واضح آرشیو وب فارسی:قدس: صاحب نظران از عقده هاي رواني حريم شكنان مي گويند ؛ شكار صحنه هاي پنهان به چه قيمت؟!
* اعظم طيراني
انسانها در طول تاريخ به دنبال خوشبختي مي گشتند و تلاش مي كردند خوشبختي را به هر قيمتي به دست آورند و بنا به تصور و تعريفي كه ديگران از خوشبختي ارايه مي دادند، درصدد به دست آوردن آن بوده اند.
يكي از مهمترين آرزوهاي انسان كه برخي مترادف با خوشبختي مي خواندند بحث رسيدن به آرامش رواني بوده است، بنابراين ارزش آرامش رواني مساوي با خوشبختي بوده است.
براساس ديدگاه بسياري از نظريه پردازان، علم روانشناختي نيز پس از تأمين نيازهاي اوليه (فيزيولوژي) اولين نيازي كه هر انسان درصدد كسب آن است، نياز رواني احساس امنيت است، بنابراين مي توان گفت كه مهمترين و اولين نياز رواني هر انسان نياز به امنيت است.
از همين رو انسانها براي كسب امنيت رواني حاضرند هزينه هاي زيادي بپردازند و هر گاه امنيت رواني آنان به خطر افتد، ساير نيازهاي رواني آنان نظير محبت، اعتماد به نفس، عزت نفس و خودشكوفايي نيز تحت تأثير قرار مي گيرد كه نه تنها اين نيازها تأمين نمي شود، بلكه اختلالات و مشكلات روحي و رواني بسياري مانند اضطراب، نگراني و ترس وجود آنان را فرا مي گيرد.
به گفته روانشناسان، هر گاه اضطراب در روان فرد هجوم آورد، پايگاهي براي توليد بسياري از بيماريهاي روحي و رواني و حتي جسمي فراهم مي شود.
يك روان شناس با بيان اينكه شكستن حريم خصوصي افراد احساس امنيت آنان را به خطر مي اندازد، مي گويد: افشا شدن مسايل خصوصي افراد نظير فيلمهاي خانوادگي وسايلي از اين قبيل امنيت رواني فرد، خانواده، فاميل و جامعه را بر هم مي زند و به دنبال آن آثار مخرب روحي و رواني فراواني به فرد و جامعه تحميل مي كند و هيچ كس نمي تواند معيار سنجش و يا وزنه اي براي اين قبيل صدمات روحي و رواني تعيين كند.
حميد طحانپور مي افزايد: اضطراب، ترس و نگراني حاصل از اين فشار رواني كه فرد بايد سالهاي سال با آن مواجه باشد، به لحاظ روحي و رواني آن قدر شكننده خواهد بود كه در بيشتر مواقع فرد به انزجار از اجتماع، فرو رفتن در دل بيماريهاي روحي و رواني نظير افسردگي عميق مبتلا خواهد شد و چه بسا برخي افراد تاب و تحمل اين فشار رواني شديد را نخواهند داشت و دست به اقدامهايي چون انتقام جويي از ديگران (ديگركشي يا انجام قتل) و يا انتقام از خود (خودكشي) بزنند، كه به هر طريق روحيه كينه توزي، خشم، انزجار و نفرت سراسر وجود فرد آسيب ديده و خانواده او را فرا مي گيرد و اين احساسها بستري براي پديدار شدن آسيبهاي ثانوي فردي و اجتماعي نظير تفكرات پارانوئيدي و سوء ظن خواهد شد.
وي با بيان اينكه افرادي كه به دنبال شكار صحنه هاي پنهان و محرمانه زندگي خصوصي افراد هستند، بدون شك به لحاظ روحي و رواني جزو افراد بيمار اجتماعي محسوب مي شوند كه بيشتر آنان روزي قرباني و مورد حمله افراد بيماري همچون خودشان بوده اند، مي گويد: اين افراد، افرادي ضداجتماعي هستند كه عقده ها و حقارتهاي دوران كودكي و گذشته خود را از طريق دست زدن به اين گونه رفتارهاي ضداجتماعي جبران مي كنند.
وي مي افزايد: اين گونه افراد اگر چه خود يك روزي طعمه تجاوز ديگران بوده اند، بايد به عنوان مجرم محاكمه و به شدت مجازات شوند تا ريشه ناامني رواني از جامعه برچيده شود.
طحانپور يكي از آثار مخرب تجاوز به حريم خصوصي افراد را متزلزل شدن بنيان خانواده عنوان مي كند و خاطرنشان مي سازد: اين رفتار غيراخلاقي و غيرانساني منجر به ايجاد سوء ظن و نگرشهاي منفي مي شود كه بر فضاي امن خانواده سايه مي اندازد و حرمتها و خط قرمزها شكسته مي شود، ضمن آنكه بسياري از مسايل خانوادگي از روند معمول هنجار خارج شده، مسأله مهم تربيتي و احترام متقابل در اين فضاها معنادار نخواهد بود، حرمتها شكسته مي شود و به دنبال سوء ظنها، تنشها، درگيريها، بگومگوها و اتهامهايي كه به دنبال اين فضا ايجاد مي شود، در بيشتر مواقع منجر به مسايلي نظير درخواست طلاق يا حتي برخوردهاي فيزيكي در خانواده و فاميل خواهد شد.
وي در ادامه مي افزايد: دامنه تجاوز به حريم خصوصي افراد برخي مواقع از خانواده فراتر مي رود و مشكلات آن به فضاي بستگان درجه يك و درجه دو سرايت مي كند و چه بسا فاميلي را كه به شكل محبت آميزي با هم داد و ستد عاطفي داشته، به فاميلي متخاصم تبديل مي كند كه در فضاي ارتباطي آنان تنش، درگيري، غيبت، تهمت و سوء ظن حاكم مي شود.
