نکاتی در مورد غذا خوردن نوزادان و کودکان : آشپزی برای كودكان

واضح آرشیو وب فارسی:آشپز آنلاین: - كودك باید در زمان خوردن غذا در وضعیت راحتی قرار گیرد و غذا نزدیك او باشد تا بتواند به راحتی بدون این كه تحت فشار قرار گیرد، غذا بخورد. این كار موجب می شود ریخت و پاش كودك كمتر شود.
2- بشقاب و لوازم غذا خوردن باید از جنس نشكن باشد. در صورت شكستن ظرف ممكن است كودك احساس ناامیدی كند و یا والدین عصبانی شوند.
3- قاشق نباید زیاد گود باشد و لیوان نیز باید به اندازه ای باشد كه كودك به راحتی آن را بگیرد.

4- خوردن سوپ برای كودك سخت است ولی اگر كمی قوام آن غلیظ باشد كودك می تواند آن را با قاشق بخورد.
5- رنگ مواد غذایی می تواند در اشتهای كودك و علاقه ی او به غذا تاثیر بگذارد. خوردن غذاهایی با رنگ های سبز، نارنجی و زرد برای آن ها جالب است. برای این كار می توان از سبزیجات برگ سبز، هویج و... استفاده كرد.
6- آب میوه ی طبیعی بهتر از نوع صنعتی آن است چرا كه به نوع صنعتی آن ماده ی قندی، رنگ و ماده ی معطر اضافه شده است.
7- دادن وقت كافی در زمان صرف غذا بسیار مهم است و باید از شتاب و عجله درهنگام غذاخوردن پرهیز كرد.
8- باید بی علاقگی كودك را نسبت به یك ماده ی غذایی پذیرفت و یك ماده ی خوراكی دیگر را جایگزین كرد.
9- غذا خوردن در یك ساعت معین می تواند سبب تحریك اشتهای كودك شود.
10- خستگی كودك مهم ترین عامل از بین بردن اشتهای اوست. بهتر است بعد از استراحت به كودك غذا داده شود.
11- كودك در یك محیط آرام بهتر غذا می خورد. مشاجره، بلند كردن صدای رادیو و تلویزیون، وهمچنین رفت و آمد زیاد حواس كودك را پرت می كند و تمایل او به غذا خوردن كم می شود.
12- دادن غذای یكنواخت و تكراری سبب بیزاری كودك می شود. حتی اگر غذایی كه مورد علاقه ی كودك است، پشت سرهم و تكراری به كودك داده شود، از خوردن آن امتناع خواهد كرد.
13- هنگامی كه رفتار كودك غلط است باید عكس العمل ثابتی نشان داد، مثلاً اگر بشقاب یا قاشق یا غذا را پرت كرد، نباید گاهی اوقات خندید و گاهی تنبیه كرد، بلكه باید رفتاری را در پیش گرفت كه كودك احساس كند، كارخوبی انجام نداده است.
14- نخوردن برخی از غذاها ممكن است به علت تقلید كودك از اطرافیانش باشد.

اصول رفتار با كودك یك تا سه سال
1- در صورتی كه كودك مایل است با دست غذا بخورد، نباید جلویش را بگیرید. به طور مثال نباید به خیال خود، برای تقویت احساس استقلال، یك قاشق به دست كودك داده و با قاشق دیگر به او غذا بخورانید.
2- استفاده از قاشق برای كودك نوپا ضرورت دارد ولی ممكن است نیاز به كمك داشته باشد.
3- كودك نوپا نیاز به مكان نسبتاً خلوت برای غذا خوردن دارد، چون مدت تمركز او كوتاه است یعنی صدای بلند رادیو، تلویزیون یا رفت و آمد خواهر و برادر یا مشاجره می تواند توجه او را ازخوردن غذا منحرف كند.
4- استراحت قبل از خوردن غذا و قرار دادن زمان ثابت برای صرف غذا اهمیت خاصی دارد.
5- اجرای برنامه ثابت نه غذای یكنواخت، سبب آرامش كودك می شود، یعنی بشقاب و قاشق همیشگی را استفاده كنید یا نحوه ی آماده كردن كودك برای غذا خوردن یكسان باشد.
6- اشتهای كودك مانند خلق و خوی او متغیر است. بهتر است روزی كه كودك اشتهای كمتری دارد و غذای كمی می خورد، اصرار نكنید كه حتماً غذای بشقابش را تمام كند.
7- قدرت تقلید كودك دراین سن زیاد است و رفتارهای اعضای خانواده ( خواهر- برادر یا والدین) را تقلید می كند لذا نباید افراد خانواده رفتار نامناسب در هنگام غذاخوردن داشته باشند.
8- كودك غذای گرم را دوست دارد. البته نباید خیلی داغ و یا سرد باشد.
9- كودك دوست دارد با غذا بازی كرده و ریخت و پاش كند، بنابر این نباید انتظار داشت كودك آداب غذا خوردن را رعایت كند.
10- كودك نوپا فقط 10-5 دقیقه حالت نشستن را تحمل می كند و به طور معمول قبل از اتمام غذا، سفره را ترك كرده و دوباره برمی گردد.
11- رنگ و ظاهر غذا توجه كودك را به خود جلب می كند و در نتیجه به طور طبیعی او غذا را دست كاری خواهد كرد.

در مورد مصرف لبنیات، به هر طرفندی شده، کم کم این مواد را به او بخورانید، اما مراقب باشید، خودش متوجه حساسیت شما نشود. بچه ها با این روش خیلی خوب جلب توجه می کنند. از شیرکاکائوی خیلی رقیق و بستنی شروع کنید و کم کم لبنیات را در غذاها وارد نمایید؛ مثلا شیر در سوپ و یا پنیر پیتزا در غذاهای مختلف و نهایتا به صورت مستقیم لبنیات را وارد برنامه غذاییش نمایید.
موفق و سلامت باشید
منبع:/www.akairan.com
مصرف صبحانه چه تاثيري در سلامت کودک دارد؟

انتخاب نوع غذا و مهارت خوردن با وضعيت جسمي و روحي کودک در ارتباط هستند. ذائقه و طعم هايي که کودک به آنها عادت دارد، نتيجه ي يک سري الگوهاي رفتاري و مصرفي خانواده است که بر انتخاب کودک تاثير مستقيم دارد و مي تواند سلامت جسمي و روحي او را تحت تاثير قرار دهد. به طور مثال اگر غذاهاي طبخ شده در خانواده روغن زيادي داشته باشند، کودک هميشه تمايل بيشتري به مصرف و انتخاب اين گونه مواد غذايي خواهد داشت. وجود هر گونه استرس مانند مشاجرات خانوادگي به راحتي مي تواند بر ميزان اشتهاي کودک اثر گذاشته و تمايل او را به غذا خوردن کاهش دهد.

