گزارش خبري مهر/جسد فُكهاي مرده همچنان با موجهاي خزر به ساحل مي‌آيد

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش خبري مهر/جسد فُكهاي مرده همچنان با موجهاي خزر به ساحل مي‌آيد
رشت - خبرگزاري مهر: مشاهده جسد مرده فُكهاي زيباي خزري كه گاه همراه با موجهاي خزر به ساحل مي‌آيد منظره بسيار دلخراشي براي علاقمندان به محيط زيست فراهم مي‌آورد.

به گزارش خبرنگار مهر در رشت، اين يگانه پستاندار درياي خزر از نظر ديرين ‌شناسي نسب، متعلق به نسل سوم زمين شناسي است و طول آن در زمان بلوغ ‪ ۱۶۰‬سانتيمتر و وزن اين حيوان به ‪ ۱۰۰‬كيلوگرم مي‌رسد و در طول زندگي 50 ساله خود بيشتر به سواحل ايران نزديك مي ‌شود.

در سالهاي اخير هر از چند گاهي ساحل جسد اين جانوران زيبا را با خود به ساحل مي آورد و اين سئوال را ايجاد مي كند كه روند مرگ و مير اين جاندار كهن تا زمان انقراض نسل آن ادامه خواهد يافت؟

مسئول طرح پژوهشي و آموزشي حفاظت از فك خزري دراين باره گفت: فعاليت‌هاي بيش ازاندازه صيد و صيادي قانوني و غيرقانوني و استفاده از سموم خانواده ددت از مهمترين عوامل كاهش جمعيت اين جانور دردرياي خزراست.

"هرمز اسدي " بيان داشت: صيادان با صيد طعمه‌هاي اين جانور رقيباني براي فك‌ها محسوب مي‌شوند و ماهيگيران با صيد انواع ماهيان موجب كم شدن مواد غذايي فك‌ها در درياي خزر شده‌اند.

وي با اشاره به نقش آلودگي‌هاي زيست محيطي در كاهش جمعيت‌ اين تنها پستاندار درياي خزر، افزود: بر اساس بررسي‌ها، بيشترين آلودگي‌ها در سواحل باكو در جمهوري آذربايجان سپس در آستارا و تنكابن در كشور ايران ديده شده است.

اسدي، از ديگرعوامل كاهش جمعيت فك‌ها را يك نوع ويروس متعلق به سگ سانان دانست كه در حوزه شمال شرقي خزر در سواحل يخ زده با حمله گرگ‌ ها و روباه ‌ها به اين حيوان انتقال يافته است.

اين فك شناس گفت: اين ويروس به طور دوره‌ اي عمل مي‌كند و در سال‌هاي ‪ ۷۹‬و۸۰‬ بسيار فعال بود و مرگ و مير وسيع فك‌ها را سبب شد.

مسئول پروژه پژوهشي آموزشي انستيتو داروين انگلستان در ايران با اشاره به ‌اينكه جمعيت فك درياي خزر نسبت به يك قرن پيش با ‪ ۹۰‬درصد كاهش به حدود ‪۱۱۰‬هزار قلاده رسيده است، گفت: تا يك قرن گذشته بيش‌ از يك ميليون فك در درياي خزر زندگي مي ‌كرد.

وي، علت كاهش اين‌ گونه جانوري را كشتار بي ‌رويه آن در سالهاي گذشته، برداشت بي‌رويه منابع آبزيان مورد تغذيه فكها و ورود انواع آلاينده‌ها به درياي خزر عنوان كرد.

اسدي خاطرنشان كرد: صيد بي‌ رويه كيلكا توسط انسان، فك خزري را با كمبود مواد غذايي و در نتيجه ضعف فيزيكي و ورود نوعي ويروس به سيستم عصبي اين حيوان و در نهايت مرگ و مير دست جمعي فك‌هاي خزري مواجه ساخت.

اين پژوهشگر با اشاره به اجراي برنامه محيط زيست خزر CEP‬ از سال ‪ ۱۳۷۹‬كه مطالعه فكهاي خزر يكي از موضوعات آن است، اظهارداشت: گر چه درطول اين مدت براي حفظ فكهاي خزري كار زيادي انجام نشد ولي در زمينه شناخت تهديدات اين گونه جانوري مطالعات خوبي صورت گرفته است.

اسدي گفت: نتايج اين مطالعات مي‌تواند شيوه‌هاي مناسبي را براي حفاظت از فك‌هاي خزري به ما نشان دهد.

اين فك شناس همچنين عنوان كرد: گرچه مهار و جلوگيري از آلودگي در كوتاه مدت ممكن نيست، ولي مي‌توان جلوي كشتار اين جانور را گرفت و مواد غذايي مورد نياز فك ها را نيز با مديريت مناسب ذخاير آبزيان در اختيار اين جانور قرار داد.

اسدي با ابراز خشنودي از اقدام سازمان شيلات براي تعديل شناورهاي صيد كيلكا، اذعان داشت: توقف صيد براي حداقل سه سال بهترين راه حفاظت از فك خزري است.

وي گفت: با مرگ و مير فك‌هاي درياي خزر در سال ‪ ۱۳۷۹‬طرح " نقش سموم در اكوسيستم" در قالب طرح بزرگ محيط زيست درياي خزر درمورد فك‌ها اجرا شد و همچنين طرح جديد پژوهشي و آموزشي در مورد فك‌هاي درياي خزر از سوي انستيتو داروين انگلستان و دانشگاه "ليدز" با همكاري سازمان شيلات و محيط زيست دراستان گيلان در حال انجام است.

