خلاقيت و نوآوري در موسيقي / 13حامد صغيري:اعتقاد قلبي در ساخت موسيقي مرتبط با دين اولين اصل است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: خلاقيت و نوآوري در موسيقي / 13حامد صغيري:اعتقاد قلبي در ساخت موسيقي مرتبط با دين اولين اصل است
گروه هنر: سازنده موسيقي مذهبي بايد با اعتقاد قلبي به كاري كه انجام مي‌دهد ايمان داشته باشد. فاكتور اوليه براي تأثيرگذاري بر شنونده، برقراري ارتباطي دروني و معنوي ميان اثر و مخاطب است.
«حامد صغيري» آهنگساز و سرپرست گروه موسيقي شاهو در گفت‌وگو با خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) درباره ويژگي‌هاي يك اثر موسيقايي خلاقه گفت: من معتقدم در عرصه موسيقي چيزي خلق نمي‌شود كه همراه با خلاقيت باشد يا نباشد. به نظر من اصوات مانند انرژي در هستي جريان دارد و هنرمندان تنها مي‌توانند به كشف و ارائه آن بپردازند.

وي ادامه داد: هنرمند در خلق موسيقي نقشي ندارد اما با سليقه فردي و دانشي كه دارد، دريافت‌هاي خود را از عالم پالايش و آرايش داده و به آن معنايي شخصي مي‌دهد. اينگونه است كه آثار هنرمندان مختلف با هم تفاوت دارد و هر كه كشف و درك دقيق‌تر و خالصانه‌تري داشته باشد، اثري ماندگارتر ارائه خواهد كرد. در اين راه تمرين‌هاي فردي، دانش علمي، تقويت ارتباط با ذات هستي، تمرين‌هاي ذهني و ... تأثير بيشتري در كشف و جذب بهتر الحان آسماني دارد.

صغيري كه در زمينه موسيقي مقامي و دستگاهي كشور سابقه آهنگسازي و نوازندگي دارد، درباره زمينه موجود در اين سبك‌ها براي كشف و درك خلاقانه اصوات گفت: موسيقي دستگاهي ايران به دليل وسعتي كه دارد، زمينه بيشتري را براي تنوع فراهم مي‌كند البته بايد اين نكته را توضيح دهم كه موسيقي دستگاهي زاييده موسيقي مقامي است و نمي‌توان آن دو را از اصل متفاوت از هم دانست.

وي ادامه داد: ما در گذشته الحان يا نغمات گوناگوني در موسيقي مقامي داشتيم كه هريك هويت مخصوص به خود را داشت و مانند دستگاه‌هاي امروزي دسته‌بندي نداشت. رفته رفته در طول تاريخ، به‌ويژه در دوره قاجار هنرمندان و نوازندگان با در كنار هم گذاشتن، تفكيك و دسته‌بندي الحان شبيه به هم دستگاه‌ها را ساختند. به اين شكل نغماتي كه در يك مقام قرار داشت، تبديل به گوشه‌هاي موجود در دستگاه‌هاي فعلي شد.

آهنگساز آلبوم «داغ سوداي محمد(ص)» تصريح كرد: موسيقي مقامي چون محدوديت‌ دارد و مختص به مناطق خاصي از نظر جغرافيايي است، كمتر شناخته شده و فراگيري كمتري داشته است. تنها در طي دو و سه دهه اخير فعاليت‌هايي براي معرفي بيشتر آن انجام شده است.

اين نوازنده تنبور درباره خلاقيت در موسيقي مقامي توضيح داد: در موسيقي مقامي تا جايي كه به چارچوب كلي ساز، صدادهي آن و نغمات آسيبي وارد نشود، مي‌توان خلاق عمل كرد. به عنوان نمونه در موسيقي دستگاهي، چند سال پيش حسين عليزاده در كنسرت خود سازي جديد بين سه‌تار و تنبور را معرفي كرد كه ويژگي‌هاي هر دو ساز را داشت اما نام تنبور را بر آن گذاشت. به نظر من با چنان تغيير و تحولي نمي‌توان نام يك ساز شناخته‌شده را بر يك ساز جديد نهاد.

وي افزود: اين آهنگساز در ادامه فعاليت‌هاي خود سازهاي ديگري مانند شورانگيز، سلانه و ... را وارد موسيقي ايراني كرد كه جايگاه خاص خود را به عنوان سازهاي جديد باز كرده است. به نظر من تغيير و تحول در اين مورد بايد با حفظ اصالت ساز همراه باشد.