نکته ي مهم در مورد انتخاب نوع غذا اين است که بدانيم ذائقه ي کودک با افزايش سن تغيير مي کند. همين مورد به راحتي وضعيت غذا خوردن کودک را دگرگون مي کند. در نتيجه برنامه ريزي براي افزايش اشتها ، بايد براساس ذائقه ي کودک انجام شود؛ به گونه اي که گروه هاي غذايي اصلي مثل نان و غلات، شير و لبنيات، ميوه ها، سبزي ها و گوشت ها در برنامه ي غذايي روزانه گنجانده شود.
افزايش حجم عضلات، که نتيجه ي دريافت کافي غذاست، مهارت و توانايي انجام فعاليت هاي جسمي را در کودک بالا مي برد. رشد رواني و حالات روحي بر نگرش، عادات، رفتارها و الگوهاي غذايي کودک موثر است. در اين راستا مصرف غذا در وعده هاي مشخص براي تامين درشت مغذي و ريز مغذي هاي لازم براي رشد و نمو کودک حائز اهميت است. از نظر متخصصان تغذيه اين وعده ها شامل سه وعده ي اصلي ( صبحانه، ناهار و شام ) و دو يا سه ميان وعده هستند. در اين ميان مصرف صبحانه به دليل افزايش سوخت و ساز بدن در هنگام صبح، براي کودکان اهميت فراوان دارد.

از طرف ديگر تحقيقات زيادي نشان مي دهند که صرف صبحانه باعث افزايش قدرت يادگيري و ايجاد تمرکز بيشتر در کودکان مي شود. اطلاعات ثبت شده در منابع تغذيه اي نشان مي دهد، کودکاني که 20 دقيقه قبل از آغاز کلاس، صبحانه ميل مي کنند، نسبت به گروهي که يک ساعت قبل، صبحانه مصرف کرده اند تمرکز بهتر و نمرات بالاتري دارند. با توجه به اين نکته که بيشترين فعاليت فکري کودکان به ويژه در سنين مدرسه ساعات آغازين روز است، پس صبحانه بايد شامل مواد غذايي باشد که بتواند يک سوم کل انرژي مورد نياز روزانه را ( معادل 600 تا700 کالري براي پسران و حدود 500 تا600 کالري براي دختران ) تامين کند.براي تامين انرژي مورد نياز انواع نان ، غلات آماده صبحانه مانند برشتوک، همچنين مربا، کره، عسل ، خامه، حليم و براي تامين پروتئين مصرف پنير، تخم مرغ و شير توصيه مي شود. نياز به ويتامين و املاح را مي توان با مصرف انواع ميوه به صورت تازه يا خشک مانند برگه ها يا آب ميوه هاي تازه ي تهيه شده در منزل تامين کرد.

مناسب ترين روش براي استفاده از مواد غذايي ذکر شده و اطمينان از تامين نيازهاي کودک در اين وعده، مصرف برنامه ي چرخشي در طول هفته است.وجود يک منبع پروتئيني در وعده صبحانه براي رشد بهتر کودک ضروري است. با توجه به بررسي هاي انجام شده اغلب کودکان تمايلي به مصرف صبحانه ندارند. کودکاني که عادت به خوردن صبحانه ندارند، دچار اختلالاتي مانند سرگيجه، تهوع و حتي در بعضي مواقع استفراغ مي شوند. اين مسئله نياز به ارايه ي راهکارهاي مناسب به منظور ايجاد تمايل براي خوردن صبحانه در کودکان را نشان مي دهد.
مصرف صبحانه هاي حاضري به علت شاغل بودن مادران و نبود فرصت کافي براي جمع شدن سرسفره، از دلايل عدم توجه و تمايل کودکان به صرف صبحانه است. تکراري و يکنواخت بودن مواد خوراکي، ترس و نگراني از رفتن به مدرسه و مواردي از اين قبيل به راحتي شوق و تمايل خوردن صبحانه را از بين مي برد. البته گروهي از کودکان خوردن غذاهاي گرم مانند انواع ساندويچ، عدسي و ... را به تناول انواع صبحانه هاي معمول ترجيح مي دهند. توجه به اين خواسته ي کودکان و تهيه ي انواع غذاها براي اين وعده، خود راهکاري مناسب براي ايجاد تمايل به مصرف صبحانه است.
رعايت مواردي مانند چيدن سفره اي زيبا بر اساس تمايلات کودک، استفاده از رنگ هاي شاد مانند رنگ نارنجي، عدم مصرف شام پر حجم و دير وقت، صرف صبحانه توسط خود والدين، فراهم کردن محيطي به دور از نگراني و ترس و انتقال حس دوست داشتن به فرزندان، باعث تحريک اشتهاي کودکان و افزايش تمايل آن ها به مصرف اين وعده غذايي مهم مي شود. از نکات مهم ديگر توجه به زمان مصرف صبحانه است.بهترين زمان براي کودکان سنين مدرسه قبل از ورود به کلاس و در کودکان پيش دبستاني بين ساعت 9-7 صبح است. فراموش نکنيم که نخوردن صبحانه از دلايل مهم افت تحصيلي در کودکان سنين مدرسه و اختلال رشد در کودکان پيش دبستاني است.
منبع:/www.koodakaneh.com

درمان تغذیه ای بی اشتهایی کودکان

انرژی

میزان قوت و قدرتی که کودک از خوردن غذا به دست می آورد انرژی نام دارد . تمام غذاهایی که او می خورد، به بدنش انرژی می رساند. مواد غذایی مختلف دارای میزان انرژی متفاوتی هستند. برای کودکان کم اشتها بهتر است ، از مواد غذایی استفاده شود که میزان انرژی در حجم معین آنها نسبت به مواد غذایی دیگر بیشتر باشد. به این معنی که مقدار کمی از آنها انرژی بیشتری داشته باشد.

پروتئین

از غذا به بدن کودک می رسد و رشد او را تأمین می کند . کودک هر روز و در طول روز چند مرتبه بایستی غذایی بخورد که حاوی پروتئین باشد تا بدن او دچار کمبود نشود نیاز به پروتئین در سنین متفاوت تغییر می کند . در ابتدای کودکی نیاز به پروتئین براساس واحد بدن کودک ، بیشتر است ولی چون حجم بدن او کم است، میزان کمی پروتئین نیاز او را تامین می کند . با بالارفتن سن، نیاز کودک بر اساس واحد بدنش کمتر شده ولی بدلیل افزایش حجم بدن کودک میزان کل مورد نیاز افزایش می یابد.

جدول زیر خلاصه ای از نیازهای کودک به پروتئین و انرژی است.

http://www.tebyan.net
پيوست ها:
23.jpg [ 140.16 KiB | بازديد 318 بار ]

مواد معدنی و ویتامین ها

مواد معدنی وویتامینها برای رشد و تکامل مطلوب کودک لازم هستند . دریافت ناکافی آنها به رشد آسیب می رساند و بیماری های ناشی از کمبود آنها بروز می کند . در کودکی که کم اشتهاست باید از مواد غذایی استفاده شود که در کمترین حجم دارای بیشترین میزان املاح و ویتامین باشند تا رشد کودک با توجه به حجم کم معده او تأمین شود.

برای یک کودک کم غذا املاح و ویتامین های زیر اهمیت به سزایی دارد.

