بورس و بازار - سقوط در ساعت 11:30

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: بورس و بازار - سقوط در ساعت 11:30

بورس و بازار - سقوط در ساعت 11:30

نگين بهكام:ساعت از 11 گذشته بود. از صبح وضعيت عادي بود. اتفاق خاصي فضا را نيالوده بود. همه كار‌هاي روتين‌شان را انجام مي‌دادند. عده‌اي بالاي پله‌ها با هم بحث مي‌كردند. موضوع صحبت‌شان بيشتر روي سهام مخابرات متمركز شده بود. چند نفري هنوز معتقد بودند كه مخابرات را فعلا نبايد فروخت. توجيه مي‌كردند كه دولت هنوز قرار است از اين سهم حمايت كند، دست‌كم تا زماني كه از زير ذره‌بين مطبوعات خارج شود. هنوز مناظره بر سر خريد و فروش سهام مخابرات ادامه داشت كه كم‌كم فضاي تالار شلوغ شد. هم همه بالا گرفت و آدمهايي كه تا چندي پيش روي صندلي‌ها چرت مي‌زدند به تكاپو افتادند. عده‌اي با نگراني با موبايل‌هايشان حرف مي‌زدند.

نماد معاملاتي هفت شركت بازگشايي شد از جمله فولاد مباركه و مخابرات. عده‌اي اميدوار بودند كه بر اثر چانه‌زني‌هاي قوي فولادسازان كه توانست افزايش قيمت سنگ‌آهن را منتفي كند، از وخامت اوضاع سهام اين شركت كاسته شود. در حقيقت شايد مردان بورس تهران هم به همين اميد در مجادلات فولادسازان و شركت‌هاي معدني طرف فولادسازان را گرفته بودند: نمي‌خواستند شاهد زلزله‌اي باشند كه فولاد مباركه در بورس به پا مي‌كند. اما انگار واقعه در راه بود؛ زلزله، پيش‌بيني نشده مي‌آمد.

هنوز ساعت 11:30 نشده بود كه سقوط شروع شد، حتي مي‌شود گفت سقوط آزاد. شاخص‌ها كه تا چند دقيقه پيش در خطي صاف حركت مي‌كردند ناگهان در چند دقيقه كوتاه حركتي نزديك به سقوط آزاد را پيش گرفتند و در نهايت زلزله رخداد. پس از آن تا پايان زمان معاملات ديگر شاخص نتوانست چندان خود را بالا كشد و زماني كه پايات زمان معاملات اعلام شد متمايز‌ترين چهره‌ها چهره بورس بازاني بود كه با تكيه به حمايت‌هاي دولت از سهام مشمول اصل 44، تا آن روز سهام فولاد مباركه را در پرتفوي‌شان نگاه داشته بودند: يك روزه نزديك به 40 درصد از ارزش سهامشان كاسته شدن بود،40 درصد سرمايه‌اي را كه پشت سهم فولاد مباركه خوابانده بودند در طول يك روز باخته بودند.

شاخص كل تقريبا 580 واحد ريخت. 412 واحد از اين كاهش متاثر از كاهش قيمت سهام فولاد مباركه بود و 128 واحد هم به خاطر افت قيمت سهام مخابرات. مسوولان بورس به تكاپو افتادند، مي‌دانستند كه از فردا دولت سخت تحت فشارشان خواهد گذاشت، رئيس‌جمهور هم حتي درباره بورس حساس است. هنوز طعم تلخ انتقادات ماه‌هاي نخست استقرار دولتش را زير دندان دارد، دوباره نمي‌خواهد بحران سقوط بورس دامنش را بگيرد. مشاوران اقتصادي‌اش وعده داده بودند، عرضه سهام دولتي در بورس براي دولت اين حسن را داشته باشد كه صورت بورس را با سيلي سرخ نگه دارد اما انگار حتي عرضه‌هاي صوري سهام دولتي، تحت فشار قرار دادن شبه‌دولتي‌ها براي خريد دستوري سهام دولتي، تحت فشار قرار دادن مديران بورس براي عرضه سهام آماده نشده دولتي مثل مخابرات، اعمال برخي دستكاري‌ها در شاخص‌ها و همه و همه كار‌ها براي مناسب جلوه دادن اوضاع بورس ناكام ماند.

