شفق، صاعقه و آذرخش

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: بي شک ايران با گامهاي خوبي که در صنعت هوانوردي برداشته سرآمد کشورهاي منطقه است. به ويژه با طراحي و ساخت هوايماي جنگي شفق توانايي بالاي خود را را به نمايش گذاشته و کارشناسان نظامي را در سراسر جهان، از چنين طراحي برجسته و پيشرفته اي شگفت زده کرد.

در مورد هواپيماي جنگي شفق که توجه جهان هوانوردي را به خود معطوف ساخت و سايتها و مجله هاي مشهور صنعت هوانوردي در مورد آن دست به گمانه زني پرداختند و آن را ستوده و نشانه ايي از پيشرفت صنايع هوايي ايران دانستند. طراحي و ساخت اين جنگنده ابتدا قرار بود با همکاري روسيه انجام شود اما با توجه به فشارها و تهديدهاي آمريکا، روسيه خود را از اين برنامه کنار کشيد و طرحان و کارشناسان ايراني به ويژه دانشگاه صنعتي شريف براي رو کم کني هم که شده با همت و تلاش خودشان کار طراحي را انجام داده و به مرحله ساخت اولين نمونه رسيدند.

در واقع همان گونه که سايت اينترنتي روسين ديفنس نوشته بود، ايران با طراحي و ساخت اين جنگنده و نمايش آن همه را شگفت زده کرد. با ساخت اين جنگنده صنايع هوايي ايران به پيشرفت قابل ملاحظه اي دست يافته است. اين سايت اينترنتي همچنين در مورد اين هواپيما مي نويسد شفق از موتور روسي RD-33 کليموف استفاده مي کند و از کابين پيشرفته ايي مجهز به سامانه هاي نمايشگر رنگي ساخت روسيه استفاده مي برد. اين نمايشگرها را مي توان قابل مقايسه با نمايشگرهاي چند کاره و رنگي مورد استفاده در هواپيماي جنگي F/A-22 آمريکا دانست. اين سايت شفق را با طرح هواپيماي MiG I-2000 روسيه قابل مقايسه دانسته است.

از ويژگي هاي شفق ميتوان به طراحي ويژه و آيروديناميک تحسين برانگيز آن اشاره کرد. از شکل و شمايل هواپيما و همچنين وروديهاي هواي موتور آشکار است که طراحان تلاش بسياري به خرج داده اند تا بازتابش راداري هواپيما را به کمترين حد ممکن برسانند تا امکان کشف و رهگيري آن دشوارتر باشد. در واقع مي توان شفق را اولين هواپيماي جنگي استيلث ايراني به حساب آورد. نوع سازه به کار رفته به شکل مناسبي اجازه حمل انواع بمب و موشکهاي هوابه هوا و هوابه زمين و همچنين انواع بمب با هدايت ليزري را به اين هواپيماي توانمند مي دهد.

احتمالا طراحان با آينده نگري امکان استفاده از موشکهاي هدايت شونده روسي را مد نظر داشته اند. ايران گفتگوهايي را براي توليد موتور پيشرفته روسي به نام RD-33 انجام داده است و گويا گفتگو هايي نيز در زمينه توليد تحت امتياز نمايشگرهاي چند منظوره ساخت روسيه در جريان است. اين هواپيما که اولين نمونه آن سال قبل ساخته شد، قرار است که دو سال ديگر، با نقش نظامي يا آموزشي، وارد خدمت نيروي هوايي شود. به هر روي شفق گام تحسين برانگيزي در صنايع هوايي ايران به حساب آمده و طراحي و ساخت آن موجب افتخار و سربلندي ايرانيان است.

همزمان با به پايان آمدن کار آزمايش سه جنگنده جديد ايراني، يعني هواپيماهاي شفق، صاعقه و آذرخش، ايرانيان نيز به اين باور رسيدند که تنها علم غربي نيست که مي تواند برتر باشد، بلکه مي شود به قول بزرگان، ايراني، مي تواند و براي نخستين بار در منطقه ايران اين کار را انجام داد.

