موجودات فضایی چه شکلی هستند؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

موجودات فضایی چه شکلی هستند؟

وقتی می پرسند که موجودات فرازمینی چه شکلی است، نماهای هالیوودی متفاوتی در ذهن شکل می گیرد، از مهاجمان خونخوار گرفته تا کوچولوهای دوست داشتنی چون ای.تی. اما در واقعیت، یک موجود غیرزمینی به چه شکل است؟

وقتی می پرسند که موجودات فرازمینی چه شکلی است، نماهای هالیوودی متفاوتی در ذهن شکل می گیرد، از مهاجمان خونخوار گرفته تا کوچولوهای دوست داشتنی چون ای.تی. اما در واقعیت، یک موجود غیرزمینی به چه شکل است؟
هیولاهای شاخک دار، انسان نماهای لاغر و رنگ پریده، موجودات نورانی و ... . وقتی این سوال مطرح می شود که بیگانگان فضایی چه شکلی هستند، ما آزادیم که تخیلات خود را به کار گیریم. علوم آینده در مورد آناتومی موجودات فرازمینی هنوز نخستین بخش از اطلاعات خود را کسب نکرده است و ما نمی دانیم هنگام رویارویی انسان و موجودات فضایی، با چه چهره هایی روبرو خواهیم شد.
با وجود در اختیار نداشتن چنین مدارکی، ترکیبی از زیست شناسی زمینی و اخترشناسی، نشانه هایی از آن چه در فضا وجود دارد، ارائه می دهد. چند تن از دانشمندان سرشناس، در مورد موجودات فضایی که ممکن است در دنیاهای بسیار دور زندگی کنند، حدس هایی زده اند.
چهره این موجودات فرازمینی بستگی به زمان و مکانی دارد که ما آن ها را ملاقات می کنیم. به جز بشقاب پرنده هایی که گاه و بی گاه دیده می شوند، دو حالت وجود دارد: یا در ملاقات های خود به سیاره ها و قمرهای همسایه از نزدیک با این موجودات برخورد خواهیم کرد و یا تماس های فراسیاره ای با موجوداتی خواهیم داشت که در سیاراتی بسیار دور ساکن هستند.

● برخورد اول: منظومه شمسی
اگر به طور اتفاقی اولین برخورد در منظومه شمسی باشد، بنابراین حداقل اطلاعات کمی در مورد این موجودات خواهیم داشت. با توجه به وجود کربن و آب به عنوان حلال، مکان های زیادی هستند که می توانند پذیرای حیاتی مشابه زمین باشند. خاک زیرین مریخ ممکن است به اندازه کافی گرم باشد که میزبان میکروب هایی شبیه باکتری های زمینی گردد. حتی ممکن است چهارپایان بزرگ تری در دریاهای قمرهای منظومه شمسی مثل "اروپا" قمر مشتری در حال شنا کردن باشند.

● کرم های کوسه صفت اروپا
درک شولتزه ماکوخ، زیست شناس فضایی دانشگاه ایالتی واشنگتن معتقد است انرژی حاصل از حفره های یخ فشان قمر اروپا می تواند می تواند گروه بسیار بزرگی از میکروب ها را تغذیه کند و این خود می تواند منجر به هرمی از شکارچیان گردد. شکارچی بزرگ اروپا که هم سطح کوسه سفید خودمان است، ممکن است موجودی هولناک به جرم یک گرم باشد. به گفته ماکوخ، اروپا می تواند میزبان ارگانیزم هایی به اندازه میگو باشد، صید کافی برای تغذیه شکارچیان بزرگ تر از آن وجود نخواهد داشت.
البته منظور از موجوداتی به اندازه میگو لزوما این نیست که شکل آن ها نیز شبیه میگو است. شولتزه ماکوخ گفت: «سخت است که در مورد شکل احتمالی این موجود سخنی بگوییم. من حدس می زنم چیزی شبیه کرم باشد. این موجود، روی زمین جانور موفقی به حساب می آید.» حتی روی زمین نیز جانوران تنوع و اشکال بسیار متنوعی دارند.

