هزينه توليد در ايران بالاست

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: هزينه توليد در ايران بالاست

سرمايه،محسن شمشيري :بالا بودن هزينه هاي توليد كالا و خدمات در ايران در مقايسه با قيمت تمام شده كالاهاي وارداتي از چين و كشورهاي ديگر دلايل و علت هاي متعددي دارد كه باعث شده توليدات ايران قدرت رقابتي لازم را نداشته باشند.برخي كارشناسان صنعتي مانند هادي غنيمي فرد بالا بودن نرخ سود بانكي و كمبود نقدينگي را عامل رشد هزينه هاي تمام شده اعلام كرده اند.

افرادي مانند منوچهر منطقي مديرعامل ايران خودرو، معتقدند رشد 50 درصدي نرخ يورو در پنج سال گذشته و ثبات نرخ دلار موجب شده واردات مواد اوليه، قطعات و تجهيزات صنعتي از اروپا از واردات خودرو و قطعات چيني و كشورهاي ديگر گران تر شود زيرا طرف قرارداد خودروسازان ايران در اروپا، رنو نيسان و پژو سيتروئن هستند اما واردات خودرو و قطعات با پرداخت دلار از طريق امارات و چين انجام مي شود.مسعود نيلي كارشناس اقتصادي نيز با اشاره به آثار ناگوار ثبات نرخ دلار در شش سال اخير نسبت به آثار مخرب كاهش نرخ دلار بر اقتصاد كشور هشدار داد و گفت: «ثبات دلار 900 توماني در شش سال اخير در شرايط تورم 12 تا 20 درصدي سالانه، به معناي كاهش واقعي نرخ دلار است كه به نفع وارد كنندگان كالا از چين و كشورهاي ديگر است و در واقع دولت از طريق دلارهاي نفتي به توليدكننده چيني و كشورهاي ديگر يارانه پرداخت مي كند اما صادرات كالاهاي ايراني در شرايط تورم 20 درصدي و نرخ سود تسهيلات 16 تا 25 درصدي تشويق نمي شود و رقم صادرات غيرنفتي نيز تحت تاثير انرژي ارزان و نفت و پتروشيمي رشد كرده و رقم اصلي صادرات ما ميعانات گازي، پتروشيمي و فولاد و... است.»
-
ساختار غلط بودجه وابستگي به دلارهاي نفتي و واردات
نيلي با اشاره به ساختار غلط بودجه نويسي كشور گفت: «تا زماني كه دولت با اتكا به رشد قيمت نفت و درآمدهاي نفتي حجم بودجه را با رشد 20 درصدي همراه مي كند براي تامين ريال آن چاره اي جز كاهش تعرفه هاي واردات، افزايش واردات و ايجاد تقاضا براي دلارهاي نفتي ندارد. بانك مركزي نيز به سرعت نمي تواند در مقابل دلارهاي نفتي ريال از بازار جمع آوري كند در نتيجه با افزايش رقم دارايي هاي خارجي خود، به رشد پايه پولي مبادرت مي كند. اما در مقابل هر يك ريال رشد پايه پولي چهار تا پنج ريال نقدينگي ايجاد مي شود كه عامل اصلي تورم و رشد هزينه هاي توليد است.»
وي تصريح كرد: «دولت بايد از طريق كنترل حجم بودجه و افزايش سهم ماليات ها از منابع بودجه عمومي، زمينه كنترل نقدينگي و تورم را ايجاد كند تا واردات نيز كنترل شود و هزينه هاي توليد از طريق كنترل تورم كاهش يابد. از سوي ديگر با كنترل واردات، توليد داخلي در معرض تهديد رقباي خود و اجناس ارزان چيني و... كمتر قرار مي گيرد.»
-
انعطاف ناپذيري قيمت بازارها و ساختار توليد
عباس شاكري عضو هيات علمي دانشكده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي نيز معتقد است انعطاف ناپذيري تكنولوژي، قيمت، بازارهاي كالا، كار، پول و سرمايه و انعطاف ناپذيري دستمزدها باعث شده توليدات ايران نتوانند بلافاصله خود را با تغييرات بازار جهاني وفق دهند. نوسازي خطوط توليد و بازسازي ساختار توليد نيز به كندي انجام مي شود و در مجموع نمي توانيم قيمت ها و بازارها را در مقابل تغييرات بازار انعطاف پذير كنيم و همين امر باعث رشد هزينه هاي توليد، ورشكستگي و ركود و بيكاري مي شود.
