ترس، مادر بیماری‌های روانپزشکی کودکان

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: ترس، ایجاد سوال های بی‌جواب و اختلال‌های روانی و رفتاری گوشه‌ای از تأثیرهای دیدن فیلم‌های ماورایی توسط کودکان است. پخش سریال‌های مناسبتی ماه رمضان با موضوع روح، دلیلی شد تا پای صحبت‌های دکتر اکبر محسنی‌فر بنشینیم و در خصوص تأثیر این فیلم‌ها بر کودکان از وی سوال کنیم. نتیجه گفت‌وگوی ما را از زبان این
دکتر روان‌شناس و آسیب شناس اجتماعی بخوانید.

تأثیر دیدن فیلم‌هایی با موضوع ماوراءالطبیعه

من شخصا معتقدم دیدن این فیلم‌‍‌ها تأثیر منفی زیادی دارد. چرا که ذهن هر کودک خردسال قابلیت بازسازی صحنه‌ها را دارد. وقتی کودکی این فیلم‌ها را نگاه می‌کند به دلیل اینکه از آن مفاهیمی برداشت می‌کند، طبیعتا ممکن است در ذهنش سوال‌هایی نیز ایجاد شود که معمولا خانواده‌ها قادر به پاسخگویی به این سوال‌ها در مسیر درست نخواهند بود. چرا که منبع معتبر و آگاهی کافی در خصوص پاسخگویی به مسائل ماوراءالطبیعه برای کودکان وجود ندارد. تأثیر منفی دیگری که دیدن این فیلم‌ها روی بچه‌ها دارد ایجاد ترس است که این تأثیر شایع‌تر و معمول‌تر است و ممکن است از بین بردن این ترس به همین راحتی امکان‌پذیر نشود.

عاقبت سوالات بی‌جواب

اگر کودک از ما سوالی بپرسد که قادر به پاسخگویی به آن نباشیم و جواب ما او را قانع نکرده و برای او کافی نباشد، دو حالت ممکن است رخ بدهد؛ در حالت اول ممکن است این سوال سطحی و گذری باشد و کودک بعد از مدتی آن را فراموش کند اما در حالت دوم ممکن است این سوال‌ها اساسی باشد و کودک نتواند آن را فراموش کند و چون جواب درستی برای آن ندارد، آن سوال در ذهنش می‌ماند تا بالاخره برای آن جوابی پیدا کند. ممکن است کودک برای پیدا کردن جواب به هر جایی و هر کسی روی بیاورد و در آخر به خاطر نداشتن منابع اطلاعاتی درست، به پاسخی نرسیده و کلا منکر مسائل ماوراءالطبیعه مثل روح شود و چون مسائل ماواءالطبیعه ارتباط مستقیم با اعتقادات دینی ما دارد، این اتفاق باعث وارد شدن آسیب جدی به ریشه اعتقادات فرزندمان می‌شود. همچنین به وجود آمدن تضاد اعتقادی ازجمله مسائلی است که باعث آسیب‌های شخصیتی خواهد شد و زمینه‌ساز بروز ناهنجاری رفتاری است.

حتی در مواردی که ما از نظر خودمان پاسخ قابل قبولی برای این قبیل سوال‌های کودکمان داریم چون جواب‌های ما در حد فکر و درک فرزندمان نیست او را دچار سردرگمی کرده و باز باعث به وجود آمدن آسیب‌های اعتقادی می‌شود؛ مثلا اگر به بچه بگوییم که این فقط یک فیلم است، این‌طور تلقی می‌شود که اینها دروغ هستند، باور او در مورد روح از بین می‌رود. اگر هم بگوییم این مسائل راست هستند که باز به وجود آمدن سوال‌های دیگری را درپی دارد.

