واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
فضل الله زاهدي كيست.؟
نام فضل الله زاهدي كودتاي انگليسي ـ امريكايي 28 مرداد 1332 در تاريخ سياسي معاصر ايران عجين شده است. او، 1271 ش. در همدان متولد شد. پس از تحصيلات متوسطه و در آستانه جنگ اول جهاني به نيروهاي قزاق پيوست و فنون نظامي را زير نظر افسران روسي فراگرفت.. وي در زمره افسران تيپ همدان بود كه براي سركوب نهضت جنگل عازم شمال كشور شد و در كودتاي 1299 رضاخان، به وي پيوست.. زاهدي در دوره رضاخان صاحب مشاغل مهمي شده و مأموريتهاي بسياري انجام داد.
زاهدي در 1300ش. فرماندهي محاكم نظامي را برعهده داشت.، در 1301ش. نيز در پي شكست اسماعيل سميتقو، از رضاخان مدال گرفت. در 1302 ش. فرماندهي قشون فارس را برعهده گرفت و مأمور حل غايله شيخ خزعل شد. او پس از حل اين غائله و باحكم رضاخان فرماندار خوزستان شد. در سال.هاي 1305 و 1306 فرماندهي لشكر شمال را برعهده گرفت و در ارديبهشت 1308 به فرماندهي ژاندارمري (امنيه.) رسيد. او براي سركوب عشاير فارس به شيراز رفت، ولي مدتي بعد، پس از فرار يك زنداني سرشناس، مورد سوءظن رضاخان قرار گرفت و در خرداد 1308 به تهران فراخوانده شد. پس از مدتي به همراه صمصام الدوله ـ والي فارس ـ و نصرت الدوله فيروز بازداشت وتنزل درجه يافت، امّا كمي بعد بخشوده و آزاد شد.
پس از اشغال ايران توسط متفقين.، زاهدي به فرماندهي لشكر اصفهان منصوب شد. در اين سمت ـ شهريور 1322ـ و متعاقب افشأ ارتباطهاي پنهان وي با آلماني.ها، توسط انگليسي.ها دستگير و به بازداشتگاه.هاي انگليسي.ها در فلسطين انتقال داده شد، اما در 1324 ش. به تهران بازگردانده شد. با آن كه پيشينه زاهدي وابستگي او را به انگليس نشان مي.دهد امّا در سالهاي جنگ دوم جهاني در بازيهاي سياسي روز مدتي در زمره هواداران هيتلر بود. ارتشبد حسين فردوست مي.گويد كه اين چهره جديد از زاهدي، ترفند انگليسي.ها بود تا وي را عنصر ضدانگليسي معرفي كنند. به همين دليل او بازداشت شد و در فاصله سالهاي 1320 تا 1332 تلاش كرد از خود يك چهره ملي نشان دهد. 1
زاهدي در 1325ش. و دراوج اقدامات عشاير فارس، به ويژه قشقايي.ها عليه دولت قوام السلطنه، به فرماندهي قواي جنوب وسرپرستي استانداري فارس منصوب شد. او موفق به فرونشاندن اقدامات عشاير شد. زاهدي در 1328 ش. رياست شهرباني و در 1330 ش. در كابينه حسين علاء به وزارت كشور منصوب شد. و اين سمت رادر كابينه محمد مصدق نيز حفظ كرد. در اين دوره علاوه بر سمت وزارت كشور، سرپرستي شهرباني را نيز عهده.دار شد. در اسفند 1331 به اتهام توطيه عليه مصدق بازداشت شد، ولي در اواخر همان ماه آزاد گرديد. در 22مرداد 1332 به هنگامي كه شاه آماده خروج از ايران بود، محرمانه حكم عزل مصدق و نخست.وزيري زاهدي كرد. زاهدي در 28 مرداد، با كودتايي كه از حمايت امريكا وانگليس برخوردار بود، مصدق را بركنار و زمينه بازگشت شاه را از رم فراهم ساخت. و نخست.وزير كودتا شد. زاهدي در اين دوره روزنامه.هاي مخالف را توقيف كرد، موجي از بازداشت و سركوب به راه انداخت.، نظاميان مغضوب مصدق را آزاد كرد و طرفداران وي را بازداشت نمود. سرلشكر باتمانقليچ از زندان خارج شد و رييس ستاد ارتش را عهده.دار شد و سرتيپ نعمت الله نصيري نيز پس از آزادي از زندان، به رياست گارد شاهنشاهي منصوب شد. در سه روز اول كودتا، 500نفر از شخصيتهاي سياسي ونظامي وفادار به دولت مصدق بازداشت و تبعيد شدند. حزب توده كه در دوره مصدق، در بسياري از اركان حاكميت از جمله درارتش نفوذ كرده بود، سركوب شد و 14 نفر از افسران اين حزب تيرباران شدند.
محاكمه مصدق.2، اعدام فاطمي.3، برقراري مجدد رابطه با انگليس. و سركوب اعتراضات دانشجويان دانشگاه تهران.4 ، ازجمله رويدادهاي مهم دوران كوتاه نخست وزيري زاهدي است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 81]