پنجم آبان‌ماه سال 87 بورس تهران روز بي‌سابقه‌اي را تجربه كرد. قرعه به نام محمود احمدي‌نژاد افتاده بود تا شديد‌ترين ريزش شاخص را در كارنامه اقتصادي خود ثبت كند. حتي فرداي روزي كه صندوق‌هاي راي در نهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري نام محمود احمدي‌نژاد را بيرون داده بودند چنين رقمي ثبت نشده بود. چهارم تيرماه سال 1384 كه حتي برخي آن را نقطه عطفي در تاريخ بورس تهران مي‌دانند، بورس تهران چنين آمار خشني را از خود به جاي نگذاشته بود: آن روز شاخص كل تنها 126 واحد افت كرده بود. مي‌گفتند افت آن روز‌هاي بورس بيشتر تحت تاثير اين شايعه بود كه احمدي‌نژاد گفته است بورس قمارخانه است. البته بعد‌ها رئيس دولت نهم بار‌ها اين شايعه را تكذيب كرد اما انگار فايده‌اي نداشت: بورس به دولت اصولگرا بدبين بود. پنجم آبان‌ماه 87 هم روزي بود كه دولت نهم خود براي خود رقم زد. ديگر بهانه‌اي هم نمي‌شد از عملكرد دولت‌هاي قبلي و رويكردشان نسبت به بورس گرفت. حتي نمي‌شود گفت حباب‌ها تركيده، چون حباب‌ها را دولت نهم در ماه‌هاي نخست تركاند.

كارشناسان هشدار داده بودند اما دولت جدي نگرفته بود. رويه هميشگي‌اش را پيش گرفته بود: به انتقاد نبايد وقعي نهاد، همه بايد تعريف كنند. البته حتي مسوولان بورس هم هشدار داده بودند. خيلي محافظه‌كارانه، جوري كه باعث ناخوشايندي رئيس دولت نشود و عزل‌شان را رقم نزند، اخطار داده بودند كه عرضه سهام دولتي در بورس نبايد عجولانه باشد. اما مخالفت مديران بورس هم براي دولت نهم مانع نبود به هر قيمتي سهام بايد عرضه مي‌شد. كارنامه خصوصي‌سازي دولت نهم بايد سفيد باشد. در عين حال تمام تلاش‌هايي هم كه از زمان روي كار آمدن علي صالح‌آبادي صورت گرفت تا حساسيت نسبت به نوسان شاخص كل كم شود و شاخص بازده نقدي و قيمت به عنوان شاخص اصلي بورس مطرح شود بي‌نتيجه ماند: پنجم آبان‌ماه 87 روز سياه بورس تهران بود، شاخص بازده نقدي و قيمت هم 2333 واحد سقوط كرده بود.

فردا دوباره همه چيز درست مي‌شود. شايد حتي شاخص‌ها رشد هم بكند. هيچ چيز بعيد نيست. شايد يك نفر را به عنوان مفسد اقتصادي كه معاملاتش منجر به لرزش بورس شده هم دستگير شود و ديگر خيال همه راحت باشد. فقط شايد عده‌اي سرمايه‌شان را از بورس خارج كنند و به بازار‌هاي ديگري ببرند، شايد اين‌بار حتي بازار ارز را انتخاب كنند. چراكه برخي مي‌گويند ممكن است اين‌بار نوبت بازار ارز باشد كه پف كند. به هر حال به جز اينكه عده‌اي مال باخته بازار سهام ايران را براي هميشه ترك كنند، احتمالا اتفاق مهمي نمي‌افتد. فكر كنم موضوع صحبت امروز و فردا در بورس ديگر اين نباشد كه مخابرات را نگه دارند يا بفروشند،‌ شايد بحث‌شان اين باشد كه با بورس وداع بگويند يا نه.
يکشنبه 5 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 258]