دومين دوره مسابقات بين‌المللي قرآن دانشجويان مسلمان/ 62نگاهي به آيين‌نامه داوري دومين دوره مسابقات بين‌المللي قرآن دانشجويان مسلمان

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: دومين دوره مسابقات بين‌المللي قرآن دانشجويان مسلمان/ 62نگاهي به آيين‌نامه داوري دومين دوره مسابقات بين‌المللي قرآن دانشجويان مسلمان
گروه فعاليت‌هاي قرآني: آيين‌نامه داوري دومين دوره مسابقات بين‌المللي حفظ كل و قرائت قرآن كريم دانشجويان مسلمان كه از 20 تا 24 آبان‌ماه در سالن همايش‌هاي بين‌المللي برج ميلاد تهران با حضور نمايندگاني از 40 كشور اسلامي و غيراسلامي برگزار مي‌شود، تشريح شد.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا)، سازمان فعاليت‌هاي قرآني دانشجوبان كشور وابسته به جهاد دانشگاهي پس از برگزاري اولين دوره مسابقات بين‌المللي حفظ و قرائت قرآن كريم دانشجويان مسلمان در اصفهان، دومين دوره اين مسابقات را در سال جاري در رشته‌هاي حفظ كل و قرائت ويژه آقايان برگزار كند؛ آيين‌نامه داوري دومين دوره مسابقات بين‌المللي حفظ و قرائت قرآن كريم دانشجويان مسلمان به شرح ذيل است:

رشته قرائت قرآن كريم

رشته قرائت قرآن كريم (100 امتياز)، ميزان تلاوت بر مبناي قطعات معين در مرحله مقدماتي حدود هشت تا 10 سطر و در مرحله پاياني با يك قطعه معين حدود 14 تا 16 سطر و قرآن مورد استفاده، منطبق با خط عثمان طه خواهد بود.

تعيين قطعات مرحله مقدماتي با قيد قرعه و تعيين قطعه مربوط به مرحله پاياني به عهده هيأتي مركب از رئيس هيأت داوران و داوران رشته قرائت(هر شاخه يك نماينده) خواهد بود و چنانچه شركت‌كننده كمتر از حد تعيين شده تلاوت كند، به ازاي هر سطر دو نمره منفي از وي كسر خواهد شد.

همچنين چنان‌چه شركت‌كنندگان بيشتر از حد تعيين‌شده تلاوت كنند يك نمره منفي از آنان كسر شده و هيچ يك از داوران، به‌جز داوران لحن و آن هم تنها در مورد فرود، بعد از اتمام حد تعيين‌شده، امتياز نخواهد داد و كسر امتياز در اين مورد به عهده داوران رشته وقف و ابتداء است.

و نيز براي مرحله پاياني، حداكثر شش نفر از افرادي كه در مرحله مقدماتي بالاترين اميتاز را احراز كرده باشند انتخاب مي‌شوند، تعيين دقيق تعداد نفرات به عهده مسئول برگزاري مسابقات و رئيس هيأت داوران است.

همچنين حداقل شش ساعت قبل از انجام مرحله پاياني قطعه مربوط به افراد منتخب اعلام و نوبت تلاوت ايشان بر مبناي قرعه تعيين مي‌شود، مبناي قرائت در مسابقات روايت «حفص از عاصم» است و در صورت انتخاب روايتي به قرائت ديگر، لازم است در اولين فرصت قبل از شروع مسابقات از سوي شركت‌كننده به ستاد مسابقات اعلام شود.

امتيازات رشته قرائت

امتيازات رشته قرائت در چهار فصل؛ تجويد با 40 امتياز، وقف و ابتداء با 20 امتياز، صوت با 15 امتياز و لحن با 25 امتياز است و وجود مغايرت بيش از ده درصد در امتيازات داوران رشته‌هاي قرائت و سه امتياز در رشته صحت حفظ قابل رسيدگي در هيأت نظارت خواهد بود.

تجويد شامل سه بخش صحت قرائت، احكام و فصاحت با «40 امتياز» است، موارد كسر نمره صحت قرائت در هر يك از موارد؛ تبديل حركات به يكديگر(اغلاط اعرابي)، تبديل حركات به حروف مدي و بالعكس(مانند اشباع و عدم آن)، حذف يا اضافه كردن تشديد و تنوين، حذف يا اضافه كردن حركات، تبديل حروف به يكديگر(عدم رعايت حق حرف)، حذف يا اضافه كردن حرف، كلمه، عبارت و يا جا انداختن آيه و سطر دو نمره است.

