كتاب، با وجود تحمل ناملايمات روزگار هنوز يار مهربان است

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: كتاب، با وجود تحمل ناملايمات روزگار هنوز يار مهربان است
اردبيل- زماني كه مردم باستان با استفاده ازگچ و پاپيروس لوحهايي به شكل كتابهاي ابتدايي تهيه كردند، تصوراين كه پس ازگذشت چندين هزارسال، اين اختراع دررقابتي نابرابر با وسايل پيشرفته ارتباطي دردوران پرهياهوي انفجار اطلاعات ارزش و جايگاه خود را حفظ كند، مشكل بود .

اما كتاب به عنوان نفيس ترين ابزار و رسانه مكتوب فرهنگي و مانند ياري مهربان به لحاظ ويژگيهاي منحصر به فرد توانست در دل علاقه مندان خود جاي گيرد و روز به روز ارزشهاي آن براي انسان بيشتر آشكار شود.
اين مهمترين اختراع فرهنگي تاريخ زندگي انسان، گرانبها ترين اطلاعات، دانشهاي گوناگون، فنون مختلف و رويدادهاي مهم را بدون هيچ چشم داشتي دراختيار خوانندگانش قرارمي دهد و سلسله تفكرات لطيف و بديع انديشمندان و داستانهاي جذاب و آموزنده را دراذهان مردم به شكل زيبايي به تصوير مي كشد.
به گزارش خبرنگار ايرنا صاحب نظران مي گويند: كاركرد اصلي كتاب كمك به رشد و شكوفايي شخصيت و تفكرات انسانها است و چون بشر اساس توسعه درزمينه هاي گوناگون فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي محسوب مي شود، كتاب نقش اصلي را در اين زمينه بر عهده دارد .
همچنين ازملاكهاي مهم براي ارزيابي پيشرفت كشورها تعداد كتابهاي موجود، كتابهاي انتشار يافته، تعداد كتابخانه ها و ميزان مطالعه مي باشند.
به نوشته منابع تاريخي زماني كه بشر اوليه ازطريق علايم ابتدايي با همديگر ارتباط برقرار كرد سعي در حفظ و نگهداري آن ها نمود و اين كار براي اولين بار چندين هزارسال قبل توسط بابليها و آشوريها انجام گرفت.
آنان لوحهايي را ازجنس گچ ساختند و روي آنها هر موضوع و واقعه اي را كه به نظرشان نگهداري آنها به شكل مكتوب ارزشمند بود ثبت كردند.
به واسطه يك شي ء نوك تيز مطالب و يا تصاوير را در حاليكه اين لوحها نمناك بودند با خط ميخي روي آنها مي نوشتند و بعد با پختن آنها در كوره مطالب و يا نقاشيهاي حك شده ماندگار مي شدند.
گاهي اوقات حجم مطالب زياد مي شد و آنان مجبور بودند كه مطالب را روي چندين لوح ثبت كنند و با روي هم گذاشتن آنها شكل ظاهري كتاب اوليه به وجود مي آمد.
اين شيوه بعدها توسط مردم مصر، روم و يونان باستان حالت پيشرفته اي يافت و آنان با استفاده از نوعي ني اقدام به ساخت كاغذي موسوم به پاپيروس كردند كه به شكل صفحات مسطح بودند و رنگي مانند كاغذهاي كاهي داشت.
پس ازنگارش مطالب روي اين صفحات آنها را با استفاده ازچوب و يا استخوان كه نقش محوررا داشت به همديگر متصل مي كردند و صفحات روي اين محور قابل چرخش بودند.
مواد اوليه براي نوشتن درآن زمان آب آغشته شده به دوده بود و اين مايع نقش مركب را براي نوشتن بازي مي كرد.
به گزارش خبرنگار ايرنا مردم استان فرهنگ دوست اردبيل نيز از گذشته هاي دور به كتاب و مطالعه آن علاقه فراواني داشته و دارند و وجود كتابخانه هاي معتبر در نقاط گوناگون اين استان از اين موضوع حكايت مي كند.
اما با تاسف تعداد بسياري ازكتابها و كتابخانه ها اين منطقه در فراز و فرودهاي تاريخ از آسيب انسانهاي زياده خواه و زورگو و يا از ناملايمات طبيعت در امان نمانده اند.
كتابخانه مجموعه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي داراي كتب بسيار ارزشمندي بود كه در جريان هجوم ارتش روسيه به ايران ژنرال پاسكوويچ در سال 1828 ميلادي بخش بزرگي از كتب و آثار تاريخي موجود در بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي را غارت و به روسيه منتقل كرد.
به گفته صاحب نطران 200 سال قبل ازاختراع صنعت چاپ كتابخانه مجموعه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي داراي كتابهاي بسيار ارزشمند در زمينه هاي گوناگون فقهي،علمي، ادبي و تاريخي بوده است.
سرپرست معاونت سرمايه گذاري، امورفرهنگي و ارتباطات سازمان ميراث فرهنگي اردبيل در اين زمينه مي گويد: موضوع كتابت و نگارگري در دوره صفويه چه از لحاظ فن كتابت، توليد كاغذ و صحافي و چه از بابت استفاده ازخطاطان و نقاشان برجسته اهميت فوق العاده اي يافت.
