واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > خاورمیانه - سفیر اسبق کشورمان در بحرین می گوید: تاکتیک عبدالله صالح در ایجاد جنگ داخلی با توجه به مسالمت آمیز بودن انقلاب یمن به جایی نخواهد رسید. زهرا خدایی اوضاع در یمن به شدت بحرانی است و نیروهای امنیتی علی عبدالله صالح با خشونت تمام به سرکوب مخالفان می پردازند.صدها تن از شهروندان یمنی در تظاهرات ضد دولتی به دست نیروهای صالح کشته شده اند و جامعه بین الملل در مقابل جنایات صالح سکوت اختیار کرده و تنها به هشدار و تذکر به وی بسنده کرده است.به اعتقاد ناظران بین المللی هرگونه تغییر در یمن از این منظر قابل تأمل است که نظم و امنیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خاورمیانه به چالش کشیده خواهد شد و ابعادی از هژمونی آمریکا و همچنین کشورهای منطقه را تهدید خواهد کرد.از همین رو است که غرب در مقابل متحد دیرینه خود سکوت اختیار کرده و زمام امور یمن را نیز به دست عربستان سپرده است. علی عبدالله صالح که سالهای طولانی به بهانۀ مبارزه با القاعده و گروههای سلفی، حمایت ایالات متحده آمریکا را دریافت کرده، امروز خود به تهدیدی بزرگ برای یمن تبدیل شده و در صورتی که جامعه بین الملل راهی برای مهار وی نیابد، صالح همچنان به سرکوب ددمنشانه مردم ادامه خواهد داد.خبر در گفتگویی با محمد فرازمند، سفیر اسبق ایران در بحرین، آخرین تحولات یمن را مورد بررسی قرار داده است. پیشتر از معترضین یمنی به عنوان مخالفان علی عبدالله صالح نام برده می شد، اما چند روزی است که به طور مشخص از درگیری قبائل در این کشور می شنویم.دلیل چیست؟ آیا احتمال بروز جنگ داخلی در یمن وجود دارد؟انقلاب یمن وارد مرحلۀ پرالتهاب و پرمخاطره ای شده است.بعد از اینکه علی عبدالله صالح بیش از چهار ماه در مقابل اعتراضات گسترده مردم و تظاهرات تقریبا هر روزه آنها مقاومت کرد و مانورهای متعددی را برای حفظ پست صورت داد، در هفته گذشته همانطور که انتظار می رفت به عنوان آخرین ترفند تلاش کرد انقلاب یمن را به جنگی داخلی تبدیل کند.همانطور که می دانید مردم یمن مسلح بوده و بیش از 60 میلیون قبضه اسلحه در دست مردم وجود دارد.برهمین اساس از ماه فوریه 2011 که تظاهرات در این کشور آغاز شد، پیش بینی می شد تظاهرکنندگان در مقابل خشونت نیروهای امنیتی صالح دست به اسلحه ببرند.اما معترضین در رفتاری متمدنانه و دور از انتظار به رغم تلفات زیادی که در مقابله با نیروهای امنیتی متحمل شدند، دست به اسلحه نبردند.شعار "سملیه" به معنای مسالمت آمیز به عنوان سمبل انقلاب یمن امروزه در ادبیات سیاسی خیزش های عربی مطرح شده است.یمنی ها در مقابل ترسی که از بروز جنگ داخلی در این کشور وجود داشت، این شعار را به صورت گسترده به کار می برند و اصرار دارند که انقلاب آنها مسالمت آمیز است. بنابراین حمله ای که طی چند روز قبل از سوی برخی از قبائل شاهد آن بودیم در چهارچوب مبارزه با نیروهای صالح بوده است؟به نظر می رسد علی عبدالله صالح برای آغاز جنگ داخلی گزینه زیرکانه را انتخاب کرده است.او با آغاز جنگ علیه شاخه ای از قبیلۀ حاشد در نظر دارد به جهانیان اینگونه وانمود کند که مسئله یمن، قبیله ای و درون خانوادگی بین دو جناح قبیلۀ حاشد است. همانطور که می دانید یمن جامعه ای قبیله ای است و ترکیب جمعیتی در این کشور متأثر از تقسیمات قبیله ای است.