رژيم غذايي در افراد مبتلا به سنگ كليه : غذاهای رژیمی درمانی

واضح آرشیو وب فارسی:آشپز آنلاین: انواع سنگ کليه

سنگ کليه دراثرکريستال حاصل از نمک و مواد موجود درا د را ربه وجود مي آيد، که به تدريج اندازه ي آن بزرگ مي شود. سنگ هاي کليه علايم و جنبه هاي باليني مشابهي دارند، ولي نوع بيماري ودرمان آنها متفاوت است. براساس مطالعات درازمدت، در بسياري ازموارد احتمال عود مجدد وجود دارد، لذا سنگ دفع شده بايد تجزيه شده و ارزيابي هاي لازم روي بيمار صورت گيرد.

افزايش فيبر غذايي، سبب کاهش عوامل خطر تشکيل سنگ به خصوص سنگ هاي کلسيمي مي شود.

عوامل زمينه ساز بروز سنگ هاي کليه:
1- کم تحرکي: کم تحرکي که مثلاً در هنگام بيماري يا ناتواني رخ مي دهد، مي تواند سبب برداشت کلسيم بيشتري از استخوان شده ، لذا غلظت کلسيم در ادرار افزايش مي يابد.

2- پرکاري تيروئيد: پرکاري تيروئيد اوليه، سبب افزايش دفع کلسيم مي شود. حدود دوسوم افرادي که بيماري غد د درون ريز دارند، مبتلا به سنگ کليه مي شوند. در عين حال اين اختلال تنها 5% موارد سنگ هاي کلسيمي را در بر مي گيرد.

3- اسيدوز توبولي کليه: در اثر نقص در توليد آمونياک به وسيله ي کليه، افزايش دفع کلسيم (توسط کليه) ايجاد مي شود.

4- مصرف زياد نمک : براساس مطالعات، مصرف زياد نمک سبب افزايش دفع کلسيم درادرار مي شود.

5- افزايش کلسيم ادرار با علت ناشناخته : برخي افراد حتي با مصرف رژيم غذايي کم کلسيم، به دلايل ناشناخته روزانه تا 500 ميلي گرم کلسيم دفع مي کنند.

6- افزايش اگزالات ادرار: حدود نيمي از سنگ هاي کلسيمي به اين ترکيب متصل مي شوند. اگزالات به طور طبيعي تنها در چند ماده ي غذايي وجود دارد و دسترسي بدن به اگزالات به ميزان جذب و دفع آن بستگي دارد، که در همه ي افراد اين نسبت يکسان نيست. مطالعات انجام شده بر روي افراد سالم داوطلب، نشان داده است که در مورد تمام غذاها همچنان که اگزالات غذا افزايش مي يابد، دفع اگزالات ادراري به همان نسبت بالا نمي رود. تنها هشت ماده ي غذايي سبب افزايش دفع ادراري اگزالات مي شوند. اين مواد غذايي شامل: اسفناج، ريواس ، چغندر ، آجيل، شکلات ، چاي ، سبوس گندم و توت فرنگي هستند. به طور طبيعي مقدار اسيد اگزاليک دفع شده در ادرار، نبايد بيشتر از 40-10 ميلي گرم در روز باشد تنها 10% اين ميزان از رژيم غذايي حاصل مي شود، بقيه ي آن، حاصل سوخت و ساز داخلي است.

اختلالات گوارشي توام با سوء جذب، معمول ترين علت افزايش دفع ادراري اگزالات مي باشند که در بيماري ها يي مانند کرون و سلياک ديده مي شود. زيرا چربي جذب نشده، کلسيم را در روده باند مي کند و در نتيجه جذب اگزالات افزايش مي يابد.

يک اختلال ژنتيکي نادر نيز باعث افزايش اگزالات در ادرار مي شود که در نتيجه سنگ هاي اگزالات کلسيم عود کننده، ايجاد مي شوند که نهايتاً نارسايي کليه ايجاد مي شود. اين افراد معمولاً قبل از رسيدن به دهه ي سوم زندگي تلف مي شوند.