همچنين در صورت تصحيح فوري موارد اشاره شده قبل از تجديد نفس، فقط يك نمره كسر مي‌شود، چنانچه اين كار منجر به اشتباه ديگر شود در مجموع سه نمره كسر خواهد شد، چنانچه در طول تلاوت در مرحله مقدماتي، موارد مذكور دو بار پيش آيد و در همان نفس به صورت فوري تصحيح نشود، ‌قاري از دور مسابقات حذف خواهد شد.(به استثناي حروف متجانس مانند تبديل «ص» به «س» و «ت» به «ط») و چنانچه در طول تلاوت در مرحله پاياني، موارد نام برده يك بار پيش آيد و در همان نفس به صورت فوري تصحيح نشود، قاري از دور مسابقات حذف خواهد شد.

موارد كسر نمره قرائت

موارد كسر نمره در احكام شامل، عدم رعايت كامل احكام تجويدي مانند: قلقله، غنّه، ترقيق، تفخيم، تغليظ، اظهار، ادغام، اقلاب، اخفاء، مدّ، اماله، تسهيل، سكت و مانند آن يك نمره، قاري در انتخاب هر يك از موارد دو وجهي، به شرط عدم خلط طرق، مختار است (اشمام در كلمه لاتأمنا به اختيار قاري انجام مي‌شود) و در صورت نقصان رعايت موارد اشاره شده و با توجه به ميزان نقص در هر مورد 25/0 تا 5/0 نمره كسر خواهد شد.

همچنين ازدياد و يا نقصان در كميت غنّه در هر مورد 5/0 نمره، ازدياد و يا نقصان مقدار مدّ و نيز عدم توازن آن در هر مورد 5/0 نمره خواهد بود و عدم رعايت تلفظ صحيح حروف به علت لكنت زبان قاري، براي هر حرف در طول تلاوت حداكثر دو نمره و عدم رعايت هر يك از احكام حروف كه به طور مكرّر و در طول تلاوت قاري رخ مي‌دهد هر حكم يا قاعده حداكثر سه نمره است.

بنابر گزارش ايكنا فصاحت در داوري قرآن عبارت است از اداء حروف ممتاز، تلفظ روان و سليس و طبيعي حركات و حروف مدي و قرائت براساس لهجه فصيح عربي و نداشتن تكلّف و موارد كسر نمره در اين زمينه شامل عدم رعايت دقيق مخارج حروف در هر مورد 25/0 تا 5/0 نمره و ازدياد و نقصان صفات حروف در هر مورد 25/0 تا 5/0 نمره است.

همچنين در فصاحت عدم رعايت اداي طبيعي و روان حركات و حروف مدي براي هر مورد 25/0 نمره، ضعف در لهجه فصيح عربي حداكثر دو نمره در طول تلاوت و تكلف در رعايت احكام تجويد در هر مورد 25/0 تا 5/0 نمره خواهد بود.

در بخش حفظ، اغلاط اعرابي يا حرفي، كلمي و عبارتي(به استثناي تبديل حروف: ث، ح، ذ، ص،‌ ض، ط، ظ، ع، غ، و، كه توسط داور تجويد محاسبه مي‌شود) فقط توسط داوران حفظ محاسبه و منظور مي‌شود ودر بخش حفظ، تبديل حروف متجانس يا متقراب به يكديگر به وسيله داور تجويد محاسبه مي‌شود؛(تبديل «ت» به «ط» يا تبديل «ع» به «همزه»)

ضوابط وقف و ابتداء

وقف و ابتداء با «20 امتياز» شامل تلاوت ممتاز يعني تلاوتي كه قاري صحيح‌ترين وقف‌ها و صحيح‌ترين ابتداها و صحيح‌ترين وصل‌ها را در كلام الهي رعايت كند و از نفس بلند نيز برخوردار باشد.

موارد كسر نمره در وقف و ابتدا

موارد كسر نمره در وقف و ابتدا براي وقف يا ابتداي اقبح سه نمره، وقف يا ابتداي قبيح دو نمره، وقف يا ابتداي ناقص و وصل نامناسب 5/0 تا يك نمره و وقف قبيح اضطراري 25/0 نمره است و در عبارات طولاني كه نمي‌توان در جاي مناسب وقف كرد، وقف اضطراري موجب كسر امتياز نمي‌شود.

و نيز در موارد وقف اضطراري كه ابتدا از ما بعد آن صحيح نباشد، قاري بايد با برگشت به كلمات قبل از وقف، مناسب‌ترين و نزديك‌ترين شروع را ارائه دهد و در غير اين صورت 5/0 تا يك نمره كسر مي‌شود و در عبارات طولاني، با مراعات اولويت‌ها امتيازي كسر نخواهد شد.