-
قفل شدن تسهيلات بانك هاي داخلي
مصطفي ناصري مدير يكي از شركت هاي توليدي نيز معتقد است با تحريم خطوط اعتباري خارجي و بانك هاي كشورهاي ديگر، در حال حاضر خريد كالاها و خدمات به صورت نقد امكان پذير است و همين امر باعث شده هزينه هاي مالي تهيه پول افزايش يابد و هزينه توليد را بالا ببرد زيرا در گذشته تنها با گشايش اعتبار اسنادي و سپردن وثيقه يا درصدي از مبلغ خريد، گشايش اعتبار انجام مي شد و بانك هاي داخلي نيز در تامين اعتبار در كنار خطوط اعتباري بانك هاي خارجي به توليدكنندگان كمك مي كردند اما با قفل شدن خزانه و كاهش شديد تسهيلات بانكي و اولويت طرح هاي زودبازده بر طرح هاي متوسط و بزرگ، تامين پول از بازار و بانك ها با مشكل مواجه شده است.
-
نرخ سود بانكي و تورم بالا
بالا بودن نرخ سود بانكي در ايران در شرايط تورم 12 تا 20 درصدي علت ديگري است كه هزينه هاي توليد را در مقايسه با توليد ساير كشورها بالا برده است.
در ايران تورم بالا باعث شده نرخ سود بانكي در محدوده 12 تا 28 درصد باشد و در قراردادهاي مشاركتي و ليزينگ نرخ سود بالاي 20 درصد تحقق مي يابد. اين در حالي است كه نرخ سود خريد مسكن در اروپا و كانادا 5/4 تا هفت درصد است و نرخ سود تسهيلات توليد دو تا پنج درصد اعلام مي شود اما در ايران وجود تورم باعث مي شود نرخ سود بانكي نيز بالا برود.
با وجود تلاش دولت و برخي نمايندگان مجلس براي كاهش نرخ سود بانكي به دليل نامتناسب بودن نرخ سود 12 درصدي با تورم 26 درصدي، كارشناسان با آن مخالفت مي كنند زيرا دسترسي توليدكننده به تسهيلات با سود 12 درصدي ممكن نيست.
-
كالاهاي ارزان چيني
برخي توليدكنندگان معتقدند از زمان ظهور پديده اي مانند چين كه توليد انبوه كالاها، دامپينگ، كاهش كيفيت و ارزان فروشي را با خود به همراه آورده است توليد اجناس با كيفيت و به طور نسبي بهتر از اجناس چيني در ايران مقرون به صرفه نيست و بسياري از توليدات مانند نساجي، كفش، كيف، قطعات خودرو و ... در ايران تعطيل شده و واحدهاي توليدي تغيير شغل داده اند.
اين دسته از توليدكنندگان معتقدند در شرايطي كه هنوز عضو سازمان تجارت جهاني نشده ايم چرا بايد اين همه خسارت بابت بازشدن مرزها و كاهش شديد تعرفه ها در مقابل واردات از چين داشته باشيم و چرا اشتغال و توليد ملي را فداي واردات كالا از چين كرده ايم. علي ماجدي سفير سابق ايران در ژاپن معتقد است توليدات چيني تنها به كشورهايي مانند ايران صادر نمي شود و ايران حتي جزء 10 كشور اول طرف تجاري چين نيست و حجم مبادلات ايران و چين در حد 19 ميليارد دلار و چين و آمريكا بيش از 300 ميليارد دلار در سال است.
وي افزود: «در سال 2007 صادرات چين همچنان رو به افزايش بوده و بيشترين صادرات اين كشور به ترتيب به آمريكا با 232 ميليارد دلار، هنگ كنگ 184، ژاپن 102، كره جنوبي 56، آلمان 49، هلند 41، انگلستان 32، سنگاپور 30، روسيه 28 و هند 24 ميليارد دلار بوده است.»