● بیگانگان اسیدی ناهید
در حالی که کرم یخی فرضی قمر اروپا در حفره های آب قدیمی شنا می کند، برخی زیست شناسان فضایی پا را فراتر نهاده و در مورد زندگی خارج از آب سخن می گویند. بیشتر مکان های منظومه شمسی خیلی سرد یا خیلی گرم هستند و امکان وجود آب مایع را فراهم نمی کنند. اما به گفته استیون بنر از موسسه تکامل مولکولی کاربردی در فلوریدا، مایعات فراوانی وجود دارند که ممکن است زندگی فضایی را رقم بزند.
ابرهای سیاره ناهید حاوی قطرات اسید سولفوریک است و میلیاردها سال پیش، احتمالا حوضچه هایی از این ماده بر سطح این سیاره وجود داشته است. با وجود این که این ماده برای آب معمولی ما بسیار مخرب است، اما ممکن است برای موجوداتی با ساختار زیست شیمی مناسب، مایه حیات باشد. این ساکنان اسیدی ممکن است با ساختاری مقاوم شکل گرفته باشند. فیلم بیگانه رایدلی اسکات و بیگانگان جیمز کامروان را یادتان هست؟
بنر گفت:« ناهیدی های چند سلولی که در اسید سولفوریک مایع زندگی می کنند، ممکن است رگ هایی از شیشه داشته باشند!» بنر این را به امید وجود موجوداتی شفاف و شیشه ای که به آرامی و دقت از صخره های ناهید بالا می روند، می گوید. اما شیشه تنها گزینه نیست و مواد مقاوم دیگری نیز وجود دارند. بنر خاطرنشان کرد: «پلیمرهای انعطاف پذیری وجود دارند که در مقابل اسید مقاومند، مثل تفلون، پلی اتیلن و سیلیکون.»

● سالمندان یک میلیون ساله تیتان
در مکان های دیگر منظومه شمسی ما، دریاچه های سطحی و دریاها با این که حاوی آب نبوده، اما وجود داشته اند. در قمر تیتان زحل، این دریاچه ها از محلول سرد هیدروکربن متشکل از اتان و متان تشکیل شده اند. به عقیده شولتزه ماکوخ، این دریاچه های ممکن است میزبان موجوداتی بزرگ تر باشند. وی گفت: «آب دارای کشش سطحی بسیار قوی است که بر حجم تک سلولی ها اثر می گذارد. به همین دلیل باکتری های زمینی این قدر کوچکند.»
کشش سطحی در محلول اتان-متان بسیار کمتر است، بنابراین تک سلولی های می توانند غول پیکر باشند. شولتزه ماکوخ با اشاره به رمان خود با نام "فضای ابدیت" گفت:« من موجوداتی را در اندازه های یک تخته سنگ تصور می کنم که بر سطح شناورند و هیدروکربن ها را می بلعند. البته این یک ماجرای علمی-تخیلی است، اما ممکن است چیزی شبیه به این وجود داشته باشد.»
از نظر ما ممکن است تیتانی ها خیلی آسوده خاطر به نظر برسند. دریاها در دمای ۱۸۰- درجه سانتی گراد، آن قدر سرد هستند که واکنش های شیمیایی را به شدت آرام می کنند. شولتزه ماکوخ در این رابطه ابراز داشت: «همه چیز ممکن است آرام حرکت کرده یا آرام رشد کند. طول عمر چنین موجوداتی می تواند دست کم ده هزار سال باشد یا حتی به میلیون نیز برسد.»

