افزايش نگران كننده زورگيري

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: افزايش نگران كننده زورگيري
ساعت ١٤ . مكان: يكي از كوچه هاي تقريبا خلوت...

موتورسيكلتي با ٢ سرنشين به سرعت جلوي «متين» ١٢ ساله مي پيچد و يكي از ٢ سرنشين، كاردي بزرگ را رو به پسرك مي گيرد و با نگاهي سرد مي گويد: «تلفن همراه و هرچي پول داري».

«متين» زبانش بند مي آيد و ناخودآگاه بدون آن كه بفهمد دست در جيبش مي كند و تلفن همراهش را به همراه چند اسكناس مچاله شده به موتورسواران مي دهد و موتور زوزه كشان از محل دور مي شود.

پسرك آهسته به درخت كنار خيابان تكيه مي زند. شدت ضربان قلبش پيراهن سفيد آستين كوتاهش را تكان مي دهد.پاهايش سست مي شود و چشمانش سياهي مي رود و...

زورگيري ازجمله جرائم خشن است كه انجام آن هرچند وقت يك بار در جامعه شدت مي يابد. در پي افزايش اين جرم ناجا نيز بيكار ننشسته است و مسئله را با حساسيت بيشتري پي گيري مي كند و به تازگي مجازات هاي سنگين تري نيز براي اين جرم در نظر گرفته شده است.

اما با وجود اقدامات انجام شده و حساسيت هاي موجود، سوال اين است كه چرا بايد زورگيري در جامعه وجود داشته باشد و هر روز تعدادي از هم وطنانمان قرباني اين جرم خطرناك شوند. علاوه بر اين، مسئولان چه برنامه هايي براي مقابله با آن دارند و آيا همان حساسيت هايي كه براي اجراي طرح هايي مثل امنيت اجتماعي وجود دارد، براي ريشه كني زورگيري نيز وجود دارد؟

صحبت هاي چند قرباني
«حميد الف» كه چندي پيش هدف چند زورگير قرار گرفته است، ماجرا را اين گونه توصيف مي كند: «همراه با دوستم با موتورسيكلت به سمت منزل مي رفتيم كه ناگهان موتوري كه ٣ سرنشين داشت جلويمان پيچيد و گفت «بچه كجايي؟ كورس مي ذاري»؟!! تا آمدم بگويم نه، ناگهان يكي از ٣ ترك نشين، سوئيچ موتورم را پيچاند و آن را خاموش كرد و ديگري چاقويي بزرگ زير گوشم گذاشت و تلفن همراه من و دوستم و پول هايمان را گرفتند و رفتند.

وي مي افزايد: اين ٣ نفر حدود ٢٢ تا ٢٤ سال سن داشتند و موفق شدم آدرس آن ها را پيدا كنم و به كلانتري بدهم ولي هنوز خبري از دستگيري آن ها نشده است.

«محمد.ع» نيز كه چندي پيش طعمه زورگيران قرار گرفته است مي گويد: شب حادثه حدود ساعت ١١ و نيم شب از كوچه اي خلوت و تاريك رد مي شدم كه موتوري با ٢ سرنشين وارد كوچه شد و سرنشينان آن وانمود كردند كه دارند زنگ خانه اي را مي زنند، اما ناگهان با شمشير و چاقو به من حمله ور شدند و تلفن همراهم را گرفتند.

وي مي افزايد: آن ها قصد داشتند جيب هايم را نيز بگردند كه با آمدن چند عابر پياده منصرف شدند و به سرعت محل حادثه را ترك كردند.

صحبت هاي زورگيران
٢٠ ساله است و ظاهرش خيلي نحيف تر و كوچك تر از آن است كه بخواهد عنوان زورگير را با خودش يدك بكشد. در يكي از اتاق هاي اداره آگاهي كنار ١٠ تا ١٢ زورگير ديگر نشسته و منتظر عاقبت عمل مجرمانه اش است.

خودش مي گويد كه در يك شركت كار مي كرده كه درآمد خوبي نداشته است و به قول خودش «به پولي كه لازم داشتم نمي رسيدم.»

او مي گويد: بيشتر كساني را انتخاب مي كرديم كه سن كمتر و وضعيت ظاهري مرتب تري داشتند و معمولا به سراغ بچه هاي پايين شهر نمي رفتيم.

براي چند ده هزار تومان پول بايد ٢ هفته سخت كار مي كردم اما با يك بار زورگيري مي توانستم يك موبايل بدزدم و خرج يك هفته ام را دربياورم.

از او مي پرسم گوشي ها را چند مي فروختي؟ او مي گويد: قيمت مشخصي ندارد ولي من به حداقل قيمت ممكن هم گوشي ها را مي فروختم.

جوان زورگير ديگري كه موهاي بلند و بور و پوست سفيدش اصلا به حرفه اش نمي خورد نيز مي گويد: به قرص روان گردان معتادم. وقتي قرص مصرف مي كردم برايم فرق نمي كرد طرف مقابل چه كسي است. من فقط دنبال پول بودم و حتي اگر مادرم جلويم بود، او را نيز مي زدم.