1. آهن (fe)

کودکان 1 تا 3 ساله در معرض خطر کم خونی هستند . آنها آهن نیاز دارند تا خون سازی در بدنشان به خوبی صورت گیرد. از اینرو باید غذاهایی مصرف کنند که دارای آهن زیاد و قابل جذب باشد. مصرف قطره آهن به تامین بهتر محتوای آهن بدن آنها کمک می کند. اگر دچار کم خونی شوند یادگیری کودک و توانایی کودک کاهش می یابد. بهترین منابع آهن برای کودک، گوشتها و جگراست که تامین کننده عنصر روی ( zn )مورد نیاز آنها نیز می باشد .

2. کلسیم(ca)

کودکان برای رشد کامل استخوانی به کلسیم نیاز دارند. نیاز آنها بر اساس واحد بدنشان چند برابر بزرگسالان است . لبنیات بهترین منبع کلسیم و تأمین کننده خوب پروتئین است . کودکی که کم اشتها است بهتر است از ماستهای چکیده، شیرهای غنی شده و بستنی تهیه شده باشیر سالم تغذیه کند.

3. ویتامینB ، از ویتامین هایی است که در نبود آن رشد مختل می شود. برای افزایش اشتهای کودکان بهتر است منابع غذایی حاوی ویتامینB مثل سبوس غلات ، آردهای کامل ، جوانه ، ماء الشعیر ، گوشت ها و جگر به کودک داده شود و استفاده از مکمل ویتامینB هم می تواند مفید باشد.

برنامه غذایی کودک

در این مرحله شما با استفاده از اطلاعاتی که از رشد و نیازهای او بدست می آورید یک برنامه غذایی مناسب برایش تعیین می کنید. در این بخش 2 برنامه غذایی برای 2 گروه سنی کودکان آمده است ، شما می توانید از آن استفاده کنید ، با میزانهایی که اکنون کودک شما دریافت می کند مقایسه کنید و تغییرات لازم را انجام دهید.

برنامه غذایی یک کودک 2 تا 3 ساله:

صبحانه ( نان و پنیر و گردو) نان 30 تا 40 گرم ( یک تا یک و نیم کف دست نان سنگک که دارای سبوس است ) + 15 تا 25 گرم پنیر+ یک عدد مغز گردو+ در صورت تمایل چای شیرین.

ساعت 10: نصف لیوان شیر و 1 عدد بیسکویت با آرد کامل+ 1 عدد میوه ( یا نصف لیوان کمپوت میوه که خود مادرتهیه کرده باشد )

ناهار:( چلوگوشت) 5 تا 10 قاشق غذاخوری برنج+ 30 تا 60 گرم گوشت گوسفند کاملاً پخته و له شده + نصف لیوان ماست چکیده + 1 کاسه سالاد کاملا ریز شده و مخلوط با سس مایونز ( آخر غذا)

عصرانه: 1 عدد میوه ( یا نصف لیوان آب میوه) + 1 عدد خیار+ یک قاشق سوپخوری مغزهای بادام، گردو و فندق.

شام: ( خوراک مرغ) یک کف دست نان+ خوراک مرغ دارای 30 تا 60 گرم ( 3 تا 4 تکه کوچک) گوشت مرغ و سبزیجات کاملاً پخته به فرمی که کودک دوست دارد. + ماست یک دوم لیوان.

قبل از خواب: نصف لیوان شیر
برنامه غذایی یک کودک 4 تا 6 ساله:

صبحانه: ( خامه و عسل) نان 1 کف دست نان با آرد کامل+ 2 قاشق سوپخوری خامه + 2 قاشق مرباخوری عسل

ساعت 10: 1 لیوان شیر+ یک عدد شیرینی کوچک یا 2 عد بیسکویت سبوس دار+ یک دوم لیوان آب میوه (یا یک عدد میوه متوسط)

نهار: ( پلو و مرغ) 5 تا 10 قاشق برنج+ 60 تا 90 گرم گوشت مرغ ( نصف یک ران درشت) + 1 کاسه ماست حاوی 1 لیوان ماست.

عصرانه: سبزیجات کاملاً شسته و پوست گرفته مثل هویج، خیار، کاهو که بهترین منبع ویتامینهای مورد نیاز کودک هستند.

شام: ( پیتزا) 2 برش متوسط که برای پخت آن 100 گرم گوشت چرخ کرده و سرخ کرده و سبزیجات و 100 گرم پنیر پیتزا بکار رفته باشد+ 1 کاسه سالاد کاملاً ریز شده و باب میل کودک.

قبل از خواب: یک عدد میوه و نصف لیوان شیر

می دانید مواد غذایی بسیار متنوع اند. شما با آشنایی کلی به میزانهای داده شده می توانید مواد غذایی دیگر را جای مواد غذایی گفته شده جانشین کنید که بدان روش جانشینی گویند .

مثلاً هر 5 قاشق برنج برابر یک کف دست نان است . نان مصرفی بهتر است سنگک باشد.

هر 30 تا 60 گرم گوشت برابر 1 عدد تخم مرغ و برابر 4 تا 5 قاشق حبوبات پخته است.
توصیه های لازم برای کودکان کم اشتها:

در صورتی که رشد کودک کم اشتها ، کمتر از استانداردهای ذکر شده باشد ویا رشد او متوقف شده، با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه از:

* کپسول یا شربت های مولتی ویتامین وB کمپلکس استفاده کنید.

* از مکمل آهن استفاده کنید.

* از پودر تخم مرغ ، پودر شیر خشک اضافه شده به شیر و پودرهای پروتئین تجاری استفاده کنید.

* از کمپوت میوه های تغلیظ شده استفاده کنید.
توصیه های عمومی برای کودکان کم اشتها :

- محیط روانی مناسب و شرایط مطلوبی را برای غذا خوردن کودک فراهم کنید. در آرامش کامل ، با صبر و حوصله و بدون اصرار و تهدید به او غذا دهید. در کنار دیگر افراد خانواده در محل معین صرف کردن غذا به او غذا دهید. از غذا دادن به کودک مقابل تلویزیون و زمانی که حواسش پرت است اجتناب کنید و سعی کنید با صحبت کردن با کودک و تعریف داستانهای جذاب ، انگیزه او را برای خوردن غذا افزون کنید.

- در عوض غذا خوردن ، به او وعده بازی کردن ، پارک بردن، به حرفهایش گوش کردن یا فیلم نگاه کردن بدهید نه وعده شیرینی، شکلات و خوراکی های غیر مفید.

- غذا را به فرمی تهیه کنید که مورد پسند کودک است . مثلاً اگر غذا به فرم پیتزا دوست دارد، با استفاده از یک تکه نان و کمی پنیر پیتزا همان مواد غذایی را به فرم پیتزا به او بخورانید. علایق او را درطعم ، حرارت، رنگ و فرم غذا در نظر بگیرید.

- رفتار شما مادر و پدر عزیز، مهمترین تاثیررا برای کودکتان دارد واگر شما رفتار غلطی دارید نمی توانید از او انتظار داشته باشد که این کار را انجام ندهد. پس با رفتار درست خود ، به صورت عملی به او آموزش دهید.

