واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: کم.کاري مادرزادي تيروييد
قدم نورسيده مبارک! نوزادتان بعد از 9 ماه دعا و مراقبت به دنيا آمده است. چه آزمايشي برايش انجام داده.ايد؟ آيا مي.دانيد در کشورهاي توسعه.يافته، براي تشخيص حدود 23 بيماري، در همان دوران نوزادي، آزمايش.هاي بيماريابي يا غربالگري انجام مي.دهند؟
يکي از مهم.ترين بيماري.هايي که ممکن است عامل عقب.ماندگي شود، کم.کاري غده تيروييد است که براي نوزادان انجام مي.گيرد و با تشخيص زودهنگام و درمان اين بيماري مي.توان از بروز عوارض خطرناک آن جلوگيري کرد.
در اين باره دکتر اکبر کوشان.فر، متخصص کودکان توضيح مي دهند:
کم.کاري مادرزادي تيروييد شايع.ترين علت قابل پيشگيري عقب.ماندگي ذهني نوزادان است. در زماني که عقب.ماندگي ظاهر مي.شود، درمان بي.فايده است، اما در موقع تولد به راحتي با يک آزمايش ساده از روز سوم تا پنجم بعد از تولد قابل شناسايي است و با درمان سريع مي.توان از بروز اين معضل پيشگيري نمود و هر گونه تاخير در درمان آن، از ضريب هوشي و سلامتي نوزادان خواهد کاست.
علت بيماري چيست؟
هرگاه به دليلي غده تيروييد نوزاد قادر به توليد هورمون تيروييد (تيروکسين) به اندازه کافي نباشد يا هورمون تيروييد در بدن به درستي فعاليت نکند، کم.کاري تيروييد اتفاق مي.افتد. هورمون تيروييد يکي از هورمون.هاي مهم در رشد و تکامل نوزاد است و کمبود اين هورمون عوارضي مانند عقب.ماندگي ذهني، کوتاهي قد ، ناشنوايي ، اختلال گفتار و بعضي از بيماري.هاي مغزي و عصبي را به دنبال دارد.
با انجام يک آزمايش ساده در فاصله روزهاي 3 تا 5 بعد از تولد مي.توان به وجود کم.کاري مادرزادي تيروييد پي برد.
اين آزمايش با گرفتن چند قطره خون از پاشنه پاي نوزاد انجام مي.شود. اين نمونه.گيري ساده، بي.خطر و به حدي کم درد است که گاه حتي نوزاد از خواب بيدار نمي.شود.
نتيجه اين آزمايش 48 ساعت بعد مشخص شده و در صورت وجود کم.کاري مادرزادي تيروييد در نوزاد، بلافاصله اقدامات درماني شروع مي.شود. لذا خواهشمند است روز سوم بعد از تولد فرزندتان، به نزديک.ترين مرکز بهداشتي درماني محل زندگي خود مراجعه نماييد.
زمان در جلوگيري از عقب.ماندگي ذهني نوزادان مبتلا به کم.کاري مادرزادي تيروييد، از طلا با ارزش.تر است.
کم.کاري مادرزادي تيروييد
به مواردي از کم.کاري تيروييد (هيپوتيروئيدي) گفته مي.شود که قبل از تولد و يا در زمان تولد وجود داشته باشد. هورمون.هاي تيروييد نقش عمده.اي را در رشد و تکامل تمام اعضاي بدن به خصوص سيستم عصبي مرکزي هر فرد به عهده دارند. اين نقش از هفته 11جنيني آغاز شده و تا آخر دوران رشد و بلوغ جسمي و رواني فرد ادامه مي.يابد.
در دوران جنيني اگر غده تيروييد بنا به هر دليلي تشکيل نشود، مقدار اندکي هورمون تيروکسين از مادر به جنين منتقل مي.شود که ممکن است براي رشد جسمي و عصبي جنين کفايت کند، اما در دوران بعد از تولد در صورت ادامه وضعيت فوق و عدم درمان سريع و به موقع، فقدان و يا کمبود هورمون تيروييد، تاثير شديدي روي رشد سلول.هاي عصبي و ارتباط.هاي بين سلول.هاي عصبي مي.گذارد.