عدم رعايت وقف لازم دو نمره، عدول از وقف يا ابتداي مناسب به وقف يا ابتداي ضعيف‌تر(عدم رعايت اولويت‌ها) 5/0 تا يك نمره، نفس كشيدن در غير محل وقف هر مورد دو نمره و بيش از دو مرتبه نفس كشيدن در غير محل وقف موجب حذف شركت‌كننده از مسابقات خواهد بود.

همچنين تكرار بي‌مورد عين آيه يا قسمتي از آن حذف يك نمره و براي تكرار به منظور اصلاح غلط اعرابي يا عبارتي يا اجتناب از ابتداي نامناسب، امتيازي كسر نخواهد شد و نيز كسر امتياز افزايش يا كاهش در ميزان تلاوت برابر با ماده سه كليات رشته قرائت به عهده داوران وقف و ابتدا است.

ضوابط صوت

ضوابط صوت با «15 امتياز» شامل وضوح يا صافي صدا‌(عدم اضطراب، لرزش، ‌خش،‌ خيشومي، گرفتگي صدا و ...) دو امتياز، قدرت(رسايي) صوت سه امتياز، انتخاب پرده مناسب يك امتياز، ارتفاع صوت(فاصله زير و بمي صوت)، هر پرده 3/0 امتياز با توجه به كيفيت آن چهار امتياز، طنين صوت(ملاحت، گيرايي و زيبايي صوت) دو امتياز، نرمي و انعطاف صوت(توانايي و سرعت انتقال صوت از پرده‌اي به پردة ديگر) دو امتياز و كميت تحريرها(قدرت اجراي تحرير در كوتاهترين زمان) يك امتياز همراه است.

موارد كسر نمره نيز در صوت شامل شهيق و زفير، گرفتگي صدا، خش،‌ تصنعي بودن صدا، خلط آمدن، آب گرفتگي،‌ التهاب و اضطراب، مقطّع شدن صدا، حباب گرفتگي صدا، شكاف در صدا(دورگه شدن) و هر عاملي كه از كيفيت ملاحت، ‌زيبايي و جذابيت صدا بكاهد حداكثر سه امتياز است.

ضوابط لحن

لحن «25 امتياز»، ضوابط لحن(15 امتياز) به هر يك از موارد؛ تطبيق شروع با فرود از لحاظ پرده صوتي، تطبيق شروع با فرود از لحاظ مقام و نغمه، فصاحت در لحن عربي، تطبيق قرائت با مفاهيم(رعايت لحن‌الاداء)، تطبيق مقام با مفاهيم، هماهنگي صوت با لحن و ارائه كامل مقامات و نغمات(امتياز بين تعداد مقامات الزامي تقسيم مي‌شود) يك امتياز اعطا مي‌شود.

همچنين در رشته لحن براي موارد؛ رواني و سلاست در حين اجراي مقامات، كيفيت ممتاز تحريرها و جذابيت و انعطاف آن‌ها، ارائه ريز نغمه بديع و ممتاز، قدرت تنغيم، سعي در تحزين قرائت، زيبايي نغمات، جاذبه تلاوت(ملاحت و گيرايي و تأثيرگذاري تلاوت) و تحرك در تلاوت(داشتن افعال، اصوات و انغام مختلف) يك امتياز اعطا خواهد شد.

مقامات و نغمات لحن

مقامات و نغمات لحن با (10 امتياز)، در مرحله مقدماتي مسابقات قاري مي‌تواند آيات انتخابي را در يكي از مقامات مشهور و مقبول عربي و در مرحله پاياني مسابقات بايد آيات تعيين شده را در قالب چهار مقام از مقامات مشهور و مقبول عربي تلاوت كند و اعطاي امتياز در مقامات در هر نفس به دو عامل پرده صدا و كيفيت اجراي نغمات بستگي دارد.

همچنين اجراي نغمه در هر نفس با پرده‌هاي بم يك امتياز، با پرده‌هاي توسط 5/1 امتياز و در پرده‌هاي زير 2 امتياز دارد و عوامل مؤثر در كاهش كيفيت مقامات، نارسايي‌ها و خروج‌ها است و نيز تغيير تعداد مقامات(با توجه به زمان مسابقات) با تصويب هيأت داوران است.

موارد كسر نمره در بخش لحن، آغاز تلاوت با پرده غير متعارف و غير بم(به جز مرحله مقدماتي) حداكثر 5/0 نمره، تكرار اجزاي نغمات(تكرار رديف يا خود نغمه) حداكثر 5/0 نمره، خروج از رديف صوت حداكثر 5/0 نمره، ناهمگوني در رديف‌ها حداكثر 5/0 نمره، خروج از مقام (نغمه) حداكثر 5/0 نمره، عدم رعايت قابليت و ظرفيت‌هاي تنغيم در حروف و حركات حداكثر 5/0 نمره، عدم توازن يا تناسب در سرعت قرائت حداكثر 5/0 نمره است.

