رموز زندگی ستارگان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: مقدمه
تولد و مرگ ستارگان برای همه علاقمندان به زندگی ستاره.ها قابل توجه است. تلسکوپ فضایی هابل با ارسال تصاویر جدید از ستارگان تغییرات عمده.ای را در متن کتابها ایجاد خواهد کرد.

جایگزینی انفجارهای عظیم ستاره.ای
تقریبا 5 درد از ستارگان یعنی آن دسته از ستارگانی که حجم آنها به بیش از 8 برابر حجم خورشید می.رسد با صدای مهیبی به صورت انفجارهای ستاره.ای ظاهر می.شوند که هر یک یا دو قرن یک بار دانشمندان قادر به دیدن آنها می.باشند. تا حدی وضعیت این 5 در صد جالب است، اما اکنون اخترشناسان تشخیص داده.اند که مرگ 95 درصد جالب است. اما اکنون اخترشناسان تشخیص داده اند که مرگ 95 درصد ستارگان دیگر بیشتر از اینکه زیبا باشد گیج کننده است.

تصویرهای بدست آمده از تلسکوپ فضایی هابل نشان داد ستاره.ای که در حال از بین رفتن است، تکه تکه می.شود و بوسیله لایه.های جدا شده از از خود که بصورت طرحهایی از گاز و گرد و غبار برافروخته و متقارن در آمده ، احاطه می.شود. دانشمندان ناسا (nasa) می.گویند این عکسها ما را مجبور خواهند کرد تا عقایدمان را درباره تکامل تدریجی ستارگان تغییر دهیم. "هوارد بند" از موسسه علمی تلسکوپ فضائی ناسا می.گوید: اولین باری که به عکسهای بدست آمده از هابل نگاه انداختیم، متوجه شدیم که عقاید ساده و قدیمی ما در مورد اینکه چطور این طرحها شکل می.گیرند، باید تجدید نظر شود."

ستارگان از دید هابل
هابل علاوه بر توجه بر روی تصورات گیج کننده درباره مرگ ستارگان ، به تولد آنان نیز توجه می.کند. تولد ستارگان در محلی از فضا که شامل ابرهای غباری بسیار غلیظ است انجام می.گیرد. این فضا بنام "شیرخوارگاه ستاره" معروف است و محتوی عناصر لازم برای خلق یک ستاره می.باشد. نیروی جاذبه موجود در درون این ابرها ، باعث می.شود که ذرات متحرک ، به یکدیگر جذب شده و بصورت دایره وار به دور مدار مرکزی حرکت کنند. این ذرات ، تشکیل هسته.ای می.دهند که ستاره جدید در اطراف آن بوجود می.آید. نیروی جاذبه ، مواد بیشتری جذب کرده و ستاره بزرگ می.شود.

عکسهای هابل نشان می.دهد در همان حین که این ستارگان بزرگتر می.شوند گازهای پر فشار را از خود دفع می.کنند و بعضی از آنها گلوله.های غلیظ گاز را با سرعتی بیشتر از 800 کیلومتر در ساعت آتش می.زنند. جریانهای گازی تولید شده توسط ستارگان در حال مرگ که برای تشکیل توده گرد و غبار سیاره.ای جمع شده.اند، از مواد مشابهی تشکیل یافته.اند.

بعد از اینکه یک ستاره می.میرد و گاهی نیز ، در هنگام مرگ ، توسط ستارگان دیگر که در حال رشد هستند بلعیده می.شود و هم چنین ممکن است مواد سازنده آن برای تشکیل سیارات دیگر بکار رود. بیشتر مواد موجود روی زمین از این انفجارهای عظیم و از توده.های گرد و غبار سیاره.ای بدست آمده.اند. توده.های گرد و غبار سیاره.ای بیش از یک قرن پیش توسط دانشمندانی که تلسکوپهای اولیه.شان اشیاء سبز رنگی را نشان می.داد و به تصور آنان شبیه سیاره اورانوس بود، کشف شد. البته تا کنون حدود یک هزار سیاره نام برده شده.اند.

تصویر تولد ستاره با تلسکوپ فضایی هابل

ویژیگی تصاویر هابل
عکسهای هابل بخاطر جزئیات عجیبی که نشان می.دهند قابل اهمیت می.باشند و دانشمندان ناسا بسیار هیجان زده هستند. بروس بلیک می.گوید: "عقاید پیشین هابل بر پایه اطلاعات مربوط به زمین بود. عقاید کنونی جزئیات را 100 برابر بیشتر روشن می.سازد." او می.گوید: به اشکال متقارن جالب توجه ، نامهایی چون "چشم" و "ماهی مرکب" داده.اند و این امر بدین معنی است که عقاید قدیمی در مورد ستارگان در حال مرگ ، باید تغییر کند. گازهای تشکیل دهنده این اشکال زیبا ، دلیلی هستند بر اینکه بعضی از فرآیندهای پر قدرت و منظم ، راهها را هموار می.سازند تا ستارگان ، مواد تشکیل دهنده خود را از دست بدهند.

