حلقه مفقوده صنعت دامپروري‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: حلقه مفقوده صنعت دامپروري‌

يك عضو دبيرخانه ‌‌فدراسيون بين‌المللي شير با تاكيد بر ضرورت ايجاد خانه شير در كشور، مي‌گويد: صنعت شير كشور از نداشتن تشكلي كه بتواند تمام حلقه‌هاي زنجيره‌ توليد، فرآوري،‌ ‌توزيع و مصرف شير را در دل خود جاي داده و هماهنگي‌هاي لازم را بين آنها ايجاد كند، به شدت رنج مي‌برد.‌

نبود نظم، كنترل،‌ ‌هماهنگي و ساختارهاي درست در بازار شير كشور باعث بروز نابه‌ساماني‌هاي زيادي در‌‌ ‌‌چرخه توليد شير شده كه ادامه اين روند، باعث افت توليد و مصرف شير و فرآورده‌هاي آن‌ ‌مي‌شود كه نهايتا سلامت جامعه و بهره‌وري كشور را با چالش‌هاي اساسي مواجه مي‌كند.‌

با مطالعه تجربه‌هاي‌ ‌بين‌المللي، به نظر مي‌رسد تشكلي است كه مي‌تواند تمام حلقه‌هاي زنجيره‌‌ ‌توليد، فرآوري، توزيع و مصرف شير را در خود جاي دهد و بين كشاورزان، دامداران،‌‌ ‌‌فرآوري‌كنندگان، مسئولان دولتي و غير دولتي صنعت شير و ... هماهنگي‌هاي لازم را‌ ‌ايجاد كرده تا صنعت شير با كمترين چالش براي توسعه كمي و كيفي برنامه‌ريزي كند.‌‌

امجدي‌گلپايگاني عضو دبيرخانه فدراسيون بين‌المللي شير تصريح مي‌كند: ‌‌ارگاني است كه با برنامه‌ريزي‌هاي دقيق مي‌تواند موقعيت‌هايي ايجاد كند كه صنايع‌‌ ‌لبني بتوانند بازارهاي محلي و بين‌المللي خود را توسعه داده تا دامداران و كشاورزان‌ ‌نيز بتوانند با حداكثر سوددهي محصول خود را توليد كنند.‌

همچنين انجام گفتگوهاي رسمي براي رسيدن به توافق‌هاي لازم براي توسعه صنعت شير با‌ ‌دولت، ايجاد ارتباط با ارگان‌هاي مرتبط با صنعت و ايجاد هماهنگي‌هاي لازم بين آنها‌‌ را از وظايف است ضمن آنكه از توان مديريت بحران‌‌ ‌برخوردار است و مي‌تواند در مواقع بحراني مشكلات را برطرف كند.‌

‌مهرنوش امجدي‌گلپايگاني تصريح مي‌كند: در تمام دنيا ابتدا خانه‌هاي شير در كشور تشكيل مي‌شود و سپس با عضويت‌‌ ‌در اين فدراسيون از آن به عنوان يك بازوي اجرايي و علمي با حجم عظيمي از اطلاعات به‌‌ ‌‌روز استفاده مي‌كنند.‌

وي با انتقاد از شكل نگرفتن خانه شير در‌ ‌ايران، مي‌افزايد: اگر دولت‌ها به اين باور برسند كه شير يك غذاي اصلي است و مصرف آن باعث‌ ‌ارتقاء سلامت و بهره‌وري جامعه مي‌شود، بايد براي آن تعريف داشته و سياست‌گذاري‌ ‌كنند و براي آنكه توليدكننده و مصرف‌كننده دستخوش تغييرات و سلايق مديران‌ ‌اجرايي كشور نشوند، خانه‌اي براي آن تشكيل ‌دهند كه در تمام زمينه‌ها از توليد،‌‌ ‌‌مصرف، اشتغال، اقتصاد، اجتماع و... تعريف ارائه كنند.‌

در بسياري از‌ ‌كشورهاي دنيا تمام سياست‌هاي مرتبط با شير توسط خانه شير به دولت‌ها ابلاغ و‌‌ ‌‌دولت‌ها آن را اجرا مي‌كنند كه نشانگر اهميت اين تشكل است. ضمن آنكه دولت‌ها نيز با‌ ‌حضور نماينده خود در اين خانه هم از نظرات كارشناسي بهره‌مند شده و هم با اعلام‌ ‌سياست‌هاي خود به اعضا با آنها تعامل دارند.‌

يك عضو هيات مديره انجمن صنفي صنايع لبني نيز تشكيل تشكلي كه هماهنگي‌هاي لازم را بين بخش‌هاي توليد، فرآوري، توزيع و مصرف ايجاد كرده، ضروري دانسته و بر ضرورت تاثير در رفع مشكلات اين صنعت تاكيد مي‌كند.‌

