چقدر بايد نمک خورد؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: کمکردن مصرف نمک، اين رايجترين چاشني غذايي، براي برخي افراد ضروري است اما نه براي همه. سالهاست که در محافل پزشکي در مورد مصرف نمک مباحث داغي در جريان بوده است و پرسش محوري هم اين بوده است: آيا بايد نمک کمتري بخوريم؟ از يک طرف گروهي از متخصصان اظهار ميکنند که همه افراد بايد مصرف نمکشان را کم کنند و اين کار به ميزان قابلتوجهي از بروز بيماريهاي قلبي پيشگيري ميکند. در مقابل گروه ديگري معتقد بودهاند که توصيه همگاني به کاهش مصرف نمک تاثير ناچيزي بر سلامتي عمومي دارد و محرومکردني بيدليل براي اغلب افراد به شمار ميرود. آيا نمک بلوري است پليد؟ يا چاشني بيضرري براي لذت ذائقه ما؟ يا چيزي بين اين دو؟ در اين مورد نيز مانند بسياري چيزهاي ديگر در پزشکي، پاسخ سرراستي وجود ندارد. اينکه نمک چگونه بر فشار خون شما تاثير بگذارد، به ژنهاي شما، سن شما و وضعيت پزشکي شما بستگي دارد. نمک در گردش خون نمک از ديدگاه يک شيميدان هر مادهاي است که هنگام درهمفرورفتن اوربيتهاي يونهاي مثبت و منفي به وجود ميآيد. اما براي اغلب ما نمک همان کلريد سديم است، بلورهاي سفيدي که هنگام بخار شدن آب دريا به جاي ميماند. و اين سديم موجود در نمک است اغلب مشکلات را بوجودميآورد. يک قاشق چايخوري از کلريد سديم - همان نمک خوراکي ما- حاوي 2300 ميليگرم سديم است. بدن انسان نميتواند بدون مقداري سديم به حيات خود ادامه دهد. سديم براي انتقال تکانههاي عصبي، انقباض و انبساط رشتههاي عضلاني ( از جمله عضلات قلب و ديواره رگهاي خوني)، و حفظ تعادل مايعات در بدن لازم است. مقدار نمک لازم براي اين کار آنقدرها زياد نيست. مردمان يانومومو در جنگلهاي باراني آمازون تنها 200 ميليگرم سديم در روز دريافت ميکنند (تقريبا معادل سديم موجود در يکدهم يک قاشق چايخوري نمک). در مقابل يک آمريکايي متوسط 3400 ميليگرم (يعني حدود 1.5 قاشق چايخوري نمک) در روز دريافت ميکند و در شمال ژاپن مصرف روزانه نمک به مقدار شگفتآور 26000 ميليگرم (بيش از 11 قاشق چايخوري نمک) ميرسد. هنگامي که سديم به بدن کم برسد، مجموعهاي از پيامهاي شيميايي و هورموني به کليهها و غدد عرق فرمان ميدهند که سديم را در بدن حفظ کنند. هنگاميکه شما سديم بيشتر از نيازتان مصرف ميکنيد، کليهها زيادي آن را با ترشح ادرار بيشتر يا غليظتر دفع ميکنند. اما اگر چنين کاري ممکن نشود، نمک در مايع بين سلولها تجمع مييابد. آب به طور گريزناپذيري سديم را دنبال ميکند، و هنگامي که اين مايع افزايش مييابد، حجم خون نيز بالا ميرود. نتيجه اين است که قلب بايد کار بيشتري انجام دهد و فشار بيشتري بر روي عروق خوني ميآيد. در طول زمان اين امر به سخت شدن ديواره عروق ميانجامد، در نتيجه فشار خون بالا، حمله قلبي يا سکته مغزي رخ ميدهد. در درازمدت ممکن است نارسايي قلبي به وجود آيد. حتي شواهدي وجود دارد که نمک ميتواند به طور مستقيم بر قلب، آئورت، و کليهها نيز اثر بگذارد، بدون اينکه لزوما فشار خون بالا رفته باشد. برخي افراد به شدت به مصرف نمک حساس هستند- فشار خون آنها در نتيجه اثر مستقيم نمکي که ميخورند بالا و پايين ميرود. اما برخي