سياست - احياي مثلث ناراضي براي عبور از احمدي‌نژاد

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: سياست - احياي مثلث ناراضي براي عبور از احمدي‌نژاد

سياست - احياي مثلث ناراضي براي عبور از احمدي‌نژاد

محمدرضا يزدان‌پناه: مثلث ناكام اصولگرايان ناراضي در انتخابات مجلس هشتم، مجددا تشكيل شده تا شايد دهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري، فرصتي براي اعاده حيثيت از يك شكست و نقش‌آفريني دوباره در جريان اصولگرا باشد و كسي هم چه مي‌داند؛ شايد در ميان بلبشوي سياسي حاكم بر كشور، قرعه فال به نام يكي از اضلاع اين مثلث رقم خورد و كاخ رياست‌جمهوري ميزبان فردي از آنها شود. «علي لاريجاني»، «محسن رضايي» و «محمدباقر قاليباف» در دو هفته اخير جلسه‌اي را برگزار كرده و راه‌هاي شركت مقتدرانه در انتخابات آينده رياست‌جمهوري را با يكديگر به بحث گذاشته‌اند. محتواي اين جلسه اما تنها سخني كلي از انتخابات پيش رو نبود زيرا مخالفت با ادامه يافتن دوران رياست‌جمهوري محمود احمدي‌نژاد و يافتن راهكارهايي براي نيل به اين هدف، محور اصلي مباحث مطرح در آن بود. ديروز اگرچه «علي دوراني» دبير ائتلاف فراگير اصولگرايان، با تاييد برگزاري اين جلسه مهم، به ايلنا گفت كه اين ضيافت دوستانه در منزل «محسن رضايي» برگزار شده، اما اخبار موثق از آن حكايت دارند كه «علي لاريجاني» باني تشكيل آن شده و منزل رئيس مجلس هشتم، پذيراي شهردار تهران و دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام شده است تا شايد از اين نمد كلاهي براي اصولگرايان منتقد دولت نهم بافته شود.

بازگشت به اتحاد مثلث
اگرچه نزديك شدن به زمان معرفي نامزد جريان‌هاي مختلف سياسي براي شركت در انتخابات و افزايش انتقادات اصولگرايان از دولت نهم و رئيس آن، به اندازه كافي انگيزه براي احياي مثلث ناراضي در نزد اعضاي آن ايجاد كرده اما آنچه بهانه‌اي براي تشكيل جلسه آغاز مجدد فعاليت‌ها شده، كدورت‌ها و دلخوري‌هاي به جا مانده از مقطع پيش از انتخابات مجلس هشتم است؛ آنجا كه راستگرايان سنتي، حاميان دولت و اصولگرايان تحول‌خواه، هر كدام بي‌توجه به نامزدهاي مورد حمايت خود در انتخابات نهم رياست‌جمهوري، دست در دست هم نهادند و به فكر تقسيم غنائم پيروزي كه همان كرسي‌هاي سبزرنگ پارلمان بود، افتادند. اينگونه بود كه رئيس دولت نهم، آن كاري كه رئيس دولت اصلاحات هرگز راضي به انجامش نشد را انجام داد و در نقش رهبر اصولگرايان، حكم به آشتي‌جويي حاميان خود با اصولگراياني داد كه در انتخابات پيش از آن، حاضر به حمايت از او نشده بودند.

اينگونه بود كه «جبهه متحد اصولگرايي» تشكيل شد و براي اين مهم احمدي‌نژاد علاوه بر جلسات متعدد با سران و بزرگان راست، ناچار شد تا با حاميان دوآتشه خود نيز بنشيند و به آنها بقبولاند كه براي دستيابي به اهداف بزرگتر، «مصلحت» در بلند كردن موقت پرچم سفيد در برابر جبهه گروه‌هايي است كه اگرچه آنها نيز تابلوي اصولگرايي بر خود دارند، اما اهميت «تحزب» در نزد آنها و نيز سابقه آنها در بازار و تجارت سنتي و حضور گسترده در عرصه اقتصاد، هواداران ايدئولوژيك گفتمان سوم تير را به دشمنان قسم خورده‌شان بدل ساخته بود. جبهه متحد اصولگرايي كه از شوراي مركزي شش نفره تشكيل شده بود، برآيندي از حاميان سه نامزد جريان اصولگرا در انتخابات نهم رياست‌جمهوري بود، به گونه‌اي كه اگر «صادق محصولي» و «حيدر مصلحي» به عنوان مسوولان ارشد ستاد انتخاباتي احمدي‌نژاد در جلسات آن شركت مي‌كردند، «اسدالله بادامچيان» و «شهاب‌الدين صدر» نقش مشابهي را در ستاد انتخاباتي لاريجاني داشتند و «عليرضا زاكاني» و «حسين فدايي» بلندپايه‌ترين مقامات ستاد تبليغاتي قاليباف.

