پوكي استخوان؛ بيماري شايع و خاموش عصر حاضر

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: پوكي استخوان؛ بيماري شايع و خاموش عصر حاضر
پوكي استخوان از جمله بيماري هاي خاموش و شايع عصر حاضر است.فوق تخصص داخلي روماتولوژي با بيان اين كه استئوپورز (پوكي استخوان) شايع ترين بيماري متابوليك استخوان است، مي گويد: پوكي استخوان امروزه به عنوان يك معضل بهداشت عمومي شناخته شده است كه با افزايش سن متوسط جامعه اهميت آن روز به روز بيشتر مي شود.به گفته دكتر سيدهادي اخباري سازمان بهداشت جهاني استئوپورز (پوكي استخوان) را همراه با سكته قلبي، سكته مغزي و سرطان به عنوان چهار دشمن اصلي بشر اعلام كرده است و ده سال اول قرن 21 را دهه ريشه كني و مبارزه با پوكي استخوان ناميده است.وي از پوكي استخوان به عنوان بيماري شايع و خاموش عصر حاضر ياد مي كند و مي افزايد: علت اين نام گذاري اين است كه اين بيماري در اغلب موارد علايم باليني و هشدار دهنده اي ندارد و در صورت پيشگيري نكردن و انجام ندادن اقدامات درماني پيشرفت مي كند.وي ادامه مي دهد: پوكي استخوان اولين نشانه خود را با عوارض جانبي كه همان شكستگي استخوان و حتي گاهي مرگ است، نشان مي دهد و متذكر مي شود: اين مقوله در حالي است كه امروزه اين بيماري ناتوان كننده و گاه مهلك در مراحل اوليه به سادگي قابل تشخيص، پيشگيري و درمان است.وي تصريح مي كند: استخوان يك بافت زنده است كه به طور مرتب در حال تغيير، تحول و نو شدن مي باشد و حداكثر توده استخواني در سن 35 سالگي تشكيل مي شود و پس از آن تخريب بيشتر از ساخته شدن استخوان است.وي مي افزايد: تخريب بيشتر از ساخته شدن استخوان منجر به ضعف و لاغر شدن استخوان، كاهش استقامت و افزايش شكنندگي مي شود به طوري كه استخوان در مقابل يك ضربه جزئي دچار شكستگي مي شود.وي با بيان اين كه از هر 3 زن كه به سن 65 سالگي مي رسند يك نفر دچار شكستگي ستون فقرات (مهره ها) و از هر 5 زن كه به سن 70 سالگي مي رسند، يك نفر دچار شكستگي ران مي شود، خاطرنشان مي كند: شايع ترين قسمت هايي كه بيشتر دچار شكستگي مي شوند شامل ستون فقرات، لگن، ران، مچ دست و انتهاي ساعد است.وي با تاكيد بر شناخت پوكي استخوان، مي گويد: اين مقوله از اين نظر حائز اهميت است كه علاوه بر مرگ و ناتواني ناشي از پوكي استخوان كه معادل ناتواني سكته مغزي است، هزينه هاي زياد ناشي از عوارض اين بيماري بر جامعه و نظام خدمات سلامت وارد مي شود.به گفته اين فوق تخصص داخلي روماتولوژي سالانه 20 ميليارد دلار در آمريكا و 30 ميليارد دلار در اتحاديه اروپا براي عوارض ناشي از پوكي استخوان هزينه مي شود.وي عوامل موثر در پوكي استخوان را اين گونه تشريح مي كند: سن يكي از اين عوامل است به طوري كه با افزايش سن توده استخوان كاهش مي يابد.وي با اشاره به جنس به عنوان يكي ديگر از عوامل دخيل در بروز پوكي استخوان، مي گويد: زنان به خصوص بعد از دوران يائسگي بيشتر از مردان در معرض پوكي استخوان هستند به طوري كه از هر 3 زن يك نفر دچار پوكي استخوان و از هر 8 مرد يك نفر دچار اين بيماري مي شوند.

وي در ادامه نژاد را از ديگر عوامل موثر در بروز پوكي استخوان بيان مي كند و مي افزايد: افرادي كه پوست و موي روشن دارند و در نژاد آسيايي و همچنين لاغري مفرط و استخوان بندي ظريف در زنان نيز در بروز استئوپورز نقش دارند.وي نداشتن فعاليت فيزيكي، ورزش نكردن، كمبود كلسيم در رژيم غذايي، كمبود ويتامين D، استعمال دخانيات، مصرف الكل و زايمان هاي متعدد با فواصل كم را نيز از ديگر فاكتورهاي موثر در پوكي استخوان ذكر مي كند.دكتر اخباري در خصوص تاثير داروها در بروز اين بيماري عنوان مي كند: مصرف كورتيكواستروئيدها كه به عنوان ضد التهاب، ضد روماتيسم و ضد آلرژي تجويز مي شوند در صورتي كه همزمان با كلسيم و ويتامين D مصرف شود، منجر به پوكي استخوان نخواهد شد و از ديگر داروهاي موثر در بروز پوكي استخوان داروهاي ضد تشنج و داروهاي ضد التهابي انعقادي مثل هپارين به مدت طولاني است.

