طب و بهداشت بیماران روزه خوار

واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: بیمارانی که مجوز شرعی برای افطار کردن ندارند ماه رمضان ماه رحمت ، کرامت ،برکت ،مغفرت ،تربیت ،ماه آموزش و پرورش،ماه پیراسته شدن از رذائل و آراسته شدن به فضائل است. فراهم سازی زمینه رشد معنوی انسان و ریاضت وتمرین ویژه برای دستیابی به مراتبی از تقوا است . بخاطر امر خالق و تقرب به ذات کبریایی در کمال خشوع وخضوع بندگی به انجام این عبادت مبادرت می ورزیم . وبه طور جانبی از فواید دیگر روزه داری همچون منافع جسمی روانی اجتماعی برخوردار می شویم . شرع مقدس با در نظر گرفتن توانائی های انسان ضمن تاکید بر وجوب تبعیت از امر خداوند و پذیرش محدودیت ها در مراحل رشد وبیماری ها که می توانند تهدیدی جدی برای انسان باشند موقتا اورا ازانجام این تکلیف الهی بازداشته ولیکن جبران الزامی است .(آیه 184/بقره ) ملاک روزه داری: روزه یک عمل درونی وپنهانی است و کسی را قدرت آن نیست که تاکید کند انسان در این عمل هست یا نه . محور روزه داری: محور روزه داری بر ترک استوار است .ترک خوردن ،آشامیدن ، شهوات ، غیبت و... علت روزه داری : امام رضا علیه السلام در جواب محمد بن سنان در قسمت روزه نوشته اند: علت روزه درک رنج گرسنگی و تشنگی است تا عبد از این طریق در پیشگاه حضرت حق ذلت نشان دهد . واز عوارض سیری وسیر آبی که غفلت وغرق شدن در عیش و نوش است درآید واز اجر وحساب حق بر خوردار گشته به مقام صبر و استقامت برسد واز این راه مزه شدائد آخرت را درک کرده قدرت خطرناک شهوتش بشکند . روزه، واعظ او در دنیا و دلیلش به سوی رضای حق در آخرت می باشد وبرای اینکه شدت این مرحله را از اهل فقر و مسکنت در دنیا وآخرت دریابد .از نظر امام صادق علیه السلام روزه مساوات بین فقیر وغنی است. شرط روزه داری: شرط روزه داری از نظر امام صادق علیه السلام سکوت می باشد . همچنانکه مریم بنت عمران نذر سکوت کرده بود . زبان از دروغ حفظ کنید چشم از نامحرم ببندید. دعوا نکنید حسد نبرید ،و... حق خشیت او را در نهان وآشکار به جای آرید . ودر ایام روزه وجودتان را به حق ببخشید به نحوی که قلب را برای او فارغ کنید ودل را برای اجرای امر او مغلوب نمایید . روزه پایان اخلاص : والصوم تثبیتا للاخلاص. (حضرت زهرا خطبه فدکیه) آثار روزه داری : الف: نعمات مادی :بهداشت جسمی ،روانی ،اجتماعی ب: نعمات معنوی :تقوی ومقام قرب الهی . اثر روزه داری بر سنگهای ادراری: سنگ های اداری از بیماری های شایع انسان است تشکیل سنگها با رژیم غذایی ومیزان مایعات دریافتی روزانه ارتباط دارد . بنابر این وجود سنگهای ادراری در بیماران روزه دار اهمیت پیدا میکند به طوری که برای اغلب بیماران سنگ ساز کیفیت روزه گرفتن و احتمال تاثیر روزه در سنگ سازی مورد سؤال قرار می گیرد . با بررسی میزان غلظت املاح و مواد سنگ ساز در ضمن روزه داری در ادرار بیماران مورد بررسی، وزن مخصوص ادرار در دو حالت عادی و رزه داری تفاوت معنی داری نداشت . ولی میزان کریستال های ادراری در بیماران روزه دار 37% ودر حالت عادی 20% بوده . در بیماران روزه دار اغلب کریستال های اسید اوریک واورات افزایش پیدا نمی کند . با ملاحظه یافته های خونی و با در نظر گرفتن این موضوع که اغلب املاح کلسیم در تشکیل سنگهای ادراری نقش دارند اگر بیماران سنگ ساز از نظر سنگ سازی حالت غیر فعال داشته باشند و کار کرد کلیه ها سالم باشد با رعایت اصول می توانند روزه بگیرند . البته باید فصول آب وهوا و طول روز را هم در نظر داشته باشیم. سنگهای ادراری با نوع رژیم و برنامه غذایی ارتباط دارد . مکانیسم پیچیده فیزیکی وشیمیایی و علل مختلف مثل بیماری های متابولیکی، آنومالیهاو ساختار تشریحی مجاری ادراری و عوامل محیطی و آب وهوا نیز موثر است . ولی با تغییر نوع رژیم غذایی و ترکیبات آن و میزان آب دریافتی و تغیر در حجم ادرار می توان در شدت سنگ سازی تأثیر گذاشت . باید نوع سنگ سازی شدت