آهنگساز آلبوم «يادگار يار» در بيان مثالي براي پايبندي به اصالت‌ها در عين نوآوري توضيح داد: در زمينه موسيقي تنبور مرحوم سيد خليل عالي‌نژاد هنرمندي بود كه ساز را خوب مي‌شناخت و با تمام تحولاتي كه در آهنگسازي با اين ساز به وجود آورد، كمترين تغييري در صدادهي، دستان‌بندي و قابليت‌هاي اين ساز به وجود نياورد. چنين كاري در زمينه موسيقي دوتار شمال خراسان و موسيقي مقامي گيلان و مازندران نيز صورت گرفته است.

صغيري پيش‌زمينه چنين فعاليتي را بومي بودن هنرمند موسيقي مقامي دانست و افزود: اين حرف حكم مطلق نيست اما اگر نوازنده يا آهنگسازي در زمينه موسيقي زادگاه خودش شناخت و تسلط كافي داشته باشد و مناسك منطقه خود را به خوبي بشناسد، مي‌تواند براساس آن و بنابر دانشي كه از موسيقي دستگاهي، كلاسيك يا به‌طور كل موسيقي عام‌تر پيدا مي‌كند، اثري را به گوش شنونده برساند كه همراه با نوآوري باشد.

وي ادامه داد: اين كار چنان بايد انجام شود كه به عنوان مثال اگر شنونده‌اي يك‌بار موسيقي اصيل تنبور را شنيده باشد، با گوش دادن به يك اثر خلاقه در اين زمينه صداي تنبور را بشناسد و با آن ارتباط برقرار كند.

اين آهنگساز درباره نقش ارگان‌هاي دولتي در ايجاد زمينه مناسب براي توليد و عرضه آثار نو به خبرنگار ايكنا گفت: اغلب آثار نوآور با همت شخصي و ذوق فردي هنرمندان ارائه شده است. ارگان‌هاي مربوطه موسيقي كمتر در اين زمينه حامي گروه‌ها است. مشكل محل تمرين، بودجه، سالن اجرا، امكانات ضبط و ...همواره با گروه‌هاي موسيقي است كه گويي هرگز تمامي نخواهد داشت.

وي اظهار كرد: امكانات اجرايي منحصر به يك يا دو گروه موسيقي در كشور است كه اغلب هم آثار مناسبتي را اجرا مي‌كنند. بقيه افراد با رابطه‌هايي كه دارند كار خود را پيش مي‌برند و يا امكانات مالي مناسبي دارند. ما در شرايطي كار مي‌كنيم كه بايد براي به‌كارگيري اشعار مولانا و سعدي هم مجوز بگيريم و براي اجراي مجدد آثاري كه چندسال پيش مجوز گرفته‌ است، دوباره مراحل اخذ مجوز را طي كنيم.

صغيري درباره نحوه ارائه آثار خلاقه در زمينه موسيقي ديني تشريح كرد: موسيقي به دليل تأثيرگذاري‌ خاصي كه بر مخاطب دارد مي‌تواند عقايد مذهبي را منتقل كند. گرچه موسيقي به عنوان هنر مشخصي ميان اعراب و براي دين اسلام نبوده است اما با تأثير از موسيقي اديان ديگر به تدريج اسلام هم داراي موسيقي مذهبي شده است.

وي ادامه داد: در مرحله اول، سازنده موسيقي مذهبي بايد با اعتقاد قلبي، به كاري كه انجام مي‌دهد ايمان داشته باشد. آن دست از آثار مذهبي كه بر نهاد شنونده اثر ندارد، نشانه‌اي از بي‌اعتقادي در هنرمند است. فاكتور اوليه براي تأثيرگذاري بر شنونده، برقراري ارتباطي دروني و معنوي ميان اثر و مخاطب است. پس از اين مرحله است كه تكنيك هنري هم مؤثر واقع مي‌شود.

صغيري درباره تقدم تكنيك و اعتقاد توضيح داد: در درجه اول اعتقاد است كه اثر را مي‌سازد و پس از آن قوت نوازندگي و آهنگسازي مؤثر واقع مي‌شود. اگر هنرمندي يك نغمه زيبا و معنوي بسازد اما در تنظيم، اجرا، ضبط و ... آن ضعيف عمل كند، آن اثر تأثير لازم را بر شنونده نخواهد گذاشت.

وي در پايان گفت: همين‌طور آثار تكنيكال و سرشار از زيبايي‌هاي هنري بسيار توليد مي‌شود كه در مخاطب هيجان و حال معنوي لازم را ايجاد نمي‌كند. هرقدر هم كه يك اثر موسيقايي زيبا و ساختارمند توليد شود، اگر عاري از اعتقاد قلبي باشد و حسي در شنونده برنيانگيزد، ارزش هنري و ديني نخواهد داشت.
شنبه 2 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 109]