ديابت را بهتر بشناسيم

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: ديابت را بهتر بشناسيم
خبرگزاري دانشجويان ايران - كرمانشاه
سرويس: بهداشت و درمان - عمومي

ديابت شايعترين بيماري غدد درون ريز است كه حدود 4 ميليون تن از افراد جامعه به آن مبتلا هستند.

روند رو به رشد و افزايش شمار مبتلايان نگراني‌هاي را در عرصه هاي سلامت كشورها ايجاد كرده است. زماني كه عوارض بيماري ديابت ظاهر مي شود خانواده ها و نظام سلامت كشورها براي درمان آن متحمل هزينه هاي هنگفتي مي شوند. دراين راستا پيشگيري از اين بيماري و كنترل عوارض آن مجموعه اي را تشكيل مي دهند كه بايد حساب ويژه اي براي آن باز كرد.

به گزارش سرويس بهداشت و درمان خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)منطقه كرمانشاه، ديابت وضعيتي است كه در آن قند به جاي اينكه وارد سلولها شود، در خون باقي مي ماند و در نتيجه سلولهاي بدن دچار كمبود انرژي مي‌شوند، به عبارت ديگر ديابت يك بيماري غيرواگير است كه به علت اختلال در سوخت و ساز(متابوليسم) قندها، چربي‌ها و پروتئين‌ها ايجاد مي‌شود.

اين بيماري يك اختلال چند عاملي است كه با افزايش مزمن قند خون(هيپرگليسمي) مشخص مي شود، افزايش مزمن قند خون موجب تخريب اختلال عمل و نارسايي ارگانهاي مختلف بدن به خصوص چشم ها، كليه ها، اعصاب و قلب و عروق مي شود.

ديابت نوع يك يا وابسته به انسولين و ديابت نوع دو يا غيروابسته به انسولين، دو نوع ديابت شيرين يا مرض قند محسوب مي شوند.

ديابت نوع يك:

در افراد مبتلا به ديابت نوع يك، تخريب سلولهاي ترشح كننده انسولين با واسطه ايمني و توسط محركهايي مثل ويروسها، سموم يا عوامل محيطي صورت مي گيرد، اما به طور كلي علت دقيق آن مشخص نيست، اين بيماران اغلب جوانتر و لاغرتر از بيماران مبتلا به ديابت نوع دو هستند(سن شروع معمولا زير 30 سال مي باشد).

در اين نوع ازديابت انسولين اصلا ترشح نشده و به همين علت ديابت وابسته به انسولين ناميده مي شود، پس انسولين حافظ زندگي اين بيماران است و درمان اصلي را شامل مي شود.

در اين نوع ديابت علائم باليني معمولا پر سر و صدا است چرا كه در عرض مدت كوتاهي(يك تا دو ماه) كودك يا نوجوان دچار كاهش وزن قابل توجه (عليرغم اشتهاي خوب)، عطش و پر ادراري مي شود و گاهي نيز كودك با شب ادراري بيماري خود را نشان مي دهد.

به طور كلي ديابت نوع يك در بزرگسالان ممكن است علائم ضعيف تر و تدريجي تري را نشان دهد.

ديابت نوع دو:

ديابت نوع دو معمولا در افراد مسن تر ديده مي شود و اكثر مبتلايان سن بالاي 40 سال دارند، اين افراد اكثرا چاق هستند و استعداد ژنتيكي قويتر از ديابت نوع يك دارند و معمولا سابقه ديابت در فاميل را ذكر مي كنند.

در اين بيماران اغلب مقاومت محيطي نسبت به اثر انسولين وجود دارد، يعني گيرنده هايي بر روي سلولها براي اتصال انسولين وجود ندارد.

در اين بيماران با وجود انسولين، فرد مبتلا به مرض قند مي باشد چون مقداري انسولين در بدن اين بيماران توليد مي شود پس به آن ديابت غير وابسته به انسولين مي گويند. بسياري از بيماران مبتلا به ديابت نوع دو بدون علامت هستند و به صورت تصادفي و طي آزمايش بيماري آنان مشخص مي شود.

گاهي اين بيماران براي اولين بار با عوارض مزمن ديابت ( بعنوان مثال كاهش بينايي و يا زخم پا) تشخيص داده مي شوند كه در اين موارد نيز پنج تا ده سال از شروع ديابت در آنها گذشته است.

بايد توجه داشت كه شيوع ديابت نوع دو به طرز فزاينده اي در حال افزايش است چون طول عمر مردم زياد شده و همانطور كه مي دانيم اين بيماري در سنين بالا بروز مي كند، همچنين بعلت مصرف بيشتر رژيم غذايي غربي با كالري زياد كه منجر به چاقي در دوران كودكي مي شود شيوع بيماري ديابت نوع دو در سنين جواني نيز بيشتر شده است.

