پرونده هسته اي ايران از آغاز تا امروز

واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: پرونده هسته اي ايران از آغاز تا امروز
گروه بين الملل -قرارداد ساخت نيروگاه اتمي بوشهر در تاريخ آذر/ دي 1353 منعقد و كار به وسيله شركت آلماني كرافت ورك اونيون (KWU) آغاز شد. محل ساخت آن در تاريخ ارديبهشت/خرداد 1354 در 18 كيلومتري جنوب بندر بوشهر بين دو روستاي هليله و بندرگاه، انتخاب شد. در تاريخ تير/ مرداد 1354 كار ساختماني آن آغاز شد و در تاريخ 14 تيرماه 1355 قرارداد في مابين به امضاي نهايي رسيد.آمريكا در سال 1967، اولين رآكتور تحقيقاتي 5 مگاواتي آب سبك را به ايران فروخت و شركت امريكايي (AMF)، اين رآكتور را در دانشگاه تهران نصب و راه اندازي كرد. در اين راستا، راكتور 5 مگاواتي دانشگاه تهران در اميرآباد توسط آمريكائيان تاسيس گرديد. در سال 1353، محمدرضا شاه پهلوي،سازمان انرژي اتمي ايران (I.O.F.A) را تاسيس كرد و دكتر اعتماد، به رياست آن منصوب شد. نخستين كشوري كه ايران را به دستيابي به فناوري هسته اي ترغيب و اين تكنولوژي را به ايران منتقل كرد (ايالات متحده آمريكا)، نخستين مخالف امروزي ايران در تحقق فعاليتهاي هسته ايش بود.همان حمايت هاي آشكاري كه ايران در سال 1958، به عضويت آژانس بين المللي انرژي اتمي (A.E.A.I) درآمد و ايران در سال 1968، پيمان عدم تكثير سلاح هاي هسته اي (T.P.N) را پذيرفت و در سال 1970، آن را در مجلس شوراي ملي به تصويب رساند. بعد از آن در سال 1974 ميلادي، شركت زيمنس آلمان، بر اساس قراردادي با دولت وقت ايران، ساخت دو راكتور هسته اي 1200 مگاواتي آب سبك را در بوشهر، بندري در جنوب ايران آغاز كرد و كارشناسان آلماني به همراه كارشناسان ايراني در احداث اين نيروگاه كه در آن زمان يكي از بزرگترين نيروگاههاي اتمي جهان به شمار مي رفت، شركت داشتند. ايران يك قرارداد چرخه سوخت هسته اي 10 ساله قابل تمديد با آمريكا در سال 1974، آلمان غربي در سال 1976 و فرانسه 1977در سال منعقد نمود و كشورهاي غربي در اين دوره براي ارائه چرخه سوخت هسته اي از جمله غني سازي به ايران با يكديگر رقابت مي كردند.همان كشورهاي كه امروزه مخالف دستيابي به برنامه هاي هسته اي هستند.
توقف در ساخت نيروگاه اتمي بوشهر
در سال 1359 با پيروزي انقلاب، عمليات ساخت اين نيروگاه ها عملا متوقف، و در طول جنگ ايران و عراق تاسيسات موجود چندين بار مورد حمله هوايي عراق قرار گرفت، كه در اثر آن آسيب هايي به تجهيزات و ساختمان هاي موجود وارد شد.