بهترين راه تشخيص بيماري

وي در پاسخ به اين سوال كه بهترين راه تشخيص پوكي استخوان چيست، اظهار مي دارد: قطعي ترين راه تشخيص استئوپورز انجام آزمايش سنجش تراكم استخواني است.به گفته اين پزشك آزمايش سنجش تراكم استخواني هيچ گونه ضرري براي بدن ندارد و نياز به آمادگي خاص براي انجام آن نيست و بسيار ساده انجام مي شود.وي محل هاي مورد سنجش تراكم را گردن، ران، ستون فقرات و انتهاي ساعد بيان مي كند و متذكر مي شود: پيشگيري از اين بيماري ناتوان كننده و پر هزينه بسيار آسان است.وي در خصوص روش هاي پيشگيري از پوكي استخوان مي گويد: دريافت ميزان كالري كافي براي رسيدن به وزن ايده آل و مطلوب، مصرف روغن هاي غير اشباع مثل آفتاب گردان، ذرت، زيتون، مصرف نكردن غذاهاي پرنمك از جمله اين روش ها مي باشد.دكتر اخباري با تاكيد بر دريافت كلسيم به ميزان كافي مي گويد: در زنان شيرده و باردار كلسيم مورد نياز هزار و 500 ميلي گرم و اين رقم در افراد بيش از 50 سال بين هزار و 200 تا هزار و 500 ميلي گرم است كه با خوردن لبنيات تامين مي شود كه شامل شير (هر ليوان حامي 250 ميلي گرم)، ماست (هر فنجان داراي 350 ميلي گرم) كلسيم، كشك، پنير و قره قروت هستند.

وي از ديگر مواد غذايي داراي كلسيم را فندق، بادام، گردو، پسته و دانه هاي كنجد، سبزيجات گل كلم، كلم پيچ، برگ هاي تربچه، نعناع، پونه و جعفري عنوان مي كند و مي افزايد: جانشين كردن نوشابه هاي طبيعي (دوغ، آب ميوه، چاي كم رنگ) به جاي نوشابه هاي كافئين دار و قهوه از ديگر روش هاي پيشگيري از پوكي استخوان است.دكتر اخباري دريافت ويتامين D را از ديگر روش هاي پيشگيري از پوكي استخوان بيان مي كند و اظهار مي دارد: دريافت ويتامين D به ميزان 600 تا 800 واحد در روز و دريافت نور مستقيم خورشيد به مدت 15 تا 30 دقيقه كفايت مي كند.

وي براي پيشگيري از پوكي استخوان انجام ورزش و فعاليت فيزيكي، حركات نرم سبك، ورزش هاي باراكت مثل پينگ پنگ و تنيس را توصيه مي كند و ادامه مي دهد: دويدن آهسته و راه رفتن تند به مدت 30 دقيقه و سه بار در هفته به صورت مستمر نيز موثر است كه در اين زمينه بايد گفت: ورزش بايد مناسب با وضعيت قلب و عروق باشد.

وي با بيان اين كه ورزش شنا به دليل اين كه متحمل وزن نيست، براي پيشگيري از پوكي استخوان زياد سودمند نمي باشد، مي افزايد: قطع سيگار و مصرف نكردن الكل و اجتناب از خوردن بيش از 5 فنجان قهوه در روز در پيشگيري از اين بيماري حائز اهميت است.وي در خصوص درمان پوكي استخوان تصريح مي كند: افرادي كه پوكي استخوان آن ها توسط آزمون سنجش تراكم استخواني تاييد شده است، نبايد نا اميد شوند چرا كه خوشبختانه امروز با استفاده ازداروهاي نوين تا حد زيادي از پيشرفت اين بيماري جلوگيري شده و شكستگي استخوان كاهش مي يابد.وي اضافه مي كند: با توجه به اين كه امكان شكستگي در اثر سقوط و زمين خوردن حتي به دنبال ضربه هاي جزئي وجود دارد به سالمندان نيز در اين زمينه بايد هشدار داد و محيط زندگي آن ها را بهينه سازي كرد.وي توصيه مي كند: به عنوان مثال برداشتن وسايل اضافي از روي زمين كه امكان برخورد به آن وجود دارد، جمع كردن موكت و فرش لغزان از سطح خانه، مجهز كردن پله ها به نرده كه امكان تكيه به آن در صورت لزوم وجود داشته باشد و استفاده از كف پوش مناسب و چسبيده به سطح زمين در محل پله ها، تامين روشنايي لازم براي اتاق ها، راهروها، راه پله ها و حمام مي تواند مفيد باشد.

وي از ديگر اقدامات بهينه سازي محيط را مجهز كردن حمام به كفپوش عاج دار ثابت، استفاده از كفش مناسب كه كف آن لاستيكي عاج دار باشد و نپوشيدن كفش پاشنه بلند و استفاده از كفش مناسب در حمام و آشپزخانه كه باعث سر خوردگي نشود، بيان و اظهار اميدواري مي كند: در آينده موردي از شكستگي استخوان در سالمندان مشاهده نشود.
شنبه 25 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 197]