او مي گويد: بيشتر طعمه هايمان را از ميان جوان ها انتخاب مي كرديم زيرا زورگيري از اين افراد، راحت تر است و زودتر تسليم مي شوند.

وي به نكته جالب توجهي نيز اشاره مي كند و مي گويد: در محله هاي پايين شهر بهترين و بالاترين مدل تلفن همراه حداكثر به قيمت ٥٠ هزار تومان فروخته مي شود و بسياري از مردم اين محلات فقط از اين گوشي ها مي خرند.

علل گرايش به زورگيري
يك كارشناس انتظامي ضمن اشاره به علل زورگيري از بعد تجربه كاري اش معتقد است كه علل اصلي گرايش به زورگيري، ضعف اقتصادي، اعتياد به موادمخدر و افيوني، شور و هيجان جواني و نيز آسان بودن ارتكاب آن است.وي در توضيح بيشتر مي گويد: متاسفانه جامعه مكان مناسبي براي تخليه انرژي قشر جوان ندارد و تخليه اين انرژي فراوان ممكن است به راه هاي نامناسبي كشيده شود. از سوي ديگر توليد بي رويه و تردد بدون محدوديت موتورسيكلت ها نيز ازجمله عواملي است كه زورگيري را براي مجرمان آسان كرده است.

سرهنگ «رزم خواه» مي گويد: در حال حاضر وضعيت تردد موتورسيكلت ها به گونه اي است كه هر شخصي مي تواند يك موتورسيكلت بخرد و به راحتي و بدون پلاك سوار آن شود. در بعضي موارد از آن جا كه موتورسيكلتي مثلا ١٠ دست چرخيده (خريد و فروش شده است)، پيدا كردن خريدار و فروشنده دشوار مي شود.

از وي مي پرسيم چرا نيروي انتظامي براي اجراي طرح هاي امنيت اجتماعي به اندازه كافي نيرو دارد اما براي مقابله با زورگيران (كه وجدان جامعه را به شدت آزرده مي كنند) نيروي كافي ندارد؟ آيا اين مقوله در قالب امنيت اجتماعي نمي گنجد؟ وي مي گويد: اراذل و اوباش و يا مصاديق طرح هاي مقابله با بي حجابي مشخص اند. به عنوان مثال اراذل و اوباش هم سابقه و پرونده دارند و هم مكان آن ها مشخص است.

مصاديق بي حجابي نيز به راحتي قابل مشاهده است اما سارقان زورگير اغلب جوان هايي مي باشند كه فاقد پرونده اند و از آن جا كه نه سابقه انگشت نگاري دارند ونه جاي آن ها معلوم است، براي برخورد با اين افراد با مشكل مواجهيم.

وي ٨٥ درصد زورگيران را افراد جوان مي داند و مي گويد: با توجه به گراني هاي اخير پديده زورگيري اندكي تشديد شده است.

همكاري نامناسب سازمان هاي مرتبط
هرچند مردم انتظار دارند نيروي انتظامي بتواند با زورگيري مقابله و اين پديده شوم را ريشه كن كند، واقعيت اين است كه هميشه هم نمي توان توپ را در زمين حريف (نيروي انتظامي) انداخت و در بسياري از موارد به نظر مي رسد اين نهادهاي مرتبط اند كه وظيفه خود را در جلوگيري از پرورش چنين پديده اي انجام نداده اند و يا نتوانسته اند با اطلاع رساني و حركات اثربخش به كاهش اين پديده كمك كنند.

رئيس پليس آگاهي خراسان رضوي معتقد است چنانچه مقابله را با جرايمي مثل زورگيري به صورت زنجيري تصور كنيم، نيروي انتظامي آخرين حلقه مقابله با اين پديده شوم است اما در عمل در كشور ما قضيه برعكس شده و نيروي انتظامي به حلقه نخست مقابله با جرائم تبديل شده است.

سرهنگ صادقي مي گويد: بدون توجه به كاركرد نهادهايي مثل صدا و سيما، وزارت اقتصاد، آموزش و پرورش و رسانه و ساير نهادهاي مرتبط، عمده مسئوليت مقابله با زورگيران برعهده نيروي انتظامي گذاشته شده است و با اين وضعيت مقابله با اين جرم خطرناك بسيار دشوار خواهد بود.

وي مي افزايد: به عنوان مثال شركت برق مي تواند در تامين امنيت شهروندان موثر باشد زيرا ٦٥ درصد سرقت ها و زورگيري ها در نقاط تاريك شهر انجام مي شود.

سرهنگ صادقي مي افزايد: امسال به نسبت سال گذشته شاهد بيش از ٤٠ درصد افزايش در سرقت به عنف و زورگيري بوده ايم و برخلاف برخي تصورات و طبق «جغرافياي جرم» زورگيري را به هيچ وجه نمي توان محدود به منطقه مشخصي دانست.