يك كارشناس مسائل محيط زيست درياي خزر نيز براين باوراست كه با به خطر افتادن تنوع زيستي درياي خزر، ارائه برنامه همه‌ جانبه براي حفظ "فك" به عنوان قديمي‌ترين پستاندار خزر الزامي است.

"محمد سياري"، افزايش آلودگيهاي نفتي و شيميايي، صيد غير مجاز، كمبود مواد غذايي، شيوع بيماري ويروسي و نبود برنامه را از دلايل انقراض و كاهش شمار تنها گونه پستاندار درياي خرز برشمرد.

وي گفت: اكنون فك‌هاي خزر با نام علمي ( فوكاكاسپيكا) در ليست قرمز سازمان بين‌المللي حفاظت از طبيعت قرار دارد.

سياري خاطر نشان كرد: بر اساس منابع موجود، هدايت سالانه بيش از يك ميليارد و ‪ ۱۰۰‬ميليون متر مكعب انواع آلاينده‌ها و سموم كشاورزي بر كيفيت و جمعيت ذخاير درياي خزر تاثير منفي مي‌گذارد.

وي افزود: افزايش شمار تعاونيهاي صيد نيز از ديگر عوامل تهديدكننده حيات آبزيان درياي خزر از جمله فك معرفي شده اند.

اين پژوهشگر محيط زيست درياي خزر گفت: تحقيقات نشان داد كه بيشتر فكهاي خزر در سالهاي اخير بر اثر ابتلاء به نوعي بيماري ويروسي به نام " سي.دي.وي" منقرض شدند.

وي ادامه داد: همچنين وجود انواعي از سموم كشاورزي نظير ( د.د.ت ) و سموم حاصل از پساب كارخانجات صنعتي در بافتهاي چربي فكها از ديگر دلايل مرگ و مير اين جانور آبزي اعلام شد.

سياري تاكيد كرد: در صورتي كه براي رفع مشكلات زيستي اين جانور فعاليتي نشود، به زودي شاهد انقراض كامل آن در درياي خزر خواهيم بود.

اين پژوهشگر يادآور شد: بايد با توافق كشورهاي همسايه ايران در حاشيه درياي خزر، تصميم قطعي براي مبارزه با انقراض اين گونه باستاني در نظر گرفته شود.

وي، علاوه بر وجود آلودگي در آبهاي خزر، صيادان و شكار را ازجمله عوامل تهديد كننده فك ها برشمرد و گفت: صيادان، اين گونه‌هاي نادر را شكار كرده و مي‌كشند زيرا آنان اين جانور را عامل كم شدن ماهيان در دريا مي‌دانند.

سياري در ادامه برگزاري كلاسهاي آموزشي براي صيادان را در جلوگيري از مرگ و مير فك‌هاي درياي خزر مفيد دانست.

مديركل محيط زيست استان گيلان نيز بر لزوم ارائه طرحهاي جامع براي بهره برداري از منابع پايدار درياي خزر تاكيد كرد و گفت: متاسفانه روند انقراض اين تنها پستاندار موجود درياي خزر به دليل افزايش آلودگي هاي دريايي شدت يافته است.

كامران زلفي نژاد گفت: براي حفظ اين گونه بايد زيستگاههاي دريايي را سالم نگه داشت.

وي عنوان كرد: صيد غيرمجاز نيز از ديگر دلايل كاهش شمار فك‌هاي درياي خزر را تشكيل مي‌دهد كه براي جلوگيري از آن به برنامه جامع نياز است.

مديركل محيط زيست گيلان همچنين خاطر نشان كرد: مسائل مربوط به حيات زيست محيطي درياي خزر از طريق "كنوانسيون تهران " بررسي مي شود.

وي يادآور شد: در اين كنوانسيون كشورهاي حاشيه درياي خزر از جمله ايران عضويت دارند.

زلفي نژاد در ادامه با اعلام اينكه در سطح جهاني نگراني‌هايي در خصوص فك خزري وجود دارد، افزود: محيط زيست استان در تلاش است تا اهميت وجودي اين جانور را به مردم بشناساند.

وي تاكيد كرد: طبق قانون محيط زيست ايران فك خزري تحت پوشش وحمايت سازمان حفاظت محيط زيست قرار دارد و كسي اجازه كشتن اين جانور را ندارد.

"فك خزري" ، كوچكترين گونه فكهاي واقعي يعني بدون گوش است و تنها در اين درياچه يافت مي‌شود، اين يگانه پستاندار خزر در اغلب نقاط دريا زندگي مي‌كند، محل زيست آن بر حسب در دسترس بودن موادغذايي و به‌ صورت فصلي متغير است از اين رو در فصل تابستان و پاييز اكثر فكهاي خزري در آبهاي حوزه ايران به سر مي‌برند.

لانه ‌سازي و زايمان فك ‌ها بر روي يخ انجام مي‌گيرد ، اين جانوران ۱۱‬ماه آبستن مي‌شوند و در ماه دوازدهم براي زايمان به مناطق يخي در شمال درياي خزر مهاجرت مي‌كنند.

درياي خزر داراي ۱۱۴‬گونه، ‪ ۶۳ ‬زير گونه و ‪ ۱۴‬نژاد از كمياب ‌ترين ماهيان جهان است.
جمعه 12 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 273]