پيامدهاي جهاني بحران مالي آمريكا

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: پيامدهاي جهاني بحران مالي آمريكا
به دنبال مشكلات دو شركت بزرگ وام مسكن، در ايالات متحده آمريكا شركت هاي فني مي و فردي مك و با اعلام ورشكستگي بانك لمان برادرز و همچنين رقيب آن، موسسه مريل لينچ و بانك واشنگتن موچوال (مشهور به «وامو» WaMu) و... شوك اقتصادي جديدي در بازارهاي آمريكا و اقتصاد جهاني روي داد. اقتصاد آمريكا با مشكلات عديده اي مواجه است و بازار و موسسات مالي اين كشور تحت فشار زيادي قرار دارند. بحران اقتصادي به اتحاديه اروپا و آسيا نيز رسيده است. بحران مالي جهاني 31 تريليون دلار خسارت به بار آورده است.
طرح «نجات» (1424) با 74 راي موافق و 25 نظر مخالف در سناي آمريكا در 1 اكتبر تصويب شد. مجلس نمايندگان نيز روز پنج شنبه 2 اكتبر آن را مورد تصويب قرار داد. طرح 700 ميليارد دلاري دولت آمريكا براي خارج كردن بازارهاي مالي اين كشور از بن بست، با اضافه شدن 100 ميليارد دلار، در سناي اين كشور به راي گذاشته شد و با حضور جان مككين و باراك اوباما به تصويب رسيد. نامزدهاي دو حزب اصلي ايالات متحده براي انتخابات آينده رياست جمهوري كه براي راي گيري پيرامون طرح «نجات» در سنا، رقابت هاي انتخاباتي خود را رها كرده بودند، هم به بسته يادشده راي مثبت دادند. اين در حالي است كه شهروندان آمريكايي تمايلي ندارند كه اشتباه چند بانك از محل ماليات هاي آنها جبران شود. اعضاي مجلس نمايندگان نيز پيشتر در 29 سپتامبر طرح يادشده را رد كردند. اما سنا در اين بين، پيش دستي كرد و طرح را پيش از كنگره تصويب كرد. مجلس نمايندگان آمريكا با 263 راي موافق در برابر 171 راي مخالف، طرح 700 ميليارد دلاري بوش را تصويب كردند.
طرح «نجات» پيش از ارائه به سنا تغييراتي را شاهد بود. از جمله اينكه حساب هاي خصوصي سپرده گذاران در بانك ها به جاي 100 هزار دلار تا سقف 250 هزار دلار بيمه مي شوند. همچنين كمك هاي مستقيمي هم براي كساني كه قدرت بازپرداخت قسط وام هاي خريد مسكن خود را ندارند در نظر گرفته شد، علاوه بر اين تخفيف هاي مالياتي هم براي خانواده ها و شركت هاي با درآمد متوسط منظور مي شود. اين دو عامل حدود 100 ميليارد دلار به مبلغ طرح پيشنهادي اوليه افزود و آن را به 800 ميليارد دلار افزايش داد. اوباما و مك كين از هم حزبي هاي خود در كنگره آمريكا خواسته بودند كه طرح «نجات» را تصويب كنند و هشدار دادند كه اگر اين طرح تصويب نشود «بحران» به «فاجعه» تبديل خواهد شد. اعضاي مجلس نمايندگان از هزينه كردن ماليات ها در اين طرح و دخالت گسترده دولت در بازارهاي مالي انتقاد داشتند. برخي نمايندگان هم اعتقاد داشتند كه بسته پيشنهادي دولت براي برون رفت از بحران، بدهي هاي نهاد اجرايي ايالات متحده را افزايش مي دهد كه اين خود مشكل ديگري است.
برپايي مناظره اول انتخاباتي تلويزيوني ميان بارك اوباما و جان مك كين در شرايطي صورت گرفت، كه بحران مالي در آمريكا بر آن سايه سنگيني افكنده بود و تحت شعاع خود قرار داد.
سقوط بازارهاي مالي كه از آمريكا به اروپا گسترش يافته باعث شده بود ازرش سهام بانك و شركت بيمه اي بلژيكي- هلندي فورتيس اخيرا به شدت كاهش يابد و اين شركت به اولين قرباني بحران مالي جاري آمريكا در اروپا تبديل شود. دولت هلند در 3 اكتبر سهام بانك هلند و بخش فعاليت هاي بيمه كنسرن مالي «فورتيس» را به طور كامل خريداري كرد. دولت هلند به اين منظور، نزديك به 17 ميليارد يورو پرداخته است.