اما از اين سه چهره شاخص اصولگرا، تنها احمدي‌نژاد بود كه از آنچه در جبهه متحد مي‌گذشت و پيامدهاي آن رضايت داشت و قاليباف و لاريجاني هر كدام به طرق مختلف، نارضايتي خود از نحوه عملكرد آن شورا به خصوص در گزينش نامزدهاي نمايندگي مجلس را بروز مي‌دادند. اينچنين بود كه بي‌توجهي مسوولان جبهه متحد به پيغام‌هاي لاريجاني و قاليباف باعث شد تا اين دو با ديگر فرد شاكي از به بازي گرفته نشدن توسط بزرگان آن شورا يعني «محسن رضايي» بنشينند و «مثلث منشعب» را در برابر «جبهه متحد» تشكيل دهند.

با اين وجود از همان ابتداي گردهمايي مثلث منشعب، مشخص بود كه قاليباف و رضايي نبايد براي ادامه راه چندان بر روي برگ لاريجاني حساب باز كنند چرا كه هوش سياسي و جايگاه و وزن رئيس سابق سازمان صدا و سيما و دبير پيشين شوراي عالي امنيت ملي به گونه‌اي بود كه او را در مقام يكي از ماهرترين و متبحرترين سياستمداران جمهوري اسلامي قرار مي‌داد و از اين منظر فاصله زيادي ميان او و دو ضلع ديگر مثلث كه هر دو لباس رزم نظامي را از تن خارج كرده و به دنياي سياست وارد شده بودند، وجود داشت. در واقع، لاريجاني به پشتوانه حمايت نهاد روحانيت و مرجعيت كه زاييده پيوند نسبي او (فرزند آيت‌الله ميرزا هاشم آملي) و پيوند سببي‌اش ازدواج با دختر آيت‌الله شهيد «مرتضي مطهري» ايدئولوگ روحاني انقلاب اسلامي است و سه دهه ايفاي نقش موثر در بالاترين رده‌هاي امنيتي و رسانه‌اي نظام، به بهترين شكل، زير و بم حركت سياسي در لابه‌لايه راهروهاي دالان سياست در ايران را مي‌شناسد.

همين خصوصيات لاريجاني هم بود كه به كمك بلندپروازي ذاتي او آمد و باعث شد تا اين سياستمدار زيرك با خودداري از چيدن تمام تخم‌مرغ‌هاي خود در سبد قاليباف و رضايي، بر روي اسب برنده شرط ببندد. از سوي ديگر، فشار روحانيت بلندپايه و مراجع قم‌نشين بود كه همزمان به مقامات دولتي و مسوولان جبهه متحد وارد مي‌شد تا آنها را به استفاده از ظرفيت‌ها و پتانسيل‌هاي لاريجاني وادار سازد. در اين ميان اما تنها يك مانع بر سر راه او وجود داشت و آن حضور «غلامعلي حداد عادل» در صدر فهرست مورد حمايت جبهه متحد اصولگرايي در پايتخت بود كه مي‌توانست بر حجم و دامنه اختلافات اصولگرايان بيفزايد. به همين دليل بود كه اين سياستمدار تازه استعفا داده از مسووليت پرونده هسته‌اي كشور آن هم بر اثر اختلاف با رئيس دولت، با دورانديشي دو راه «قم» و «آشتي با دولت» را پيشه كرد تا به او وعده داده شود، عطاي سرليستي در تهران را به لقايش ببخشد تا به جايش رياست پارلمان را در اختيار بگيرد.