7- پروتئين حيواني: رژيم غذايي پر پروتئين همراه با افزايش دفع کلسيم، اگزالات و اورات است. در واقع مصرف زياد پروتئين حيواني با بار اسيدي آن (1 ميلي اکي والان هيدرژن در هر گرم پروتئين ) سبب افزايش دفع کلسيم مي شود. لذا برخي محققان، رژيم هاي غذايي گياهي را به افراد مستعد ابتلا به سنگ هاي کليه توصيه مي کنند.

8- فيبر غذايي: افزايش فيبر غذايي، سبب کاهش عوامل خطر تشکيل سنگ به خصوص سنگ هاي کلسيمي مي شود.

انواع سنگ هاي کليه:
1- سنگ هاي اگزالات و فسفات کلسيم: حدود 80% سنگ هاي کليه، از جنس اگزالات کلسيم هستند و بروز اين نوع سنگ کليه بيشتر در سنين ميانسالي است. از جمله علل ديگر، پرکاري تيروئيد، افزايش اسيد اوريک ادرار، اسيدوز توبولي کليه، افزايش اگزالات ادرار و افزايش کلسيم ادرار مي باشد. درمان اوليه شامل برطرف کردن عامل اصلي است. براي مثال در درمان پرکاري تيروئيد، غده ي تيروئيد برداشته مي شود. در اسيدوز توبولي کليه، درمان بيکربناتي و پتاسيمي است.

2- سنگ هاي STRUVITE: اين سنگ ها از نظر شيوع، بعد از سنگ هاي کلسيمي هستند که حاوي آمونيوم، فسفات و منيزيم مي باشند. در واقع اين سنگ ها حدود 15-5% موارد سنگ کليه را تشکيل مي دهند. اين سنگ ها با عفونت هاي سيستم ادراري ارتباط دارند، به اين علت به آنها سنگ هاي عفوني گفته مي شود. عامل بيماري زايي که عفونت ايجاد مي کند، PROTEUS MIRABILIS است. اين عامل بيماري زا، يک باکتري حاوي اوره آز است که اوره را مي شکند. اين آنزيم، اوره را به آمونياک تبديل مي کند. در نتيجه PH ادرار را قليايي مي نمايد. در اين محيط قليايي، STRUVITE رسوب مي کند و بزرگ مي گردد. معمولاً اين سنگ ها با جراحي برداشته مي شوند.

3- سنگ هاي اسيد اوريکي: اين سنگ ها حدود 4% موارد سنگ کليه را تشکيل مي دهند. افزايش دفع اسيد اوريک، در اثر اختلال در سوخت و ساز واسطه اي پورين ها رخ مي دهد، که در بيماري نقرس ديده مي شود. البته ممکن است در اثر بيماري هاي تحليل برنده ي ديگر نيز، که سبب شکسته شدن سريع عضلات مي شوند، هم به وجود آيد.

4- سنگ هاي سيستئيني: اين سنگ ها حدود 1% موارد سنگ کليه را تشکيل مي دهند. اين بيماري ژنتيکي نسبتاً نادر، در اثر اختلال ژنتيکي در بازجذب کليوي اسيد آمينه ي سيستئين رخ مي دهد. لذا اين ترکيب در ادرار تجمع مي يابد. به اين وضعيت، سيستينئوري ( وجود سيستئين در ادرار) گفته مي شود. علت اين اختلال ژنتيکي است. لذا در سنين کودکي بروز مي کند و معمولاً سابقه ي خانوادگي نيز دارد. اين بيماري يکي از معمول ترين علت هاي سنگ کليه در دوران کودکي و قبل از بلوغ است.
برگرفته از سايت dostan.net

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آشپز آنلاین]

[مشاهده در: www.ashpazonline.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 495]