "روی مبل نپر" سعی کنید بگویید، "بنشین روی مبل و پاهات رو بگذار روی زمین."
6 تا 8 سالگی
روش فاصله انداختن و عاقبت کار، روش.های تادیبی موثری برای این گروه سنی است.
درمورد این گروه سنی هم داشتن ثبات قدم در تادیب نقش مهمی دارد. سعی کنید به هر حرفی که می.زنید عمل کنید، درغیراینصورت قدرت و نفوذ خودتان را زیر سوال می.برید. بچه.ها باید باور کنند که به هر حرفی که می.زنید عمل می.کنید. این به آن معنی نیست که نمی.توانید یک شانس دوباره به کودک بدهید اما باید کاری که می.گویید را انجام دهید.
دقت کنید در موقع عصبانیت تهدیدهای تنبیهی غیرواقعی تعیین نکنید (در را ببند وگرنه دیگه اجازه نمیدم تلویزیون تماشا کنی!) زیرا انجام ندادن آن تهدید همه تهدیدهای شما را زیر سوال خواهد برد.
تنبیهات بزرگ قدر شما بعنوان پدر یا مادر را از بین می.برد. اگر دختر یا پسرتان را برای یک ماه تنبیه کنید، او دیگر انگیزه.ای برای تغییر رفتارش نخواهد داشت زیرا دیگر همه چیز از او گرفته شده است.
9 تا 12 سالگی
بچه.های این گروه سنی را نیز مثل سایر گروه.های سنی می.توان با عواقب طبیعی تادیب کرد. وقتی بچه.ها بزرگ می.شوند و استقلال و مسئولیت بیشتری می.خواهند، آموزش کنار آمدن با عواقب رفتارشان روشی موثر و مناسب برای تادیب آنهاست.
به طور مثال، اگر تکالیف خانه بچه پنجم دبستانیتان تا موقع خواب تمام نشده است، آیا باید او را بیدار نگه دارید تا تکالیفش را انجام دهد یا خودتان به او کمک کنید؟ مطمئناً نه. اگر اینکارها را بکنید فرصت دادن یک درس مهم به او را از دست می.دهید. اگر تکالیف او کامل نیست، فرزندتان بدون تکلیف فردا به مدرسه خواهد رفت و عواقب گرفتن نمره منفی را تحمل خواهد کرد.
برای والدین طبیعی است که بخواهند فرزندانشان را از اشتباه نجات دهند، اما در طولانی مدت با اجازه این اشتباهات گاه.گاه، لطف بزرگی در حق فرزندانشان می.کنند. بچه.ها متوجه می.شوند که رفتار نادرست چه معنایی دارد و احتمالاً آن اشتباهات را دیگر تکرار نمی.کنند. اما، اگر فرزندتان از این عواقب طبیعی رفتارهایش درس نمی.گیرد، خودتان عواقبی برای آن تعیین کنید تا رفتارش اصلاح شود.
13 سالگی به بالا
تا اینجا پایه و زمینه فرزندتان را آماده کرده.اید. فرزند شما می.داند که از او چه انتظاری می.رود و اینکه شما به حرفی که درمورد تنبیهات و رفتار بد می.زنید عمل می.کنید. اینجا نباید همه چیز را رها کنید—برای نوجوانان هم تادیب به همان اندازه کودکان اهمیت دارد. درست مثل کودک 4 ساله.ای که لازم است برای او زمان خواب تعیین کنید، فرزند نوجوانتان هم نیاز به تعیین حد و مرز دارد.
درمورد انجام تکالیف، ملاقات دوستان و ارتباط با جنس مخالف برای او قانون تعیین کنید و در این موارد از قبل با او حرف بزنید تا هیچ سوءتفاهمی ایجاد نشود. نوجوان شما ممکن است هر ازگاهی شکایت کند اما خواهد فهمید که کنترل او به دست شماست. حتی نوجوانان هم می.خواهند که برای آنها محدوده تعیین شود و در زندگیشان قانون باشد، حتی اگر آزادی و مسئولیت بیشتری به آنها بدهید.
وقتی نوجوانتان قانونی را می.شکند، گرفتن امتیازاتش بهترین روش برخورد به نظر می.رسد. بااینکه مثلاً گرفتن ماشین از او برای یک هفته مشکلی ندارد اما مطمئن شوید که حتماً با او در این مورد حرف بزنید که دیرتر از وقت تعیین شده به خانه آمدن غیرقابل قبول است.
فراموش نکنید که کنترل بعضی از مسائل را به فرزند نوجوانتان بدهید. اینکار نه تنها تعداد دعواها و مشاجرات شما را کمتر می.کند، بلکه باعث می.شود به تصمیمات شما احترام بگذارد. می.توانید او را آزاد بگذارید درمورد لباس.ها، مدل مو یا وضعیت اتاق خودش تصمیم.گیری کند. با بزرگتر شدن فرزندتان، این حیطه کنترل گسترده.تر می.شود.
خیلی خوب است که روی نقاط مثبت متمرکز شوید. بعنوان مثال، با اجازه دادن به او برای دیرتر برگشتن به خانه، به جای زودتر قرار دادن ساعت رفت.و.آمد بعنوان تنبیه، رفتاری مثبت نشان دهید.
نکته .ای درمورد تنبیه .بدنی
احتمالاً هیج نوع تادیبی بحث.برانگیزتر از تنبیه.بدنی نیست. در زیر به چند دلیل اصلی برای عدم انجام آن اشاره می.کنیم:
• تنبیه بدنی به بچه.ها یاد می.دهد که وقتی عصبانی هستند می.توانند دیگران را بزنند یا به آنها آسیب وارد کنند.
• تنبیه. بدنی می.تواند صدمه جسمی به بچه.ها بزند.
• تنبیه بدنی به جای اینکه به بچه.ها یاد بدهد چطور رفتار خود را تغییر دهند، آنها را از والدینشان می.ترساند.
• برای بچه.هایی که به دنبال جلب توجه هستند، تنبیه.بدنی حتی نوعی پاداش است - در هر حال برای آنها توجه منفی بهتر از فقدان توجه است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 267]