حاشد بزرگترین قبیله یمن است و علی عبدالله صالح نیز از همین قبیله است. اما شیخ و رییس این قبیله، صادق الاحمر از همان آغاز اعتراض مردمی به مخالفان پیوسته و همراه او بخش عمده ای از نیروهای قبیله حاشد نیز به مخالفین پیوستند.قبیله حاشد نیز همانند سایر قبائل یمن مسلح است.هفتۀ گذشته وقتی سران قبیلۀ حاشد در منزل صادق الاحمر جمع شده بودند،این منزل مورد هجوم خمپاره های نیروهای امنیتی و ارتش یمن قرار گرفت که طی آن تعدادی از اعضای حاضر در این نشست کشته شدند.به طور طبیعی قبیلۀ مسلح حاشد اقدام به مقابله با نیروهای امنیتی می کند و در پاسخ به این حمله چند ساختمان دولتی و وزارتخانه را مورد حمله قرار داده و به تصرف خود درآورد.علی عبدالله صالح نیز از این فرصت استفاده کرد و چند روزی است که فضای صنعا را به فضای جنگی تبدیل کرده است و برخی از ساکنان نیز از ترس گسترش جنگ داخلی، به خارج از صنعا فرار کرده اند. برخی از سفارتخانه های غربی از جمله سفارت آمریکا،انگلیس و همچنین چند سفارتخانۀ عربی از جمله قطر اعلام کرده اند که موقتا دیپلمات های خود را از صنعا خارج می کنند.تصویری که صالح و برخی از کشورهای منطقه در حال ارائه آن هستند، اینست که یمن در آستانۀ جنگ داخلی قرار دارد. اما جالب توجه است بدانیم که جوانان انقلابی و معترضین یمنی که خیابانها را در تصرف دارند، اصرار دارند که مبارزه آنها مسالمت آمیز است و از قبیله حاشد و صادق الاحمر درخواست دارند که به هیچ وجه فریب تاکتیک علی عبدالله صالح را نخورند و همچنان به تظاهرات مسالمت آمیز خود ادامه دهند.پیش بینی من اینست که این تاکتیک علی عبدالله صالح با توجه به فشار زیاد جوانان انقلابی و معترضین برای مسالمت آمیز ادامه دادن انقلاب یمن به جایی نخواهد رسید. گفته می شود که تعداد طرفداران علی عبدالله صالح به خصوص در صنعا زیاد است؟ مردم یمن از آغاز تظاهرات در ماه فوریه خیابانها را ترک نکرده اند و تظاهرات آنها تنها محدود به شهرهای یمن و صنعا نمی شود بلکه سراسر شهرها و روستاهای یمن را فرا گرفته است. همانطور که اشاره کردم جامعه یمن، جامعه ای قبیله ای است و در قبیله حاشد که بزرگترین قبیلۀ یمن است، در حال حاضر دو دستگی وجود دارد، اینطور نیست که طرفداران علی عبدالله صالح هر روزه در خیابانها باشند.صالح در روزهای به خصوصی به ویژه روزهای جمعه با توجه به ساختار قبیله ای یمن تعدادی از طرفداران خود در قبیلۀ حاشد را به خیابانها می آورد.اما قطعا این تعداد قابل مقایسه با جمعیت مخالفین صالح نیست.در نظر بگیرید خیزش مردم در یمن بی نظیر بوده است. از 5 لشگر بزرگ یمن سه لشگر به مخالفین پیوسته اند و تنها دو لشگر در اختیار علی عبدالله صالح و نیروهای امنیتی است.صالح با زیرکی تمام با مهندسی چند تظاهرات در روزهای مشخصی می خواهد نشان بدهد که کماکان از حمایت بخشی از مردم برخوردار است.اما اگر به عقب نشینی های گام به گام علی عبدالله صالح طی چهار ماه گذشته دقت کنیم، می بینیم که حتی خود صالح نیز شانسی برای بقای خود قائل نیست و تنها مسئله صالح اینست که چگونه از صحنۀ قدرت خارج شود که به سرنوشت مبارک دچار نشود و گرفتار دادگاه جنایات جنگی نشود. صالح برای سرکوب مخالفان از حملات هوایی استفاده کرده است، در صورت ادامه این روند،آیا احتمال ورود سازمان ملل به این درگیریها همانند لیبی وجود دارد؟