واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: بنگاههاى زودبازده اشتغال گران قيمت ايجاد كردتائيد گزارش بانك مركزى در مورد بنگاههاى زودبازده
پس از آنكه بانك مركزى با انجام پژوهشى اعلام كرد بنگاههاى زودبازده در زمينه تسهيلات دريافتى حدود 38 درصد انحراف داشتهاند، گزارشهاى جديد نشان مىدهد كه ميزان انحراف اين طرحها در زمينه ايجاد اشتغال نيز رقمىمعادل 43/38 درصد بوده است. به گزارش خبرگزارى كار ايران، طى سالهاى 85، 86 و پنج ماهه نخست سال 87، تعداد اشتغالهاى جديد ايجاد شده در طرحهاى به بهرهبردارى رسيده 905 هزار و 955 نفر بود و اين در حالى است كه مجريان اين طرحها و دريافتكنندگان تسهيلات در طرحهاى ارائه شده خود به بانكها اعلام كرده بودند اين طرحها يك ميليون و 471 هزار و 526 شغل ايجاد خواهد كرد. اگرچه ايجاد 905 هزار شغل با ميزان اعتبارات كلان دريافت شده بسيار نامناسب و غيرمنطقى به نظر مىرسد، اما انحراف 40 درصدى در تحقق ايجاد اشتغال پس از اجراى طرح و دريافت تسهيلات، انتقادات مطرح شده به موفقيت اجراى اين طرح را تائيد مىكند. در شرايطى كه مسئولان دولت نهم انتقاد زيادى به «طرح ضربتى اشتغال» دولت اصلاحات وارد مىكنند و آن را شكست خورده مىدانند، نگاهى به عملكرد هزينهاى طرح بنگاههاى زودبازده موضوع ديگرى را مطرح مىكند. در طرح ضربتى اشتغال، وامهاى خوداشتغالى به مبلغ 30 ميليون ريال به افراد جوياى كار اعطا مىشد اما آمارهاى رسمىنشان مىدهد كه متوسط هزينه هر اشتغال ايجاد شده در طرحهاى زودبازده 8/132 ميليون ريال بوده است و در واقع اشتغال گرانقيمتى در كشور ايجاد شد. در همين حال بايد به اين نكته نيز توجه كرد كه ميانگين اشتغال پيشبينى شده در قراردادهاى منعقد شده 62/2 نفر بوده است اما ميانگين اشتغال ايجاد شده در طرحهاى به بهرهبردارى رسيده 07/2 نفر بوده است.
معرفى بيش از يك ميليون طرح به بانكها
در مدت ياد شده تعداد طرحهاى معرفى شده به بانكها يك ميليون و 106 هزار و 166 فقره بود كه اشتغال پيشبينى شده براى اين طرحها به 3 ميليون و 114 هزار و 387 نفر مىرسيد و اعتبارى بيش از 621 هزار و 601 ميليارد ريال را تقاضا كرده بودند. از مجموع اين طرحها تا 31 مرداد 87، تعداد 901 هزار و 776 طرح در بانكها بررسى شده و 752 هزار و 353 طرح (معادل 83 درصد طرحهاى بررسى شده) توسط بانكها تائيد شد.
در مدت ياد شده، نسبت طرحهاى به بهرهبردارى رسيده به طرحهاى تائيد شده توسط بانكها 93/61 درصد، نسبت طرحهاى به بهرهبردارى رسيده به قراردادهاى منعقد شده توسط بانك 97/76 درصد و نسبت اشتغال ايجاد شده به اشتغال پيشبينى شده در قراردادهاى منعقده 57/61 درصد بوده است. گزارشهاى رسمىوزارت كار و امور اجتماعى نشان مىدهد استان يزد در ايجاد اشتغال بيش از 71 درصد انحراف داشته است به طورى كه نسبت اشتغال ايجاد شده به اشتغال پيشبينى شده در طرحهاى منعقده 97/28 درصد بوده است. اين نسبت در استانهاى كرمانشاه 2/40، مازندران 01/43 و هرمزگان 63/46 درصد بوده است. بيشترين اشتغال تحقق يافته به ميزان 83/91 درصد مربوط به استان چهارمحال و بختيارى و پس از آن استان زنجان با 71/87 درصد بوده است. گزارشهاى دريافتى نشان مىدهد بانك رفاه بيشترين عدم تائيد را در طرحهاى بررسى شده داشته است. نسبت طرحهاى تائيد شده به طرحهاى بررسى شده در بانك رفاه 89/67 درصد بوده است. اين نسبت در بانك توسعه صادرات نيز 23/69 درصد بود. بيشترين طرحهاى تائيده به طرحهاى بررسى شده به ترتيب مربوط به بانكهاى ملى (39/89 درصد)، مسكن (62/86 درصد)، تجارت (26/86 درصد) و سپه (21/83 درصد) بوده است.
