برداشت بى رويه از بستر رودخانه ها اكوسيستم گيلان را تهديد مى كند

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: برداشت بى رويه از بستر رودخانه ها اكوسيستم گيلان را تهديد مى كند
بهره بردارى بى رويه شن و ماسه از بستر رودخانه هاى گيلان موجب ايجاد انواع تغييرات به ويژه تغييرات زيست محيطى شده و ميزان مواد برداشتى در محل استخراج بيشتر از مقدارى است كه رودخانه ها قادر به رسوبگذارى و ترميم ذخيره شن و ماسه خود باشند.به گزارش مهر در رشت، كاهش در ذخيره و موجودى شن و ماسه در اثر بهره بردارى بى رويه منجر به پائين افتادن بستر رودخانه و خط داغ آب و بزرگ شدن تدريجى محل برداشت شن و ماسه در اثر حفارى و گودبردارى شده و در طول زمان باعث انحراف بيش از حد مسير آب و در نتيجه تغييرات مورديناميكى مى شود. علاوه بر اين در محل حفارى، آهسته شدن جريان آب همراه با تجديدپذيرى كم، ميزان رسوب ذرات معدنى ريز و مواد آلى را افزايش داده و به علت ارتباط تنگاتنگ اجزاى مختلف اكوسيستم رودخانه ها، اثرات بيولوژيكى برداشت از بستر، گروه هاى مختلف زيست كنندگان رودخانه اى را نيز در بر مى گيرد. مديركل حفاظت محيط زيست گيلان در اين باره با اعلام اينكه از سال ۸۴ ارائه مجوز دائمى برداشت شن و ماسه در سطح رودخانه هاى گيلان قطع شده است، گفت: با همگرايى ايجاد شده با دفتر فنى استاندارى گيلان در خصوص معادن رودخانه اى و كشاورزى و سازمان صنايع و معادن در خصوص برداشت از معادن كوهى، وضعيت برداشت شن و ماسه به سمت يك ساماندهى نسبى در سطح استان پيش مى رود. كامران زلفى نژاد بيان داشت: واگرائى هاى گذشته به خصوص در حوزه معادن رودخانه و كشاورزى صدمات بدى را بر پيكره رودخانه ها وارد كرده كه ترميم آن سال ها به طول خواهد انجاميد. وى همچنين گفت: اگر سرمايه گذارى مناسبترى بر روى معادن شن و ماسه كوهى انجام شود علاوه بر حفظ اكوسيستم هاى آسيب پذير آبى، حجم بيشترى از شن و ماسه در اختيار صنعت ساخت و ساز قرار مى گيرد. اين مسئول خاطرنشان كرد: شهرستانهايى مانند رودبار، رودسر، سياهكل و تالش توانايى پذيرش استقرار شن و ماسه كوهى را دارند. زلفى نژاد در ادامه با اعلام اينكه در سال گذشته ۹۱ استعلام معادن كوهى از سازمان صنايع و معادن به محيط زيست استان ارسال شده بود، گفت: از اين ميزان، ۳۱ مورد موافقت، ۲۸ مورد مخالفت و ۳۲ مورد استعلام نيز به دليل عدم مراجعه بررسى نشده است. وى گفت: در حوزه معادن رودخانه اى نيز از مجموع ۲۳۸ استعلام دفتر فنى با ۱۸۳ مورد موافقت و ۴۱ مورد مخالفت و ۱۴ مورد نيز به دليل عدم مراجعه بررسى نشد. زلفى نژاد همچنين اظهاركرد: برداشت هاى غيرقانونى و بدون مجوز شن و ماسه از مناطق رودخانه اى هم اكنون مهمترين چالش فراروى محيط زيست گيلان به شمار مى آيد. وى در ادامه به ميزان زياد تقاضا براى دسترسى به معدن شن و ماسه در گيلان اشاره كرد و افزود: شتابزدگى از كارشناسى برخى تصميمات مى كاهد و كانون هاى تصميم گيرنده بايد مراقب باشند تا اينگونه تراكم تقاضاها موجب شتابزدگى در تصميمات و تخريب محيط زيست رودخانه ها نشود. زلفى نژاد با اعلام اينكه برداشت هاى فصلى و مقطعى شن و ماسه از رودخانه ها بخشى ازنيازهاى استان را رفع مى كند، گفت: با اين روش از مقطع خاصى از رودخانه ها در طول مدت زمان زياد برداشت نمى شود و با پايان