واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: آيا قبل از حضرت آدم آدم هاى ديگرى بوده اند
[فائزه خردمند ]
يكى از مسائلى كه در بحث خلقت انسان داراى اهميت است اين است كه آيا آدم ابوالبشر است يا ابوالانسان
به عبارت ديگر آيا حضرت آدم (ع) اولين بشر است يا اولين انسان است آيا قبل از حضرت آدم آدم هاى ديگرى بوده اند اگر قبل از حضرت آدم (ع) آدم هاى ديگرى نبوده باشند حضرت آدم اولين آنها روى زمين بوده است ولى اگر قبل از ايشان آدم هاى ديگرى روى كره زمين زندگى كرده باشند، آيا حضرت آدم از نسل آنهاست
«به طور كلى مى توان گفت در مورد اين مسئله كه آيا پيش از حضرت آدم (ع) آدم هاى ديگرى هم وجود داشته اند يا نه، چهار نظريه قابل طرح است؛
۱ـ پيش از حضرت آدم (ع)، هيچ موجودى از آدم يا شبه آدم وجود نداشته و حضرت آدم يك دفعه و به طور مستقل خلق شده است.
۲ـ پيش از حضرت آدم (ع) موجوداتى شبه آدم، جن يا /// بوده اند و سپس يا از بين رفته اند و يا هنوز هم وجود دارند.
۳ـ پيش از حضرت آدم، آدم وجود داشته ولى تكامل نايافته بود و به هر دليل از ميان رفته و منقرض شده است و آنگاه حضرت آدم بدون ارتباط با آدم هاى گذشته به طور كامل و مستقل آفريده شده است. علامه طباطبايى و برخى ديگر چنين نظرى دارند.»
آيت الله جوادى آملى نيز همين نظر را دارند. ايشان در تفسير تسنيم مى نويسند: «انسان هاى فراوانى قبل از آدم (ع) به دنيا آمده و منقرض شده اند ولى آدم از نسل هيچ كدام از آنان نبوده است.// (عبدالله جوادى آملى، تسنيم، ج،۳ ص ۵۱۲)
۴ـ پيش از حضرت آدم (ع) آدم وجود داشته و تكامل نايافته بوده، اما از ميان نرفتند، بلكه در بستر تكامل خود به مرحله انسانيت رسيده و حضرت آدم(ع)، نخستين انسان و نخستين پيامبر از نسل همان آدم ها بوده و يكباره خلق نشده است.
معتقدان به «ثبوت انواع» نظريه سوم را قبول دارند. براساس اعتقاد به ثبوت انواع و خلقت آنى و دفعى آدم، آدم ابوالبشر است يعنى نخستين فرد خلق شده از نوع انسان است. اما كسانى كه نظريه تكامل را قبول دارند بر نظريه چهارم صحه گذاشته اند. براساس اعتقاد به تكامل تدريجى موجودات و تحول انواع از جمله انسان، آدم، نخستين آدم انسان شده است، نه اولين مخلوق از نوع آدميان.
علامه طباطبايى(ره) و آيت الله جوادى آملى با توجه به نظريه ثبوت انواع خلقت آدم(ع) را مستقل دانسته و به انقراض نسل آدم هاى قبل از حضرت آدم(ع) صحه گذاشته اند و بدين جهت است كه علامه طباطبايى(ره) آدم(ع) را «ابوالبشر» خطاب مى كند.
لازم به ذكر است بيان شود بنابرنظريه چهارم به دليل اين كه حضرت آدم (ع) نخستين فرد خلق شده از نوع آدم نيست لذا نمى توان او را «ابوالبشر» لقب داد بلكه حضرت آدم(ع) به طور سمبليك مظهر نخستين آدم انسان شده است كه در طول گذار طولانى دچار تحول كيفى و انقلاب درونى شده و آغازگر ظهور آدميان آگاه و بيدار و مسئول و بنيانگذار تكامل اجتماعى انسانى است. بنابراين طرفداران نظريه چهارم آدم(ع) را «ابوالانسان» ناميده اند.
اما آيه شريفه ۳۰ از سوره مباركه بقره مى گويد: «و چون پروردگارت بر فرشتگان گفت: من مى خواهم در زمين جانشينى قرار دهم، فرشتگان گفتند آيا مى خواهى در روى زمين موجودى قرار دهى كه فساد كند و خون ها بريزد با اين كه ما تو را به پاكى مى ستائيم و تقديس مى گوييم، خداوند فرمود: من چيزهايى مى دانم كه شما نمى دانيد.»
مرحوم علامه طباطبايى با اشاره به اين آيه شريفه مى گويد كه قبل از دوره كنونى، دوره هاى ديگرى بر نوع بشر گذشته است كه ملائكه از خونريزى آنان اطلاعاتى داشتند. چنانچه در كتاب خصال شيخ صدوق نيز به نقل از امام محمد باقر عليه السلام آمده است كه خداوند عز وجل از آن روز كه زمين را آفريد، هفت عالم در آن پديد آورده است و بشرهاى اين عوالم از فرزندان حضرت آدم عليه السلام نبوده اند و خداوند آنها را يكى پس از ديگرى با جهان مربوط به خودشان در زمين منزل داد، سپس آدم (عليه السلام) ابوالبشر را آفريد و انسان را از او پديد آورد.
پنجشنبه 31 مرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]