ترس، مادر بیماری‌های روانپزشکی

مطالعه بیماری‌های روانپزشکی عام، طیف وسیعی از روانپزشکان را به این نتیجه رسانده که ترس، مادر همه بیماری‌های روانپزشکی است. اگر کودکی از این سریال‌ها دچار ترس شود، برای او پیامدهای به شدت خطرناکی در پی دارد. درست است که 80 درصد این ترس‌ها به مرور زمان در کودک از بین رفته و به باد فراموشی سپرده می‌شود اما باید دقت داشته باشیم که 20 درصد این ترس‌ها که درصد کمی هم نیست، به تدریج در کودک بیماری‌های روانی یا ناهنجاری رفتاری ایجاد می‌کند که گاه درمان آن به جز دارو با چیز دیگری ممکن نیست. حداقل تأثیر منفی‌ای که ترس روی فرزندانمان می‌گذارد، این است که اعتمادبه‌نفس آنها را پایین آورده و باعث می‌شود کودک در اجتماع احساس تحقیر شدن کند و همین، خودباوری او را کم می‌کند. تکرار دیدن این فیلم‌ها باعث پایدار شدن ترس شده و درمان این ترس را سخت‌تر خواهد کرد. آن وقت است که خانواده‌ها با کودکی خیالپرداز و شکاک و گاه افسرده مواجه خواهند شد.

در مورد فیلم‌های خشن چطور؟

علاوه بر فیلم‌هایی که در مورد ماوراءالطبیعه ساخته می‌شود، این روزها فیلم‌های اکشن زیادی ساخته می‌شودکه بچه‌ها هم آنها را تماشا می‌کنند. دیدن چنین فیلم‌هایی علاوه بر ایجاد ترس، باعث ایجاد هیجانات کاذب در فرزندان شده و به مرور زمان باعث بروز خشونت‌های رفتاری و پرخاشگری در آنها می‌شود. مطالعات روان‌شناسی نشان می‌دهد پایین آمدن سن ارتکاب به بزه یکی از پیامدهای تماشای فیلم‌های خشن توسط این سنین است. صحنه‌های خشونت‌بار تأثیری جز به بار آمدن کودکی عصبانی نخواهد داشت. به همین میزان بازی‌های کامپیوتری خشن هم همین تأثیرهای منفی را درپی دارند.

چطور جلوگیری کنیم؟

اولین قدم برای جلوگیری از بروز تأثیرهای منفی این فیلم‌ها بر روح و روان کودکان، باید توسط خانواده‌ها برداشته شود. فرزندان ما باید توجیه شوند که هر فیلمی برای سن آنها ساخته نشده و نباید اصرار بی‌دلیل برای دیدن یک فیلم انجام دهند. اما قدم بعدی به عهده سازندگان این فیلم‌ها و صدا و سیماست. متأسفانه بسیاری از این فیلم‌ها بدون توجه به زمان‌بندی سنی در ساعت‌هایی پخش می‌شوند که بینندگان با هر رده سنی پای تلویزیون هستند؛ به عنوان مثال در فیلمی که ماه رمضان امسال درست بعد از افطار پخش می‌شود، دقیقا شاهد همین اتفاق هستیم. چون بعد از افطار بزرگسالان روزه‌دار احساس کرختی می‌کنند و نیاز به استراحت دارند؛ پای تلویزیون می‌نشینند و بچه‌ها هم در کنار آنها هستند.

صداوسیما باید توجه داشته باشد که اگر هم قرار است فیلمی با موضوع های ماورایی یا اکشن پخش شود، در ساعت های پایانی شب پخش شود. گاهی به نظر می‌رسد که سازندگان نه‌تنها توجهی به موضوع رده‌بندی سنی ندارند بلکه هدفشان آموزش مسائل دینی از این طریق است و شاید اطلاع ندارند که این فیلم‌ها شیوه‌های صحیحی برای آموزش مسائل اعتقادی نیست. حتی ممکن است قداست موضوع مهمی مثل روح در ذهن کودک ما رنگ باخته و مورد تمسخر قرار گیرد.