- کودک را در فعالیت های خرید مواد غذایی و تهیه کردن غذا دخالت دهید. اگر چه کمی زحمتتان زیاد می شود ولی این کار چند حسن دارد. اول این که او از زحمت تهیه غذا آگاه می شود. وضمنا شما می توانید در حین کمک کردن او راجع به خواص مواد غذایی و اینکه برای غذا در بدن چه اتفاقی می افتد و چه فایده ای برای بدن دارد صحبت کنید. به این ترتیب او تمایل بیشتری برای خوردن غذا پیدا خواهد کرد.

در بین وعده های غذایی ، میان وعده های مفید به او بدهید. مغزهای بادام ، فندق ، گردو ، کشمش و... آب میوه و کمپوت میوه ، شیر غنی شده با چند قاشق شیر خشک ، ماست چکیده ، شیرینی های تهیه شده با آرد کامل یا با میوه ها، یک لقمه نان و پنیر و دیگر مواد غذایی غنی از ویتامین و پروتئین . فائده یک میان وعده مفید این است که علاوه بر فراهم آوردن انرژی و مواد غذایی مورد نیاز برای رشد کودک که به سرعت در بدن تمام می شوند ، بدلیل کوچک بودن حجم معده کودک به تقسیم غذا در طول روز کمک می کند و مادر یا پدر در یک وعده اصرار نمی کند که کودک بیشتر از ظرفیتش غذا بخورد.

- می توانید سبوس گندم تهیه کنید و در حین پخت غذا به برنج او بیافزایید تا ویتامینB موجود در آن به افزایش اشتهای کودک کمک کند . جوانه گندم نیز از منابع غنیB است که می توانید آن را درسالاد ریز کنید و به کودک بدهید.

- مطمئن باشید که کودک راجع به غذای خاصی ذهنیت بد ندارد ( مثلا با دیدن ماکارانی رشته ای به یاد کرم نمی افتد) و اگر چنین تصور غلطی دارد ، فرم غذا را عوض کنید یا آن غذا را دیگر به کودک ندهید.

- کودک را به فعالیت های جمعی و بازی با همسالانش تشویق کنید
منبع:www.tebyan.net

برنامه غذایی کودک یک ساله تا دو ساله
یک برنامه غذایی مناسب باید کلیه مواد مغذی (مواد نشاسته ای ، پروتئینی ،چربی ،ویتامین ها و املاح) را به نسبت های متعادل در اختیار کودک قرار دهد تا انرژی مورد نیاز او که معمولاَ بر اساس صد کیلو کالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است ،تامین شود. معمولاَ 50 درصد انرژی مورد نیاز کودک از مواد قندی ،30 درصد از مواد چربی و حدود 20 درصد از مواد پروتئینی به دست می آید . بدیهی است بر حسب عادات مختلف غذایی و افزایش وزن کودک ،نسبت های فوق بین 5 تا 10 درصد قابل تغییر هستند.

غذای کودکان یک تا دوساله باید کم حجم ولی مقوی مناسب و شامل همه ی گروه های غذایی باشد . مقدار غذای کودک می تواند بر حسب اشتهای او افزایش یابد.

از آنجا که حس کنجکاوی کودک جهت آشنا شدن با دنیای خارج تاثیر زیادی بر اشتهای او می گذارد ، این امر ایجاب می کند که وعده های غذایی او شامل سه وعده ی اصلی و دو تا سه میان وعده باشد . وعده های اصلی باید مقوی و پر انرژی بوده و میان وعده ها مناسب و مکمل وعده های اصلی باشند.
البته نباید فراموش کنیم که در این سن کودک هنوز با شیر مادر تغذیه می شود تا بخشی از انرژی و مواد مغذی مورد نیاز او از این طریق در اختیارش قرار گیرد.

چرا تغذیه با شیر مادر در سال دوم زندگی یک ضرورت است؟
1- هنوز منبع مهم دریافت پروتئین برای کودک ،چربی ،کلسیم و ویتامین ها است.
2- تا حدود 3/1 انرژی و مواد غذایی مورد نیاز او را تامین می کند .
3- چون در این سن ،کودک نوپا بسیار پرتحرک و فعال است و با دست زدن به همه جا وهمه چیز خود را به سهولت در معرض آلودگی ها و در نتیجه بیماری ها قرار می دهد ،مواد ایمنی موجود در شیر مادر نقش حفاظتی بسیار مهمی برای کودک ایفا می کند و وی را تا حدود بسیار زیادی از ابتلا به اسهال ،عفونت دستگاه تنفسی ،عفونت گوش ، عفونت دستگاه ادراری و امثال آن محافظت می نماید . این حفاظت در مقابل بیماری های غیر عفونی نظیر آسم ،آلرژی ،دیابت نوجوانی و بعضی از سرطان های دوران کودکی نیز وجود دارد.
4- نیازهای عاطفی و روانی کودک را که برای رشد و تکاملش بسیار ضروری است ،تامین می کند.
5- نقش بسیار ارزنده ی تغذیه با شیر مادر در امر تکامل عصبی و روانی کودک که در سال اول زندگی آغاز شده بود ،با تداوم تغذیه با شیر مادر در سال دوم زندگی استمرار پیدا می کند.
6- اغلب کودکان در ایام بیماری به ویژه در جریان اسهال ،استفراغ و تب کم اشتها هستند ، ولی معمولاَ اشتهایشان نسبت به تغذیه با شیر مادر حفظ شده و یا حتی بیشتر می شود ؛ لذا این منبع مهم آب و غذا در ایام بیماری از شدت کاهش وزن آنها می کاهد و به بهبودشان کمک می کند.
7- از آنجا که تغذیه با شیر مادر با کاهش دفعات بیماری های مختلف همراه است ،اثر قابل توجهی در بهبود شرایط اقتصادی خانواده دارد.
8-در پیشگیری از بارداری نا خواسته ی مادر نقش قابل توجهی ایفا می نماید.
نباید انتظار داشته باشیم که کودکان مانند بزرگترها غذا بخورند ؛چون ظرفیت معده آنان هنوز کوچک است.
نمونه ای از برنامه غذایی کودک در سال دوم زندگی
یک کودک یک ساله حدود 30 درصد انرژی ،50 درصد پروتئین ،2 درصد آهن و 75 درصد ویتامین A مورد نیاز خود را از شیر مادر به دست می آورد . در مورد سایر ویتامین ها و املاح نیز درصدی از طریق شیر مادر و بقیه باید از طریق غذایی که به کودک داده می شود ،تامین گردد تا رشد و تکامل مطلوب او فراهم شود . البته چون تامین مقدار مورد نیاز پاره ای از ویتامین ها و آهن از طریق تغذیه با شیر مادر و غذا مقدور نیست ،لذا استفاده از قطره مولتی ویتامین و آهن تا پایان 2 سالگی توصیه می شود . به عنوان یک راهنمای کلی که شامل 3 وعده غذای اصلی و 2 میان وعده می باشد ،برنامه ی غذایی یک کودک دو ساله به شرح زیر است:
سه وعده غذای اصلی شامل صبحانه ،ناهار ،شام دو میان وعده حدود 10 صبح و 4 بعد از ظهر
صبحانه:
نان ،کره ،مربا (یا عسل) ،پنیر کم نمک و چای کم رنگ.
ناهار:
3 قاشق سوپ خوری پر از برنج پخته شده (پلو) +یک قاشق سوپ خوری پر از حبوبات (عدس ،لوبیا و ...) +یک قاشق مرباخوری کره یا روغن +نصف یک پرتقال متوسط.
شام:
3 قاشق سوپ خوری پر از برنج پخته شده (پلو) +یک قاشق سوپ خوری پر گوشت ماهی (بدون تیغ)+ یک قاشق سوپ خوری پر از یک نوع سبزی با برگ سبزتیره مثل اسفناج یا گشنیز یا جعفری پخته شده .

