فناورى تلسكوپ ها

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: فناورى تلسكوپ ها

نجوم و ستاره شناسى از بسيارى جهات، ويژگى هاى دوگانه و گاه متضادى دارند: هرچند كه نجوم از قديمى ترين علوم شناخته شده است، در صدر علوم تحقيقى جديد است كه هر روزه اخبار جديد ترين دستاورد هاى آن از طريق رسانه ها منتشر مى شود، هرچند كه بسيارى از دانشمندان مشغول محاسبه هاى نظرى رياضى و فيزيكى در مورد كيهان، ستارگان و مشخصات فيزيكى آن هستند، بسيارى ديگر فعاليت هاى رصدى را ترجيح داده و دوست دارند لذت كشف سياره يا دنباله دار دوردستى را تجربه كنند. به رغم آنكه در هيچ يك از رشته هاى علوم نمى توان انتظار داشت كه يك مبتدى حتى حرفه اى بتواند با ابزار ساده و معمولى دست به اكتشاف هاى جديد بزند، چنين چيزى در عرصه نجوم و ستاره شناسى پديده اى معمول و متداول است.

شايد همين نكته راز اقبال بسيار گسترده مردم عادى به نجوم باشد.هرچند كه فيزيك آماتورى و شيمى آماتورى نداريم، اما نجوم آماتورى از طرفداران بسيارى برخوردار است. راز اين علاقه نيز در يكى از مهم ترين اختراعات بشر نهفته است: تلسكوپ.پيش از اختراع تلسكوپ جهان بسيار كوچك بود و به زمين، خورشيد، پنج سياره و تعدادى ستاره محدود مى شد. اما پس از اختراع تلسكوپ گستره وسيع ترى از جهان در مقابل ديدگان ما قرار گرفت.

فهميديم كه كهكشان ما مجموعه اى از ستارگان است كه قطر آن به چند هزار سال نورى مى رسد. گذشته از كهكشان ما، ميليون ها كهكشان در عالم وجود دارد كه هركدام تعداد بى شمارى ستاره دارند.تلسكوپ يكى از مهم ترين اختراعات قرن هفدهم است هرچند كه دانشمندان سال ها پيش از توانايى عدسى براى بزرگ تر كردن اجسام مطلع بودند. اولين تلسكوپى كه عملاً مورد استفاده قرار گرفت در سال 1608 ساخته شد. هانس ليپرهى و ياكوب متيوس از جمله اولين افرادى بودند كه توانستند تلسكوپى با قدرت كم بسازند. اما گاليله كسى بود كه توانست در سال 1609 با استفاده از تلسكوپ به مشاهده دقيق اجرام آسمانى بپردازد. وى توانست با استفاده از تلسكوپش به تماشاى اقمار مشترى بپردازد و تصوير هايى از آن رسم كند. از زمان گاليله به بعد ساخت تلسكوپ با پيشرفت هاى فراوانى همراه بوده است.

امروزه ما با تلسكوپ هاى بسيار قدرتمندى كه در اختيار داريم مى توانيم اجرامى را كه ميليون ها سال نورى از ما فاصله دارند، مشاهده كنيم. گذشته از تلسكوپ هاى بسيار قوى كه در بسيارى از مناطق جهان به جمع آورى اطلاعات مشغولند، تلسكوپ هاى بسيارى هم در خارج از زمين و در مدار، دورترين اجرام را رصد مى كنند كه تلسكوپ فضايى هابل از مشهور ترين آنان است. امروزه تلسكوپ هابل مى تواند تصوير هايى از دورترين نقاط براى ما ارسال كند كه به گمان بسيارى از دانشمندان مرز جهان ما محسوب مى شود. گذشته از اين تلسكوپ هايى وجود دارند كه در گستره اى از طيف كار مى كنند كه براى چشم انسان غير مرئى است. مانند پرتو هاى راديويى، گاما و اشعه ايكس.تلسكوپ ها معمولاً از يك يا دو عدسى يا آينه ساخته مى شوند كه مى توانند پرتو هاى نور را متمركز كنند. از آنجايى كه قطر عدسى يا آينه يك تلسكوپ به مراتب بزرگ تر از چشم انسان است، مى تواند مقدار بيشترى از نور را جمع آورى و متمركز كند و در نتيجه جزئيات بيشترى از جسم مورد نظر را ارائه دهد.

هر چند كه امروزه انواع مختلفى از تلسكوپ ها وجود دارند كه در گستره وسيعى از طول موج ها كار مى كنند، اما براى بسيارى از آماتورها و حتى اخترشناسان حرفه اى يك تلسكوپ نورى خوب، بهترين گزينه است كه مى تواند خود را ساعت ها با آن مشغول كرده و در آسمان بى پايان شب دست به اكتشاف بزنند و لذت گاليله از تماشاى اقمار مشترى را يك بار ديگر شخصاً تجربه كنند.تلسكوپ شكستى (تلسكوپ هاى مجهز به عدسى) از جمله اولين تلسكوپ ها هستند ولى خيلى زود مشخص شد كه ساخت و استفاده از تلسكوپ هاى با بازتابى (مجهز به آينه) بسيار آسانتر است. عدسى ها را فقط مى توان از پيرامون آن نگه داشت و همين نكته باعث مى شود كه عدسى در اثر سنگينى وزن خودش خميده شود اما آينه ها اين محدوديت را ندارند.

از طرف ديگر تصوير نورى كه از آينه ها به دست مى آيد عارى از هر گونه انحراف رنگى (خطاهاى رنگى) است

با توجه به اينكه تلسكوپ ابزارى محورى در ستاره شناسى است، شناخت دقيق آن براى هر كسى كه بخواهد اقدام به فعاليت هاى رصدى كند از اهميت بسيار برخوردار است. كتاب «فناورى تلسكوپ ها» مى تواند كاربر را در پيدا كردن موقعيت اجرام آسمانى، انواع مختلف تلسكوپ ها، شناخت نور، شناخت حركت ها، انواع مختلف نصب و ديگر موارد مرتبط يارى دهد. هر چند كه اين كتاب براى دانشجويان فيزيك تاليف شده است اما شيوه تدوين كتاب به گونه اى است كه همه دوستداران نجوم و آسمان بيكران شب مى توانند از آن بهره مند شوند.

منبع: اسکای

منبع:هوپا

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 136]