محمد فربد با بيان اينكه تمام عناصر تاثيرگذار‌ ‌اين صنعت از وزارت جهاد كشاورزي، بازرگاني، واحدهاي توليدكننده و فرآوري‌كننده در‌ ‌اين تشكل حضور دارند و از اين رو بهتر مي‌توانند مسائل بخش را برنامه‌ريزي و ساماندهي كنند،‌‌‌ ‌تصريح مي‌كند: در حاليكه يك دهه قبل در وزارت جهاد كشاورزي براي تشكيل اين تشكل (خانه‌ ‌شير) هزينه‌هاي زيادي صرف و حتي مقاديري نيز از سازمان‌هاي بين‌المللي براي‌‌ ‌‌شكل‌گيري آن كمك شد اما هيچ نتيجه‌اي نداشت و اجرايي نشد.‌

وي اظهار كرد: با توجه به اينكه با تشكيل‌ ‌خانه شير از اعتبارات بخش دولتي كاسته مي‌شود، اما نهادهاي دولتي به تصدي‌گري عادت‌‌ ‌كرده‌اند و در اين راستا همكاري‌هاي لازم صورت نگرفته است.‌

عضو هيات مديره انجمن صنفي صنايع لبني‌ ‌ايران با تاكيد بر اينكه اين بخش نيازمند سياست‌گذاري بر پايه تفكر اقتصادي است،‌ ‌مي‌افزايد: عليرغم تاكيد فراوان به مسئولان وزارت بازرگاني مبني بر عدم‌افزايش‌ ‌ميزان شير يارانه‌اي، سهميه شير يارانه‌اي در تمام استان‌ها افزايش يافت كه باعث‌‌ ‌‌برهم خوردن عرضه و تقاضا و افزايش قيمت شير مي‌شود چراكه شير به اندازه كافي وجود‌ ‌ندارد و افزايش سهميه يارانه آن باعث افزايش تقاضا مي‌شود.‌

فربد مي‌افزايد: صنعت نيازمند تصميماتي منبعث از تفكر اقتصادي است كه اگر‌‌ ‌تشكلي در اين زمينه وجود داشت اين تصميمات براي صنعت اتخاذ نمي‌شد.‌

يك عضو هيات علمي‌ ‌دانشگاه تهران هم با تاكيد بر عدم مداخله بخش دولتي در صنعت شير، مي‌گويد: اگر دولت‌‌ ‌از صنعت شير دست برداشته و بازار آن را به عرضه و تقاضا واگذار كند باعث افزايش ‌‌سرمايه‌گذاري در اين صنعت و ايجاد رقابت در اين بخش خواهد شد كه در اين شرايط تشكلي‌ ‌به نام به شكل موثر در صنعت شكل خواهد گرفت.‌

به نظر مي‌رسد با توجه به اينكه مزايا و معايب متوجه توليدكنندگان و بخش خصوصي است نبايد بخش دولتي تصميم‌گيري و قيمت‌گذاري در اين عرصه‌ ‌داشته باشد و براي حمايت از مصرف‌كنندگان مي‌تواند يارانه براي قشر آسيب‌پذير جامعه‌‌ ‌و همچنين دانش‌آموزان در نظر گيرد.‌

همچنين از آنجاييكه بازار ‌‌نهاده‌هاي توليد آزاد است و هيچ كنترل و نظارتي در اين بخش صورت نمي‌گيرد، از اين رو قيمت شير‌ ‌نيز بايد از تعزيرات دولتي خارج شده و براساس عرضه و تقاضا مشخص شود و بخش دولتي‌‌ ‌براي حمايت از مصرف‌كنندگان بايد شير يارانه‌اي در مدارس و براي قشر ضعيف جامعه توزيع‌‌ ‌‌كند.‌

اردشير نجاتي‌حوارمي عضو هيات علمي دانشگاه تهران مي‌گويد: با توجه به اينكه تنها‌‌ ‌منبع درآمد دامداران شير است، بخش دولتي نبايد با اتخاذ تصميمات در اين عرصه خللي به‌ ‌اين بخش وارد كند و تصميمات و سياست‌هاي اين بخش بايد به نمايندگان توليد، توزيع و‌ ‌فرآوري واگذار شود و در اين زمينه تشكلي به نام كه در برگيرنده نمايندگان همه‌‌ ‌بخش‌هاست، مي‌تواند هماهنگي لازم را ايجاد و سياست‌هاي اقتصادي لازم را اتخاذ كند.‌

وي مي‌افزايد: موفق‌ترين شيوه در اين زمينه، واگذاري‌‌ ‌كامل امور به بخش خصوصي و تشكل‌هاي آنها است.‌