همچنين كسر نمره در لحن براي بم‌خواني قبل از كمال اوج حداكثر 5/0 نمره، عدم اجراي مقامات به تعداد لازم(درمرحله پاياني) هر مقام دو امتياز و اجراي يك ريز نغمه از يك مقام مانع كسر نمره مي‌شود، تقليد صرف در سبك حداكثر دو نمره و تكلف و رفتار غير طبيعي (غير منطقي) يك نمره است.

رشته حفظ قرآن كريم

رشته حفظ قرآن كريم(100 امتياز)، رشته حفظ قرآن كريم در دو مرحله مقدماتي و پاياني برگزار مي‌شود و در مرحله مقدماتي از هر 10 جزء يك سئوال شامل يك صفحه و در مرحله پاياني از هر 10 جزء يك سئوال شامل 5/1 صفحه پرسيده مي‌شود و انتخاب قطعات حفظ در مرحله مقدماتي به حكم قرعه انجام مي‌شود.

امتياز حسن تلاوت براساس آئين نامه قرائت(حداكثر 100 امتياز، مندرج در بخش اول) محاسبه و با امتياز صحت حفظ(حداكثر 100 امتياز) جمع و ميانگين آن‌ها امتياز شركت‌كننده را نشان مي‌دهد، براي مرحله پاياني مسابقات حفظ حداكثر شش نفر از حائزان بالاترين امتياز مرحله مقدماتي به شرطي كه 90 امتياز از 100 امتياز صحت حفظ را كسب كرده باشند انتخاب و همگي به يك قطعه معين كه توسط داوران حفظ انتخاب مي‌شود پاسخ مي‌دهند و تعيين دقيق تعداد نفرات به عهده مسئول برگزاري مسابقات و رئيس هيأت داوران است.

و نيز نفرات منتخب براي مرحله پاياني در محلي خارج از سالن مسابقه(قرنطينه) بدون اطلاع از سئوالات حفظ در انتظار نوبت به سر مي‌برند، داور حفظ بايد حافظ باشد و براي دقت بيشتر فقط يك داور از داوران حفظ، پرسش و هدايت حافظ را به عهده مي‌گيرد.

موارد كسر نمره در رشته حفظ

موارد كسر نمره در رشته حفظ شامل اشتباه در حركات، چنانچه حافظ خود فوري تصحيح كند 25/0 نمره، در غير اين صورت 5/0 نمره از او كسر و پس از اولين وقف، داور مورد صحيح را اعلام مي‌كند و اشتباه در حرف و كلمه، شامل حذف يا اضافه نمودن و جابجايي، چنانچه حافظ فوري تصحيح كند 25/0 نمره و اگر با تذكر داور تصحيح كند 5/0 نمره و چنانچه نتواند تصحيح كند يك نمره از او كسر مي‌شود(تذكر داور پس از اولين وقف انجام مي‌شود).

همچنين از ديگر موارد كسر امتياز در رشته حفظ اشتباه در كلمات، مانند حذف و يا اضافه كردن و يا جابجايي عبارتي كوتاه، يا قسمتي از آن عبارت در خلال آيات، چنانچه حافظ فوري متوجه شده و تصحيح كند 5/0 نمره و اگر با تذكر داور تصحيح شود يك نمره و اگر نتواند تصحيح كند دو نمره از او كسر مي‌شود.

و نيز عدم رعايت ترتيب آيات و جابجايي آن‌ها، (انتقال دور آيات و يا انتقال به آيات غير مشابه) چنانچه فاصله جابجايي بيش از يك آيه باشد و يا به طور اشتباهي از آيات غيرمشابه همان سوره و يا سوره‌هاي ديگر تلاوت شود، كسر نمره به ترتيب 5/0 براي تصحيح فوري، يك براي تصحيح با تذكر داور و سه براي عدم تصحيح است.

بنابر گزارش ايكنا اگر شركت‌كننده بيش از حد متعارف مكث و يا عبارتي را براي يادآوري حداكثر تا دو بار تكرار و بعد به تلاوت آيه ادامه دهد، براي هر بار برگشت 25/0 نمره كسر خواهد شد و اگر شركت‌كننده پس از مكث و يا دو بار تكرار موفق به ادامه تلاوت نشود داور كمك خواهد كرد و به حسب نوع كمك، نمره منفي تعلق خواهد گرفت و همچنين چنانچه جمع امتيازات منفي بالغ بر 12 نمره شود موجب قطع تلاوت و پايان سئوالات حفظ شركت كننده خواهد شد.
دوشنبه 20 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 338]