در این نمونه برنامه ی ناهار و شام، چه مواد مغذی وجود دارد و به چه مقدار باید در اختیار کودک قرار گیرد؟
در غذای ظهر که برنج پیشنهاد شده است ،بخشی از انرژی و پروتئین مورد نیاز وعده ی ظهر کودک تامین می شود . اگر برنج در دسترس نباشد می توان از سیب زمینی ،نان یا ماکارونی نیز استفاده کرد. برنج فاقد ویتامین A و مقدار آهن بسیار ناچیز است و سیب زمینی نسبت به برنج پروتئین کمتری دارد ؛ بنابر این هر زمان که برنج یا سیب زمینی در وعده ی غذایی کودک قرار گیرد ،حتماَ باید ماده ی دیگری که سرشار از پروتئین است به آن اضافه نمود ؛
مانند حبوبات که پروتئین برنج یا سیب زمینی را کامل می کند. پس (خوراک سیب زمینی و لوبیا) یا (عدس پلو) از نظر پروتئین کامل هستند . برای جذب بهتر آهن پیشنهاد می شود از ترکیب برنج و حبوبات یا سیب زمینی و حبوبات ، نصف یک پرتقال در برنامه ی ناهار کودک استفاده کنید که هم جذب آهن موجود در غذا را بیشتر می کند و هم کمبود ویتامین مورد نیاز را جبران می نماید.

برنامه شام
در برنامه ی شام به جای حبوبات (پروتئین گیاهی) از یک ماده پروتئینی حیوانی استفاده شده است. گوشت ماهی علاوه بر تامین بقیه ی پروتئین مورد نیاز کودک سبب جذب بهتر آهن موجود در غذاهای گیاهی می شود ؛ بنابر این برنامه به دلیل داشتن یک قاشق پر از اسفناج یا جعفری یا گشنیز ،هم ویتامین A مورد نیاز کودک را تامین کرده و هم به دلیل وجود گوشت ماهی ،جذب آهن موجود در مواد غذایی را بیشتر می کند.
به جای گوشت ماهی می توان از جگر پخته شده ی مرغ نیز استفاده کرد . گرچه انرژی کمتری تولید می کند ،ولی در عوض بقیه پروتئین ،بخشی از آن و کل ویتامین A مورد نیاز را فراهم می نماید ،حتی ویتامین A تولید شده حدود بیست برابر بیشتر می شود . با این نمونه از صبحانه ،ناهار و شام قسمت بیشتر انرژی مورد نیاز کودک تامین می شود و بخش کوچکی باقی می ماند که با دو میان وعده ،مثلاَ یک تکه نان با یک نصف موز در ساعت 10 صبحو دو وعده بیسکویت با دو عدد خرما در 4 بعد از ظهر این کمبود انرژی جبران می شود . سایر ویتامین ها نیز طی وعده های غذای اصلی و میان وعده به کودک می رسد.
تنها عنصری که به صورت مکمل ممکن است مورد نیاز باشد، آهن است. در بسیاری از کشورها مواد غذایی مثل برنج ،آرد گندم ،پودر شیر ، سس سویا ،پودر کاری ،شکر یا نمک را با آهن غنی می کنند. در صورت عدم دسترسی به این مواد غنی شده با آهن بهتر است برای کودکان در سن 1 تا 2 سالگی قطره یا شربت آهن تجویز شود.
مجله هنر آشپزی

برنامه غذایی کودک یک ساله تا دو ساله
یک برنامه غذایی مناسب باید کلیه مواد مغذی (مواد نشاسته ای ، پروتئینی ،چربی ،ویتامین ها و املاح) را به نسبت های متعادل در اختیار کودک قرار دهد تا انرژی مورد نیاز او که معمولاَ بر اساس صد کیلو کالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است ،تامین شود. معمولاَ 50 درصد انرژی مورد نیاز کودک از مواد قندی ،30 درصد از مواد چربی و حدود 20 درصد از مواد پروتئینی به دست می آید . بدیهی است بر حسب عادات مختلف غذایی و افزایش وزن کودک ،نسبت های فوق بین 5 تا 10 درصد قابل تغییر هستند.

غذای کودکان یک تا دوساله باید کم حجم ولی مقوی مناسب و شامل همه ی گروه های غذایی باشد . مقدار غذای کودک می تواند بر حسب اشتهای او افزایش یابد.

از آنجا که حس کنجکاوی کودک جهت آشنا شدن با دنیای خارج تاثیر زیادی بر اشتهای او می گذارد ، این امر ایجاب می کند که وعده های غذایی او شامل سه وعده ی اصلی و دو تا سه میان وعده باشد . وعده های اصلی باید مقوی و پر انرژی بوده و میان وعده ها مناسب و مکمل وعده های اصلی باشند.
البته نباید فراموش کنیم که در این سن کودک هنوز با شیر مادر تغذیه می شود تا بخشی از انرژی و مواد مغذی مورد نیاز او از این طریق در اختیارش قرار گیرد.