متأسفانه در موضوع یمن همانند بحرین شاهد برخورد دوگانه غرب هستیم. غربی ها در مورد یمن همانند بحرین خیلی اصرار ندارند که انقلاب مردم یمن به سرعت به نتیجه برسد. دلیلش هم اینست که صالح در دوران حکومت سی و دو ساله خود در جهت کنترل القاعده و جریان سلفی خدمات زیادی به آمریکا ارائه داده است و خود را به عنوان یکی از رهبران مبارز جهان عرب در خط مقدم مبارزه با جریان القاعده قرار داده است.ضمن آنکه هیچ آلترنانیوی را بعد از خود برای جانشینی باقی نگذاشته است. از سویی ارتش یمن، ظرفیت ارتش مصر را ندارد که بتواند در آنجا بحران را مدیریت و قدرت را بعد از صالح به مراجع دیگری منتقل کنند.لذا آمریکایی ها در مورد علی عبدالله صالح خیلی محتاط عمل می کنند و همین احتیاط آمریکا و استفاده از استانداردهای دوگانه باعث شده که صالح همه طرح های میانجی گری و مسالمت آمیز برای انتقال قدرت را ناکام بگذارد و از ابزارهای مختلف برای بیشتر ماندن در قدرت و فریب عوام استفاده کند. بعید به نظر میرسد که صالح بتواند به طور گسترده از ارتش یمن برای سرکوب استفاده کند. چرا که بدنۀ ارتش با مردم است و در صورت پدیدار شدن نشانه های لیبیایی شدن وضعیت یمن، ریزش ها در میان افراد باقی مانده در اطراف صالح بیشتر خواهد شد و غرب هم برای حمایت از صالح و سکوت در برابر اقدامات او، سقفی دارد و اگر بخواهد پا از این مرز فراتر نهد، حتما با واکنش های جامعه جهانی و سازمانهای بین المللی و حقوق بشری روبرو خواهد شد. طی روزهای اخیر صالح با مقامات آمریکایی ملاقات داشته،آیا محتوای این ملاقات ها فاش شده و اصولا آمریکایی ها خواهان چه تغییراتی در یمن هستند؟از وقتی که پرونده یمن برای انتقال مسالمت آمیز قدرت به شورای همکاری خلیج فارس واگذار شد، آمریکایی ها در جریان مذاکرات صالح و احزاب معروف به "لقاء مشترک" بودند و به صورت غیرمستقیم در این مذاکرات حضور داشتند. اما متأسفانه به دلیل نزدیکی به عربستان و ترس سعودیها از مخاطرات بعد از سقوط صالح، عربستان پرونده یمن را در اختیار گرفت و دیپلماسی ناکارآمد عربستان باعث شده که تاکنون تلاشهای میانجی گرانه برای خروج عبدلله صالح به نتیجه نرسد. از محتوای ملاقات صالح با آمریکایی می توان حدس زد که آمریکایی ها به دنبال فرمولی هستند که صالح به صورت مسالمت آمیز از قدرت خارج شود و تضمینی از سوی معترضین و طرفهای بین المللی گرفته شود تا او از مصونیت قضایی بعد از برکناری برخوردار شود. آینده یمن را چگونه پیش بینی می کنید؟دوره علی عبدالله صالح به پایان رسیده و هم اکنون یمن در دوره پس از صالح به سر می برد.خروج صالح از قدرت قطعی است ولی زمان آن ممکن است کمی به درازا بکشد.با توجه به بافت قبیله ای جامعه یمن، چالش رقابت و درگیری میان قبائل برای سهم خواهی در دولت، آینده دمکراسی در این کشور را تهدید می کند.یکی از مهمترین چالشهای یمن بعد از انتقال قدرت، رقابت های قبیله ای و تشدید رقابت های مسلحانه در این کارزار خواهد بود.زیدی ها در شمال یمن همواره با حکومت مرکزی مشکل داشته اند و جنوبی ها نیز از تجربه وحدت در دهۀ 90 نفعی نبرده اند و سرخورده هستند. گرایش های سلفی در این کشور فعال است و از همه مهمتر اینکه یمن یکی از پایگاههای القاعده را در خود جای داده است. اما نکته قابل توجه اینجاست که به رغم همه این چالش ها، یمنی ها توانسته اند در جریان ناآرامی های اخیر اختلافات را کنار گذارده و هویت واحدی را از خود به نمایش بگذارند.اما اینکه تا چه حد این وحدت در آینده ادامه خواهد داشت،باید منتظر تحولات آینده ماند.26351
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 278]