يافتن انباشته مورد نظر، فعاليت برداشت نيز به پايان مى رسد و در اين رهگذر فرصتى به رودخانه داده مى شود تا دوباره خود را بازسازى كند. وى خاطرنشان كرد: بر اساس مصوبه هيئت وزيران هم اكنون براى استقرار و صدور مجوز واحدهاى برداشت شن و ماسه، دفتر فنى استاندارى، اداره كل صنايع و معادن و محيط زيست استان تصميم گيرى مى كنند. استاندار گيلان نيز در اين باره اظهارداشت: بر اساس ماده دو قانون توزيع عادلانه آب، بستر انهار طبيعى، كانال هاى عمومى و رودخانه ها و مسيل ها و بستر مرداب ها در اختيار حكومت جمهورى اسلامى ايران قرار دارد و مسئوليت حفظ و اجازه و نظارت بر بهره بردارى از آن به دولت محول شده است. روح الله قهرمانى چابك همچنين با اشاره به دست اندازى افراد سودجو به حريم و بستر رودخانه ها، تاكيد كرد: برداشت هاى غيرقانونى شن و ماسه از رودخانه ها تجاوز به انفال عمومى است و از جمله مصاديق جرم مشهود است كه با آن برخورد قانونى مى شود. وى در ادامه تعامل مطلوب دستگاه قضايى، انتظامى و امور منابع آب استان در خصوص صيانت از حقوق مردم و مقابله با متجاوزين حريم و بستر رودخانه ها را خواستار شد. يك كارشناس ارشد محيط زيست هم اعلام كرد: بستر رودخانه در حقيقت يك انكوباتور فعال براى زادآورى توليد مثل ماهيان و ساير گونه هاى ارزشمند آبزى محسوب مى شود و تخريب آن نيز تاثير مستقيم بر زادآورى و بقاى نسل ماهيان دارد. على اكبر رحمانى گفت: ذخاير بسيارى از گونه هاى ارزشمند استان از جمله ماهيان خاويارى به شكل مايوس كننده اى در حال تنزل و كاهش است. وى بيان داشت: هنگامى كه بسترهاى تخم ريزى اين ماهيان به دليل برداشتهاى غيراصولى از كف بستر رودخانه و برهم خوردن نيم رخ طبيعى آنها تخريب مى شود، تخم ريزى در مكان هاى نامناسبى انجام مى شود كه ضريب بازگشت آن بسيار پائين است. رحمانى افزود: واحدهاى برداشت شن و ماسه علاوه بر تخريب بستر تخم ريزى ماهيان موجب گل آلود شدن آب و نرسيدن اكسيژن به تخم ها و لاروهاى جانوران آبزى مى شود. وى همچنين گفت: يكى از مهمترين دغدغه هايى كه در دو دهه اخير كانونهاى طرفدار محيط زيست را به خود وا داشته است وضعيت رودخانه هاست كه كانون هاى مولد اكوسيستمهاى آبى و جايگاه بارورى بسيارى از جانوران آبزى است. اين كارشناس زيست محيطى عنوان كرد: اگر اهميت كف بستر رودخانه ها در علم ليمنولوژى علمى كه به بررسى خواص فيزيكى و شيميايى آب و ارتباط آن با موجودات زنده مى پردازد بيشتر از محيط آبى آنها نباشد كمتر نيست. وى بيان داشت: بستر رودخانه ها يكى از مهمترين منابع غذايى براى زيست كنندگان آن است و بخش مهمى از شبكه هاى غذايى اين اكوسيستم ها در كف بستر آنها قرار دارد. رحمانى اعلام كرد: تنوع گونه هاى بستر رودخانه ها به حدى است كه گاه از اين موجودات به عنوان شاخص هاى زيستى استفاده مى شود. اين كارشناس خاطرنشان كرد: شاخص هاى زيستى يا بيوانديكاتورها به محققين كمك مى كنند تا بدون استفاده از آزمايشات شيميايى به كيفيت آب اين نوع اكوسيستم ها پى ببرند، بدين نحو كه هر گونه اى كه در كف بستر رودخانه از لار و حشرات گرفته تا ماهيان كف زى شاخص يك خاصيت فيزيكى و يا شيميايى رودخانه است، بنابراين نجات هر رودخانه اى در گرو نجات بستر و كف آن است.
پنجشنبه 25 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]