افراد ديگر به نظر نميرسد اصلا تحت تاثير قرار گيرند. متاسفانه آزمون سادهاي براي تعيين افراد حساس به نمک وجود ندارد. صدها تحقيق به ارتباط بين مصرف نمک و فشار خون، بيماري قلبي، سکته مغزي و مرگ و مير پرداختهاند. به طور کلي اين تحقيقات نشان ميدهند که کمکردن مصرف نمک فشار خون را کاهش ميدهد و احتمال بروز حمله قلبي و سکته مغزي را ميکاهد. اما مشکل اين تحقيقات اين است که هر کدام آنها دچار نقائصي هستند؛ يا مدت بررسي کوتاه بوده است؛ يا تعداد افراد مورد بررسي کم بودهاند يا عواملي غير از سديم بر روي نتايج آنها تاثير گذاشتهاند. براي همين نميتوان بر مبناي آنها به نتيجهگيري قاطعي دست زد. بنابراين توصيه يکساني در مورد مصرف نمک يا سديم براي همه وجود ندارد. برخي افراد يقينا از مصرف کمتر نمک سود ميبرند. اما در مورد ديگران تفاوت چنداني در ميزان فشار خون به وجود نخواهد آمد. اگر شما کمتر از 50 سال داريد، و فشارخونتان در حد طبيعي است (کمتر از 120 روي 80)، و وضع سلامتيتان خوب است، دليلي وجود ندارد که در حال حاضر مورد نگراني در مورد نمک غذاييتان داشته باشيد. البته بهتر است ذائقهتان را به نمک زياد عادت ندهيد. رژيم غذايي کمنمک براي افرادي مناسب است که مسنتر هستند، مبتلا به فشار خون بالا هستند يا ديابت دارند، يا فشار خونشان به تدريج در حال بالارفتن است. انجمن قلب آمريکا توصيه ميکند مصرف سديم (نمک) روزانه بيش از 2300 تا 2400 ميليگرم در روز نباشد. اگر دچار نارسايي قلبي هستيد مصرف نمک ممکن است ورمتان را زياد کند. در چنين وضعيتي مصرف زياد نمک ممکن است پزشک را مجبور کند که براي دفع مايع اضافي شما را بستري کند تا با داروهاي قوي داخلوريدي تحت درمان قرار گيريد. معمولا توصيه ميشود افراد دچار نارسايي قلبي مصرف سديم روزانهشان را به زير 2000 ميليگرم در روز محدود کنند. افراد دچار بيماري کليوي نيز بايد پرهيز مشابهي را رعايت کنند. نمکي که ميخوريم از کجا ميآيد؟ مقدار ناچيزي از نمکي که مصرف ميکنيم از نمکي که به غذا ميافزاييم يا از نمکي که بر سر ميز به آن اضافه ميکنيم منشا ميگيرد. بسياري از خوراکيها خودشان داراي نمک هستند. از طرف ديگر انواع مختلف غذاهاي آماده، چاشنيها و تنقلاتي که مصرف ميکنيم نيز سرشار از نمک هستند. بنابراين بسيار مهم است که صنايع غذايي را با وضع مقررات به ذکر ميزان نمک (سديم) موجود در فراوردههاي توليديشان وادار کرد. اما تا زماني که چنين امري محقق شود، خودتان بايد ميزان مصرف نمکتان را کنترل کنيد. برچسب روي مواد غذايي را بخوانيد و غذايي را انتخاب کنيد که ميزان سديم (نمک) کمتري داشته باشد، مصرف غذاهاي کنسروشده، منجمد يا آمادهشده کارخانهاي را محدود کنيد، هنگامي که در بيرون غذا ميخوريد غذاهاي کمنمک را انتخاب کنيد و غذاهايتان را با ادويه و گياهان معطر به جاي نمک بپزيد. به ياد داشته باشيد که سديم يا نمک تنها يکي از عواملي است که بر فشار خون و سلامتي قلب و عروق شما موثر است. براي کنترل فشار خون و حفظ سلامت قلب و عروقتان بايد رژيم غذايي سالمي داشته باشيد، ورزش کنيد، مراقب وزنتان باشيد و استرسهايتان را بکاهيد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 386]