ورود روسيه براي اتمام پروژه
در بحبوحه جنگ ايران و عراق و كمبود شديد منابع نيرو در كشور، ايران با روي آوردن به اسپانيا و ژاپن كوشش در تكميل پروژه بوشهر كرد كه موفقيت آميز نبود. سپس قراردادي با روسيه براي به انجام رساندن كار نيروگاه بوشهر امضا شد كه كار آن هنوز ادامه دارد و چند بار زمان پايان پروژه به تعويق افتاده است. در تاريخ 18 دي ماه 1373 قرار داد تكميل و راه اندازي واحد يك نيروگاه اتمي بوشهر به صورت مشاركتي بين ايران وروسيه منعقد گرديد و در مرداد ماه 1377 بار ديگر اين قرار داد مورد بازبيني كلي قرار گرفت و ساخت نيروگاه به صورت كليد در دست به شركت Export Stroy Atom روسي محول شد و قرار بود تا آغاز سال 2000 به پايان برسد.در 25اوت، 1992(1371) تهران و مسكو موافقتنامه جامع همكاري هاي هسته اي را امضا كردند. حدود سه سال بعد، يعني هشتم ژانويه 1995شركت روسي اتم استروي اكسپورت عمليات تكميل نيروگاه را به عهده گرفت. بر اساس اولين تاريخ مورد توافق طرفين، قرار بود نيروگاه اتمي بوشهر در هشتم ژوئيه 1999تكميل شود اما تاريخ بهره برداري از آن، تاكنون حدود 10 سال است كه به تعويق افتاده است.
دستيابي ايران به فناوري هسته اي
در سال 2003 ميلادي(1382)، محمد خاتمي، رئيس جمهور وقت ايران، خبر از تهيه سوخت هسته اي توسط متخصصين ايراني براي نيروگاه هاي هسته اي ايران داد.
مخالفت هاي خارجي و جنگ رسانه اي
پيرامون مخالفت كشورهاي آمريكا، اسرائيل و برخي كشورهاي غربي برخي كارشناسان بر اين باورند كه آمريكا در اين زمينه برخوردي دوگانه و تبعيض آميز داشته است و كشورهاي غربي قصد دارند دانش غني سازي را در انحصار خود داشته باشند و از دسترسي كشورهاي جهان سوم جلوگيري مي كنند و اين در حاليست كه در برابر زرادخانه هاي اتمي اسرائيل به سكوت حمايت آميز خود ادامه مي دهند.درطول اين مدت ايران مطابق با قوانين بين المللي و پادمان هاي جهاني در اين زمينه، عمل كرده است كه بازرسي آزادانه بازرسان آژانس بين المللي انرژي اتمي و دوربين هاي كارگذاشته شده، تمامي دال بر اين ادعا هستند.ايران با امضاي پيمان عدم تكثير سلاح هاي هسته اي (T.P.N) در سال 1968، از حق استفاده از انرژي صلح آميز هسته اي برخوردار گشت.
دستيابي ايران به چرخه توليد سوخت هسته اي
درسال 1385 ايران اعلام كرد كه موفق به غني سازي اورانيوم به ميزان 35 درصد شده است و آبشار دوم مركزگريزهاي گازي خود را راه اندازي كرده و در آن به غني سازي اورانيوم پرداخته است. محمود احمدي نژاد عصر روز سه شنبه 22 فروردين 1385 در تالار كتابخانه دانشكده علوم رضوي در مشهد، دستيابي ايران به چرخه توليد سوخت هسته اي را اعلام كرد:اينك در آستانه ميلاد پيامبر بزرگ اسلام(ص) و در محضر امام رضا(ع) و در اين فرصت تاريخي اعلام مي كنم در سايه توجهات حضرت ولي عصر(عج) و با مجاهدت دانشمندان مومن و خلاق ايراني و دعاي ملت شجاع و هوشمند و هميشه در صحنه ايران، چرخه توليد سوخت هسته اي در مقياس آزمايشگاهي كامل شده و اورانيوم با غناي مورد نياز در 20 فروردين سال جاري يعني 1385 به دست جوانان ما توليد شد.