نتيجهگيري
با توجه به آنچه گفته شد به نظر مىرسد اين آمارها به خوبى گزارش بانك مركزى در خصوص انحراف تسهيلات پرداختى به بنگاههاى زودبازده را تائيد مىكند. بانك مركزى بر اساس تحقيقى كه در باره عملكرد بنگاههاى زود بازده انجام داده، عنوان كرده كه 38 درصد از وامهاى پرداخت شده در محل مورد نظر خود هزينه نشده است. اين گزارش در حالى منتشر شده كه وزارت كار به عنوان مجرى اين طرح، معتقد است كه تنها چهار درصد از بنگاهها انحراف داشته اند و وام پرداخت شده در محل مورد نظر خرج نشده است. اين تحقيق هشت هزار بنگاه زود بازده را در بر مىگيرد كه از محل وامهاى اختصاص داده شده به اين بنگاهها وام دريافت كرده اند. بنابر اعلام بانك مركزى مجموع وامهاى دريافتى اين بنگاهها 410 ميليارد تومان بوده كه 160 ميليارد تومان آن صرف امور ديگرى غير از اشتغالزايى از سوى صاحبان بنگاههاى زود بازده شده است. در اين گزارش آمده كه بخشى از اين وامها صرف خريد زمين، آپارتمان سازي، سپردهگذارى در بانكهاى دولتى و خصوصى و خريد اوراق مشاركت شده است. در يك مورد گزارش شده كه بخشى از اين وامها به صورت سپرده قرض الحسنه در آستانه قرعه كشى جوايز يكى از بانكهاى دولتى به اين بانك منتقل شده است. از نظر ميزان انحراف، استان كرمان در صدر قرار دارد و انحراف مالى بنگاههاى آن بيشتر از 80 درصد بوده است. در ميان استانها، استان كرمانشاه كمترين ميزان انحراف را داشته به طورى كه ميزان انحراف مالى آن 14 درصد بوده است. استانهاى اصفهان و هرمزگان نيز جزو استانهايى هستند كه بيشترين انحراف مالى در آنها گزارش شده است. ميزان انحراف مالى در استان تهران بيشتر از 20 درصد گزارش شده است.
دلايل تحقيق
به عقيده كارشناسان، با كنار رفتن مظاهرى و اعلام باز شدن قفل خزانه، دولت دوباره درصدد است سياستهاى پيش از دوران مظاهرى به اجرا بگذارد. اين نگرانى وجود دارد كه برداشتن محدوديتهاى پرداخت وام، آتش تورم را شعله ور كند اما محمد جهرمي، وزير كارگفته است: مدل اقتصادى كه من دنبال مىكنم اين است كه با افزايش توليد، تورم به صورت پايدار كاهش يابد و حال بايد بانكها مراقب باشند كه اين گشايش به سمت توليد برود و خارج از توليد نباشد. بر اساس گزارش وزارت كار، 60 هزارميليارد تومان (66 ميليارد دلار) طرح زود بازده، در نوبت دريافت تسهيلات بانكى قرار دارد.
بحران 60 درصد بنگاهها ارتباطى به نقدينگى ندارد
درحالى كه 5/41 درصد بحران در واحدهاى كارگرى سال 86 به كمبود نقدينگى و 20/18 درصد به سوء مديريت اختصاص داشت سهم ساير عوامل بحران زا در ابن بخش 75/40 درصد بود. كه بدين ترتيب بحران 59 درصد از بنگاههاى كشور ارتباطى به كمبود نقدينگى نداشته است. به گزارش برنا، وزارت كار و امور اجتماعى طى يك بررسى به مقايسه تطبيقى بروز بحران در واحدهاى كارگرى كشور به تفكيك منشا در سال 86 پرداخت. براساس اين گزارش، سال گذشته 158 واحد توليدى به دليل مشكل نقدينگى دچار بحران شدند كه 5/41 درصد كل واحدهايى كه با بحران مواجه بودند را به خود اختصاص داد. كمبود مواد اوليه 15/3 درصد از عوامل بحران در واحدهاى كارگرى را در سال گذشته به خود اختصاص داده بود؛ اين در حالى است كه فرسودگى ماشينآلات تنها يك درصد را شامل مى شد. سهم ركود فروش توليدات در سال 86 در اين بخش نيز 7/4 درصد بود؛ اما اختلاف بين سهامداران يك درصد عامل بحران در واحدهاى كارگرى را به خود اختصاص داده بود. 20/18 درصد از بحران واحدهاى كارگرى در سال 86 ناشى از سوءمديريت بود و ازدياد نيروى انسانى 3/2 درصد را به خود اختصاص داده است. خواستههاى غيرقانونى و ساير موارد نيز به ترتيب 4/3 درصد و 5/24 درصد را به خود اختصاص دادهاند.
دوشنبه 8 مهر 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: حيات نو]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 180]