رئيس صندوق بين المللي پول، به اتحاديه اروپا هشدار داده است كه به فكر برنامه اي براي مقابله با بحران باشد. اشتراوس كان شرايط اروپا را متفاوت از آمريكا مي داند و معتقد است كه مقررات اتحاديه اروپا دست كشورهاي اين قاره را براي مبارزه با بحران مي بندد. به نظر اشتراس كان، كشورهاي اروپايي به هيچ عنوان در برابر بحران يادشده ايمن نيستند و يك برنامه ريزي به موقع و درست مي تواند تبعات ناشي از بحران را در اين كشورها كاهش دهد. يكي از اقتصاددانان ارشد دويچه بانك آلمان هم از واكنش اتحاديه اروپا به بحران مالي اروپا انتقاد مي كند. به اعتقاد وي اروپا طوري رفتار مي كند كه گويي اين بحران تنها در درون مرزهاي آمريكا باقي مي ماند. به اعتقاد وي اينكه اروپا تا كنون آسيب چنداني از اين بحران نديده به اين معني نيست كه در برابر بحران ايمن است. اين مقام ارشد دويچه بانك خوشبين است كه برنامه «نجات» آمريكا را از بن بست بحران مالي خارج كند. به اعتقاد او، در غير اين صورت روزهاي سختي در انتظار آلمان خواهد بود. اوتو برنهارد، سخنگوي اقتصادي فراكسيون حزب دموكرات مسيحي در پارلمان آلمان، هم مي گويد كه با ادامه بحران مالي «بانك هاي بيشتري در آلمان با مشكل مواجه خواهند شد». دليلي كه او براي ادعاي خود مي آورد اينست كه با گسترش بحران بي اعتمادي عمومي به سيستم بانكي افزايش خواهد يافت. كارشناسان اقتصادي بر اين باورند كه صنايع كوچك آلمان، در نتيجه بحران، بيش از يك درصد متضرر شود. اين بخش در سال 2007، رشد 1/1 درصدي را تجربه كرد. روشن است كه بانك ها در شرايط بحران، تمايل چنداني به اعطاي وام ندارند. مشكلات مالي حاصل هم، سرمايه گذاري بخش هاي مختلف براي گسترش فعاليت هاي خود را با مشكل مواجه مي كند.
درباره ديدگاه مطبوعات آلماني در باره بحران مالي آمريكا و تاثير آن بر اروپا بايد به موارد زير اشاره كرد كه لندسسايتونگ لونه برگ نوشت: «سيل بحران مالي با شدت تمام گريبانگير اروپا نيز شده و واپسين خوش بيني ها را در خود غرق كرده است. هنگامي كه خبرهاي مربوط به برنامه 700 ميليارد دلاري دولت آمريكا براي نجات موسسات مالي اين كشور منتشر شد، اروپاييان از شگفتي و تاسف سر تكان دادند، اما حال خود آنان ناگزيرند كه تند و تند، بسته هاي كمك رساني آماده كنند. از دل اين روند، يك «راه حل كلي» شكل گرفته كه تير خلاصي است به سرمايه داري شكل گرفته در كشورهاي آنگلوساكسون: «نيمه ملي سازي». بحران مالي كنوني نشان داد كه كنش آزادانه عوامل موثر در بازار مالي، خطري بزرگ براي اقتصاد كشورهاست. نبود نظارت هاي شديد ممكن است سبب شود تا حرص و طمع به سود بيشتر، شهروندان بيگناه را به ورشكستگي بكشاند. روزنامه «كيلر ناخريشتن» نيز به ابعاد گسترده بحران مالي كنوني اشاره مي كند و مي نويسد: «مساله نه تنها بر سر ثبات بخشيدن به نظام مالي يا اقتصاد، بلكه در مجموع بر سر همبستگي اجتماعي است. آنچه در حال حاضر در بازارهاي مالي جهان روي مي دهد، خوراكي است باب طبع سياستمداران عوام گراي چپ و راست. اگر چه وضعيت حاكم كنوني را نمي توان با بحران دهه سي ميلادي مقايسه كرد، اما در سراسر جهان بايد دولت ها، بانك هاي مركزي، نهادها و نيز صندوق بين المللي پول گردهم آيند و مقررات و موازين جديدي براي بازار مالي در سطح بين المللي وضع كنند». روزنامه «وستفالن پست» خود در