چرا تغذیه با شیر مادر در سال دوم زندگی یک ضرورت است؟
1- هنوز منبع مهم دریافت پروتئین برای کودک ،چربی ،کلسیم و ویتامین ها است.
2- تا حدود 3/1 انرژی و مواد غذایی مورد نیاز او را تامین می کند .
3- چون در این سن ،کودک نوپا بسیار پرتحرک و فعال است و با دست زدن به همه جا وهمه چیز خود را به سهولت در معرض آلودگی ها و در نتیجه بیماری ها قرار می دهد ،مواد ایمنی موجود در شیر مادر نقش حفاظتی بسیار مهمی برای کودک ایفا می کند و وی را تا حدود بسیار زیادی از ابتلا به اسهال ،عفونت دستگاه تنفسی ،عفونت گوش ، عفونت دستگاه ادراری و امثال آن محافظت می نماید . این حفاظت در مقابل بیماری های غیر عفونی نظیر آسم ،آلرژی ،دیابت نوجوانی و بعضی از سرطان های دوران کودکی نیز وجود دارد.
4- نیازهای عاطفی و روانی کودک را که برای رشد و تکاملش بسیار ضروری است ،تامین می کند.
5- نقش بسیار ارزنده ی تغذیه با شیر مادر در امر تکامل عصبی و روانی کودک که در سال اول زندگی آغاز شده بود ،با تداوم تغذیه با شیر مادر در سال دوم زندگی استمرار پیدا می کند.
6- اغلب کودکان در ایام بیماری به ویژه در جریان اسهال ،استفراغ و تب کم اشتها هستند ، ولی معمولاَ اشتهایشان نسبت به تغذیه با شیر مادر حفظ شده و یا حتی بیشتر می شود ؛ لذا این منبع مهم آب و غذا در ایام بیماری از شدت کاهش وزن آنها می کاهد و به بهبودشان کمک می کند.
7- از آنجا که تغذیه با شیر مادر با کاهش دفعات بیماری های مختلف همراه است ،اثر قابل توجهی در بهبود شرایط اقتصادی خانواده دارد.
8-در پیشگیری از بارداری نا خواسته ی مادر نقش قابل توجهی ایفا می نماید.
نباید انتظار داشته باشیم که کودکان مانند بزرگترها غذا بخورند ؛چون ظرفیت معده آنان هنوز کوچک است.
نمونه ای از برنامه غذایی کودک در سال دوم زندگی
یک کودک یک ساله حدود 30 درصد انرژی ،50 درصد پروتئین ،2 درصد آهن و 75 درصد ویتامین A مورد نیاز خود را از شیر مادر به دست می آورد . در مورد سایر ویتامین ها و املاح نیز درصدی از طریق شیر مادر و بقیه باید از طریق غذایی که به کودک داده می شود ،تامین گردد تا رشد و تکامل مطلوب او فراهم شود . البته چون تامین مقدار مورد نیاز پاره ای از ویتامین ها و آهن از طریق تغذیه با شیر مادر و غذا مقدور نیست ،لذا استفاده از قطره مولتی ویتامین و آهن تا پایان 2 سالگی توصیه می شود . به عنوان یک راهنمای کلی که شامل 3 وعده غذای اصلی و 2 میان وعده می باشد ،برنامه ی غذایی یک کودک دو ساله به شرح زیر است:
سه وعده غذای اصلی شامل صبحانه ،ناهار ،شام دو میان وعده حدود 10 صبح و 4 بعد از ظهر
صبحانه:
نان ،کره ،مربا (یا عسل) ،پنیر کم نمک و چای کم رنگ.
ناهار:
3 قاشق سوپ خوری پر از برنج پخته شده (پلو) +یک قاشق سوپ خوری پر از حبوبات (عدس ،لوبیا و ...) +یک قاشق مرباخوری کره یا روغن +نصف یک پرتقال متوسط.
شام:
3 قاشق سوپ خوری پر از برنج پخته شده (پلو) +یک قاشق سوپ خوری پر گوشت ماهی (بدون تیغ)+ یک قاشق سوپ خوری پر از یک نوع سبزی با برگ سبزتیره مثل اسفناج یا گشنیز یا جعفری پخته شده .

در این نمونه برنامه ی ناهار و شام، چه مواد مغذی وجود دارد و به چه مقدار باید در اختیار کودک قرار گیرد؟
در غذای ظهر که برنج پیشنهاد شده است ،بخشی از انرژی و پروتئین مورد نیاز وعده ی ظهر کودک تامین می شود . اگر برنج در دسترس نباشد می توان از سیب زمینی ،نان یا ماکارونی نیز استفاده کرد. برنج فاقد ویتامین A و مقدار آهن بسیار ناچیز است و سیب زمینی نسبت به برنج پروتئین کمتری دارد ؛ بنابر این هر زمان که برنج یا سیب زمینی در وعده ی غذایی کودک قرار گیرد ،حتماَ باید ماده ی دیگری که سرشار از پروتئین است به آن اضافه نمود ؛
مانند حبوبات که پروتئین برنج یا سیب زمینی را کامل می کند. پس (خوراک سیب زمینی و لوبیا) یا (عدس پلو) از نظر پروتئین کامل هستند . برای جذب بهتر آهن پیشنهاد می شود از ترکیب برنج و حبوبات یا سیب زمینی و حبوبات ، نصف یک پرتقال در برنامه ی ناهار کودک استفاده کنید که هم جذب آهن موجود در غذا را بیشتر می کند و هم کمبود ویتامین مورد نیاز را جبران می نماید.

برنامه شام
در برنامه ی شام به جای حبوبات (پروتئین گیاهی) از یک ماده پروتئینی حیوانی استفاده شده است. گوشت ماهی علاوه بر تامین بقیه ی پروتئین مورد نیاز کودک سبب جذب بهتر آهن موجود در غذاهای گیاهی می شود ؛ بنابر این برنامه به دلیل داشتن یک قاشق پر از اسفناج یا جعفری یا گشنیز ،هم ویتامین A مورد نیاز کودک را تامین کرده و هم به دلیل وجود گوشت ماهی ،جذب آهن موجود در مواد غذایی را بیشتر می کند.
به جای گوشت ماهی می توان از جگر پخته شده ی مرغ نیز استفاده کرد . گرچه انرژی کمتری تولید می کند ،ولی در عوض بقیه پروتئین ،بخشی از آن و کل ویتامین A مورد نیاز را فراهم می نماید ،حتی ویتامین A تولید شده حدود بیست برابر بیشتر می شود . با این نمونه از صبحانه ،ناهار و شام قسمت بیشتر انرژی مورد نیاز کودک تامین می شود و بخش کوچکی باقی می ماند که با دو میان وعده ،مثلاَ یک تکه نان با یک نصف موز در ساعت 10 صبحو دو وعده بیسکویت با دو عدد خرما در 4 بعد از ظهر این کمبود انرژی جبران می شود . سایر ویتامین ها نیز طی وعده های غذای اصلی و میان وعده به کودک می رسد.
تنها عنصری که به صورت مکمل ممکن است مورد نیاز باشد، آهن است. در بسیاری از کشورها مواد غذایی مثل برنج ،آرد گندم ،پودر شیر ، سس سویا ،پودر کاری ،شکر یا نمک را با آهن غنی می کنند. در صورت عدم دسترسی به این مواد غنی شده با آهن بهتر است برای کودکان در سن 1 تا 2 سالگی قطره یا شربت آهن تجویز شود.
مجله هنر آشپزی

نكات مهم تغذیه كودك در سال دوم
برعكس سال اول كه توصیه می شد تغذیه با شیر مادر مقدم بر غذای كمكی باشد در سال دوم با توجه به اهمیت بیشتر غذاهای جامد، توصیه می شود كه حتی المقدور شیر مادر بعد از غذا داده شود.
دفعات تغذیه كودك (به غیر از شیر مادر) هنوز 5 تا 6 بار در روز است.
بین یك تا 5/1 سالگی زمان انتقال تغذیه كودك از غذاهای كمكی به غذاهای سفره خانواده است.
توصیه می شود تا 18 ماهگی بسته به تحمل كودك و به تدریج، غذاهای سال اول زندگی به سفره خانواده تبدیل شود. لذا هفته ای 2 تا 3 بار از همان غذاهای كم حجم، مقوی و پر انرژی سال اول زندگی مانند سوپ گوشت و سبزیجات مخلوط با كمی آرد و شیر و شكر و یا كته نرم كه با آب گوشت پخته شده است برای او تهیه شود.