● کی اونجاست؟
رویارویی با این موجودات، بسیار غریب و حیرت آور است؛ اما به نظر نمی رسد صحبت کردن با آن ها چندا جذابیتی داشته باشد. برای یافتن موجودات فضایی با سطح هوشی برابر خودمان یا حتی بسیار بیشتر از آن، مسلما باید از مرزهای منظومه شمسی خود فراتر رویم. برخی اخترشناسان در جستجوی هوشمندان فرازمینی، در تلاش برای تولید گیرنده های رادیویی خاصی برای شنیدن صدای موجودات فضایی بوده اند. حالا محققان در حال مذاکره در مورد این موضوع هستند که چطور پا پیش نهاده و پیغام هایی ارسال کنند. اگر ما ارتباطی برقرار کنیم چه موجودی آن سوی خط خواهد بود؟
با وجود عدم آگاهی در مورد ساختار یا محل سکونت این موجودات، می توان چند حدس زد. ممکن است بدن آن ها از گوشت باشد. رین روتسچایلد از مرکز تحقیقات ایمز ناسا گفت:« شکارچیان ممکن است هوشمندتر باشند. با این حساب به احتمال زیاد باید با جانورانی گوشت خوار یا حتی موجودات همه چیزخوار مثل خودمان روبرو باشیم».
در واقع، هوشمند فرازمینی یا به اختصار ای.تی، برای برقراری ارتباط با ما باید قادر به دریافت یا ارسال امواج رادیویی باشد یا از وسیله ای استفاده کند که از فاصله هایی دور معادل چندین سال نوری عبور کند. (هر سال نوری، مسافتی است که نور با سرعت سیصدهزار کیلومتر بر ثانیه در یک سال طی می کند، حدود ده هزار میلیارد کیلومتر)؛ بنابراین آن ها یا باید موجودات عظیمی باشند که برای استفاده از امواج رادیویی طبیعی در گفتار و شنیدار خود تکامل یافته اند و یا موجوداتی دارای فناوری باشند.
بنابران فضایی های پیغام دهنده احتمالا نوعی اجتماع دارند که لزوما شبیه جوامع انسانی نیست. شولتزه ماکوخ در این رابطه گفت: «نوعی هوشمندی در جوامع زنبورها و موریانه ها دیده می شود. تصور من چیزی شبیه یک کلونی مورچه یا موریانه است که بسیار هوشمند شده اند.» اما این صحبت ها، اطلاعاتی در مورد این که آیا آن ها پشمالو، فلس دار یا لزج هستند، به ما نمی دهند. حتی روی زمین هم مغزهای هوشمند به اشکال مختلفی وجود دارند: دلفین ها و پستانداران، طوطی ها و کلاغ ها، سمورهای دریایی، گورکن ها و اختاپوس ها جزو این دسته اند.
جک کوهن، زیست شناس تولیدمثل که فیلم سازان بسیاری را در تولید فیلم های عملی تخیلی یاری رسانده، گفت: «روی زمین در طول زمان خیلی چیزها تکامل یافته اند مثل: قلب، چشم ها، دست ها و پاها، جنسیت، پرواز و .... این اتفاقات به صورت مستقل در شاخه های مختلف درخت زندگی روی داده اند. اگر زمین از ابتدا آغاز شود، دوباره همه این ها را خواهیم داشت.»
بنابراین اگر با موجودات فضایی که محل سکونتشان زیاد با زمین متفاوت نیست برخورد کنیم، به احتمال زیاد خصوصیات مشابهی با زمینی ها خواهیم دید. ممکن است آن ها صورت داشته باشند. یا حتی دست. اما این احتمال هم هست که دم های قابض یا خرطوم داشته باشند. روتسچایلد گفت: «ممکن است آنتن یا شاخک داشته باشند. ممکن است یک اختاپوس به ما نگاه کند و با خود فکر کند چطور این موجود با دو دست بدترکیب می تواند به فناوری دست یابد؟»
اگر این موجودات هوشمند آبزی باشند، سوال این است که چطور زندگی می کنند؟ در زمین انسان ها از آتش تقریبا در همه موارد زندگی استفاده می کنند، امری که برای موجودات آبزی غیرممکن است. احتمالا بهتر است هیولاهای شاخک دار پیش از تشکیل امپراتوری خود از آب بیرون بیایند.
با همه این ها یک زیست فضاشناس شجاع باید خود را برای رویارویی با موجوداتی چندسلولی و اجتماعی آماده کند که چشم و جنسیت دارند.