طحانپور به خانواده ها به ويژه زنان و دختران جوان توصيه مي كند: هرگز گمان نكنند تمام افراد دوستان آنان هستند، بنابراين نبايد به همه اعتماد كنند.به اعتقاد اين روانشناس، اگر قرار باشد اسرار مردم افشا شود، انسانها از يكديگر فرار خواهند كرد و جامعه متلاشي مي شود، بنابراين شايسته است همه افراد جامعه از پروردگار مدد جويند و نه تنها از افشاي مسايل شخصي و خانوادگي، بلكه به صورت كلامي نيز از غيبت، تهمت و افشاي اسرار ديگران خودداري كنند.
در همين رابطه يك دانشيار علوم اجتماعي دانشگاه فردوسي مشهد نيز مي گويد: شكستن حريم خصوصي افراد مسأله اي است كه در تمام كشورها اتفاق مي افتد و جزو ناهنجاريهاي اجتماعي تلقي مي گردد كه قوانين بازدارنده اي نيز براي آن وجود دارد.
دكتر بهروان با اذعان به اينكه تجاوز به حريم خصوصي افراد در ايران نسبت به ساير كشورها خاص تر است، مي افزايد: شايد در برخي از كشورها عكس گرفتن از مردم- اگر هدف فرد خاصي نباشد- غيرقانوني نيست، اما در كشور ما اين مسأله در صورت عدم رضايت افراد غيرقانوني محسوب مي شود، بنابراين حريم خصوصي در فرهنگ ما گسترده تر و آزاديها در اين مسايل محدودتر است.
وي يادآور مي شود: تجاوز به حريم خصوصي افراد در ايران نسبت به ساير كشورها متفاوت است و عمدتاً زنان و دختران مورد هدف قرار مي گيرند.
وي محروميتها و عدم آزاديهاي اجتماعي و همچنين نداشتن تعريف واضح و روشني از آزاديهاي اجتماعي را عامل اصلي ظهور و بروز اين قبيل رفتارهاي ناهنجار اجتماعي عنوان مي كند و مي گويد: از طرفي براي برخي از افراد جامعه نيز هنجارها دروني نشده است و در صورتي كه به نيازهاي آنان پاسخ داده نشود، دست به رفتارهاي نابهنجار اجتماعي زده و براي ساير افراد جامعه مشكلاتي ايجاد مي كنند.
وي از جمله عوامل بروز رفتارهاي نابهنجار اجتماعي نظير تجاوز به حريم خصوصي افراد را نبودن راه منطقي براي برآورده ساختن نيازها و همچنين برابر نبودن مجازات متناسب با جرم عنوان مي كند.
دكتر بهروان در خصوص تأثير تجاوز به حريم خصوصي افراد بر بنيان خانواده مي گويد: در اين راستا نيز بيشترين آسيب به زنان وارد مي شود، چون در فرهنگ ما از خطاهاي مردها به راحتي چشم پوشي مي شود، اما اگر براي زنان مشكلي ايجاد شود، ديدگاه منفي جامعه هرگز از او برداشته نمي شود و اين مسأله موجب گسيخته شدن بنيان خانواده و طرد فردي كه طعمه افراد متجاوز به حريم خصوصي ديگران قرار گرفته، مي شود.
وي با اشاره به اينكه در برخي مواقع تجاوز به حريم خصوصي افراد اهرمهاي فشاري محسوب مي شود كه افراد را به انحراف مي كشاند، مي افزايد: از اين افراد ضد اجتماعي با هدف كسب امتياز از ديگران به حريم خصوصي آنان تجاوز مي كنند كه البته مي توان از طريق تعامل و ارتباط عاطفي عميق تر با خانواده از بروز اين قبيل معضلات كه گاهي به فاجعه تبديل مي شوند، پيشگيري كرد.
وي به خانواده ها بخصوص زنان و دختران جوان توصيه مي كند از حضور در مراسم و مجالسي كه حريم خصوصي آنان را تهديد مي كند، خودداري كنند و يا با پوششي مناسب حضور يابند.
دكتر بهروان با اذعان به اينكه تكنولوژي فرهنگي از جمله مسايلي است كه در كشورهاي جهان سوم موجب شكاف فرهنگي و عدم سازگاري فرهنگ با تكنولوژي مي شود، مي گويد: در برخي از مواقع استفاده از تكنولوژي نظير فيلمبرداري از مجالس عروسي و... نوعي نياز حيثيتي محسوب مي شود، اما متأسفانه به دليل ناآشنايي با فرهنگ استفاده از اين تكنولوژي كه ثبت خاطره است، بعضي از افراد خود و ديگران را دچار مشكل مي كنند.
وي تنها راهكار پيشگيري از اين قبيل معضلات اجتماعي را توليد فرهنگي متناسب با شرايط ملي، مذهبي و اعتقادي مطرح مي كند و مي افزايد: ما نبايد منتظر باشيم فرهنگ استفاده از تكنولوژي از كشورهاي غربي وارد كشورمان شود، بلكه بايد خود به فكر توليد فرهنگي متناسب با شرايط ملي، مذهبي و منطقه اي باشيم تا علاوه بر استفاده از تكنولوژي، با فرهنگ استفاده صحيح از آن آشنايي پيدا كنيم و از رواج ناامني در جامعه پيشگيري كنيم.
شنبه 9 آذر 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: قدس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 150]