سنگ سازی و غلظت املاح سنگ ساز بررسی شود ودر موارد خفیف سنگ سازی به ندرت تشکیل سنگ داده میشود و روزه در آن تأثیری ندارد . امادر موارد شدید در غیر روزه داری هم خطر زاست . بنا بر این بیماران سنگ ساز باید با در نظر گرفتن شرایط بیماری وو ضعیت کلیه ها به طور موردی با پزشک مشورت و اقدام به روزه داری نمایند . نتایج به دست آمده از تحقیقات نشان می دهد که روزه داری تنها کریستال های اسید اوریک را به علت تغییر متابولیسم بدن افزایش میدهد وبا توجه به اینکه کریستال های آمورف اسید اوریک اتباطی با سنگ سازی ندارد و این نوع از سنگها تنها 5-10در صد سنگ ها را تشکیل میدهد به نظر می رسد که عدم افزایش بقیه کریستال ها و همچنین عدم تغییر وزن مخصوص ادرار در بیماران روزه دار به علت کاهش حجم غذا همزمان با کاهش دریافت مایعات می باشد . بنابر این بیماران ضمن مصرف مایعات کم اگر میزان غذای در یافتی را کم نمایند تغییر زیادی در غلظت ادراری ایجاد نخواهد شد . واگر بیمار همزمان رژیم غذایی انتخابی که حاوی مقدار کمتری از املاح سنگ ساز می باشد در یافت نماید این تغییرات کمتر خواهد بود . البته شدت گرمای هوا وطول مدت روز نیز موثر است . توصیه ها: دربیماران سنگ ساز باخطر بالا وبا زمینه نارسایی کلیه به خصوص اگر سنگ فعال کلیوی داشته باشند گرفتن روزه توصیه نمی شود. در بقیه بیماران که کار کرد کلیوی خوب داشته و سنگ فعال یا در حال دفع نداشته باشند گرفتن روزه با رعایت اصول زیر خطر سنگ سازی را ازبین برده یا کم می کند : بیماران در طول ماه مبارک رمضان از انجام فعالیت سنگین وقرار گرفتن در معرض تعریق خود داری کنند . در طول شب برای رقیق کردن ادرار و شستشوی کلیه ها مایعات فراوان بخورند . از مصرف غذا های حاوی املاح سنگ ساز خودداری نمایند . حتی الامکان حجم غذاهای دریافتی را کمتر نماید . در موقع سحری آب زیاد و غذا کم بخورند . در صورت بروز علائم مربوط به سنگ به پزشک مراجعه کرده و تحت بررسی قرار گیرند . روزه گرفتن در افراد سنگ ساز با درجه خفیف در مرحله بدون سنگ با رعایت اصول مانعی ندارد . در بیمارانی که سنگ بدون علامت داشته و کار کرد کلیه ها خوب باشد روزه گرفتن با رعایت اصول مانعی ندارد . گرفتن روزه در مناطق سرد سیر وساعات کوتاه روز به جز در موارد استثنایی مشکلی برای بیما ر ایجاد نمی کند . بر عکس در مناطق گرمسیر و روز های بلند همیشه باید با نظر پزشک پزشک انجام شود . حاملگی و روزه داری واثرات آن در شیر دهی: در این مورد باید از افراط وتفریط پرهیز کرد در گروه روزه داران حامله بعضی از خانم های حامله به علت احساس خطر روزه داری در حاملگی از روزه گرفتن اجتناب می کنند و بعضی دیگر با برخورد تعصب آمیز حتی در حالات طاقت فرسای اواخر حاملگی روزه خود را به جای می آورند . با مروری برروایات اسلامی و بررسی وضعیت فیزیولوژی حاملگی میتوان به آگاهی هایی دست پیدا کرد که تصمیم گیری صحیح و راهنمایی افراد باردار را آسان می کند . در بارداری موضوع سلامت مادر و سلامت رشد جنین در نظر گرفته میشود . چنانچه در روایتی از ابی عبدالله علیه السلام حد مریض وروزه داری بیان شده که فرمودند: این بر خود اوست که بر نفس خود آگاه است. ابی عبدالله در مورد مردی که به حالت بیماری در ماه رمضان روزه گرفته بود فرمود : روزه اش را تمام میکند در حالی که خداوند جزایش را نمی دهد. از محمدبن مسلم نقل شده که گفت : شنیدم از اباجعفر علیه السلام فرمود : زن حامله نزدیک زایمان و مادرانی که شیرشان کم است می توانند روزه ماه رمضان را بشکنند چون طاقت روزه داری ندارد . وبر آنها است صدقه دادن وبه جای آوردن قضای روزه . در ماه اول حاملگی در صورت بروز عوارض گوارشی غیر قابل تحمل مثل استفراغ سوزش سر دل و لوزوم خوردن غذا با فاصله کمتر حکم بیمار را پیدا میکند . ونسبت به وضع هر کس ممکن است متفاوت باشد . اما در ماههای آخر حاملگی علاوه بر اینکه به علت تغییرات فیزیولوژیک روزه برای مادر طاقت فرسا خواهد بود . به علت اینکه بیشترین رشد جنین در سه ماهه آخر آبستنی به انجام میرسد و وزن جنین در دو ماهه آخر آبستنی تقریبا دو برابر می شود . جنین غذای مورد نیاز خود را مستقیما از خون مادر تامین میکند .