جهانی بودن و جاودانگی دین اسلام

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: جهانی بودن و جاودانگی دین اسلام

ایمان به همه پیامبران و پذیرفتن همه پیام.های ایشان ضرورت دارد.[1] و انكار یك پیامبر یا انكار یكی از احكام و پیام.های او به معنای انكار ربوبیت تشریعی الهی و نظیر كفر ابلیس می.باشد.

بنابراین، بعد از ثابت شدن رسالت پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ ایمان به آن حضرت و ایمان به همه آیاتی كه بر او نازل شده و همه احكام و قوانینی كه از طرف خدای متعال آورده است ضرورت دارد.

اما ایمان آوردن به هر پیامبر و كتاب آسمانیِ او مستلزم ضرورت عمل بر طبق شریعت وی نیست چنان كه مسلمانان، ایمان به همه پیامبر عظام علیهم السلام و به همه كتب آسمانی دارند ولی نمی.توانند و نباید به شرایع پیشین، عمل كنند و وظیفه عملیِ هر امتی عمل كردن به دستورات پیامبرِ همان امت است.[2]پس ضرورت عمل كردنِ همه مردم به شریعت اسلام در صورتی ثابت می.شود كه رسالت پیامبر اسلام، اختصاص به قوم خاصی (مانند عرب) نداشته باشد و نیز پیامبر دیگری بعد از آن حضرت مبعوث نشده باشد كه شریعت وی را نسخ كند. و به دیگر سخن: اسلام، دین جهانی و جاودانی باشد.

از این روی، لازم است این مساله را مورد بحث قرار دهیم كه: آیا رسالت پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ جهانی و جاودانی است، یا اختصاص به قوم معین یا زمان محدودی داشته است؟

روشن است كه چنین مسأله.ای را نمی.توان با روش عقلی خالص، مورد بررسی قرار داد بلكه باید از روش تحقیق در علوم نقلی و تاریخی، بهره گرفت یعنی باید به اَسناد و مدارك معتبر، مراجعه كرد. و كسی كه حقانیت قرآن كریم و نبوت و عصمت پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ را احراز كرده باشد برای وی هیچ مدركی معتبرتر از كتاب و سنت نخواهد بود.

جهانی بودن دین اسلام و عدم اختصاص آن به قوم یا منطقه خاصی، از ضروریات این آیین الهی است و حتی كسانی هم كه ایمان به آن ندارند می.دانند كه دعوت اسلام، همگانی بوده و محدود به منطقه جغرافیاییِ خاصی نبوده است.

افزون بر این، شواهد تاریخی فراوانی وجود دارد كه پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ به سران كشورهای مانند قیصر روم و پادشاه ایران و فرمانروایان مصر و حبشه و شامات و نیز به رؤسای قبائل مختلف عرب و... نامه نوشتند و پیك ویژه به سوی آنان گسیل داشتند و همگان را دعوت به پذیرفتن این دین مقدس كرده از پیامدهای وخیم كفر و استنكاف از پذیرفتن اسلام، بر حذر داشتند.[3] و اگر دین اسلام، جهانی نبود چنین دعوت عمومی انجام نمی.گرفت و سایر اقوام و امت.ها هم عذری برای عدم پذیرش می.داشتند.

بنابراین نمی.توان بین ایمان به حقانیت اسلام و ضرورت عمل بر طبق این شریعت الهی، تفكیكی قائل شد و در نتیجه، كسانی را از موظف بودن به پیرویِ عملی از این آیین الهی، مستثنی دانست.

دلایل قرآنی بر جهانی بودن اسلام

همان گونه كه اشاره شد بهترین دلیل و معتبرترین مدرك برای اثبات این گونه مطالب، قرآن كریم است و كسی كه یك مرور اجمالی بر این كتاب الهی بكند با كمال روشنی درخواهد یافت كه دعوت آن، عمومی و همگانی است و اختصاص به قوم و اهل نژاد و زبان معینی ندارد.

از جمله، در آیات زیادی همه مردم را به عنوان «یا ایها الناس»[4] و «یا بنی آدم»[5] مورد خطاب، قرار داده و هدایت خود را شامل همه انسان.ها (الناس[6] و العالمین[7]) دانسته است. و همچنین در آیات فراوانی رسالت پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ را برای همه مردم (الناس[8] و العالمین[9]) ثابت كرده، و در آیه.ای شمول دعوت وی را نسبت به هر كسی كه از آن، مطلع شود مورد تأكید قرار داده است.[10] و از سوی دیگر، پیروان سایر ادیان را به عنوان «اهل كتاب» مورد خطاب و عتاب قرار داده[11] و رسالت پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ را در مورد آنان تثبیت فرموده، و اساساً هدف از نزول قرآن كریم بر پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ را پیروزی اسلام بر سایر ادیان، شمرده است.[12]

با توجه به این آیات، جای هیچ گونه شكّ و شبهه.ای درباره همگانی بودن دعوت قرآن كریم و جهانی بودن دین مقدس اسلام، باقی نمی.ماند.