روز پر افتخار ايرانيان
20فروردين ماه سال 1386دستيابي ايران به فناوري هسته اي و غني سازي اورانيوم در نطنز اعلام شد، خبر افتخار آميزي كه براي همه ايرانيان بسيار مهم و حياتي بود. بيستم فروردين هم روز ملي فناوري هسته اي و اعلام بومي شدن دانش هسته اي در ايران اسلامي و مجهز شدن سرزمين ايران به انرژي هسته اي است.اكنون ايران اسلامي به جمع اعضاي كم شمار باشگاه كشورهاي اتمي پيوسته و براي هميشه تاريخ اين افتخار بزرگ را به همراه خواهد داشت.
وضعيت امروزه نيروگاه اتمي بوشهر
لئونيد رزنيكوف رئيس جديد شركت پيمانكار روسي نيروگاه اتمي بوشهر (اتم استروي اكسپورت) در راس هياتي از مديران اين شركت روز دوشنبه 11 شهريور 1387 وارد ايران شد تا مذاكرات خود با طرف ايراني را در بوشهر آغاز كند. اين اولين سفر رزنيكوف پس از انتخاب وي به عنوان رئيس اتم استروي اكسپورت به ايران است. الكساندر سادوونيكوف، سفير فدراسيون روسيه در ايران چندي پيش در مصاحبه با ايرنا اعلام كرد كه تا پايان سال جاري ميلادي آزمايش كلي همه فازهاي نيروگاه اتمي بوشهر انجام خواهد شد و اوايل سال آينده ميلادي برق هسته اي وارد شبكه توليد برق ايران مي شود. سفير روسيه تاكيد كرد كه مسكو به طور جدي مصمم به تكميل وراه اندازي نيروگاه بوشهر است و خود را در قبال تكميل و راه اندازي اين پروژه مسئول مي داند و به عنوان يك طرف ذينفع، مايل است در كوتاهترين زمان ممكن اين پروژه را به اتمام برساند. وي اطمينان داد كه تاخير يا تعطيل شدن اين پروژه به نفع روسيه نيست چرا كه طولاني تر شدن آن به ضرر طرف روس هم هست و هزينه ها را براي آن افزايش مي دهد. سفير روسيه در تهران همچنين يكي ديگر از دلايل تاخير در روند ساخت و راه اندازي نيروگاه بوشهر را عدم همكاري مطلوب از سوي برخي كشورها دانست كه به گفته وي قرار بود برخي تجهيزات نيروگاه از سوي اين كشورها تامين شود. رضا آقازاده، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران نيز اعلام كرده بود كه راه اندازي فيزيكي نيروگاه اتمي بوشهر تا پايان آذرماه سال جاري انجام شود. وي با بيان اينكه فكر مي كنم تا پايان سال نيروگاه در مرحله راه اندازي مقدماتي (آغاز سوخت گذاري) قرار گيرد، افزود: ما توقع داريم روسيه طبق توافقي كه صورت گرفته است به تعهدات خود براي راه اندازي اين نيروگاه عمل كند. رئيس سازمان انرژي اتمي افزود: ايران تمام تسهيلات لازم را براي هر چه سريعتر راه انداختن اين نيروگاه براي پيمانكار روسي فراهم كرده است و جاي هيچ توجيهي از سوي آنها وجود ندارد. آقازاده همچنين بر ضرورت اجراي تعهدات از سوي روسيه تاكيد كرد قرارداد نيروگاه اتمي بوشهر كليد در دست مي باشد. احمد فياض بخش معاون سازمان انرژي اتمي ايران گفت: در دهم بهمن ماه86حجم كل اين قرارداد يك ميليارد و 200ميليون دلار است كه بتدريج پرداخت شده است. به گفته وي، اين قرارداد كمتر از 10درصد افزايش داشته است. 82سوخت اوليه اين نيروگاه از 26آذرماه 86در هشت مرحله به ايران ارسال شد.