وي گفت: «نرخ رشد صادرات چين به روسيه در سال 2007 معادل 80 درصد، به هند 65 درصد، به آلمان 21 درصد و به آمريكا 5/14 درصد بوده است. به عبارت ديگر پديده توليد انبوه و ارزان چين و با كيفيت متفاوت تنها اقتصاد ايران را تحت تاثير و تهديد قرار نداده و ايران و حتي امارات جزء 10 كشور اول به عنوان مقصد صادرات چين نيستند. به بيان ديگر اقتصاد جهان و توليد در كشورهاي ديگر از سوي صادرات چين هم تهديد مي شود.»
صادرات چين به جهان از 183 ميليارد دلار در سال 1998 به 1218 ميليارد دلار در سال 2007 رسيده است. واردات اين كشور نيز از 140 ميليارد دلار در سال 1998 به 956 ميليارد دلار در سال 2007 رسيده است. رشد صادرات چين در سال هاي 1999 تا 2007 به ترتيب شش، 28، هفت، 22 ، 34 ، 35 ، 27 و 26 درصد بوده است.
تراز تجاري چين نيز از 5/43 ميليارد دلار در سال 98 به 262 ميليارد دلار در سال 2007 رسيده و همواره مثبت بوده است.
بزرگ ترين شركاي تجاري چين نيز آمريكا با 302 ميليارد دلار، ژاپن 236، هنگ كنگ 197 و كره جنوبي 160 ميليارد دلار بوده كه تجارت بين چين با آنها به ترتيب در سال 2007 با رشد 15 ، 14 ، 19 و 19 درصد مواجه بوده است.
از واردات 1965 ميليارد دلاري آمريكا در سال 2007 معادل 17 درصد يعني 332 ميليارد دلار از چين بوده است. از رقم 1200 ميليارد دلاري صادرات آمريكا به چين نيز 6/5 درصد يعني 67 ميليارد دلار صادرات آمريكا به چين بوده است.
حجم مبادلات تجاري ايران و چين نيز در شش ماه اول سال 1386 به 7/9 ميليارد دلار و در كل سال به حدود 19 ميليارد دلار رسيده كه از اين رقم 3/3 ميليارد دلار صادرات چين به ايران بوده كه براي كل سال حدود هفت ميليارد دلار بوده است.
صادرات ايران به چين كه عمدتاً نفت و ميعانات گازي است 16/3 ميليارددلار بيش از واردات از چين است و همين امر يكي از دلايل رشد واردات از چين در سال هاي اخير بوده است زيرا مازاد تجاري ايران، واردات از چين را تشويق مي كند.
مهم ترين معضل پديده چين، دامپينگ و كاهش شديد نرخ كالاهاي صادراتي چين است. اتحاديه اروپا و آمريكا بيشترين تحقيقات و گزارش هاي ضددامپينگ را عليه چين ارائه داده اند و شكايت كرده اند. تنها منسوجات چين سالانه 134 ميليارد دلار صادرات دارد كه اعتراض همه توليدكنندگان پارچه و لباس و كفش را در سراسر جهان و ايران به دنبال داشته است.
-
بهره وري پايين
بهره وري پايين توليد نيز يكي از دلايل بالابودن رشد هزينه هاي توليد است. غلامعلي فرجادي عضو هيات علمي موسسه عالي آموزش در برنامه ريزي و توسعه در اين زمينه گفت: «بهره وري به اين معناست اگر كارگري امروز يك متر ديوار چيده فردا بتواند با همان حقوق ديروز خود يك متر و 10 سانت ديوار بچيند اما بهره وري ادارات، كارخانه ها و بسياري از توليدات ما پايين است. ساختار تكنولوژي ما با نيروي ديپلم سازگاري و بهره وري بيشتري دارد اما نيروهاي ليسانس به بالا نمي توانند در اين ساختار توليد بهره وري بالايي داشته باشند زيرا ساختار توليد و ماشين آلات با تحصيلات آنها سازگار نيست و عقب تر است.»
وي افزود: «در برنامه چهارم 5/2 واحد از رشد هشت درصدي پيش بيني شده اقتصادي از محل بهره وري تعريف شد اما تنها 0.75 درصد آن تحقق يافت بنابراين تا زماني كه بهره وري پايين است امكان افزايش توليد با همان هزينه هاي قبلي امكان پذير نيست و بايد توليد بيشتر براي هزينه بيشتر داشته باشيم.»
دوشنبه 21 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 316]