نیاز به كلسیم و پروتئین عمدتا از طریق شیر مادر و ماست پاستوریزه ای كه در روز می خورد تامین می شود.
سفیده تخم مرغ را می توان همانطور كه در مورد زرده آن شروع شده بود، یعنی كم كم و به صورت كاملا پخته و سفت از مقدار كم شروع كرد و بتدریج به یك سفیده كامل رساند. بدین ترتیب كودك می تواند یك روز در میان یك تخم مرغ كامل به صورت نیمرو، املت یا آب پز بخورد؛ اما هر روز هم می تواند از سفیده تخم مرغ استفاده نماید.
از گروه چربی و شیرینی ها نیز باید استفاده نمود. استفاده كردن از این گروه به صورت غنی كردن غذای كودك با روغن نباتی یا كره تا حدی كه جای مواد غذایی دیگر را نگیرد و سبب كاهش اشتهای او نشود و استفاده از مواد نشاسته ای به صورت نان، برنج، ماكارونی و سیب زمینی است تا انرژی مورد نیاز كودك را فراهم نماید.
حبوبات، غنی از مواد پروتئینی و املاح هستند كه معمولا از اواخر سال اول زندگی به رژیم غذایی كودك اضافه می شوند. در سال دوم نیز بتدریج بر تنوع آن افزوده و به صورت كاملا پخته شده (بعد از خیس كردن و جداكردن پوست آن) همراه با سیب زمینی و روغن زیتون می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
اگر شروع غذا یك باره و به صورت آنچه كه در سفره خانواده است به كودك داده شود، پذیرش و هضم آن برای او مشكل می شود. لذا در ابتدا باید تغییراتی درآن داد مثلا در سفره خانواده اگر برنج (پلو) به صورت كته یا كاملا نرم شده نیست می توان آن را با پشت قاشق و كمی آب خورش، نرم و له نمود یا اگر خوراك سیب زمینی و گوشت و ... وجود دارد كمی نان را در آب خوراك نرم كرده همراه با گوشت و سیب زمینی كه با پشت قاشق له و نرم شده است به كودك داد.
همانطور كه گفته شد هنوز هم معده كودك كوچك است و نباید آن را با آب یا آب میوه و یا خود میوه پر كرد.
آب میوه در حجم كم به عنوان یك نوشیدنی خنك از میوه های تازه یا از شربت های خانگی مانند شربت آب لیمو (با لیمو ترش تازه)، شربت به لیمو و ... بعد از بازی و تقلای كودك در یك روز گرم بسیارمطبوع و لذت بخش است.
مصرف میوه های مختلف، دو تا سه بار در روز به مقدار توصیه شده، هم بخشی از نیاز های كودك به ویتامین های a و c را تامین می كند و هم به علت داشتن فیبر، كار دستگاه گوارش او را تسهیل می نماید.
دادن غذاهای خیلی شیرین و یا نوشیدنی در حجم زیاد در فاصله دو وعده غذا معمولا سبب كاهش اشتها شده و ممكن است كودك را ازخوردن غذای اصلی بازدارد.
در برنامه غذایی كودك یك تا دو ساله تنقلاتی مثل پفك، چیپس، شكلات و نوشابه جایی نداشته و در صورتی كه فعالیت كودك زیاد باشد، استفاده از میان وعده های انرژی زا مانند: خرما، كشمش، مربا، كمپوت، ژله، بیسكویت، بستنی پاستوریزه، بادام و پسته بو نداده (ولی ریز و پودر شده مخلوط با ماست) به شرطی كه جای وعده اصلی غذا را نگیرد مفید است.
كودكان یك تا دو ساله هنوز هم در معرض خطر خفگی هستند و موادی مانند تكه های سوسیس، دانه انگور، سبزی های خام، فندق، بادام، ذرت بو داده، آب نبات و غیره نباید در دسترسشان باشد. همچنین وقتی دراز كشیده اند و یا در حال دویدن هستند نباید به آنان غذا داد.
میوه های آلرژی زا مانند كیوی، خربزه، و نیز موادی كه هضم آنها مشكل است مثل پوست حبوبات هنوز هم در برنامه غذایی كودك جایی ندارند.
در طول سال دوم زندگی، مصرف قطره ویتامین های آ و د یا مولتی ویتامین و قطره آهن به همان مقدار قبلی باید ادامه داشته باشد و این مطلب كه آهن موجب سیاهی دندان ها می شود نباید مانع مصرف آن شود بلكه باید قطره را در عقب دهان كودك ریخت و متعاقب آن به كودك آب یا كمی آب میوه داد و یا دندان ها را مسواك زد.
رعایت نكات ایمنی هنگام غذاخوردن كودك

كودك را هنگام غذاخوردن تنها نگذارید. همیشه یك نفر باید (حتی تا 3 سالگی) بر غذاخوردن كودك نظارت داشته باشد.
او را بنشانید و غذا بدهید. مراقب جویدن غذا و بلعیدن او باشید.
همزمان با افزایش دندان های كودك، غلظت و سفتی غذا را بیشتر كنید و غذاهایی بدهید كه قابل جویدن باشد.
مواد غذایی كه احتمال دارد باعث خفگی كودك شود مانند سوسیس، شكلات، آب نبات، تخمه و آجیل، انگور و تكه های درشت گوشت را در دسترسش قرار ندهید.
هنگام دندان درآوردن اگر برای بی حسی لثه از دارو استفاده می كنید، سعی كنید نزدیك زمان غذا خوردن نباشد چون باعث بی حسی ماهیچه های گلو می شود و بلعیدن غذا را مشكل می كند.
اگر كودك در اتومبیل یا در كالسكه در حال حركت است به او غذا ندهید.
منبع : نینی سایت

اصول تغذيه تكميلي؛ شروع و ادامه غذاي كمكي در ماههاي 7 و 8 (اولين و دومين ماه
شروع غذاي كمكي)

در شروع غذاي كمكي براي كودك توجه به بعضي اصول مي تواند
كمك كننده باشد. يك قانون كلي در تغذيه تكميلي آن است كه حتما از موادي استفاده شود
كه بعدها هم در سفره خانواده وجود داشته باشد. بعلاوه توصيه مي شود:

بعد از تغذيه
شيرخوار با شير مادر، غذاي كمكي به او داده شود و غذا را هرگز قبل يا در فواصل
تغذيه با شير مادر به كودك ندهند.
مواد غذايي چه از
نظر نوع و چه از نظر مقدار به تدريج به برنامه غذايي شيرخوار اضافه شود.