با رفتن لاريجاني به قم، به ناگاه احساس تنفر از سياست هم در قاليباف به وجود آمد و شهردار پايتخت، خود را كاملا از عرصه انتخابات مجلس هشتم كنار كشيد تا رضايي در اين ميدان تنها بماند و وارد بازي‌اي شود كه نتيجه آن از پيش مشخص بود. با اين حال، ائتلاف فراگير اصولگرايان ميوه‌اي بود كه از دل مثلث منشعب حاصل شد و در رقابت با فهرست جبهه متحد و ائتلاف نيم‌بند اصلاح‌طلبان، نتوانست لااقل در تهران راهي به مجلس بيابد. مثلث سه نفره لاريجاني، رضايي و قاليباف هم از همان هنگام متلاشي شد، لاريجاني مزد هوشمندي و دورانديشي‌اش را گرفت، قاليباف در انتظار رياست‌جمهوري ماند و رضايي به انتقاداتش از دولت نهم ادامه داد تا اين زمان كه موسم انتخابات دهم فرا رسيده است. لاريجاني هنوز همان سياستمدار آينده‌انديش است و به همين خاطر قاليباف و رضايي را به منزلش دعوت مي‌كند تا هم گلايه‌هاي رضايي را برطرف سازد و هم راه‌هاي حضور موثر در انتخابات رياست‌جمهوري را بررسي كنند. گفته مي‌شود لاريجاني در اين جلسه اعلام كرده كه حضور قدرتمند در انتخابات نيازمند وجود هماهنگي ميان اضلاع مثلث است و اين سه نفر بايد در انتخاب كانديداي نهايي مورد حمايت خود (كه طبيعتا يكي از خود آنهاست) با همفكري و اتحاد تصميم بگيرند.

كدام لاريجاني
انتشار خبر ديدار لاريجاني، قاليباف و رضايي در شرايطي اتفاق افتاد كه اخيرا طرح پيشنهادي جبهه پيروان خط امام و رهبري (ائتلاف راستگرايان سنتي و حاميان اصلي لاريجاني در انتخابات گذشته رياست‌جمهوري) به جامعه روحانيت مبارز ارائه شده است. بر مبناي اين طرح و در صورت تصويب نهايي، رئيس مجلس هشتم خود يكي از چهره‌هايي خواهد بود كه بر فرآيند انتخاب نامزد نهايي اصولگرايان نظارت كرده و در رابطه با آن تصميم‌گيري مي‌كند. اما از آنجا كه لاريجاني فردي است كه فعاليت‌هاي سياسي خود را با نهادهاي سنتي روحانيت از جمله جامعتين هماهنگ مي‌كند، اين احتمال وجود دارد كه آغاز تحركات او با چشم‌انداز انتخابات پيش روي رياست‌جمهوري و دعوت او از قاليباف و رضايي با هدف جذب چهره‌هاي موثر بيشتري از اصولگرايان به سوي تصميمات آينده راست سنتي باشد. اما برخي ناظران، ديدگاه بدبينانه ديگري دارند كه بر مبناي آن، لاريجاني را مصداق اصل «آزموده را آزمودن خطاست» مي‌دانند و معتقدند چون او يك بار در انتخابات رياست‌جمهوري آزموده شده و راه به جايي نبرده، گروه‌هاي حامي‌اش در سال 84 ديگر حاضر به پشتيباني از او نيستند و اين مساله لاريجاني را به ورطه آشتي‌جويي با رضايي و قاليباف و استفاده از پتانسيل آنها، سوق داده است.

اين گزينه آنگاه بيشتر تقويت مي‌شود كه به ياد بياوريم بسياري از حملات چند روز اخير اصولگرايان به شوراي حكميت از جانب چهره‌هاي نزديك به قاليباف و رضايي يا در واقع همان ائتلاف فراگير صورت گرفته است. بنابراين به نظر مي‌آيد براي دانستن اينكه كدام لاريجاني متولي احياي مثلث ناراضيان شده است، بايد تا آستانه انتخابات صبر كرد؛ هرچند كه شكل‌گيري چنين مثلثي با اين تركيب در هر صورت نمي‌تواند خبر خوشي براي احمدي‌نژاد باشد كه تجربه نشان داده چندان دل خوشي از رقباي سابق خود ندارد و در اين مسير تفاوت زيادي بين اصولگرا و اصلاح‌طلب قائل نيست.
يکشنبه 26 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 142]