جامعه - اعتياد؛ جرم يا بيماري؟

واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: جامعه - اعتياد؛ جرم يا بيماري؟
جامعه - اعتياد؛ جرم يا بيماري؟

بسياري از افراد جامعه، اعتياد به مواد مخدر را معادل جرم دانسته و فرد معتاد را مجرم مي‌دانند. اين مسئله كه در افراد معتاد به مواد مخدر ميزان جرم و جنايت بيشتر از افراد عادي جامعه است شكي وجود ندارد؛ اما هر فرد معتادي مجرم نيست و بسياري از موارد جرم در افراد معتاد مستقيما در ارتباط با مشكل تهيه مواد مخدر و نياز بدني و رواني آنهاست. در واقع فردي كه مصرف مواد مخدر نيازش را برطرف مي‌كند، يك بيمار رواني محسوب مي‌شود.

مطالعات مشخص كرده، بيشتر افرادي كه به مصرف مواد مخدر وابستگي جسمي و رواني پيدا مي‌كنند از نظر ژنتيكي مستعد اعتياد به مواد مخدر هستند و غالبا در نزديكانشان اعتياد به مواد مخدر شايع است. البته اين مطلب دليل آن نيست كه هر شخصي كه در بين نزديكانش اعتياد به مواد مخدر وجود ندارد، از نظر ژنتيكي مستعد ابتلا به بيماري اعتياد نيست؛ زيرا اولا ممكن است نزديكان شخص از نظر ژنتيك مستعد اين مشكل باشند ولي تاكنون اين استعداد به ظهور نرسيده و استفاده مواد مخدر را تجربه نكرده باشند؛ ثانيا اعتياد به مواد مخدر فقط در زمينه ژنتيكي نيست و تيپ شخصيتي افراد نيز نقش تعيين‌كننده دارد. افرادي كه شخصيت‌هاي خودشيفته، پرخاشگر و ضد اجتماعي دارند، مستعد اعتياد به مواد مخدر هستند؛ زيرا مصرف مواد مخدر نيازهاي رواني ايشان را كاملا برطرف مي‌كند. از سوي ديگر، افرادي با شخصيت‌هاي افسرده و اصطلاحا افراد با شخصيت‌هاي زود رنج و احساساتي نيز كاملا مستعد اعتياد به مواد مخدر هستند. زيرا در اين افراد نيز مصرف مواد مخدر نيازهاي دروني و رواني را برطرف مي‌كند.
به طور خلاصه مي‌توان گفت هر شخصي مي‌تواند مستعد اعتياد به مواد مخدر باشد. فرد با استفاده از مواد مخدر در مرتبه اول احساس سرخوشي مي‌كند به گونه‌اي كه احساس مي‌كند نيازهاي رواني يا ژنتيكي او را برطرف نموده است. بدين ترتيب از نظر رواني معتاد به مواد مخدر مي‌شود و به مرور با استفاده‌هاي مكرر از مواد به آنها وابسته مي‌شود. در اين مرحله اين شخص، بيماري است كه به مواد مخدر معتاد شده است.
اعتياد به مواد مخدر داراي دو جنبه جسمي و رواني است.
منظور از اعتياد جسمي آن است كه علائمي چون: درد عضلاني، پرش عضلات، آب ريزش بيني، عطسه، اسهال و استفراغ، اختلال خواب و... بعد از قطع مصرف مواد مخدر در بيمار بروز مي‌كند كه اين علائم با گذشت زمان( 7-21 روز، بسته به نوع ماده مخدر مصرفي) برطرف مي‌شود. در پايان اين دوره است كه بيمار سم‌زدايي شده و ترك بدني انجام داده است. اعتياد رواني همان تمايل بيمار به استفاده از مواد مخدر مي‌باشد كه در دوره سم‌زدايي و تا مدت طولاني بعد از ترك، شايد سال‌ها طول بكشد. بيمار وسوسه استفاده از مواد مخدر را دارد، زيرا متاسفانه تجربه رفع موقت مشكلاتي نظير فشارهاي رواني، افسردگي، اضطراب، مشكلات جنسي و... را با استفاده از مواد مخدر داشته است. بنابراين فردي كه اعتياد را ترك كرده است در برخورد با هر يك از اين مشكلات ممكن است كه مجددا به مواد مخدر روي آورد.
