واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: اُرس درختی ۲ پایه از خانواده سرو، یكی از معدود سوزنی برگ های بومی شمال ایران و درخت مقاوم و زیبای مناطق جنگلی و كوهستانی بویژه شمال كشور محسوب می شود. ناحیه رویشی این درخت از غرب تا شرق در امتداد دامنه های جنوبی رشته كوه های البرز و از شمال غربی تا جنوب در امتداد ارتفاعات البرز و زاگرس است. صبر و مقاومت در برابر خشكی و سرما، قابلیت رویش در ارتفاعات بیش از ۳ هزار متری از سطح دریا و سرسبزی از ویژگی های این درخت زیباست كه توسعه كاشت آن در ارتفاعات، روند فرسایش خاك را در كشور كاهش می دهد. ارس (Persian Juniper) درختی كوهستانی، با ارتفاع ۷ تا ۱۰ متر، برگ های فلسی، میوه های ارغوانی رنگ و قطر ۸ تا ۱۲ سانتی متر به ۲ صورت درختچه های پراكنده در برخی از مناطق شمال از جمله جاده لوشان، هراز، جاده چالوس در دل سنگ ها و صخره ها، قابل مشاهده است. زیستگاه اصلی ارس، مناطق بنه بادام بوده و اكنون در بسیاری از مناطق كشور جز درختچه هایی پراكنده، چیز دیگری از آن دیده نمی شود. به اعتقاد جمعی از كارشناسان منابع طبیعی غرب مازندران، تكثیر و كاشت نهال این درخت باید در توسعه جنگلكاری و احیای جنگل های مخروبه مورد توجه قرار گیرد. به اعتقاد این كارشناسان از آنجایی كه ارس در جاهایی قابلیت رشد دارد كه درختان دیگری نمی روید، بنابراین غرس این درخت تا حد زیادی در پایداری خاك و جلوگیری از فرسایش وتخریب خاك درمناطق كوهستانی مؤثر است. عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل و مرتع كشور می گوید: احیای جنگل ها از طریق كاشت نهال ارس ضروری است. مصطفی خوشنویس می افزاید: ارس یكی از گونه های خاص مناطق كوهستانی است كه در ارتفاع بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ متر از سطح دریا دیده می شود. وی اظهار می دارد: این گونه حتی در ارتفاع ۳ هزار و ۹۰۰ متری نظیر فیروز كوه نیز مشاهده شده است. وی خاطرنشان می كند: این گونه دیر زیست كه پایه كهنسال زیادی از آن در كشور یافت می شود، جنبه تقدس دارد. به گفته خوشنویس، درخت ارس از نظر آبخیزداری اهمیت زیادی دارد و می تواند در مناطق كم آب و خشك نیز رشد كند. وی می افزاید: این گونه قادر است پس از ۵ تا ۶ ماه بدون نیاز به آب، فصل خشك را تحمل كند. این عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل و مرتع كشور ادامه می دهد: اگر منطقه ای با این گونه درختی احیا شود، پوشش سبز آن برای هزاران سال تأمین می شود. خوشنویس تصریح می كند: ارس، چوب صنعتی خوبی ندارد ولی در برابر آفات و پوسیدگی بسیار مقاوم است. وی خاطرنشان می كند: در حال حاضر تكثیر درخت ارس از طریق بذر انجام می شود ولی از طریق قلمه زنی نیز می توان آن را تكثیر كرد. به گفته او توسعه كاشت ارس در مناطق كوهستانی و با ارتفاع زیاد در تثبیت خاك و جلوگیری از فرسایش خاك مؤثر است. خوشنویس می گوید: اكنون این گونه سوزنی برگ در قسمت هایی از مناطق شمالی و شمال شرق مانند باجگیران، لاین، آذربایجان شرقی و غربی رویشگاه های وسیعی دارد. معاون آموزشی دانشكده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس می گوید: ارس، یكی از ۴ گونه سوزنی برگ موجود در جنگل های كشور است كه ارزش بالایی دارد. سید محسن حسینی می گوید: ۴ گونه سوزنی برگ نظیر زربین، سرو خمره ای، سرخدار و ارس در كشور وجود دارد و بقیه گونه های موجود درختان در جنگل ها، پهن برگ است. وی می افزاید: گونه های مختلف درخت ارس، نظیر سابینا، آكسیدروس، كمونیس، پلی كارنوس از دیگر گونه های با ارزش و با اهمیت هستند. این استاد منابع طبیعی می گوید: ارس در جا هایی مانند شكاف سنگ ها و صخره ها قابلیت رشد ندارد. به گفته حسینی این گونه بسیار مقاوم ولی بدون وجود خاك نمی تواند زندگی كند، بنابراین باید برای توسعه كاشت آن برنامه ریزی شود. وی می گوید: توسعه كاشت این گونه در توسعه جنگل كاری و جنگل های مخروبه به عنوان یك اولویت باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. معاون آموزشی دانشكده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس واقع در شهرستان نور تصریح می كند: سبز كردن بذر این گونه از جمله مشكلات ما است زیرا برخی حشرات از مغز بذر آن، تغذیه می كنند. این استاد دانشگاه می افزاید: تحقیقات نشان داده كه بذر این درخت برای سبز شدن در ایران باید تا ۲ سال در لایه های برف باشد تا قوه نامیه آن به دست آید. حسینی خاطرنشان می كند: اكنون این گونه به صورت تك پایه و پراكنده در كشور وجود دارد كه باید برای توسعه آن تلاش جدی تر شود. پژوهشگر مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران می افزاید: در حوزه آب و هوایی شمال ایران درخت ارس زیادی وجود ندارد. یوسف گرجی بحری می گوید: به ندرت تك گونه های این درخت در برخی از حوزه ها نظیر گرگان و مینودشت وجود دارد. وی می گوید: در نیمه جنوبی رشته كوه البرز مانند جاده كرج نمونه هایی از این درخت كه در مقابل سرما و خشكی مقاوم است، مشاهده می شود. گرجی بحری خاطرنشان می كند: این گونه برای توسعه جنگل در سایر مناطق كشور مفید است و تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده است. وی تصریح می كند: گونه های درختی متنوع دیگری درشمال وجود دارد كه باید برای توسعه جنگل كاری مورد توجه قرار می گیرد. این پژوهشگر می افزاید: انواع افرا، بلوط، ممرز، از جمله نمونه هایی هستند كه برای توسعه و احیای جنگل در مناطق شمال است. در جنگل های ۱/۸ میلیون هكتاری شمال ۹۱ گونه درختی و ۲۱۱ گونه درختچه ای وجود دارد. جانعلی فتحی گزارش: روزنامه ايران
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 231]