سیر زندگی یک ستاره
اگر چه این عکسها برخی از عقاید ما را تغییر خواهند داد، اما اخترشناسان قبلا در مورد اینکه چطور ستارگان به ابرهای فضایی تبدیل می.شوند نظر درستی داشتند. در دوره 10 میلیارد ساله ، ستارگانی چون خورشید که در هسته.هایشان هیدروژن را به هلیوم تبدیل می.کنند، زندگی نسبتا پر حادثه.ای دارند. چنین ستارگانی در طول زندگی.شان گرفتار مبارزه پایان ناپذیری علیه نیروی جاذبه هستند: لایه خارجی آنها فقط بوسیله فشار وارده توسط گازهای داخلی در محلشان نگه داشته می.شوند.

همچنان که بر سن ستاره افزوده می.شود، ذخیره هیدروژن آن رفته رفته کاهش یافته و ستاره رو به خشک شدن می.رود. وقتی چنین چیزی اتفاق می.افتد دیگر فشار کافی برای مقاومت در برابر نیروی جاذبه وجود ندارد و ستاره مجبور می.شود که برای ماندن بیشتر تلاش کند، بنابراین هسته.اش متراکم و گرمتر شده و تا 200 برابر حد طبیعی.اش ضخیم و متورم می.شود و به پیکره عظیم قرمز رنگی تبدیل می.شود. اما مرگ ستاره سریع نیست و این ستاره حدود یک بیلیون سال در این حالت می.ماند.

در آخر ، سطح ستاره شروع به جمع شدن کرده و متلاشی شدن آغاز می.شود. اجزای لایه خارجی ستاره ، در فضا افتاده و توسط "بادهای آرام" (که به همین نام مشهورند) با سرعت 16 کیلومتر در ثاینه به حرکت در می.آیند. در طی چند هزار سال این ستاره آرام آرام تهی می.شود تا اینکه فقط هسته گرم غلیظی که به آن "کوتوله سفید" گفته می.شود، از آن باقی می.ماند. نور تولید شده توسط اشعه ماوراء بنفش به گازهای غباری لایه.های جدا شده می.تابد و باعث می.شود لایه.ها ، نور مهتابی پس بدهند و رنگهای خیره کننده تولید کنند. یعنی همان مناظری که توسط هابل عکسبرداری شده.اند.

توده گرد و غبار ستاره.ای در حدود 10 هزار سال ، نور مهتابی رنگ از خود پس می.دهند که این همان زمان روشن بودن در طول زندگی ستاره است. وقتی هسته دیگر چیزی برای از دست دادن ندارد، مواد گازی هم چون دود برخاسته از آتش ، از آن جدا می.شوند. عکسهای جدید ، اکنون در دست بررسی می.باشند. بروس بلکی می.گوید: "ما انتظار داریم که بعضی از عقاید قدیمی نادرست پنداشته شوند و دور ریخته شوند. تفسیر تصورات جدیدی و تکامل عقاید قدیمی اکنون در دست انجام است و ما می.توانیم با اطمینان پیش بینی کنیم که نتیجه حاصل باعث تغییر کتابهای نسل آینده خواهد شد."

ستاره.ها چگونه می.میرند؟
در دهه.های اخیر ، ستاره شناسان دریافتند که برخی از ستارگان بزرگ ، انفجارهای مهیبی تولید می.کنند که این امر می.تواند سبب خاموشی یک کهکشان شود. آنها ابتدا تورم می.یابند و به آهستگی در کنار سیاره.ها می.سوزند. سپس لایه.های خارجی خود را به شکل گلوله.های گازی پخش می.کنند و نور ناشی از آنها سبب مشتعل شدن اخگرها می.گردد. قبل از کشف تلسکوپهای هابل اغلب ، این حادثه را یک انفجار آرام می.پنداشتند.

فرضیه.هایی که مدتی قبل منتشر شد، حاکی از این بود که این رویدادها پیچیده.تر از آن است که تصور می.شد. جریان سریع ذرات مافوق صوت و توده.های متراکم گرد و غبار دور گلوله.های گازی را به شکل عجیبی احاطه می.کند و به گونه.ای که حتی دانشمندان نمی.توانند آن را تصور کنند. باید افزود که این اتفاق ، برای خورشید نیز خواهد افتاد، البته این حادثه بعد از گذشت 5 بیلیون سال دیگر رخ خواهد داد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 124]