از يك نوع ماده
غذايي ساده شروع كرده و كم كم به مخلوطي از چند نوع برسانند.
از يك قاشق
مرباخوري شروع نموده و به تدريج بر مقدار آن اضافه نمايند. (به استثناء زرده تخم
مرغ، كه به اندازه يك نخود شروع مي شود).
در شروع، غذاها
نسبتا رقيق ولي كمي غليظ تر از شير مادر باشند و به تدريج بر غلظت آنها افزوده شود.
اين كار به يادگرفتن عمل جويدن كمك مي كند.
بين اضافه كردن
مواد غذايي مختلف 7-5 روز فاصله بگذارند تا شيرخوار اول به يك غذا عادت كند بعد
غذاي جديدي به او بدهند. اين كار باعث مي شود كه اگر ناسازگاري به يك ماده غذايي
وجود داشت باشد شناخته شود و از طرف ديگر دستگاه گوارش شيرخوار فرصت عادت به مواد
غذايي را پيدا كند.
تنوع در غذاي
كمكي مورد توجه قرار گيرد.
چگونه بايد غذاي كمكي را
شروع كرد و ادامه داد؟

غذاي كمكي در پايان 6 ماهگي
(180 روزگي) شروع مي شود و همزمان با شروع غذاي كمكي تغذيه با شير مادر همچنان مكرر
و برحسب ميل و تقاضاي شيرخوار، ادامه داشته و حتي دفعات تغذيه با شير مادر افزايش
مي يابد.
هفته اول ماه هفتم
شروع غذاي كمكي با فرني آرد
برنج است كه روز اول از يك قاشق مرباخوري يك بار در روز (ظهر) شروع شده و كم كم به
مقدار و دفعات آن اضافه مي شود. به طوري كه روز دوم به دو قاشق مربا خوري (يك قاشق
ظهر و يك قاشق عصر)، روز سوم به سه قاشق مرباخوري (ظهر و عصر و شب هر بار يك قاشق)،
روز چهارم به 4 قاشق مرباخوري (صبح، ظهر، عصر و شب هر بار يك قاشق) روز پنجم به 8
قاشق مرباخوري (صبح، ظهر، عصرو شب هر بار 2 قاشق) و روز ششم و هفتم به 12 قاشق
مرباخوري (صبح، ظهر، عصر و شب هر بار 3 قاشق) مي
رسد.
توجه:

با شروع غذاي
كمكي، دادن آب جوشيده خنك شده به دفعات و حجم مورد علاقه شيرخوار، لازم است.

علاوه بر قطره
مولتي ويتامين (15 تا 25 قطره در روز) استفاده از قطره آهن (15قطره در روز) يا شربت
آهن به مقدار cc 5 /1 (معادل 5/12 ميلي گرم) ضروري است.
اگر از قطره هايي
استفاده مي شود كه هم مولتي ويتامين و هم آهن دارند 30 قطره در روز كافي بوده و
نيازي به استفاده از قطره يا شربت آهن و يا ويتامين به طور جداگانه نيست.

توصيه مي شود
دادن قطره آهن و قطره مولتي ويتامين به كودك، تا 2 سالگي ادامه داشته باشد.

بعد از دادن قطره يا شربت آهن به شيرخوار علاوه بر خوراندن
كمي آب جوشيده سالم به او، بايد دندان هاي او را با پارچه تميزي پاك كرد يا مسواك
زد. برنامه
غذايي شيرخوار در ماه هشتم (دومين ماه شروع غذاي
كمكي)

دو هفته اول
ماه هشتم
در اين دو هفته ضمن ادامه برنامه قبل، زرده تخم مرغ به رژيم
غذايي شيرخوار اضافه و دفعات تغذيه او 5 بار در روز مي شود.
تخم مرغ را در آب به مدت 20
دقيقه مي جوشانند تا كاملا سفت شود، سپس زرده سفت شده را از سفيده آن جدا نموده و
روز اول به اندازه يك نخود از زرده تخم مرغ را در كمي آب جوشيده يا شير مادر نرم و
حل كرده سپس به شيرخوار مي دهند.
هرروز صبح همراه با فرني
زرده تخم مرغ را به تدريج اضافه مي كنند تا ظرف 10 روز به يك زرده كامل برسد. از آن
به بعد يا هر روز نصف زرده تخم مرغ را همراه با 3 قاشق مرباخوري فرني (يا حريره) به
كودك مي دهند يا يك روز در ميان يك زرده كامل تخم مرغ به او داده و روز بعد 5 تا6
قاشق مرباخوري فرني يا حريره بادام داده مي شود.
برنامه غذايي شيرخوار در
اواسط ماه هشتم
صبح10 صبحظهرعصرشبيك
روزيك زرده كامل تخم مرغ3 قاشق مرباخوري فرني يا
حريره3
تا 6 قاشق مرباخوري سوپ3 قاشق مرباخوري فرني يا حريره3تا6 قاشق مرباخوري
سوپروز بعد5 تا 6 قاشق مرباخوري فرني
يا حريره3 قاشق مرباخوري فرني يا حريره3 ت 6 قاشق مرباخوري
سوپ3
قاشق مرباخوري فرني يا حريره3 تا 6 قاشق مربا خوري سوپياهر
روز3 قاشق مرباخوري فرني يا حريره+ نصف زرده تخم
مرغ3
قاشق مرباخوري فرني يا حريره3 تا 6 قاشق مربا خوري سوپ3 قاشق مرباخوري فرني يا
حريره3
تا 6 قاشق مربا خوري سوپ
در اين زمان كم كم مي توان از سبزي هاي نشاسته اي مثل سيب
زميني، كدوحلوايي و نخود فرنگي (نخود سبز) نيز به فاصله هر سه روز به سوپ اضافه كرد
ضمنا غلظت سوپ بايد به اندازه حليم باشد.

توجه:

سيب زميني را
بايد بعد از شستن كامل پخت، پوست آن را جدا كرد و سيب زميني پخته شده را به محتويات
سوپ اضافه نمود.
معمولا يك چهارم
سيب زميني براي هر وعده سوپ و يك سيب زميني متوسط براي سوپ تمام روز كافي است.

يك تكه كوچك از
كدو حلوايي (به اندازه يك قوطي كبريت) براي سوپ تمام روزكفايت مي كند.

استفاده از گوجه
فرنگي به سوپ به فاصله سه روز از اضافه كردن يك نوع سبزي اشكالي ندارد.

بعد از سوپ ظهر و
شب مي توان يك قاشق مربا خوري ماست هم به كودك داد و مقدار آن را به تدريج و برحسب
تمايل او اضافه نمود.
بهتر است ماست با
سوپ مخلوط نشود تا شيرخوار با طعم خود ماست آشنا شود. ولي اگر شيرخوار مخلوط ماست
با سوپ را دوست داشت اين كار بلامانع است.
بعد از پوست كندن
سيب زميني اگر بخشي از آن سبز رنگ بود بايد آن را جدا كرد و دور انداخت و بقيه سيب
زميني را كه سالم و زرد رنگ است به سوپ كودك اضافه نمود.

به عنوان مثال 3 نوع سوپ كه
تنوع مواد غذايي در محتويات آن رعايت شده است ذكر مي
گردد.

گوشت مرغ، هويج،
برنج، جعفري و سيب زميني
گوشت گوسفند،
لوبيا سبز، برنج، گشنيز و گوجه فرنگي
گوشت گوساله، كدو
حلوايي، جعفري، سيب زميني و گوجه فرنگي

اضافه كردن كمي پياز رنده
شده و خرد شده به سوپ براي رفع بوي مرغ يا گوشت اشكالي ندارد. همچنين افزودن چند
قطره آب ليمو ترش تازه يا آب نارنج تازه به سوپ و غذاي كودك هم آن را خوش طعم مي
كند و هم جذب آهن را افزايش مي دهد. دو هفته دوم ماه
هشتم
براي تنوع بخشيدن به غذاي كودك بايد هر چند روز يك بار مواد
تشكيل دهنده سوپ را تغيير داد.
هر سه روز يك بار مي توان
جو، بلغور گندم و رشته فرنگ�

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آشپز آنلاین]

[مشاهده در: www.ashpazonline.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 2748]