هيپوتيروييدي نوزادان
هيپوتيروئيدي نوزادان، بيماري.اي است که در حدود 5 درصد موارد، در روز.هاي اول بعد از تولد داراي علايم و نشانه است. اين علايم معمولاً کم و غيراختصاصي هستند. معمولاً بيماري در روز.هاي اول بعد از تولد به ندرت تشخيص داده مي.شود، به طوري که تنها 10 درصد نوزادان بيمار در ماه اول زندگي شناسايي مي.شوند، بنابراين نوزاد مبتلا تشخيص داده نمي.شود و به علت اين کم.کاري غده تيروييد، دچار عقب.ماندگي جسمي و ذهني خواهد شد و به مرور علايم تاخير در رشد عقلي کودک به صورت تأخير در گردن گرفتن نوزاد، کاهش فعاليت، خواب آلودگي و … خود را نشان خواهد داد.
در حال حاضر تقريباً تمامي کشور.هاي صنعتي جهان، برنامه غربالگري نوزادان را به طور اجباري انجام مي دهند.
کم.کاري مادرزادي تيروييد يکي از علل مهم و قابل پيشگيري عقب.افتادگي ذهني در نوزادان است که در صورت تشخيص و درمان به موقع، از عوارض بيماري پيشگيري به عمل مي.آيد. ميزان بروز هيپوتيروييدي نوزادي در دنيا، 1 در هر 3000 تا 4000تولد زنده است و در مطالعات انجام شده در ايران اين نسبت، 1 به 1000 است. نسبت سود هزينه غربالگري کم.کاري مادرزادي تيروييد در کشورهاي توسعه يافته در مقايسه با عدم انجام آن 10 به 1 است. اين نسبت در کشورهاي در حال توسعه از 7 تا 11 به 1 متفاوت بوده است.
اجراي برنامه غربالگري کم.کاري مادرزادي تيروييد نوزادان در استان گيلان در سال.هاي 85 و 86 علاوه بر شناسايي 50 بيمار که به اندازه جمعيت يک آسايشگاه نگهداري از کودکان عقب مانده است، باعث جلوگيري از هزينه.هاي احتمالي و پيشگيري از مشکلات روحي و رواني خانواده.هاي اين نوزادان گرديد.
برنامه كم كاري مادرزادي تيروييد نوزادان در حال حاضر در همه استان.هاي كشور و براي تمامي نوزادان زنده به دنيا آمده ارايه مي.شود كه با گذشت سه سال از اجراي اين برنامه، بيش از يك ميليون و 600 هزار نوزاد غربالگري شده و 3 هزار و 990 بيمار شناسايي و تحت درمان قرار گرفته.اند.
همچنين برنامه كنترل بيماري فنيل كتون اوري يا پي.کي.يو (يك بيماري ارثي است كه از پدر و مادر به فرزند منتقل ميشود و به علت كمبود نوعي آنزيم در كبد نوزاد به وجود ميآيد. نوزاد مبتلا به علت كمبود اين آنزيم، قادر به هضم فنيل.آلانين نيست) از سال 85 با سه استراتژي ساماندهي خدمات باليني بيماران در سراسر كشور، پيشگيري از طريق مشاوره ژنتيكي براي تمامي بيماران و خانواده.هايشان و بالاخره غربالگري نوزادان از نظر پي.کي.يو در استان.هاي تهران، فارس و مازندران آغاز شد. در اين برنامه با شناسايي نوزادان مبتلا به فنيل كتون اوري از عقب.ماندگي ذهني و جسمي بعدي بيماران پيشگيري مي.شود كه تا كنون نزديك به هزار بيمار شناسايي و تحت درمان قرار گرفته.اند.
هفته نامه سلامت
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]