پس از استقبال شما خوانندگان عزيز از مقاله مربوط به هواپيماي شفق، بر آن شدم که مقاله اي را نيز به طور مشترک، به پرداختن به بررسي هواپيماهاي صاعقه و آذرخش اختصاص دهم. از سال ها پيش، طرح هواپيمايي به نام اوج در کار بود که البته اين طرح ادامه نيافت. اما با پيگيري مسئولان، در آذر سال 1379، سرتيپ علي اکبر شوقي، رئيس دانشگاه شهيد ستاري، اعلام کرد که هواپيماي جديدي که با نام صاعقه در راه است، در سال 1382، اولين پرواز هاي آزمايشي خود را به انجام خواهد رساند.

در تابستان سال 1383، صدا و سيما، تصاوير و فيلم هاي ويديويي اين هواپيماي جديد را با توضيحات کامل نمايش داده و بدين گونه بود که اين هواپيما به ايرانيان معرفي گرديد. در اين هواپيما، از بدنه هواپيماي اف-5 آمريکايي، به دليل طراحي خوب و قدرت مانور بالاي آن الهام گرفته شده است. تفاوت اساسي ظاهري اين هواپيما با اف-5، وجود دو سکان عمودي V شکل مي باشد که براي ايجاد توانايي لازم براي مانور پذيري بهتر جنگنده صورت گرفته است. هواپيماي جنگنده صاعقه در حقيقت يک نمونه 10تا 15 درصد بزرگتر شده هواپيماهاي اف-5 با سکانهاي عمودي پروانه اي به منظور افزايش مانورپذيري و کاهش سطح مقطع راداري با سيستم هاي الکترونيک و موتورهاي روسي مي باشد.

پيشرانه اين هواپيما دو دستگاه موتور RD-33 مي باشد که از موتورهاي هواپيماي اف-5 بسيار قدرتمندتر بوده امکان پرواز تا سرعتهاي 5/1تا 8/1 ماخ را به اين هواپيما مي دهد. رادار اين هواپيما از نوع N019-ME که در ايران بهسازي شده تا کارايي آن بر ضد اهداف زميني افزايش يابد. بيشترين وزن محموله اين هواپيما 4,400 کيلوگرم و وزن خالي اين هواپيما 8,000 کيلوگرم و بيشترين وزن برخاست اين هواپيما 15,000 تا 18,000 کيلوگرم بوده و بردي در حدود 600 کيلومتر را داراست. اين هواپيما، براي اولين بار، در طي سفر خامنه اي به همدان پروازي آزمايشي را با موفقيت تمام به انجام رساند.

اما هواپيماي آذرخش را مي توان يک جنگنده اف-5 دانست که در آن مساحت بال ها تا حدودي افزايش يافته و موتورها و اويونيک آن با نمونه هاي جديدتر روسي تعويض گشته است. مشهود ترين تفاوت اين هواپيما با جنگنده اف-5، ورودي موتورهاي به وضوح بزرگتر آن است که در نتيجه نصب موتور قدرتمند تر و نياز به ورودي هواي بزرگتر حاصل آمده است.

نظر شخصي بنده در مورد جنگنده ساخت ايران چنين عنوان مي کنم که با توجه به اين که حتي شرايط تا حدودي در کشور هاي مجاور منطقه مانند ترکيه يا عربستان بهتر نيز هست، اين کشورها از خود هيچ گونه توانايي را حتي براي اصلاح جنگنده هاي خارجي از خود نشان نداده اند. همين موضوع، برتري ايران مشخص مي سازد چرا که ايران حتي با وجود تحريم هاي اقتصادي فراوان، قادر به طراحي و ساخت دو جنگنده مستقل و اصلاح يک نمونه خارجي شده است.

بنده اغراق هاي برخي که اعلام مي کنند که اين هواپيما ها حتي هواپيماهاي غربي چون جنگنده F/A-22 را مغلوب مي سازند را به طور کامل رد مي نمايم. چون اگر واقع گرا باشيم، ايران يک کشور در حال توسعه است و نمي توان از او انتظار ساخت چنين جنگنده هايي را در وهله اول داشت، بلکه به تدريج بايد به اين اهداف دست پيدا کرد. در اين اوضاع طراحي و ساخت چنين جنگنده هايي، با توانايي هاي نسبتاً خوب و قابل قبول، خود افتخار بزرگي محسوب مي شود که کشورهاي ديگر منطقه، ناتواني خود را در برابر انجام چنين امور پراهميتي، بوضوح نشان داده اند.