روسيه و علل سالها تاخير در اتمام پروژه
الف: ابهام و ترديد روسيه نسبت به اهداف برنامه هسته اي ايران طي دهه اخير روسيه بيش از هر كشور ديگر درگير برنامه هسته ايران بوده است لكن به نظر مي رسد نظير كشورهاي اروپايي، مقامات روسي نيز با اعلام مواضع متناقض نشان داده اند كه نسبت به اهداف برنامه هسته اي ايران ابهام و ترديد دارند. در اين رابطه، دو سوال مهم نزد روسها مطرح است; نخست اينكه آيا هدف برنامه هسته اي ايران، دستيابي به سلاح هسته اي است؟ و دوم اينكه آيا دستيابي ايران به سلاح هسته اي ايران مي تواند براي روسيه تهديد به شمار آيد؟ نگاهي به برخي اظهار نظرها و تحليل ديدگاه مقامات روسي بيانگر آن است كه در مسكو تصوير روشني از برنامه هسته اي ايران وجود ندارد.مارك كاتز استاد دانشگاه جورج ميسون مي گويد: در روسيه برداشت مشتركي نسبت به اهداف هسته اي ايران وجود ندارد. در حالي كه برخي از آگاهان روسيه معتقدند هيچگونه سندي براي اثبات دستيابي ايران به سلاح هسته اي در دست نيست، برخي در گفتگوهاي خصوصي اظهار مي دارند كه مسكو دقيقا مي داند كه ايران به دنبال آن (سلاح هسته اي) است. به علاوه دولت روسيه به طور روزافزون نگران آثاري است كه از ناحيه ايران هسته اي متوجه روسيه خواهد بوداما مايل به توقف آن نيست زيرا انجام چنين كاري به منزله تسليم مسكو در مقابل فشار آمريكا است.
ب: تلاش براي تامين منافع اقتصادي روسيه-از ديدگاه روسيه، بازار هسته اي ايران صحنه يك رقابت استراتژيك است و روسيه نمي تواند به راحتي آن را واگذار نمايد. مسكو به اين نكته استناد مي كند كه برنامه هسته اي ايران، ناقض بندهاي معاهده منع گسترش سلاحهاي اتمي نيست. به علاوه، ايران به منظور شفاف سازي و براي جلب اعتماد به برنامه هاي هسته اي خود، تمامي شروط پروتكل الحاقي معاهده ان پي تي را رعايت كرده است. بنابر اين دليلي براي ترك همكاريهاي هسته اي با ايران وجود ندارد. از سوي ديگر، روسيه خود را درگير رقابتي تنگاتنگ با كشورهاي اروپايي براي تصاحب بازارهاي هسته اي جهان مي بيند كه خالي كردن صحنه موجب پركردن آن توسط رقيب مي شود. خبرگزاري رسمي روسيه نوشت: انتشار اخباري مبني بر پيشنهادات اتحاديه اروپايي به ايران براي ساخت ده بلوك توليد برق هسته اي روسيه را بيش از پيش نگران ساخته است.الكساندر روميانتسف رئيس آژانس فدرال انرژي اتمي روسيه در مسكو در تاريخ 21 دسامبر 2004 اعلام داشت: فدراسيون روسيه مي تواند هفت نيروگاه اتمي ديگر به ارزش 10 ميليارد دلار در جمهوري اسلامي ايران احداث نمايد. اظهارات فوق مويد آن است كه تداوم حضور در بازار هسته اي ايران كه نقش مهمي در كسب درآمدهاي ارزي روسيه دارد، براي اين كشور بسيار حائز اهميت بوده و مقامات روسي با جدا كردن اين مقوله از برنامه هاي هسته اي ايران، به سختي حاضر به رها كردن آن در مقابل فشارهاي سياسي و مشوق هاي اقتصادي آمريكا و اروپا خواهد بود. در اين جهت، ارجاع پرونده هسته اي ايران به شوراي امنيت سازمان ملل متحد به ويژه اگر به تحريم اقتصادي ايران منتهي شود، در جهت منافع روسيه نخواهد بود.
دوشنبه 11 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابتکار]

[مشاهده در: www.ebtekarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 59]