سيب‌زمينى سرشار ازويتامين A و B6

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: سيب‌زمينى سرشار ازويتامين A و B6
سيب‌زمينى (فارسى درى افغانستان: كچالو) گياهى است از تيره سيب‌زمينيان كه داراى برگ‌هاى مركب و بريده و گل‌هاى سفيد يا بنفش است. ميوه آن كوچك، كروي، قرمز، سته و سمى‌است؛ ولى داراى ساقه‌هاى زيرزمينى خوراكى است كه حاوى اندوخته نشاسته فراوان است گل‌هايش پنج قسمتى ( گلبرگ به هم چسبيده و كاسبرگ به هم چسبيده‌است). تعداد پرچم‌ها نيز است كه به هم متصل شده و يك لوله بساكى را ساخته‌اند و مادگى از وسط آن خارج شده‌است. اين گياه داراى رقم‌هاى مختلف است كه آنها را به زودرس، ديررس و ميانه‌رس تقسيم مى‌كند و برحسب استفاده اين گياه به سيب‌زمينى خوراكي، علوفه‌اى و صنعتى (جهت استفاده الكل، نشاسته و يا قند) تقسيم مى‌شود. در حال حاضر هر ساله در حدود ميليون تن سيب‌زمينى در سراسر جهان توليد مى‌شود. روسيه و آلمان بزرگ‌ترين توليد كنندگان سيب‌زمينى هستند. دانشمندان آمريكايى دريافته‌اند كه سرمنشا كليه انواع سيب‌زمينى‌هاى امروزى را مى‌توان به يك گياه واحد كه بيش از هفت هزار سال قبل در پرو كشت شد، ردگيرى كرد. سيب‌زمينى در حوالى سال توسط فاتحان اسپانيايى از آمريكاى جنوبى به آن كشور منتقل شد و كشت آن در سراسر اروپا رواج يافت. سيب‌زمينى بعدا توسط مستعمره نشين‌هاى بريتانيايى به آمريكاى شمالى منتقل شد. سيب‌زمينى نخستين بار توسط ميرزا ملكم خان در اواسط پادشاهى فتحعلى‌شاه قاجار به ايران آورده شده‌است، براى همين در ابتدا به آن «آلو ملكم» مى‌گفتند و اكنون هم در بعضى شهرهاى ايران سيب‌زمينى را به نام آلو مى‌شناسند.

خواص غذايى و دارويي

سيب‌زمينى سرشار از بتاكاروتن (پيش ساز ويتامين A) است كه وقتى پخته مى‌شود به آسانى جذب مى‌شود. ساقه و برگ‌هاى سيب‌زمينى حاوى سمى‌به نام سولانين است، بنابراين نبايد آن را مصرف كرد، ولى جوشانده رقيق شده همين برگ‌ها را به عنوان ماده خواب آور و آرامش دهنده اعصاب استفاده مى‌كنند.

مهم ترين ماده اصلى موجود در سيب‌زمينى نشاسته‌است كه معمولا تا درصد آن را تشكيل مى‌دهد، از اين رو براى تامين انرژى ماده مفيدى است كه نسبت به غلات كمتر تحت تاثير آفات قرار مى‌گيرد و پرورش آن آسان تر است. سيب‌زمينى تقويت كننده قلب، محكم كننده لثه، مسكن درد و زخم معده است. سيب‌زمينى در بين سبزيجات حاوى ويتامين ث بالايى است و براى تامين ويتامين ث مورد نياز براى جلوگيرى از خونريزى لثه مفيد است، ولى نكته بسيار مهم اين است كه در اثر ماندن در انبار و پخت نامناسب مقدار زيادى از ويتامين ث آن به هدر مى‌رود.

سيب‌زمينى علاوه بر ويتامين ث حاوى مواد مفيد ديگرى مثل پتاسيم، فسفر، آهن و منيزيم است.

سيب‌زمينى حاوى مقدار زيادى ويتامين B6 است. يك فنجان سيب‌زمينى پخته درصدB6 مورد نياز روزانه شما را تامين مى‌كند. مى‌دانيد كه بسيارى از آنزيم‌هاى بدن خصوصا آنهايى كه در تبديلات پروتيينى درگير هستند به B6 محتاج هستند، در نتيجه براى توليد سلول‌هاى جديد احتياج بهB6داريم.B6 براى ورزشكاران بسيار حياتى است و به آمادگى و بازسازى بدنشان كمك مى‌كند. پس بهتر است حتما در رژيمشان از آن استفاده كنند. B6 در جلوگيرى از سرطان نيز مفيد است.

پس بهتر است بزرگسالان و افراد مسن حداقل هفته‌اى يك بار سيب‌زمينى را جايگزين ديگر مواد نشاسته‌اى كنند.

سيب‌زمينى بخصوص تازه و پوست نكنده آن حاوى مقاديرى پروتئين و ويتامين بخصوص ويتامين ث است.

سيب‌زمينى اگر براى مدتى طولانى انبار شده يا براى مصرف پوست كنده شده باشد تا حدودى خواص غذايى خود را از دست مى‌دهد. با اين حال سيب‌زمينى سرخ كرده همچنان حاوى پتاسيم و ويتامين ث است.

ويتامين ث يك آنتى اكسيدان است و به توليد پروتئينى به نام «كولاژن» كه تشكيل دهنده استخوان، غضروف مفاصل، عضلات و رگ‌هاى خونى است، كمك مى‌كند.

سيب‌زمينى مهم‌تر از هر چيز منبع نشاسته (كربوهيدرات) و همچنين مقدارى مواد معدنى مانند پتاسيم و كلسيم است.

ساير خواص سيب‌زميني

• سيب‌زمينى ادرار را زياد مى‌كند، در نتيجه براى كليه و مثانه مفيد است.

• سيب‌زمينى حاوى آنزيم‌هايى است كه براى التيام زخم‌هاى معده بسيار مفيد است و براى تسكين مواضع متورم خارجي، پخته آن را گرم روى محل آسيب ديده مى‌گذارند كه موجب التيام خواهد شد.

• ضماد خام آن را روى محل سوختگى و پلك ورم كرده مى‌گذارند (البته بايد كاملا استريل باشد) و بسيار تسكين دهنده‌است.
چهارشنبه 27 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 251]