وي با ابراز تاسف از اينكه دامداران مجبور‌ ‌هستند به دليل افزايش شديد قيمت‌ نهاده‌ها و پايين بودن قيمت خريد شير با مصرف‌ ‌كمترين خوراك كمترين توليد را داشته باشند، تصريح مي‌كند: اين امر باعث تضعيف دام،‌ ‌كاهش توليد عمر، كاهش توليد مثل و ... مي‌شود كه زنگ خطري براي صنعت دامداري محسوب‌ ‌مي‌شود. از سوي ديگر پس از چندين سال تلاش براي واردات تليسه به منظور افزايش توليد ‌‌شير دامداران گاو شيري خود را به دليل بحراني بودن وضعيت روانه كشتارگاه مي‌كنند.‌

در اين خصوص يك متخصص علوم دامي مي‌گويد: با توجه به اينكه در حال حاضر هر يك از بخش‌هاي مختلف صنعت شير خود را‌ ‌جدا از يكديگر مي‌دانند، وجود نهاد مناسبي در اين زمينه با تركيب مشخص و متشكل از‌‌ ‌نمايندگان اين زيربخش‌ها با داشتن اختيارات لازم براي بهبود وضعيت صنعت ضروري ‌‌است.‌‌‌

محمود وطن‌خواه - عضو هيات علمي موسسه‌‌ ‌‌تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي شهركرد با اشاره به وجود مشكلات در داخل هر يك از بخش‌هاي ‌‌توليد، فرآوري، توزيع و مصرف شير، مي‌گويد: عليرغم وجود مشكلات دروني در هر يك از‌ ‌اين بخش‌ها، هماهنگي و ارتباط موفقي بين هر‌يك از اين حلقه‌ها وجود ندارد كه‌ ‌شكل‌گيري نهاد قطعا در ايجاد ارتباط سالم و هماهنگي بين اين بخش‌ها‌‌ ‌موثر خواهد بود.‌‌‌

وي با بيان اينكه عمده مشكل صنعت‌‌‌ ‌شير در بخش توليد است، تصريح مي‌كند: چنين نهادي باعث افزايش توليد، تغيير شيوه‌هاي‌ ‌سنتي به صنعتي و افزايش ارزش افزوده توليد مي‌شود.‌‌‌‌

اين متخصص علوم دامي تاكيد مي‌كند: با تشكيل‌‌ ‌‌خانه شير نقش بخش دولتي در صنعت شير بايد كم‌رنگ‌ شود و عمده تصميم‌گيري‌ها با‌‌ ‌نظارت دولت به اين تشكل واگذار شود.‌‌‌

اين عضو هيات علمي موسسه‌ تحقيقات و منابع ‌‌طبيعي شهركرد بر‌ايجاد چنين نهادي در صنعت شير تاكيد كرده مي‌افزايد: عليرغم اينكه اين‌ ‌اقدام باعث رفع بسياري از موانع در توليد و فرآوري مي‌شود نقش موثري در گسترش‌ ‌بازارهاي محلي و بين‌المللي محصولات لبني خواهد داشت از طرف ديگر برنامه مشخصي‌‌ ‌براي صنعت اعمال مي‌شود كه دست‌اندركاران مي‌توانند بر مبناي آن و بدون نگراني ‌‌توليد كنند.‌

وحيد مفيد مدير توليد شركت صنايع شير نيز خانه شير را بازوي حمايتي بسياري از سازمان‌هاي نظارتي و دولتي از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، سازمان دامپزشكي و... در انجام بهينه وظايف و نظارت‌هايشان مي‌داند.‌

وي با تاكيد بر وجود ارتباط بين حلقه‌هاي زنجير توليد شير، مي‌گويد: كشاورز (كشت علوفه)، دامدار (توليد شير)، كارخانه‌ها (فرآوري، پاستوريزه و تبديل شير به محصولات فرعي) و توزيع از جمله حلقه‌هاي مهم زنجيره صنعت شير بوده كه وجود ارتباط بين اين بخش‌ها ضروريست چراكه هرگونه تغيير در هر يك از اين شاخص‌ها بر روي ديگري تاثيرگذار خواهد بود.

وي ادامه مي‌دهد: تثبيت قيمت فرآورده‌هاي لبني طي دو - سه سال اخير كارخانجات را با مشكل مواجه كرد و عملا بر وضعيت دامداران نيز تاثير گذاشت، همچنين افزايش قيمت هزينه‌هاي دامداران در سال جاري براي كارخانه‌ها مشكل‌ساز شده است چراكه تمام حلقه‌هاي اين زنجيره به يكديگر وابسته هستند. ‌

مفيد با اشاره به اينكه در اغلب كشورهاي جهان تشكيلاتي وجود دارد كه اين عوامل را به طور منظم و سيستماتيك در كنار يكديگر حفظ كرده است، مي‌گويد:‌ خانه شير متشكل از بخش دولتي به عنوان نماينده و حامي مصرف‌كنندگان، نمايندگان انجمن‌ها و واحدهاي دامداري به عنوان حامي توليدكنندگان، فرآوري، كشاورزي و ... است كه با همفكري يكديگر تصميمات مناسب با منفعت كل زنجيره (از توليد تا مصرف) را اتحاذ مي‌كنند.

پنجشنبه 14 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]