درست است که ذکر این موضوع که این فیلم برای بچه‌های زیر 12 سال توصیه نمی‌شود؛ شاید موجب بروز حساسیت بیشتر شود و حتی بینندگان زیر 12 سال را کنجکاوتر کند اما اگر این اطلاع‌رسانی در تبلیغات قبلی به خانواده‌ها اطلاع‌رسانی شود، یک هشدار مثبت تلقی می‌شود.یکی دیگر از اقدام هایی که صداوسیما باید به آن توجه داشته باشد، این است که بعد از ساخت چنین سریال‌هایی که با باورهای ما سروکار دارد، باید آمار گرفته شود که در هر رده سنی مسبب بروز چه سوال هایی شده. آن وقت بعد از تشکیل گروه بازآفرینی، این سوال ها را پاسخگو باشند.

چطور درمان کنیم؟

فرض کنیم که در مواردی این ترس در کودکی به وجود آمده و یک ترس سطحی هم نبوده است. در اولین قدم خانواده‌ها باید با فراهم کردن محیطی امن و آرام باعث اطمینان خاطر فرزند شوند. اگر کودک شما از چیزی ترسیده تا زمانی که این ترس در او از بین نرفته، شب‌ها در کنار او بخوابید چرا که ریشه‌دار شدن ترس ممکن است باعث بروز مشکل هایی از قبیل لکنت زبان شود که غیرقابل جبران است. خانواده‌ها باید با صحبت و محبت کردن در کمرنگ شدن این ترس‌ها تأثیرگذار باشند و اگر احساس کردند که ترس فرزند آنها دارد حالتی غیرطبیعی به خود می‌گیرد اجازه ندهند این ترس به سنین بالاتر منتقل شده و اشکال منفی دیگری به خود بگیرد بلکه باید کودک را تحت معالجات روانپزشکی و رفتار درمانی قرار دهند. چنانچه با دیدن این فیلم‌ها در کودک ما سوالی ایجاد شد، نباید در پاسخ دادن به آن سهل‌انگاری کنیم و برای جلوگیری از بروز آسیب‌های اعتقادی باید هر طور شده به منبعی آگاه دسترسی پیدا کرده و جواب سوال کودکمان را بیابیم.

نمونه‌های واقعی

شاید خیلی‌ها فکر کنند که داریم بزرگنمایی می‌کنیم اما کتمان تأثیر فیلم‌های خشن و موضوعات ماوراءالطبیعه روی روان فرزندان در واقع سرپوش گذاشتن روی حقیقت است. باید باور کنیم در جامعه‌ای که تبلیغات بصری روی خوراکی صبحانه ما هم اثر می‌گذارد؛ بی‌تأثیر دانستن فیلم‌های این‌چنینی روی فرزندان توجیهی ندارد.چند سال قبل مدیر یک مدرسه‌ دخترانه با من تماس گرفت و گفت یکی از دانش‌آموزان از صبح در حال گریه است و هیچ‌کس نمی‌تواند او را آرام کند. وقتی با آن دختربچه حرف زدم، فهمیدم که او در صحنه‌ای از یک سریال دیده بوده که کودکی همسن خودش شاهد مرگ مادر خود آن هم به دست پدرش بوده و حالا این دختربچه می‌گفت که هر روز که به مدرسه می‌روم فکر می‌کنم در نبودم، مادر من هم به دست پدرم کشته خواهد شد.

این ترس روزها با آن بچه همراه بود و بعد از مدتی تأثیر منفی خود را روی او گذاشت. در موردی دیگر با پسربچه‌ای مواجه بودیم که به همراه پدر و مادر خود یک سریال تلویزیونی تماشا کرده و ترسیده بود و بعد از مدتی موهای او به طرز عجیبی شروع به ریختن کرد. پزشکان متخصص پوست و مو هیچ توجیهی جز ریشه های عصبی برای طاس شدن ناگهانی کودک نداشتند و حالا نه‌تنها ترس ناشی از دیدن آن فیلم بلکه از دست دادن زیبایی هم بر روان آن کودک تأثیر گذاشته بود.

منبع: همشهری

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 112]