رئيس پليس آگاهي خراسان رضوي مي افزايد: اكثر زورگيران از آن جا كه حرفه اي نيستند سن كمي دارند و خيلي از آن ها اساسا به مرحله اشتغال نيز نرسيده اند و براي به دست آوردن پول توجيبي مرتكب اين جرم مي شوند. از طرفي ابزار زورگيري نيز خيلي سهل الوصول است و با يك موتور و چاقو مي توان اين كار را انجام داد. هرچند هم اكنون بسياري از زورگيري ها به وسيله چند موتورسيكلت و گروهي انجام مي شود.

وي با اشاره به اين كه كشفيات ما به نسبت سال قبل ١٢٠ درصد افزايش داشته است مي گويد: در ٩٥ درصد زورگيري ها در سطح شهر مشهد حداقل يك تلفن همراه به سرقت رفته است و هرچند سازمان ها و نهادهاي مرتبط اقدامات كافي را براي پيش گيري از زورگيري به خوبي انجام نمي دهند، ما با اقدامات متفاوت و روش هاي گوناگون سعي در كاهش اين جرم داريم.

تكليف چيست
به هر حال هرچند به نظر مي رسد كه اقدامات انتظامي براي مقابله با زورگيرها افزايش يافته است، واقعيت اين است كه نيروي انتظامي به تنهايي قادر به كنترل اين پديده شوم نيست.

حال بايد پرسيد تكليف چيست و چگونه مي توان اين جرم خطرناك را كنترل كرد يا به حداقل رساند؟

رئيس مركز اطلاع رساني پليس تهران ضمن اشاره به اين كه برخورد با زورگيران در راستاي حفظ امنيت اجتماعي و در كنار برخورد با بي حجابي و اوباش مورد توجه ويژه قرار گرفته، معتقد است كه نيروي انتظامي متولي برخورد با اين جرم خشن است اما اين كه چرا زورگيري افزايش يافته، در حيطه كار نيروي انتظامي نيست.

سرهنگ احمدي مي گويد: بررسي علل افزايش زورگيري و نحوه برخورد موثر در پيش گيري از آن، مسئله اي اجتماعي و فرهنگي است و نيازمند اظهارنظر كارشناسان مسائل اجتماعي و فرهنگي است.

جامعه؛ شريك جرم
يك جامعه شناس و مدرس دانشگاه براي تعيين تكليف قطعي زورگيري، ابتدا ريشه يابي اين موضوع را داراي اهميت مي داند و مي گويد: نارسايي هاي روحي و رواني در كنار فقر و اعتياد از جمله مهم ترين عوامل موثر در زورگيري است.

دكتر «آزادمنش» مي افزايد: راه مبارزه ريشه اي با اين موضوع برخورد قضايي و انتظامي صرف نيست و اين امر ابتدا نيازمند برخورد فرهنگي از طريق خانواده، مدرسه، وسائل ارتباط جمعي و رونق اشتغال است.

وي مي گويد: ميانگين سن زورگيرها حدود ٢٠ تا ٢٢ سال است و اين افراد دست پرورده خانواده، آموزش و نظارت مديران و مسئولان اند و اين درست نيست كه ما تنها به تنبيه يك فرد شرور و زورگير بسنده و ساير نهادهاي موثر اما كم تحرك را به حال خود رها كنيم.

آزادمنش مي افزايد: زورگيرهاي جوان از خارج از كشور وارد نشده اند و از روز اول نيز منحرف نبوده اند، اين افراد دست پرورده جامعه اند و جامعه نيز بايد مسئوليت اصلاح و تربيت آن ها را بپذيرد.

وي مي گويد: در حال حاضر هزينه بسياري از سرگرمي هاي مشروع مانند رفتن به استخر يا سونا و حتي يك شام معمولي براي بسياري از جوان ها سنگين است و از طرفي در سايه كم توجهي نهادهاي اخلاقي و رسانه ملي و آموزش و پرورش نسلي تربيت شده است كه به خودش جرأت مي دهد دست به چنين اعمال مجرمانه اي بزند.

اين جامعه شناس معتقد است كه جامعه بايد خودش را شريك جرم در اين موارد بداند و تنها به تنبيه بسنده نكند.

وي به طور دقيق تر چند پيشنهاد مطرح مي كند و مي گويد: بايد تفريح هاي جوانان سهل الوصول تر و با اجراي دقيق و سريع اصل ٤٤ و ساير فعاليت هاي اقتصادي ثروت به بدنه جامعه تزريق شود. در كنار اين مسائل كاركردهاي نظام آموزشي و تربيتي نيز نيازمند اصلاح و بازبيني است.

به هر حال بايد به خاطر سپرد كه نمي توان از جامعه انتظار داشت كه در تمام موارد بدون هيچ عيب و نقصي هنجارها و قوانيني را رعايت كند اما آن چه مهم است اين است كه نمي توان شاهد تخطي از قوانين و هنجارها بود.

شايد اگر ديروز با تامل بيشتري برنامه ريزي مي كرديم، امروز نيازي نبود تا فرزندانمان را با دلهره به خيابان بفرستيم و چه بسا اگر امروز از اين مهم غفلت كنيم فردا پاسخي براي آيندگان نداشته باشيم.
شنبه 30 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]