جاودانی بودن اسلام

آیات مزبور، همان گونه كه با به كار گرفتن الفاظ عامّ (مانند بنی آدم و الناس و العالمین) و با متوجه كردن خطاب به اقوام غیر عرب و پیروان سایر ادیان (مانند یا اهل الكتاب) عمومیت و جهانی بودن اسلام را ثابت می.كند همچنین با اطلاق زمانی، محدودیت و مقید بودن آن را به زمانِ معینی نفی می.كند و به ویژه، تعبیر «لیظهره علی الدین كلّه»[13] جای هیچ گونه شبهه.ای باقی نمی.گذارد. همچنین می.توان به آیه (42) از سوره فصلت، استدلال كرد كه می.فرماید:

« لا یَأْتِیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَكِیمٍ حَمِیدٍ»

و دلالت دارد بر این كه هیچ گاه قرآن كریم، صحت و اعتبار خود را از دست نخواهد داد. نیز دلایل خاتمیت پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ هر گونه توهمی را نسبت به امكان نسخ شدن این دین الهی به وسیله پیامبر و شریعت دیگری، باطل می.سازد. و نیز روایات فراوانی به این مضمون، وارد شده است:

«حلال محمد حلال إلی یوم القیامه، و حرامه حرام إلی یوم القیامه».[14] علاوه بر این كه جاودانی بودن اسلام، مانند جهانی بودن آن، از ضروریات این دین الهی و بی.نیاز از دلیلی زائد بر دلایل حقانیت اسلام است.

حل چند شبهه

دشمنان اسلام كه برای جلوگیری از گسترش این دین الهی، از هیچ گونه تلاشی فروگذار نكرده و نمی.كنند، در صدد برآمده.اند كه با القاء شبهاتی چنین وانمود كنند كه دین اسلام فقط برای مردم عربستان نازل شده و رسالتی نسبت به سایر مردم نداشته است!

از جمله، به آیاتی تشبّث كرده.اند كه پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ را مأمور هدایت خویشان و نزدیكان خویش یا اهل مكه و حوالی آن كرده است،[15] و نیز آیه (69) از سوره مائده كه بعد از اشاره به یهود و صابئین و نصاری، ملاك سعادت را ایمان و عمل صالح می.داند و نامی از پذیرفتن دین اسلام به عنوان شرط سعادت نمی. برد. علاوه بر این كه در فقه اسلامی اهل كتاب، همسنگ مشركان نیستند بلكه با پرداختن جزیه (به جای خمس و زكاتی كه مسلمانان می.پردازند) امنیت ایشان در پناه دولت اسلامی حفظ می.شود و می.توانند به احكام شریعت خودشان عمل كنند و این، نشانه به رسمیّت شناختن این ادیان است.

در پاسخ باید گفت: آیاتی كه خویشان پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ و اهل مكه را ذكر می.كند درصدد بیان مراحل دعوت است كه از خویشان آن حضرت شروع می.شود و سپس به سایر اهل مكه و حوالی آن، گسترش می.یابد و سرانجام همه جهانیان را در بر می.گیرد. و چنین آیاتی را نمی.توان مخصّص آیاتی شمرد كه رسالت آن حضرت را جهانی می.داند، زیرا علاوه بر این كه لحن این آیات، ابای از تخصیص دارد، لازمه چنین تخصیصی «تخصیص اكثر» است كه در عرف عقلاء، مستهجن و غیر قابل قبول می.باشد.

و اما آیه یاد شده از سوره مائده، در مقام بیان این نكته است كه صرف انتساب به این یا آن دین، برای رسیدن به سعادت حقیقی، كافی نیست بلكه عامل سعادت، ایمان واقعی و عمل به وظایفی است كه خدای متعال برای بندگانش مقرر فرموده است و طبق دلایلی كه جهانی بودن و جاودانی بودن اسلام را اثبات می..كند وظیفه همه مردم بعد از ظهور پیامبر اسلام، عمل به احكام و قوانین این دین است.

و اما امتیازی كه در اسلام برای اهل كتاب بر سایر كافران، منظور شده به معنای معاف بودن ایشان از پذیرفتن اسلام و عمل به احكام آن نیست بلكه در واقع، ارفاقی دنیوی است كه بنابر مصالحی در حق آنان روا داشته شده و به اعتقاد شیعه، همین ارفاق هم موقتی است و در زمان ظهور ولی عصر ـ عجل الله فرجه الشریف ـ حكم نهایی ایشان اعلام، و با آنان مانند دیگر كافران رفتار خواهد شد و این مطلب را از جمله «لیظهره علی الدین كله» می.توان استفاده كرد.

[1] . آموزش عقائد, درس 29.
[2] . همان.
[3] . نامه.های پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ در كتاب.های معتبر تاریخی، ضبط شده و مجموعه آنها به صورت كتاب مستقلی به نام «مكاتیب الرسول» گردآوری شده است.
[4] . ر.ك: بقره, 21، نساء, 1، 174، فاطر, 15.
[5] . ر.ك: اعراف, 26، 27، 28، 31، 35، یس, 60.
[6] . ر.ك: بقره, 185، 187، آل عمران, 138، ابراهیم, 1، 52، جاثیه, 20، زمر, 41، نحل, 44، كهف, 54، حشر, 21.
[7] . ر.ك: انعام, 90، یوسف, 104، ص, 87، تكویر, 27، قلم, 52.
[8] . ر.ك: نساء, 79، حج, 49، سباء, 28.
[9] . رك: انبیاء, 107، فرقان, 1.
[10] . ر.ك: انعام, 19.
[11] . ر.ك: آل عمران, 65، 70، 71، 98، 99، 110، مائده, 15، 19.
[12] . ر.ك: توبه, 33، فتح, 28، صف, 9.
[13] . ر.ك: توبه, 33، فتح, 28، صف, 9.
[14] . ر.ك: كافی: ج1, ص57، ج2, ص17، بحار: ج2، ص260، ج24، ص288، وسایل الشیعه: ج18، ص124.
[15] . ر.ك: شعراء, 214، انعام, 92، شوری, 7، سجده, 3، قصص, 46، یس, 5 و 6.آيت الله مصباح يزدي- آموزش عقايد، ص326

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 440]