اين باره مي نويسد: «كساني كه گمان مي كردند بانك هاي اروپا مي توانند از بحران مالي كنوني جان سالم به در برند، حال ديگر پي برده اند كه سخت در اشتباه بوده اند. حمايت مالي دولت آلمان از موسسه مالي HRE نشان مي دهد كه زلزله مالي با شدت تمام به خاك آلمان هم رسيده است. اين نشان مي دهد كه نه تنها در آمريكا، بلكه در سراسر جهان، اين ماليات دهندگان هستند كه بايد بهاي اشتباهات سفته بازان و نبود نظارتي كافي بر بازارهاي مالي را بپردازند. برافروختگي از اين روند به جا است و همچنين انتقاد به اين نكته كه ديگر عرصه ها از دريافت چنين كمك هايي بي بهره اند. با وجود اين، بايد اذعان داشت كه كمك مالي از سوي دولت براي نجات موسسات بانكي، اقدامي است كه براي آن بديلي وجود ندارد. ورشكستگي بانك ها در آلمان، فاجعه اي خواهد بود با پيامدهايي نامشخص براي اقتصاد و مردم اين كشور. كليد حل بحران مالي، به وجود آوردن اعتمادي جديد حتي با توسل به اقدامات دولتي است».
درباره ديدگاه روزنامههاي فرانسوي بايد گفت كه روزنامه «لوموند» نوشت: «نگاهي به سقوط بانك «فورتيس» در بنلوكس نمايانگر واكنش اروپاييان است در قبال بحران مالي كنوني. در يك كلام، اروپا سرگرم يافتن راهكار است. طرح دولت هاي بلژيك، هلند و لوكزامبورگ براي نجات موسسه مالي مزبور، اين پرسش را باز مي گذارد كه اگر اين سه كشور بر سر اين برنامه به توافق نمي رسيدند، چه اتفاقي مي افتاد. بايد اذعان داشت كه اتحاديه اروپا در ارائه طرح نجاتي مانند آمريكا ناتوان است. اعضاي بزرگ اتحاديه اروپا مايل نيستند كه نهادي اروپايي وظيفه نظارت و كنترل بر بازارهاي مالي داخلي را در دست گيرد و بريتانيا نيز هيچ تمايلي ندارد كه تحت نفوذ بانك مركزي اروپا قرار گيرد». اين روزنامه در مقاله اي به كنفرانس پاريس پرداخته و يادآوري كرده است كه نبايد انتظار داشت كه در اين كنفرانس كشورهاي اروپائي عضو گروه هشت كشور صنعتي جهان از آمريكا سرمشق گيرند و به عنوان مثال به تاسيس صندوقي براي نجات بانك ها از ورشكستگي دست زنند. لوموند كرد كه نبايد انتظار اقداماتي بلند پروازانه را از اين كنفرانس داشت. اومانيته، روزنامه نزديك به حرب كمونيست فرانسه، در نگاهي به به بحران مالي و اقتصادي كنوني آن را به مثابه پايان يافتن فصلي در تاريخ مي داند كه باسقوط ديوار برلن و فروپاشي كمونيسم آغاز شده بود. اومانيته مي نويسد پس از سقوط ديوار برلن و فروپاشي كمونيسم، اين انديشه تبليغ مي شد كه دوران دموكراسي جاودانه و وفور براي همه آغاز شده است اما امروز جهان شاهد بيماري كاپيتالسم است. اين رزونامه در مقاله ديگري مي نويسد پس از ايجاد پول يكسان دراروپا، اين اولين باري است كه اروپا دچار اينچنين بحران مالي مي شود. همچنين فرانسه از سال 1993 تاكنون شاهد اينچنين رشد منفي در اقتصاد خود نبوده است. بدين ترتيب، بدون هيچ گونه پيش شرطي، اولويت به حمايت از بانك ها و بازارهاي مالي اختصاص مي يابد. البته به نوشته اين روزنامه نيازي به طرحي مشابه با طرح نجات مالي ايالات متحده آمريكا در اروپا ديده نمي شود. ليبراسيون، يكي از روزنامه هاي صبح پاريس، در سرمقاله خود مي نويسد بحران كنوني تنها بحراني مالي و اقتصادي نبوده و در حقيقت بحران «بحران تمامي ارزش هاي» غرب است.
دوشنبه 15 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 156]