بيماري اعتياد به مواد مخدر، تقريبا يك بيماري مهلك است كه به درمان طولاني نياز دارد و درمان آن با سم‌زدايي شروع شده و با ادامه درمان و ايجاد محيطي امن و عاري از فشارهاي رواني، قدم‌هاي بعدي درمان برداشته مي‌شود. اين اعتقاد كه اعتياد درمان ندارد كاملا بي‌اساس و دور از ذهن است. ممكن است درمان اعتياد طولاني مدت و سخت باشد؛ اما اميد به درمان و بهبودي، بسيار بالاست.
از زماني كه انسان با ماده مخدر آشنا شد و مصرف آن باعث بروز پديده اعتياد گرديد، درمان‌هاي گوناگوني نيز براي برطرف كردن آن به كار گرفته شد كه خوشبختانه هر روز نيز اين روش‌هاي درمان پيشرفته‌تر و كامل‌تر مي‌شود. از درمان و ترك كردن در اردوهاي معتادان گمنام و درمان با داروي متادون گرفته تا جديدترين شيوه درماني كه U.R.O.D (سم‌زدايي فوق سريع) است.
بيماران، ترك جسمي را شروع مي‌كنند و همانطور كه قبلا اشاره شد مرحله دوم درمان و يا به عبارتي مرحله تكميلي آن آغاز مي‌شود كه درمان قسمت رواني آن است.
بيماري اعتياد علاوه بر اينكه از نظر جسمي، فرد را ناتوان و وابسته مي‌كند، يك نوع وابستگي رواني نيز در او ايجاد مي‌كند كه حتي در مواقعي كه از نظر جسمي هيچ‌گونه مشكلي ندارد و نياز جسماني ندارد، هوس و ميل به مصرف مواد مخدر در او مي‌تواند دليلي بر شروع مجدد مصرف شود و اينجاست كه نياز بيمار به درمان‌هاي رواني كاملا احساس مي‌شود.
بنابراين بايد نگرش و باورهاي بيمار به مواد مخدر عوض شده و از نظر رواني، تنفر و انزجار جايگزين عشق و علاقه به مواد مخدر گردد. در حال حاضر درمان انتخابي و مطمئن روان درماني فردي، گروه درماني، كلاس‌هاي آموزشي، جانشين‌سازي، فعاليت‌هاي مناسب و تكنيك‌هاي آرام‌سازي جسمي - رواني است.
ايجاد انگيزه در خانواده و همراهان بيمار و اينكه خانواده چه نقش مهمي در درمان بيمار معتاد دارد، يكي از اهداف مهم درمان اعتياد است.
پس از سم‌زدايي جسمي، بيماران احتياج به حمايت‌هاي بسيار مناسب و همه‌جانبه خانواده دارند كه اين حمايت شامل حمايت رواني و برخورد صحيح و مناسب با بيمار است. اغلب خانواده‌ها و مردم، بيمار معتاد را يك مجرم مي‌دانند و متاسفانه در مسير تلاش در جهت بهبود بيمار خيلي سريع مايوس مي‌شوند و به اصطلاح، بيمار را غير قابل اصلاح مي‌دانند كه اين نااميد شدن يكي از بزرگ‌ترين علل شكست در سير درمان است. در حقيقت اعتياد فقط يك بيماري عصبي – رواني مي‌باشد كه احتياج به درماني طولاني مدت شامل حمايت‌هاي رواني بسيار دقيق از بيماران معتاد دارد كه بعد از مرحله سم‌زدايي، خانواده بايد اغلب رفتار و برخوردهاي لازم با بيمار را با توصيه‌هاي متخصصان روانپزشك و روان‌شناس انجام دهند. زيرا كوچك‌ترين حركت اشتباه در مسير درمان مي‌تواند باعث شكست و بازگشت مجدد بيماري شود.
چهارشنبه 6 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 321]