نیاز غذایی جنین ایجاب میکند که مادر غذای کافی بخورد .چون با توجه به تغییرات احشایی تحمل خوردن غذای زیاد به علت گنجایش کم معده ،لوله های گوارشی را نخواهد داشت لازم است غذای کم با فاصله زمانی کمتر میل کند .لذا روزه گرفتن برای مادر مشکل و طا قت فرسا است . مضافا اینکه افزایش عطش به علت افزایش بار مواد دفعی و افزایش دفع ادرار نیز امکان روزه داری را خواهد گرفت . علاوه بر موارد ذکر شده مروری بر متابولیسم پروتئین ،کربو هیدرات ، وچربیها در زنان باردار با توجه به رشد سریع جنین وجفت و افزایش احتیاجات آنها تغییرات متابولیستی قابل توجهی در بدن مادر ظاهر میشود . حاملگی طبیعی باعث کاهش مختصری قند خون در حالت ناشتا وافزایش انسولین خون و افزایش قند خون بعداز صرف غذا می شود . بعداز صرف غذا حاوی گلوکز هیپر گلیسمی و هیپر انسولینی طولانی هدف تامین گلوکز جنین در فواصل غذا است . از طرفی بروز مقاومت بافت های محیطی در زن حامله نسبت به اثر انسولین مشهود است . در حالت ناشتا کاهش اسید های آمینه و گلوکز پلاسما وافزایش اسید های چرب آزاد وتری گریسرید و کلسترول در پلاسمای خانم حامله مشهود است که از این تغییر سوخت از گلو کز به چربی به عنوان تشدید گرسنگی یاد میشود . زمانی که حالت ناشتا در خانم حامله طولانی شود این تغییرات شدید تر می شود . به سرعت کتونمی ظاهر میشود . در طول حاملگی وشیر دهی افزایش نیاز کالری روزانه حدود 300kcal میباشد و اگر کالری کافی نباشد پرتئین ها به جای اینکه جهت نقش حیاتی رشد و تکامل ذخیره شود به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می گیرد و برای تامین رشد جفت ، جنین ونیاز های مادر در طول شش ماه آخر حاملگی حدود یک کیلو گرم پروتین مورد نیاز است که به طور متوسط روزانه 5-6گرم اضافه بر نیاز پرتئین پایه زن غیر حامله است . در دوران حاملگی نیاز به افزودن آهن به رژیم غذایی می باشد . رژیم غذایی ترکیب بدنی مادر ، تعداد زایمان های مادر تاثیر چندانی بر ترکیب شیر مادر در ماه های اول شیر دهی ندارد . اما طبق روایاتی که از امام هادی علیه السلام در مورد زن شیر دهی نقل شده چنانچه به علت روزه داری دچار سختی شود بهتر است افطار کرده و غذای آن را بعدا به جا آورد . متن روایت امام هادی علیه السلام در باره زن شیر ده که به واسطه شیر دادن دچار سختی شده بود :( اگر گرفتن دایه برایش ممکن باشد این کار را بکند وروزه اش را بگیرد . و اگر این کار برایش ممکن نباشد افطار کند وبچه اش را شیر بدهد و در صورت امکان بعدا روزه اش را غذا کند .) شمیم نرجس 13 فاطمه حسینی یاقوت لیسانس پرستاری

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: نیک صالحی]

[مشاهده در: www.niksalehi.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 423]

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب

صفحات پیشنهادی

طب و بهداشت بیماران روزه خوار
طب و بهداشت بیماران روزه خوار. بیمارانی که مجوز شرعی برای افطار کردن ندارند ماه رمضان ماه رحمت ، کرامت ،برکت ،مغفرت ،تربیت ،ماه آموزش و پرورش،ماه پیراسته شدن از ...

گوناگون

نوین قفسه انتخابی هوشمندانه برای مدیریت انبارها و فروشگاه‌...

قبل از خرید دستگاه لیبلینگ یا دستگاه لیبل چسبان چه چیزهایی...

اعتیاد کودکان و نوجوانان به فضای مجازی + راهکارهای جلوگیری...

تجهیزات لازم برای ساخت جکوزی

نصب آسانسور

مواد نانو کارواش : انتخابی هوشمندانه برای مراکز شستشوی خود...

آشنایی با آیکاس (IQOS): یک جایگزین نوین برای دخانیات سنتی

لوازم جانبی اپل

معرفی انواع مزوژل

ترخیص کالا چیست؟

مراکز خرید مدرن و سنتی شیراز؛ از بازار وکیل تا مجتمع‌های خ...