عوارض ديابت:

معمولا بعد از 15 سال از شروع بيماري ديابت، در 20 تا 50 درصد بيماران مبتلا مشكل كليوي به صورت ميكروآلبومينوري ظاهر مي گردد. بايد در نظر داشت در صورتي كه بيماري در اين افراد زود تشخيص داده شود و با داروهاي مخصوص كاهنده قند خون و انسولين تحت درمان قرار گيرند و فشار خونشان تنظيم شود اين بيماري كليه يا اصلا ايجاد نمي شود يا بسيار خفيف تر و ديرتر ايجاد مي شود.

به هر ترتيب بعد از شروع درگيري كليه حدود ده سال طول مي كشد تا بيمار به مرحله دياليز برسد، در تمام اين مدت نيز اگر بيمار قند خونش كنترل شود، فشار خونش 120 روي 75 آورده شده و داروهاي ACE Inhibilor و ARB دريافت نمايد، داروهاي كنترل كلسترول و اسپيرينولاكتون نيز دريافت كند، بيماري كليوي‌اش كنترل شده و گاها حتي درمان نيز مي گردد و در صورت ادامه بيماري حداقل سير به سمت نارسايي كليه، كند مي شود، لذا احتياج به دياليز و پيوند در سطح جامعه به مراتب كاهش مي يابد زيرا اين بيماري در سنين كهنسالي قبل از رسيدن به دياليز به علل ديگر فوت مي كنند، در نتيجه هزينه فوق العاده زياد اين بيماران كه فشار اقتصادي زيادي بر بودجه درماني كشور وارد مي نمايد را كاسته و اين بودجه مي تواند صرف گسترش بهداشت عفوني در سطح جامعه گردد.

بنابر آنچه ذكر شد علائمي كه مي تواند درفرد مبتلا به ديابت ( چه نوع يك و چه نوع دو) ديده شود خستگي پذيري زودرس، عطش، ادرار زياد، كاهش وزن عليرغم اشتهاي خوب، عفونتهاي تناسلي( بخصوص عفونتهاي قارچي) و تاري ديد است.

مشكلات بينايي، مشكلات عصبي، پاي ديابتي، ناتواني جنسي و همچنين بي اختياري ادرار، مشكلات گوارشي بصورت اسهال و يا يبوست، افزايش احتمال سكته قلبي و مغزي در افراد ديابتي و افزايش احتمال فشار خون بالا در افراد ديابتي از ديگر عوارض ديابت مي باشند.

رعايت رژيم غذايي و ورزش به صورت دقيق، استفاده از داروها سر ساعت بر طبق دستور پزشك، آموزش طريقه صحيح تزريق انسولين در زير پوست به بيمار، آموزش بيماران از نظر معاينه روزانه پاها براي پيدا كردن زخم احتمالي، استفاده نكردن بيماران ديابتي از كفشهاي تنگ يا كفشهايي كه در پا خراش ايجاد مي كنند( توجه به اين نكته كه يك سوم قطع پا در ديابتي ها نا شي از پوشيدن كفشهاي نامناسب است، اهميت اين قضيه را روشن تر مي كند) آموزشهاي لازم به فرد مبتلا به ديابت و خانواده آنها مي باشد كه بسيار مهم و با ارزش خواهند بود.

علاوه بر اين ما در ديابت نوع دو هر شش ماه يكبارو در ديابت نوع يك هر سال يكبار، بيمار بايد به چشم پزشك مراجعه و از نظر عوارض بينايي بررسي شود و بعلاوه بيمار هيچ عنوان نبايد سيگار بكشد.

درمان ديابت:

درمان ديابت بر چهار ركن اساسي آموزشي بيماران و خانواده آنها، رژيم غذايي، ورزش و دارو استوار است.

عليرغم پيشرفتهاي مهم كه در درمان ديابت صورت گرفته، بدليل عدم شناخت و آگاهي از « آموزش و اهميت آن» بطور كلي كيفيت مراقبت از بيماران ديابتي هنوز در اكثر كشورها بخصوص كشورهاي در حال توسعه ضعيف مانده است. آموزش، موجب درك بهتر بيمار ازماهيت ديابت و اهداف درماني و در نتيجه انگيزه بيشتر او براي پذيرش بيماري، رژيم غذايي و پيگيري مستمر و دراز مدت مي شود.

درمان در ديابت نوع يك به صورت استفاده مادام العمر انسولين مي باشد( انسولين بصورت زيرجلدي « زيرپوستي» تزريق مي شود).

درمان در ديابت نوع دو بخصوص در افراد چاق به صورت تغيير رژيم غذايي و تعديل فعاليتهاي ورزشي است كه البته اكثر بيماران در اين كار موفق نبوده و مجبور به شروع درمان با قرصهاي خوراكي هستند كه در بين اين قرصها، كلي بن كلاميد و مت فورمين از بقيه معروفترند.

اگر با درمان تك دارويي، نتوانستيم قند را كنترل كنيم، از تركيب دو دارويي استفاده مي كنيم و اگر باز موثر نبود انسولين هم به درمان اضافه مي شود و اگر باز درمان با شكست مواجه شد، انسولين به تنهايي(همانند ديابت نوع يك ) استفاده مي شود.

انتهاي پيام
دوشنبه 20 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 150]