آيت‌الله اصفهاني متجاوز از 60 هزار بيت در اصول فقه است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: آشنايي با انديشمندان جهان اسلام/ محمدتقي اصفهاني«هدايةالمسترشدين» آيت‌الله اصفهاني متجاوز از 60 هزار بيت در اصول فقه است
گروه انديشه: «هدايةالمسترشدين» از آثار معروف و مهم آيت‌الله «محمدتقي اصفهاني» است كه آن را در شرح معالم تدوين كرد. اين كتاب متجاوز از 60 هزار بيت در اصول فقه است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، 181 سال پيش، 15 شوال سال 1248 هجري قمري، آيت‌الله شيخ «محمدتقي اصفهاني» مشهور با «صاحب حاشيه» از بزرگ‌ترين علماي شهر اصفهان در گذشت. آرامگاه آيت‌الله اصفهاني در تخت پولاد اصفهان است.

محمدتقي فرزند عبدالرحيم و يكي از بزرگترين علماي اصفهان در قرن سيزده هجري است. پدرش محمد رحيم يا (عبدالرحيم) از اهالي ايوان كيف بوده كه در اصفهان اقامت گزيد و سپس به اتفاق خانواده مدت‌ها ساكن عتبات بود. آقا نجفي صاحب حاشيه در عتبات از محاضر اساتيدي مانند وحيد بهبهاني، سيد بحر العلوم، سيد صاحب رياض و سيدمحسن كاظميني (محقق اعرجي) سال‌ها برخوردار بود. هر چند مراتب علمي او در نزد پدر زنش شيخ جعفر كاشف الغطاء به كمال اجتهاد رسيد.

آقا نجفي از وصلت با شيخ كبير فرزنداني نيكو و عالم و بزرگوار نصيبش شد. وي اخوي صاحب فصول است و فرزند ارجمند او شيخ محمدباقر اصفهاني پدر آقا نجفي اصفهاني است كه همگان از اعلام بزرگ شيعه‌اند.

صاحب حاشيه پس از خاتمه تحصيلات از عراق عازم اصفهان شد. او سال‌ها در مسجد بزرگ اصفهان در نقش جهان به كرسي استادي نشست و فضلا و اعلامي چند در ايران به جهان تشيع تحويل داد. آقا نجفي، اصفهان را دار العلم نويني ساخت كه اثر وجودي او تا هم اكنون در آن شهر باقي است.

علامه خوانساري كه مدت‌ها افتخار شاگردي او را داشته در وصف استادش به روضاتش چنين مي‌نويسد: «او در روزگار خويش در فقه و اصول افضل دانشمندان بود. در اصول فقه استاد كل به حساب مي‌آمد. در مراتب معقول و منقول روضه‌اي مملو از ميوه‌هاي علم و كمال محسوب بوده دل‌هاي طالبان دانش متوجه به او و گنجينه‌هاي فضل و كمال مفتوح به همت او بود. در دنيا مدرسي چون مكتب او مملو از اصحاب كمال نبود و مجلسي مفيدتر از محضر او به حساب نمي‌آمد. در مسجد شاه اصفهان نزديك به سيصد تن دانشجو در درس او شركت مي‌كردند و من هم از كساني بودم كه به درس او حضور مي‌يافتم.»

صاحب روضات اضافه مي كند: «از آثار معروف و مهم او هدايةالمسترشدين است كه آن را در شرح معالم تدوين كرد. اين كتاب متجاوز از شصت هزار بيت در اصول فقه است. هم‌چنين شرحي بر وافي و رسائلي در فقه استدلالي دارد كه قسمتي از آن تدوين شد. آقا نجفي در هنگام زوال ظهر جمعه نيمه شوال در سال 1248 وفات كرد و مرحوم حجت‌الاسلام شفتي اصفهاني با شيعيان زيادي بر پيكر او نماز خواندند و با عزت و احترام به تخت فولاد اصفهان نزديك تكيه آقاي خوانساري به خاكش سپردند.»

از ‌اين عالم بزرگوار بيش از صد اثر باقي مانده است كه آداب الصلاة، آداب العارفين، الاجتهاد و التقليد، ‏اسرار الآيات، ‌اسرار الاحكام، اسرار الزيارات، اسرار الشريعه، شرح الاسماء الحسني، هداية المسترشدين، اصول الدين و الافاضات المكنونه ‏و انوار العارفين از آن جمله است.

از جمله نظرات ايشان اين است كه ايشان مي‌فرمايد (لا ضرر غير متدارك)، حديث شريف ضرر را نفي نمي‌كند، بلكه ضرر غير متدارك و جبران نشده را نفي مي‌كند؛ يعني در اسلام ضرر است، اما ضرر غير متدارك نيست، تمام ضرر‌ها در اسلام جبران شده‌اند، سپس توضيح مي‌دهد و مي‌فرمايد همان‌طور كه اگر كسي جنسي را با همان قيمت واقعيش بخرد، هيچ كس نمي‌گويد كه اين شخص ضرر كرده است.

يا اگر با قيمت كمتر و يا زيادتر هم بخرد، نمي‌گويند كه ضرر كرده، هم‌چنين اگر يك معامله غبني انجام داد، بدين معني كه جنس ده توماني را به صد تومان خريد، در اين‌جا اين معامله ضرري است، اما اسلام اين ضرر را با جعل خيار غبن جبران كرده، پس معناي (لا ضرر في الاسلام) مي‌شود (لا ضرر غير متدارك في الاسلام). هم‌چنين است ساير موارد؛ يعني هركجا كه بشر ضرر مي‌كند؛ شرع مقدس يك حكمي دارد كه با آن حكمش ضرر را جبران مي‌كند.*

* منابع: پايگاه اطلاع‌رساني شعائر، پايگاه اطلاع‌رساني صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، پايگاه اطلاع‌رساني باشگاه انديشه.
چهارشنبه 24 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 159]