عليرضا دباغ عبداللهي درگفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود : زيبايي ظاهري و نيز ماندگاري كتابهاي تاليف شده دراين دوره و مصالحي كه در آنها به كار گرفته شده بود بسيار با اهميت بودند.
اولين كتابخانه عمومي اردبيل به نام شيخ صفي الدين اردبيلي درسال 1346تاسيس شده و در زمان حاضر كتابهاي قديمي و چاپ خطي و سنگي در اين كتابخانه وجود دارند و از كتابخانه هاي نمين، خلخال و كوثر نيز مي توان به عنوان كتابخانه هاي قديمي اين استان ياد كرد.
درحاليكه كتاب داراي جذابيتها و ويژگيهاي فراواني است اما علل گوناگون انسانهاي حاضر در هزاره سوم را از يار ديرينه و مهربان خود جدا كرده اند.
وجود مشغله هاي فراوان و پيچيدگي زندگي، گراني كتاب، كمبود كتابخانه هاي عمومي به ويژه در نقاط روستايي و دور افتاده و مهمتر از همه اطلاع رساني ناكافي از مزاياي مطالعه كتاب و تعداد كتابخانه هاي موجود و خدماتي كه در آن ها ارايه مي شود سبب فاصله انسانها با يار مهربان خود شده اند.
پدر يك دانش آموز روستايي در اردبيل مي گويد : كتابهايي كه در كتابفروشيها هستند گران مي باشند و من به عنوان پدر يك محصل توان خريد چند جلد كتاب مورد علاقه فرزند خويش را ندارم .
ولي ابراهيمي افزود : هر چند كه با عضويت در كتابخانه هاي عمومي مي توان از كتابهاي آنها براي مطالعه امانت گرفت اما ما كه ساكن روستاها هستيم دسترسي آسان به اين مكان ها نداريم .
يك بانوي خانه دارهم گفت: امروزه باوجود آنكه بسياري از كارهاي مربوط به زندگي توسط وسايل ماشيني انجام مي شود اما بر عكس به دلايل نامعلوم وقت كافي در روز براي مطالعه باقي نمي ماند.
وي افزود: درهرسال فقط دو تا سه جلد كتاب مطالعه مي كنم و اين درحاليست كه علاقه فراواني به مطالعه كتابهاي زياد در زمينه هاي داستان، روانشناسي و اجتماعي دارم .
مديركل كتابخانه هاي عمومي استان اردبيل هم مي گويد: كتاب مهمترين رسانه مكتوب فرهنگي است كه نقش اساسي در رشد دانايي افراد جامعه دارد و به عنوان يك ابزار فرهنگي با سرگرم كردن كودكان، نوجوانان و جوانان ضمن افزايش علم و دانش از كشيده شدن آنان به ناهنجاريهاي اجتماعي جلوگيري مي كند.
ياسر محمدپور در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: امكان دسترسي آسان به كتاب، راحتي حمل آن و نياز نداشتن به ابزار كمكي از ويژگيهاي كتاب هستند كه با وجود ظهور وسايل پيشرفته ارتباطي، هنوز ارزش و جايگاه خود را در ميان انسانها حفظ كرده است.
وي اظهارداشت: ماندگاري اطلاعات و دانشي كه كتاب به انسانها مي دهد زياد است و همين ويژگي آن را ازديگر اقلام و رسانه هاي فرهنگي متمايز مي كند.
به گفته وي در حاليكه براساس استاندارد بايد براي هر يك نفر از جمعيت 5/2الي سه جلد كتاب در كتابخانه هاي عمومي موجود باشد اين ميزان در استان اردبيل يك جلد كتاب براي سه نفر است.
او گفت: در زمان حاضر براي هر يكصد نفر يك مترمربع فضاي فيزيكي كتابخانه اي در استان اردبيل وجود دارد كه با رقم كشوري برابر است.
وي افزود: با بهره برداري از هفت باب كتابخانه در شهرهاي مختلف استان كه در حال ساخت هستند تا پايان سال 1388 اين رقم در استان اردبيل به ميزان 5/2 مترمربع براي هر يكصد نفر خواهد رسيد.
وي مي گويد: در باره ميزان دقيق مطالعه در استان اردبيل مطالعات مستندي انجام نشده است اما براساس آمارهاي غير رسمي اين ميزان در كشور و در استان اردبيل بين دو تا شش دقيقه در شبانه روز مي باشد.
او مي گويد : براي تمام گروه هاي سني در اين كتابخانه ها كتاب وجود دارد و اعضا از خدمات اينترنتي و الكترونيكي نيز برخوردار هستند و علاوه بر آن علاقه مندان مي توانند از طريق مراجعه به اينترنت مقالات منتشر شده در نشريات طي 10 سال گذشته و نيز نام كتابهاي موجود دراين كتابخانه ها را با تمام جزييات آنها مشاهده نمايند.
براساس سر شماري سال 1385 ازيك ميليون و 255 هزارنفرجمعيت استان اردبيل 715 هزار نفر در شهرها و بقيه در روستاها سكونت دارند .
درزمان حاضر 52 باب كتابخانه دراستان با 410 هزار جلد كتاب در زمينه هاي گوناگون و 25 هزارنفر عضو كه اغلب از دانش آموزان و دانشجويان مي باشند، داير مي باشد.ك/4
592/618
پنجشنبه 23 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 107]